جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

محمد عابد جابری فیلسوف معروف مراکشی در کتاب خود «مدخل الی القرآن الکریم» که بخش هایی از آن موضوع پایان نامه اینجانب است به این مطالب پرداخته شده است . 1- مراد از تعریف قرآن کریم چیست؟ اصلاً آیا قرآن کریم نیاز به تعریف دارد ؟ تعاریف گوناگونی برای قرآن کریم بیان شده که جابری در مقدمه نمونه هایی از آنها را آورده است و کوشیده تا وجود افتراق هر یک از آنها را مشخص کند .2- جابری در بخش اول این کتاب به مسائل مربوط به محیط ظهور و تاریخ قرآن کریم به مثابه وحی الهی و دعوت نبوی پرداخته است .به نظر او ادیان سه گانه و کتاب های آنها تورات و انجیل و قرآن کریم واحدند .33- بحث در باب نبی أمی و مفهوم امی بودن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پرداخته است . البته این موضوعی است که در دوره معاصر بسیار به آن پرداخته شده و رأی او نیز با نظر متداول در میان خاورشناسان هم خوانی دارد . به نظر وی أمی در عربی پیش از اسلام کاربرد نداشته و وام واژه ای یهودی است . 4- در این بخش از کتاب پدیده وحی و مفهوم آن مورد بررسی قرار می گیرد . به نظر وی مفهوم وحی در سیاق قرآنی آن در زبان و فرهنگ عرب آن زمان ناشناخته بوده است ،حتی عرب ها در آن زمان تصوری از مفهوم نبوت نداشته اند و این مفاهیم با اسلام پدید آمدند . 5- بخش دوم کتاب به موضوع تکوین و تدوین قرآن کریم اختصاص یافته است . به نظر جابری سیر تکوین قرآن شامل سه مرحله بوده استمرحله قرآن/ ترتیل و اعجاز ، ذکر و قصص ، کتاب عقیده ،شریعت و اخلاق . کلید واژه ها : محمد عابد الجابری ، تفسیر ، قرآن کریم

تبیین اصول نظرى سید قطب در "فى ظلال القرآن" و نمودار ساختن تشابه این نظریات با اصول هرمنوتیک است. نویسنده پس از رد کردن آشنایى سیّد قطب با نظریات دانشمندان غربى در زمینه هرمنوتیک و نیز استنباط این دیدگاه‌ها توسط سیّد قطب از میراث عظیم فرهنگى تفسیر و علوم قرآن؛ این دیدگاه را رهاورد "زندگى در فضاى قرآنى" و محصول اندیشه و تأمّلات ژرف و روشمند دانشمندى مسلمان دانسته است. سید قطب معتقد است پیش فهم‌هایى مانند: "قرآن کتاب هدایت است"، "منشأ وجود انسان، جهان و قرآن یکى است"، "مخاطب قرآن عقل و فطرت و روان انسان است" به مفسّر کمک مى‌کند تا چیزهایى را ببیند که منکران جهان غیب از آن محروم و بى‌بهره‌اند. وى تأکید مى‌کند که باید متون قرآنى را در موقعیت ویژه تاریخى اش مطالعه کرد. به نظر سید قطب، قرآن یک کلّ تجزیه‌ناپذیر است که هر قسمتى جزئى از آن پیکر و کلّ است و محور تمام معارف قرآن، توحید است. تبیین این حقیقت محورى، اساسى‌ترین معناى متن قرآنى در مکه است، اما در مدینه، تشریع نظام اجتماعى بر اساس جهان بینى توحیدى، محور قرار مى‌گیرد. وى تأکید مى‌کند که براى هر سوره مرکزیتى وجود دارد که تمامى آیات و مقطعهاى آن گرد آن دور مى‌زند. تمام قرآن طبیعت خاص دارد و هر سوره نیز علاوه بر مشترکات نوعى با دیگر سوره‌ها، شخصیت و فردیت خویش را دارد، قرآن با تمام گستردگى موضوعات، محور و هدف واحدى را دنبال مى‌کند و هر سوره نیز با وجود تنوع موضوعات، محورى یگانه دارد و هدفى ویژه را دنبال مى‌کند. نیز فاصله زمانى از عصر نزول را سبب اصلى فاصله مسلمانان امروزى از فهم معناى قرآن مى‌داند.

سید قطب هرچند آثار فراوانی را از خود در زمینه های شعر ، داستان ، مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به یادگار گذاشت، اما از میان همة آنها تفسیر فی ظلال القرآن درخشش بیشتری دارد و به دلیل رویکرد خاص نویسنده به تحلیل مسائل فرهنگی و اجتماعی با استفاده از قرآن ، و تلاش برای حرکت زایی و نشاط انگیزی جامعة اسلامی ، مورد توجه مفسران شیعه و سنی بوده است . او بخش اعظم تفسیر خود را در زندان نگاشت و از کودکی به شرف حفظ قرآن مشرف شد . نام او سید بن قطب ،معروف به سیدِ قطب، از مفسران شافعی است که تفسیر خود را در 6 جلد و به زبان عربی به ثمر رسانده است . این تفسیر با عنوان ترجمة تفسیر فی ظلال القرآن به وسیله دکتر مصطفی خرم دل به طور کامل ، و جزءهای آغازین این تفسیر به وسیله مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای ترجمه شده است. ترجمه ای نیز از استاد احمد آرام با عنوان در سایه قرآن صورت گرفته است . آیت الله معرفت در بخشی از معرفی این تفسیر می نویسد : «این تفسیر از بهترین تفاسیر ادبی و اجتماعی است که با هدف احیای نهضت اصیل اسلامی، پر کردن شکاف عمیق بین مسلمانان با قرآن، شناساندن رسالت علمی سیاسی قرآن و تبیین غیرت دینی و روحیة جهاد همراه با تربیت نسل اسلامی و قرآنی ... به رشته تحریر در آمده است ». این تفسیر از جمله تفاسیر معتبر و تأثیرگذار قرآن کریم است که در نیمه‌ی دوم سده‌ی بیستم میلادی پا به عرصه‌ی وجود گذارد. درست در زمانی که ایدئولوژی‌های چپی و مارکسیستی در لایه‌های گوناگون جامعه، تب و تابی پدیدآورده بود، این تفسیر با نوای تازه و جان‌بخش خود، پیام‌آور دگردیسی ژرفی در جامعه بود، از روزگاران کهن، تفسیرهای بسیاری با رویکردهای گوناگونِ کلامی، فقهی، روایی، ادبی، عرفانی و ... نگاشته شده است، اما تفسیر فی‌ظلال القرآن، در این میان کلام وحی را با نوا و پیام دیگری بازپرداخت می‌کرد که با سبک‌های تفسیرنگاری پیشین، تفاوت ریشه‌ای داشت. پیکارِ علمی نگارنده با سمبل‌ها، نمایندگان و مروّجانِ نو شرک و جهل و حضور وی در حوزه‌های مبارزه با ستمگری و خرافه‌پرستی و خودکامگی، موجب شده بود تا مفسر خود را در فضایی همسان با فضای نزول وحی احساس کند و در جامعه‌ی امروز رگه‌هایی از جاهلیت دیروز ببیند که با نقاب دانش و پیشرفت، می‌کوشد توحید و توحیدباوری را از جامعه بزداید و به جای خدای یگانه و بی‌همتا، خدایان تازه و فریبنده‌ای را تبلیغ و ترویج کند.

هدف پژوهش تبیین و دفاع از سیاست و برنامه های اسلامی در تشکیل خانواده و رد و اثبات برخی از نظرات مکاتب دیگر دراین زمینه ، و همچنین ارائه مهمترین و اساسی ترین روشهای کاربردی ، عملی و اجرائی در قالب مفاهیم عینی و قابل فهم ، بااستفاده از آیات و روایات معصومین (ع ) و نظرات روانشناسان اسلامی و غربی ، برای اولیاآ و مربیان در امر خطیر فرزند پروری و تربیت و آموزش فرزندان و اداره زندگی خانوادگی است روش پژوهش روش کتابخانه ای است پژوهش ، کتب و منابع و ماخذی بوده است که در رابطه با موضوع منتخب مورد استفاده قرار گرفته است نتیجه کلی : با تاسی از دستورات و سفارشات دو منبع نفیس و گرانبهای اسلامی یعنی قرآن و احادیث و سیره پیامبر اکرم (ص ) و ائمه معصومین (ع ) و نیز درنظر گرفتن مقتضیات زمانی و مکانی ، میتوان خانواد متعادل و مطلوب اسلامی و انسانی داشت و همچنین گامهای موثر و مثبتی جهت اعتلای تعلیم و تربیت اسلامی برداشت و در نهایت انسانهای صالح و شایسته ای را تربیت کرد تا باداشتن اندیشه های پاک و زلال ، نقشهای مفید و سازنده ای را در امور دنیوی و اخروی اجتماعات انسانی ایفاآ نمایند