جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «نظری به نظام اقتصاد اسلام» اثر مرتضی مطهری است. این کتاب مشتمل بر یک دیباچه و هشت بخش است. دیباچه از دو قسمت تشکیل شده: مقاله ای تحت عنوان «نظری به اقتصاد اسلامی» و بحثی درباره «اقتصاد سالم». بخش اول این کتاب در تعریف اقتصاد و مفاهیم اقتصادی است. در بخش دوم، درباره «مالکیت از نظر فلسفی» سخن به میان آمده است. بخش های سوم و چهارم را بحث درباره «ارزش» و «ارزش اضافی» تشکیل می دهد. در بخش پنجم نیز، سرمایه داری و سوسیالیسم از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. بخش ششم را «رساله های اقتصادی» تشکیل می دهد که مشتمل بر سه رساله است: «مالکیت زمین از نظر اسلام – انفال، مسئله ارث و سوسیالیسم». بخش هفتم مشتمل بر دو یاد داشت است، یکی «یادداشت اسلام و اقتصاد» و دیگر «یاد داشت نظری به نظام اقتصادی اسلام» که خلاصه و کلاسه فشرده ای است از مطالب کتاب است.

«ولاءها و ولایتها» در اصل مقاله ای بوده است به قلم متفکر شهید استاد مطهری نگاشته شده است. استاد مطهری در این کتاب ضمن بیانات مفهومی ولاء آن را به دو نوع منفی و مثبت تقسیم می کند که ولاء منفی بر حذر داشتن مسلمانان از دوستی و سرپرستی غیر مسلمانان است ولی ولاء مثبت، خود بر دو قسم است، ولاء اثباتی عام که مربوط به دوستی مسلمانان نسبت به یکدیگر و علاقه آنها بر سر نوشت مشترک خود است. ولاء اثباتی خاص که مربوط به اهل بیت (ع) پیامبر می باشد و در چهار بعد محبت، امامت از عامت و تصرف و یا ولایت غیبی و ملکوتی قابل ملاحضه می باشد. استاد مطهری در این کتاب به سؤالات زیر پاسخ می دهد: · آیا حب و بغض منطقی هم وجود دارد یا همه دوستی ها و دشمنی ها احساسی است؟ . آیا اسلام محبت و نیکی به غیر مسلمان را به طور کلی نفی می کند؟ . بشر دوستی یعنی چه؟ . معیار تنظیم روابط مسلمان با یکدیگر چیست؟ . توصیه به محبت اهل بیت علیهم السلام چه فلسفه ای دارد؟ . تقرب به خدا یعنی چه؟

کتاب«مقالات فلسفی» تالیف مرتضی مطهری به مقالات فلسفی آن متفکر شهید، اختصاص دارد که پس از شهادت ایشان به این صورت منتشر شده است. غیر از مقالات «اصالت روح»، «قرآن و مسئله ای از حیات»، «توحید و تکامل» و «پرسش های فلسفی ابوریحان بیرونی از بو علی سینا» بقیه مقالات پس از شهادت استاد منتشر شده و سایر مقالات نوشته هایی نسبتا مدون از استاد بوده که به شرح زیر است: - عقل و معقول - اصل تضاد در فلسفه اسلامی - روابط فلسفه و عرفان - فلسفه اسلامی پیش از ملا صدرا - فلسفه اسلامی از میر داماد تا عصر حاضر - حکمت صدر المتالهین - فلسفه ملاصدرا - نگاهی اجمالی به سیر فلسفه در اسلام - وجود ذهنی - خدا و جهان دیگر - ادله توحید - یادداشت های نجات ابن سینا - فایده فلسفه و منطق - درس های اشارات (شرح نمط هشتم و نهم اشارات ابن سینا) - حرکت جوهری و حرکت در فلسفه هگل

کتاب «گفتارهایی در اخلاق اسلامی» اثر متفکر شهید استاد مرتضی مطهری است. کتاب حاضر مشتمل است بر پنج جلسه بحث و انتقاد انجمن اسلامی پزشکان درباره برخی مفاهیم اخلاقی اسلام که مورد اعتراض مخالفان بوده است. سبک برنامه به این صورت بوده که استاد شهید موضوعی را مورد بحث قرار می‌ داد و سپس حضار سئوالات خود را مطرح و استاد پاسخ می‌ داد. کتاب در چهار بخش تنظیم شده است: بخش اول به «توکل» اختصاص یافته. در بخش دوم درباره «رضا و تسلیم» بحث شده است. بخش سوم به «صبر» پرداخته است و در بخش چهارم که حجم کمی دارد «طول امل» یا « آرزوهای طولانی» مورد بحث قرار گرفته است. استاد شهید در مقدمه کتاب «انسان و سرنوشت» آنجا که برخی علل انحطاط مسلمین را فهرست کرده و تحقیق درباره آنها را لازم می‌ شمرند، از جمله به «سیستم اخلاقی اسلام» اشاره می‌ کند. مباحث این کتاب در راستای همان نظریه و در تکمیل آن طرح بزرگ تحقیقاتی است.

کتاب «منطق - فلسفه» تالیف مرتضی مطهری است. این کتاب اولین مجلد از مجموعه سه جلدی «کلیات علوم اسلامی» و شامل دو بخش منطق و فلسفه است. درس اول در واقع مقدمه ای بر این دو بخش بوده و در آن تعریف روشنی از واژه «علوم اسلامی» انجام شده است. بخش اول (منطق) مشتمل بر درس های دوم تا شانزدهم می باشد که مجموعاً به تبیین تعاریف و اصطلاحات علم منطق اختصاص یافته است. بخش دوم (فلسفه) شامل ده درس است که به طور کلی می توان آن را به سه فصل تقسیم نمود. در فصل اول که شامل درسهای اول و دوم است، استاد به توضیحاتی کلی درباره فلسفه و فلسفه اسلامی پرداخته اند. در این فصل معنای فلسفه در فرهنگ اسلامی و فرهنگ غربی و تفاوت علم و فلسفه، مورد بحث قرار گرفته و به شبهات مربوط به معنی متافیزیک و جدا شدن علوم از فلسفه اشاره شده است. فصل دوم (درس سوم تا ششم) گذاری است تحلیلی به تاریخ فلسفه و به طور کلی تفکر در فرهنگ اسلام است. در این فصل، استاد نخست به اختصار، روشهای چهارگانه فلسفه مشـّاء و اشراق و نیز کلام و عرفان و تفاوت آنها را با یکدیگر شرح داده و سپس سیر طبیعی این چهار بینش و نزدیکی آنها با یکدیگر و تبلور آنها را در حکمت متعالیه ترسیم کرده اند و آنگاه با تفصیل و توجه بیشتری، معنی و اهمیت حکمت متعالیه ملاصدرا و کتاب گرانقدر "اسفار اربعه" را بیان کرده اند. فصل سوم که از درس ششم آغاز می گردد، با تقسیم بندی مسائل فلسفه شروع می شود و به دنبال آن روشی اتخاذ می شود که تا پایان کتاب ادامه می یابد. مطابق این روش، استاد بدون آنکه بخواهند وارد مباحث دقیق و استدلالی فلسفی شوند، صرفاً مفاهیم و اصطلاحات مهم فلسفه اسلامی را توضیح داده اند. در این فصل مفاهیمی از قبیل «وجود و ماهیت»، «عینی و ذهنی»، «حدوث و قـِدَم» ، «ثابت و متغیر»، «علت و معلوم» و «وجوب و امکان و امتناع» مورد بحث قرار گرفته است.

کتاب «درسهای اسفار» تالیف مرتضی مطهری، مجموعه درس های کتاب اسفار ملاصدرا توسط استاد شهید آیت الله مطهری در حوزه علمیه قم در سالهای 1356 و 1357 می باشد که بعد از شهادت ایشان تنظیم و چاپ شده است. استاد شهید در این درس ها قسمتی از مبحث «قوه و فعل» کتاب اسفار را تدریس نموده اند و علت انتخاب این مبحث، مطرح بودن برخی اندیشه های مارکسیستی در ارتباط با مسئله حرکت در آن دوره بوده است. این کتاب از یک سو غنای فلسفه اسلامی را نمایان می کند و از سوی دیگر دقت نظر و تسلط آن استاد شهید را بر مسائل فلسفی آشکار می سازد و همانند سایر آثار استاد از بیانی روشن و روان برخوردار است. این مجموعه شامل شش مجلد می باشد. می توان ادعا کرد این 6 جلد یک دوره ی مناسب برای شناخت هر چه بهتر فلسفه صدرالدین، بلکه فلسفه ایران و اسلام است. عناوین جلد چهارم عبارتند از: - در ربط حادث به قدیم - زمان اول و آخر ندارد - ادله قائلین به بدایت زمان - در حقیقت «آن» و کیفیت وجود و عدمش - در کیفیت عدم حرکت و عدم امور ناشی از حرکت - در اینکه «آن» چگونه زمان را تقدیر می کند - در کیفیت تعدد زمان و حرکت به وسیله یکدیگر و کیفیت تقدیر هر یک از آنها با دیگری - در معنای بودن شیء در زمان.