جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
فنایی اشکوری, محمد (دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم) , 1343ش-
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 81
تبيين نظريه جمع ميان تشبيه و تنزيه عرفانی
نویسنده:
محمدحسين جعفری، محمدفنايی اشکوری
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
«تشبيه» انسان‌وار دانستن خداوند، و «تنزيه»، دور دانستن خدا از نقايص مخلوقات است. بسياري رابطة اين دو را مانعة‌الجمع دانسته‌اند، و حال آنکه در متون ديني، تنزيه همراه با تشبيه است، بلکه در دل هر تنزيه، تشبه نهفته. در ابتدا، جمع ميان تشبيه و تنزيه متناقض مي‌نمايد. خداوندي که از نقايصِ مخلوقات دور است، چگونه بدان‌ها از رگ گردن نزديک‌تر است؟ عرفان نظري با ارائة نظامي وجودشناسانه، به تبيين اين مسئله نشسته ‌است. ذات حق به اطلاق مقسمي، نه‌تنها از تشبيه، بلکه از تنزيه نيز مبراست. مقام ذات را مي‌توان فوق تشبيه و تنزيه دانست؛ زيرا در آن مقام، خلقي راه ندارد. بر اساس وحدت شخصي وجود، حق وجود بالذاتِ حقيقي است و همه جا را فراگرفته. پس از مقام ذات، ماسواي حق، تجليات، و شئونِ حق هستند که وجودي بالعرض دارند و البته داراي نفس‌الامر هستند. وجود بي‌نهايت حق در دل هر ذره، موجود و فراتر از آن نيز هست. اين وجود بي‌نهايت داراي تمايز احاطي است و بر همة تجلياتش، احاطة وجودي دارد. بنابراين، در مقام کثرت، حقِ بي‌نهايت در دل هر ذره، وجود دارد و آن موطن را پرکرده است، اما در عين حال، از آن نيز فرا مي‌رود و ماوراي آن را نيز دربرمي‌گيرد. پس هر تجلي خداوند در عين‌حال که حق است، در همان حال حق نيست؛ به اين معنا که خلق، حق است؛ اما حق فقط خلق نيست، بلکه ماوراي خلق نيز هست.
مشخصات اثر
بررسی و نقد ديدگاه جان دُوئی درباره كليات
نویسنده:
محمد‎صادق علی پور، محمد فنايی اشکوری
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
بحث درباره سرشت و ماهيت کليات يکي از مهم‎ترين و پرچالش‌ترين مسائل تاريخ انديشه فلسفي است. برخي فيلسوفان از جمله افلاطون و ارسطو، اعتقاد داشتند کليات مصداق خارجي دارند و گروهي منکر چنين وجودي بودند. بيشتر تجربه‌گرايان مصداق خارجيِ کليات را انکار کرده‌اند. جان دُوئي فيلسوفي تجربه‌گرا بود که برخلاف اکثر آنان معتقد بود حقايق کلي در خارج مصداق دارند. او مي‌خواست با حفظ مباني تجربه‌گرايانه‌اش مصداقي عيني براي کليات فراهم کند. «روش» امري است که او را به خواسته‌اش رسانده است. او مدعي بود روش در عين اينکه امري عيني و کلي است، مصداق خارجي حقايق کلي هم هست. موضوع اين مقاله، تبيين، تحليل و نقد اين فرضيه است. بررسي‌ها نشان داد تبيين تجربه‌گرايانه او از کليات قانع‎کننده نيست و روش هم نمي‌تواند مشکل کليات را حل کند. به همين دليل او بايد از ميان تجربه‌گرايي و پذيرش کليات، يکي را فداي ديگري کند.
صفحات :
از صفحه 29 تا 44
مشخصات اثر
ماهیت و دلالت تجربه دینی
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
در باب تجربه دینی مباحث مهمی مطرح است، اما مهم‏ترین مباحث در این زمینه بر محور سه مسئله است: چیستی تجربۀ دینی، ارزش معرفت‏شناختی تجربه دینی به طور عام و ارزش الهیاتی تجربه دینی به طور خاص. در این پژوهش به اختصار این سه مسئله بررسی خواهد شد و تفاوت نگاه غربی و اسلامی به مسئله تجربۀ دینی و نقش متفاوت این پدیده در دو سنت یادشده خاطرنشان خواهد گردید. جان کلام این است که تجربۀ دینی برای صاحب تجربه ممکن است از ارزش معرفتی بالایی برخوردار باشد، اما کسانی که فاقد چنین تجربه‏ای هستند، الزام منطقی به قبول دستاوردهای آن ندارند؛ گرچه چنین تجربه‏هایی می‏توانند نقش تأییدی و الهام‏بخشی داشته باشند. برخی متألهان غربی تجربه دینی را گوهر دین پنداشته و برخی دین را مبتنی بر آن دانسته‏اند، اما در سنت اسلامی از تجربۀ دینی برای فهم عمیق‏تر دین و نیل به درجات بالاتری از ایمان سود جسته‏اند.
صفحات :
از صفحه 137 تا 166
مشخصات اثر
تقدم نفس بر بدن از ديدگاه ابن‌سينا، شيخ اشراق و صدرالمتألهين
نویسنده:
محمدعلی شريفی، محمد فنايی اشکوری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن‌سينا، شيخ اشراق و صدرالمتألهين در باب نفس و نحوة تحقق آن دو بيان متفاوت دارند؛ در بيان نخست نفس را حادث و حدوث آن را همراه با بدن يا به عين حدوث بدن مي‌دانند؛ اما بيان ديگري نيز دارند که صراحتاً يا تلويحاً وجود نفس را قبل از بدن مي‌شمارند و به گونه‌اي سخن مي‌گويند که قِدم نفس از آن برداشت مي‌شود. عدم نگاه جامع به مجموعة آموزه‌هاي آنها سبب خواهد شد که آنها را به تناقض‌گويي متهم کنيم؛ اما نگاه جامع به آموزه‌هاي آنها ما را به درکي عميق‌تر از مسئلة نفس و نحوة تحقق آن در عالم ماده مي‌رساند. بر‌اين‌اساس عوالمي عقلي، مثالي و مادي براي نفس در نظر مي‌گيريم و وجود نفس قبل از بدن را ناظر به عوالم مثال و عقل، و وجود مادي نفس را مختص عالم ماده خواهيم دانست.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
تبيين و نقد ذات‌گرايی در باب تجربه عرفانی
نویسنده:
نجيب‌الله شفق، محمد فنايی اشكوری
نوع منبع :
نمایه مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده
چکیده :
ذات‌گرايي در باب تجربه عرفاني بر آن است که تجربه عرفاني داراي ذات واحد و در همه سنت‌هاي ديني يکسان است. اين ادعا بين همه ذات‌گرايان مشترک است؛ اما براي اثبات يکساني آن سه معيار مي‌توان شناسايي کرد. برخي وحدت تجربه‌شونده، برخي وحدت خصوصيات پديدارشناختي، و برخي ديگر محض بودن را گوهر ذاتي تجربه عرفاني دانسته‌اند. در اين مقاله معيارهاي سه‌گانه يادشده، تبيين و بررسي مي‌گردد.
مشخصات اثر
آراء عرفانی علامه طباطبایی (با تأکید بر رساله الولایه)
نویسنده:
فاطمه آریناهی ایستادگی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
چکیده ندارد.
مشخصات اثر
نسبت عقل و ایمان در آموزه ‏های اسلامی 1
نویسنده:
محمد فنائی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
«ایمان» عبارت است از: اعتقاد، دل‏سپردگی و تعهد به یک حقیقت قدسی. ایمان به خداوند به عنوان اصل بنیادین در همه ادیان الهی، مستلزم ایمان به عالم غیب، وحی و حیات پس از مرگ است. از دیدگاه متألّهان اسلامی، ایمان مبتنی بر معرفت است و «عقل»، که قوه فهم و تفکر بشری است، راه عادی و عام معرفت است. در این دیدگاه، اصول ایمانی از راه عقل، هم قابل اثباتند و هم قابل تبیین، و در نتیجه، با عقل سازگار و هماهنگند. از این‏رو، فلاسفه و متکلمان اسلامی با اتکا بر توانایی عقل بشری در فهم دین، به تبیین مفاهیم دینی و اثبات باورهای بنیادین دینی پرداخته و نوعی الهیات عقلانی پدید آورده ‏اند. از سوی دیگر، شکی نیست که عقل آدمی مانند وجود او محدود و متناهی است و درک همه وجوه حقایق نامتناهی، فراتر از توان عقلانی بشر است. از این ‏رو، عرفای اسلامی با تأکید بر محدودیت عقل آدمی، بدون اینکه اعتبار و ارزش آن را انکار کنند، راه دل و تجربه باطنی را برای شناخت حقایق قدسی در پیش گرفته اند. در دیدگاه عرفانی نیز هرچند شناخت نامتناهی فراتر از درک عقل است، اما رازی که ناسازگار با عقل و در تعارض با آن باشد، وجود ندارد. بدین‏سان، هم می ‏توان تفاوت دیدگاه اسلامی و مسیحی را دریافت و هم به وجوه تشابه آنها توجه نمود.
مشخصات اثر
بررسی دیدگاه استیس دربارۀ وحدت وجود در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری، رقیه خسروشاهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
در این مقاله برآنیم به بررسی نظریۀ «وحدت وجود» از دیدگاه استیس و عرفای اسلامی بپردازیم. نخست نظر عرفای اسلامی را دربارۀ وحدت وجود بیان کرده و، سپس، نظر استیس را در این باره آورده و، در پایان، به مقایسۀ بررسی و نقد سخنان ایشان پرداخته‌ایم. عرفای اسلامی ـ برخلاف بیان استیس، که آنها را دوگانه‌انگار همراه با گرایش‌های یگانه‌انگاری و کم‌و‌بیش وحدت وجودی می‌داند ـ به‌یقین، قایل به وحدت وجودند. و این همان است که استیس در شطحیۀ وحدت وجود بیان می‌کند؛ «یکسانی در عین نایکسانی خدا و جهان» در بیان استیس همان «وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت» عرفای اسلامی است. تفاوت این نظرگاه‌ها تنها در نحوۀ بیان و عمق درک مطلب و، در نتیجه، چگونگی توجیه وحدت و کثرت می‌باشد که استیس، به سبب عدم درک عمیق این مطلب، آن را حکمی متناقض‌نما و، البته، قابل توجیه می‌شمارد. وی حوزۀ عرفان را بیرون از حوزه منطق و، لذا، فراذهنی و فراعقلی معرفی می‌کند، در حالی که عرفای اسلامی نه تنها «وحدت وجود» را خارج از حیطه منطق و برهان ندانسته‌اند بلکه با جرئت تمام آن را برهانی و قابل توجیه می‌دانند
صفحات :
از صفحه 118 تا 143
مشخصات اثر
ناکامى زبان در توصیف کامیابى عارف
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه متنی
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
گاه بين تجربه دينى و تجربه عرفانى تفاوت گذاشته مى شود. متعلق تجربه دينى امور فوق طبيعى است مانند خدا، ملائكه و اوليا. اما اتصال به حق و هدم مرزهاى خوديت، هرچند به طور موقت را «تجربه عرفانى» گويند. مراد ما از تجربه عرفانى معناى عامى است كه هر نوع شهود قدسى فوق طبيعى را شامل مى شود. مدعيان كشف و شهود همواره در بين ملل و نحل گوناگون وجود داشته اند. يكى از امور مشترك در بين اصحاب كشف و شهود اين است كه تجارب عرفانى غيرقابل بيان و توصيف (ineffable) مى باشند. آنان با اينكه از زبان استفاده مى كنند، اما اصرار دارند كه زبان براى انتقال اين تجارب مناسب نيست. در اين ميان برخى مدعى شده اند كه در نادر احوالى حقايق تمام علوم بر آنها منكشف گرديده، ليكن ديرى نپاييده كه آن حالت زايل و يافته ها به فراموشى سپرده شده است. گاهى گفته مى شود آن دانش چنان فراگير و هيجان انگيز است كه زبان را ياراى بيان آن نيست. بحث از صحت و سقم اين نوع دعاوى، كه با شهود اصحاب معرفت متفاوت است، خارج از موضوع اين مقاله است.
مشخصات اثر
تاملی در مبانی هستی شناختی زیبایی شناسی در مکتب عرفانی ابن عربی
نویسنده:
محمد فنایی اشکوری ، علی کریمیان صیقلانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
یکی از پرسش های بسیار مهم در عرصه هنر پژوهی و بلکه اساسی ترین آن ها پرسش از زیبایی و مبانی آن به عنوان پایه گفتمان هنری و زیبایی شناسانه است. با توجه به اینکه هر مکتبی بنا بر چارچوب فکری خود مبانی ویژه ای برای زیبایی شناسی مطرح می کند در این پژوهش تلاش شده مبانی زیبایی شناسی بر اساس دستگاه عرفان اسلامی استخراج و سازماندهی شوند. از آنجایی که وجود و شناخت زیبایی ارکان و مقوم های اصلی زیبایی شناسی هستند در این نوشتار از مبانی زیبایی شناسی عرفانی در حوزه هستی شناختی بحث خواهیم کرد. هر چند این نوشتار در صدد مقایسه بین مبانی زیبایی شناسی در عرفان اسلامی با هنر معاصر نیست اما از خلال مباحث آتی روشن خواهد شد که در بسیاری از موارد عرفان اسلامی دارای ابداعات و مبانی تاسیسی در زیبایی شناسی است که می تواند توجه پژوهندگان فلسفه زیبایی و هنر معاصر را به عرفان اسلامی جلب نماید.
صفحات :
از صفحه 29 تا 40
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 81