جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
اکبریان, رضا (استاد گروه فلسفه و حکمت و منطق دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس تهران), -1332ش.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 239
مسأله شرور و راه حل‌های آن در فلسفه ملاصدرا و علامه طباطبایی
نویسنده:
فاطمه محمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهیکی از مباحث بسیار دشوار که پیشینه‌ای به طول تاریخ اندیشه بشر دارد و همچنین ذهن هر اندیشمندی را به خود مشغول داشته، مسأله شرور است. افلاطون و ارسطو را شاید بتوان اولین حکمایی دانست که به صورت مدون و فلسفی به این مسأله پرداخته‌اند. نظریه افلاطون را می‌توان نظریه نیستی انگارانه شر و نظریه ارسطو را می‌توان نظریه تقسیم‌گرایانه شر نامید. فلسفه اسلامی و فیلسوفان اسلامی نیز، از این مسأله مهم غفلت نکرده‌اند و در صدد حل این مبحث برآمده‌اند. در این تحقیق با تبیین نظریه ملاصدرا در باب مسأله شرور، به این نکته توجه می‌شود که با توجه به مبانی خاص فلسفه ملاصدرا و قائل شدن به اصالت وجود و اعتباریت ماهیت، حل مسأله شرور راه حل خاص خود را دارد. در ضمن نظریه ملاصدرا، اشاره‌ای کوتاه به آن‌چه افلاطون، ارسطو و ابن سینا در این زمینه بیان کرده‌اند می‌شود؛ و نشان داده می‌شود که آن‌چه افلاطون و ارسطو گفته‌اند با آنچه ملاصدرا گفته است، به خاطر داشتن متافیزیک متفاوت، فرق می‌کند؛ و همچنین آن‌چه ملاصدرا در حل مسأله شرور از آن سخن می‌گوید با نظریه ابن سینا متفاوت است چرا که ابن سینا اگرچه نگرش وجودی به موجودات دارد، قائل به وجودات متکثره است؛ حال آنکه ملاصدرا با حقیقت عینیه واحده وجود سروکار دارد. پس از تبیین نظریه ملاصدرا با توجه به این که او از وحدت تشکیکی به وحدت شخصی گذر می‌کند مسأله شرور راه حل جدیدی دارد. در ادامه مطلب تبیین نوینی از رابطه وجود و ماهیت در فلسفه علامه طباطبایی ارائه می‌شود نشان داده می‌شود که مسأله شرور در این تقریر از اشکالی که بر نظریه ملاصدرا طبق وحدت شخصی وارد می‌شود مبراست.کلید واژه ها: ملاصدرا، علامه طباطبایی، شرور، نظام احسن وجود، عدمی بودن شر، شر بالذات، شر بالعرض
مشخصات اثر
بررسی انتقادی قاعده "ذوات الاسباب ..." نزد ارسطو و فیلسوفان اسلامی (با تأکید بر ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا)
نویسنده:
امیر عویطی‌پور دیلمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
موضوع رساله حاضر، بررسی انتقادی قاعده «ذوات الأسباب لا تعرف الا باسبابها» نزد ارسطو و فیلسوفان اسلامی (با تأکید بر ابن سینا، سهروردی و ملا صدرا) می باشد. طبق این قاعده راه شناخت اموری که دارای سبب باشند جز از راه علل آنها امکان پذیر نیست. منطق دانان قاعده «ذوات الاسباب»، را عمدتاً در ذیل بررسی اقسام برهان و نقش حد وسط در برهان لمی و انی، مورد تحقیق قرار می دهند. اما از آنجا که قاعده مذکور، ریشه در مبانی فلسفی دو مبحث علم و علیت دارد، و از طرفی اهمیت و جایگاه معرفتی علت را نشان می دهد، ما مسأله اصلی خود را در این رساله، کشف چرایی و چگونگی ارتباط میان علت و معرفت قرار داده ایم. ما این رویکرد را از رویکرد منطقی به قاعده، برای رسیدن به پاسخ سوالها و بررسی صحت و سقم فرضیه هایی که در ابتدای کار تحقیق گمان زده بودیم، بهتر یافتیم.در این پژوهش تبیین شد که1-
مشخصات اثر
مقایسه آراء امام فخر رازی و دیوید هیوم در نظریه علیت
نویسنده:
محمدعلی دیباجی فروشانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
مشخصات اثر
تقریر و تحلیل انتقادی ادراک عقلی از نظر ابن‌سینا، ابن‌ رشد، فخر رازی
نویسنده:
مجید سرآبادانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
کیفیت حصول ادراکات عقلی و نحوه واقع نمایی آنها از موضوعات مهم در فلسفه و کلام است . در این باره نظریات متفاوتی از سوی فلاسفه و متکلمان ارائه شده است . ابن‌سینا، فیلسوف بزرگ مشائی در جهان اسلام، پیدایش ادراکات حسی و خیالی مبتنی می‌کند و مطالعه صور ادراکی جزئی را به منظور حصول استعداد نفس در اتصال با عقل فعال امری ضروری می‌داند. او قائل به مراتب چهارگانه هیولانی، بالملکه، بالفعل و مستفاد برای نفس ناطقه است . از نظر او وصل به مرتبه عقل مستفاد، که همان مرتبه دریافت معقولات و مطالعه بالفعل و مستفاد با عقل فعال است . ابن‌سینا عقل فعال را حافظ و مفیض صور عقلی می‌داند. او اتحاد عقل را با معقولات و با عقل فعال انکار می‌کند و عقل فعال را در آخرین مرتبه از سلسله عقول خارج از نفس قرار می‌دهد. از آنجا که عقل فعال افاضه‌کننده صور نوعیه نیز هست لذا می‌تواند صور عقلیه مطابق با واقع و نفس الامر را بر نفس ناطقه افاضه نماید. از نظر ابن‌سینا خطای در اندیشه از هزنی‌های قوه متخیله حاصل می‌شود و با استفاده از موازین منطقی می‌توان به شناخت صحیح دست یافت . ابن‌رشد، شارح معروف ارسطو نیز حصول ادراکات عقلی را متوقف بر ادراکات حسی و خیالی می‌داند. او صور ادراکی را به معانی کلی و معانی شخصی تقسیم می‌کند و ادراک شخصی را شامل ادراکات حسی و خیالی می‌داند. از نظر ابن رشد، ادراک عقلی توسط نفس ناطقه که عقل نامیده می‌شود تحقق می‌یابد و بر ادراک معانی عام مجرد از هیولی اطلاق می‌گردد. او در پیدایش ادراکات عقلی بر وجود عقل فعال تاکید می‌کند. از نظر ابن‌رشد عقل فعال فقط محرک عقل هیولانی است که با معقول ساختن صور ادراکی خیالی، موجب به فعلیت رسیدن عقل هیولانی می‌شود. او اشاره‌ای به این مطلب ندارد که عقل فعال، حافظ صور عقلی است . ابن‌رشد به پیروی از ارسطو، نفس را به صورت منطبع در ماده می‌داند، از این رو قول به حدوث و فنای آن را می‌پذیرد، لیکن براساس تقیدات شرعی خود، این عقیده را می‌پذیرد که نفس ، امری باقی است . فخررازی، متکلم بزرگ اشعری، اگر چه همانند ابن‌سینا و ابن‌رشد نفس را در ابتدای خلقت آن فاقد هر گونه ادراک و معرفتی معرفی می‌کند لیکن از دو جهت به مخالفت با ایشان برمی‌خیزد، جهت اول اینکه او علم و ادراک را حالتی اضافه نفس با اشیا حاصل می‌شود و تحقق آن مشروط به حصول صورت ادراکی در نفس است . جهت دوم اینکه از نظر او، نفس از راه تفکر و استنتاجهای منطقی به تکثیر معلومات می‌پردازد و در کسب معلومات ، نیازی به عقل فعال وجود ندارد. فخررازی قوای مختلف حس و خیال را آلات و شرایط حصول معرفت می‌داند. از نظر او ادراکات مختلف حسی، خیالی، وهمی و عقلی، انواع مختلف ادراک‌اند نه مراتب مختلف تجرید. قوای عامله و عالمه و مراتب چهارگانه عقل نیز از نظر فخزرازی به منزله استعداد نفس در تدبیر بدن و دریافت علوم تلقی می‌شوند.
مشخصات اثر
مسأله وحدت ادیان از دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا
نویسنده:
علیرضا جلالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان نظری
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
موضوع اصلی در این تحقیق، تبیین « مسأله وحدت ادیان» از نگاه ابن عربی عارف بزرگ اسلامی و ملاصدرا موسس حکمت متعالیه می باشد. آیا گوهر ادیان واحد است و همه اختلافها به سطح ظاهری و صوری آنها برمی گردد؟ در قرن اخیر و در حوزة دین و مباحث معرفت شناسی نیز دو دیدگاه جدید مطرح شده است: 1- تئوری «وحدت متعالی ادیان» بوسیله سنت گرایان 2- نظریة پلورالیسم دینی توسط جان هیک. در نظریة هیک، همه سنتهای دینی دارای اعتبار یکسان می باشند و همه ادیان بهره هایی از حقیقت دارند و پیروی از برنامة هر دین مایة رستگاری انسان است. مهمترین اعتقاد سنت گرایان، عقیده به حکمت جاودانه ای است که لبّ تمام ادیان است و هر سنتی، تجلی خاصی از آن می باشد. شوان، مشهورترین تئوریسین مکتب سنتی با تفکیک بین ظاهر و باطن دین، گوهر ادیان را مشترک و تضادها را به بعد ظاهری ارجاع می دهد.ابن عربی با طرح ایدة وحدت وجود، نگرشی نو در خداشناسی، هستی شناسی و انسان شناسی ارائه نمود. یکی از پیامدهای کلامی ایدة او، وحدت جوهری ادیان است. البته قبل از ابن عربی، برخی عرفا از جمله حلاج نیز به وحدت ادیان اشاره نموده اند. در دیدگاه ابن عربی همه پیامبران در اصول و تعالیم اساسی دین وحدت و تنها در احکام و جزئیات و فروع اختلاف داشته اند. ایدة «وحدت ادیان» را می توان از آرای ابن عربی مانند نظریه او دربارة حقیقت محمدیه، استنباط نمود. از آثار تابعان ابن عربی مانند سید حیدر آملی، عبدالرزاق کاشانی و قیصری نیز «وحدت ادیان» استفاده می شود.از آنجا که ملاصدرا بسیار متأثر از تعالیم ابن عربی است، مانند او در تبیین کثرت دینی به وحدت دین و اختلاف شرایع اذعان دارد. هر دو اندیشمند در مسائل دیگری چون: خاتمیت واکملیت شریعت نبوی، جامعیت قرآن و مقام برتر پیامبر اسلام (ص) دیدگاه مشترک دارند. اما ملاصدرا به دلیل تفکر شیعی و زمینه های اجتماعی وفرهنگی متفاوت با شرایط ابن عربی، تلقی خاصی از برخی مسائل دارد که وجه تمایز اندیشة او را با ابن عربی نشان می دهد. او برای دین واحد الهی، حرکت و سیری تکاملی قائل شده و نقطه غائی حرکت دین و مسئله خاتمیت را با موضوع ولایت و امامت پیوند می دهد. دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا با تئوری سنت گرایان و نظریه جان هیک سازگاری ندارد
مشخصات اثر
کمال‌گرایی اخلاقی در بوته نقد
نویسنده:
فاطمه ملاحسنی، محمد سعیدی مهر، رضا اکبریان
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
«کمال‌‌گرایی» نظریه‌ای اخلاقی است که از ظرفیت‌های در خور توجهی در تبیین خیر و سعادت آدمی‌برخوردار است. در قرائت رایج از این نظریه، تمرکز بر ذات انسان و ویژگی‌های ذاتی اوست و مدعای اصلی آن این است که انسان از طریق پرورش و شکوفاسازی استعدادهای ذاتی خود می‌تواند به کمال‌ مطلوب خویش نائل شود. طرفداران این نظریه معتقدند ذات انسان فی‌نفسه ارزشمند است و لذا پروراندن استعدادهای ذاتی به سعادت انسان می‌انجامد.<br /> این مقاله پس از بررسی قرائت‌های مختلف کمال‌‌گرایی و تحلیل دعاوی اصلی آن، به مروری بر مهم‌ترین ادله‌ی این نظریه می‌پردازد. در مرحله‌ی بعد، مهم‌ترین ایرادات وارد بر این نظریه، از جمله انکار ذات‌گرایی، طرح و بررسی می‌شوند. اشکال اصلی‌ای که متوجه این نظریه است ذات‌گرایی است که بسیاری از اندیشمندان با آن مخالف‌اند. این مقاله به نحو اختصار، به تحلیل مدعیات این نظریه و بررسی اشکالات مخالفان و پاسخ آن‌ها می‌پردازد. نکاتی که در پاسخ به این اشکالات مطرح می‌شود ما را به این نتیجه رهنمون می‌گردد که کمال‌گرایی به منزله‌ی دیدگاهی که به ذات انسان و کمال‌ او توجه عمیق دارد، قابلیت‌های زیادی در تبیین مسائل اخلاقی جدید دارد.
صفحات :
از صفحه 47 تا 64
مشخصات اثر
برسی آراء خاص کلامی ابن ابی الحدید
نویسنده:
غلامحسین احمدی آهنگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
مشخصات اثر
تمایز «وجود» و «موجود» در چارچوب نظریۀ دلالت غیرمستقیم (با تکیه بر آرای ملاصدرا و علامه طباطبایی)
نویسنده:
سیاوش اسدی، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر، لطف الله نبوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
این مقاله در چارچوب نظریه دلالت غیرمستقیم به تفاوت‌‌های «وجود» و «موجود» می‌پردازد و در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که آیا گزارۀ «وجود موجود است» گزاره‌ای تحلیلی است. در این بررسی مشخص می‌شود که در سطح واژگان، هیچ یک از دو واژۀ «وجود» و «موجود» شامل مفهومی زائد نسبت به دیگری نیست. همچنین زمانی که مدلول اسمی «وجود» مد نظر است، مدلولات دو واژه «وجود» و «موجود» با یکدیگر این‌همان هستند. اما معانی این دو واژه، یعنی طریقه اظهار مدلولات یا روش دست‌یابی به آن‌ها با یکدیگر متفاوت است و به این دلیل نمی‌توان گزاره «وجود موجود است» را گزاره‌ای تحلیلی دانست. اما اگر منظور از «وجود» وجود واجب باشد، معانی آن‌ها نیز عین یکدیگر خواهند بود و گزارۀ مورد نظر تحلیلی است. به علاوه، مشخص می‌شود که معنی «موجود» در ساختار فلسفی ملاصدرا متفاوت با معنی آن در ساختار فلسفی علامه طباطبایی است.
صفحات :
از صفحه 1 تا 17
مشخصات اثر
تحلیل و بررسی رویکرد توماس آکوئینی به برهان صدیقین ابن سینا
نویسنده:
اصغر پوربهرامی، رضا اکبریان، محمد سعیدی مهر، علی افضلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در اين مقاله درصدد حل اين مسئله هستيم كه چرا توماس آكوئينی با آنكه بسياری از مبانی مابعدالطبيعی ابن سينا را مبنای فلسفه خود ساخته است، در نظام فلسفی خود برهانی از سنخ برهان صديقين ابن سينا اقامه نكرده است؟ برای حل اين مسئله در بخش نخست مقاله مبانی مابعدالطبيعی برهان صديقين ابن سينا چون تمايز وجود و ماهيت، عروض وجود بر ماهيت، تشكيك در مفهوم وجود، معنای وجوب و امكان و نيز عليت را بررسی كرديم و سپس تقريرهای مختلف اين برهان را در آثار مختلف وی مورد تحليل قرار داديم. در بخش دوم مقاله مبانی مابعدالطبيعی لازم برای طرح برهانی نظير صديقين در فلسفه توماس چون تمايز وجود و ما هيت، عروض وجود بر ماهيت، تشابه در مفهوم وجود، معنای وجوب و امكان و نيز عليت بررسی نموديم. سپس تحليل های مختلف توماس شناسان از راه سوم و نيز تقريرهای نزديك به راه سوم را در آثار ديگر وی مورد بررسی قرار داديم. در نهايت، به عنوان نتيجه اثبات نموديم كه راه سوم توماس، برهان صديقين نيست و براساس تحليل نظريه تشابه نشان خواهيم داد كه اگرچه برخی از تحليل های توماس شناسان از نظريه تشابه امكان ارائه برهانی صديقين در فلسفه توماس را در اختيار قرار می دهد، بر مبنای برخی از تحلیلهای توماس شناسان ديگر از تشابه و نيز براساس انكار سنخيت علّت و معلول ميان خدا و مخلوقات توسط توماس ممكن نيست كه برهانی ص ديقين در فلسفه توماس اقامه كرد.
صفحات :
از صفحه 75 تا 106
مشخصات اثر
میزان تأثیر قرآن و حدیث در فلسفه اسلامی (گرایش حکمت متعالیه)
نویسنده:
رضا اکبریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
غلامحسین ابراهیمی دینانی
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 239