جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه مشتمل بر سه فصل با این موضوعات است: فصل اول، کلیات: بررسی آماری قرآن در زمینه ی احتجاج و مترادفات آن، نظریات علمای اسلامی درباره ی معنای واژه ی «حجة» و مترادفاتش، دلایل لزوم احتجاج، مواجهه ی منطقی قرآن در دعوت به سوی حق؛ فصل دوم، احتجاج قرآن با مشرکان: احتجاج در توحید، احتجاج قرآن با مشرکان در اصل نبوت، احتجاج قرآن با مشرکان در اصل معاد؛ فصل سوم، احتجاج قرآن با اهل کتاب (یهودی و نصاری): احتجاج قرآن با اهل کتاب در توحید، احتجاج قرآن با اهل کتاب درباره ی نبوت رسول خاتم(ص).

مباحث این پایان نامه عبارتند از: اخلاص در لغت واصطلاح قرآن، روایات، اخلاق و عرفان، اهمیت اخلاص، ابعاد اخلاص، آثار اخلاص، چهره مخلصان،موانع اخلاص، مراتب اخلاص، ارتباط میان نیت واخلاص و بالاخره راههای تحصیل اخلاص.

عنایت پروردگار، فرصتی پیش آمد تا پژوهش گونه ای هر چند ناقص و نارسا در علوم قرآنی با عنوان صاخبار از مغیبات در قرآن کریم، صورت پذیرفت تا ان شاء الله مقدمه ای برای تلاشهای بعدی و اهداف متعالی باشد. این پژوهش در چهار فصل با عنوانهای: ‎1- اعجاز و مفهوم غیب از دیدگاه لغویین، علما و کتب حدیثی ‎2- اخبار از اوضاع و احوال گذشته و گذشتگان (حضرت نوح(ع)، لوط(ع)، یوسف(ع)، کفالت مریم، ذوالقرنین) ‎3- اخبار از حال و مسائل مربوط به زمان پیامبر اکرم(ص) ‎4- گزارش از آینده و برخی از پیشگوییهای قرآن کریم بررسی می گردد. در فصل نخست به معنای اعجاز قرآن و وجوه آن، اخبار به غیب بعنوان یکی از وجوه به غیب از نظر لغت و اصطلاح، آراء علما و دانشمندان علوم قرآنی در وجه اعجاز قرآن و ... پرداخته شده است. در فصل دوم به فراخور حال، داستان حضرت نوح، یوسف وکفالت مریم که در قرآن از آن به صانباء الغیب تعبیر می کند. و نیز داستان حضرت لوط و ذوالقرنین، بیان گردیده است. در فصل سوم اتفاقات و احوالی که در زمان پیامبر اکرم(ص) از سوی منافقان طرح گردیده است بطور مختصر پرداخته شده است. و در فصل آخر این پژوهش، تعداد معدودی از غیب گویی ها و پیشگویی ها در قالب آیات قرآنی بیان شده است که البته معتقدیم تمام قرآن، غیب است ولی پرداختن به تمام علوم قرآنی در حد یک پژوهشی این چنین میسر نیست و فرصت فراوان می طلبد./

این تحقیق تحت عنوان احسان به والدین از منظر قرآن کریم و سنت است که متشکل از چهار فصل است. در این تحقیق سعی شده است تا از تمام جهات این امر الهی و وظیفه خطیر مورد بررسی قرار بگیرد. در فصل اول این تحقیق اصل ضرورت این امر مورد بحث است این که چرا احسان به والدین ضروری است و در ادامه به اهمیت حقوق پدر و مادر، ضرورت پرداختن به حقوق ایشان، بیان مصادیق والدین که شامل الف- گفتار و کردار نیک به والدین ب- الگوی والدین بودن ج- انفاق به والدین د- ارث بردن والدین و وظایف و مسئولیت های فرزندان و روشهای احسان و تکریم والدین پرداخته شده است. در فصل دوم تمام آیاتی که در قرآن مجید به این مهم پرداخته ذکر شده. و بعد از ذکر آیات، تفسیر آنها نیز که از چندین منبع تفسیری استخراج شده در خاتمه فصل بیان شده است و همچنین حقوق والدین از منظر قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته و آیات مرتبط با این موضوع بیان شده است که شامل عناوینی همچون نگاهی به حقوق والدین در قرآن کریم، دلیل رعایت این حقوق، حد رعایت حقوق والدین، احترام به پدر و مادر در منطق اسلام می باشد. در فصل سوم روایاتی که از ائمه معصومین ( ع)در این رابطه بیان شده، ذکر شده است. در آخرین فصل این پایان نامه همه آثاری که در این دنیا و جهان آخرت متوجه انسان می شود هر یک بطور جداگانه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که آثار نیکی و احسان به ایشان نتایج پربار و درخشانی برای فرزندان به ارمغان می آورد. که از آثار احسان به والدین1- بهشت 2- ثواب شهادت 3- سروری نیکان 4- بالاتر از جهاد 5- انجام بهترین اعمال 6- طول عمر و فراوانی روزی 7- داشتن فرزندان صالح 8- راحتی در حال مرگ 9- ثواب حج مقبول 10- آمرزش گناهان 11- عروج به قله ی کمال 12- کامرانی در زندگی و اطاعت از پیامبر اکرم ( ص) می باشد. بعد از آن نتایج بعدی و ظلمی که فرزندان در اثر نادانی در حق والدین انجام می دهند و هر دو دنیای خود را تیره و تار کرده و باعث نکون بختی خویش می شود که از عواقب بدی به ایشان 1- مطرود پیامبر? 2- دور شدن از عدالت 3- محرورمیت از الطاف خداوندی 4- گرفتاری در دنیا 5- عذاب وجدان 6- خشم الهی 7- کوتاه شدن عمر و محرومیت از حقوق اجتماعی می باشد. در پایان این تحقیق دعایی از امام سجاد بیان شده است که ایشان خواستار لطف و کمک خداوند در خصوص احسان به والدین از جانب ایشان می باشد. امید است که این تحقیق گامی کوچک باشد تا همگان را در به انجام رساندن وظیفه ی خویش کمک و راهنما باشد تا فرزندان بیش ار پیش منزلت این نعمت الهی را بدانند.

پژوهشی است پیرامون احسان به معنای نیکی و نیکوکاری با بهره گیری از آیات و روایات. نویسنده ابتدا به کلمات مرتبط با احسان و مصادیق احسان اشاره کرده و در ادامه از حقیقت، ملاک، شرایط، مراتب و جایگاه احسان سخن گفته است، وی با تبیین مراتب احسان، ضمن بررسی تفصیلی آیات و روایات، احسان به پدر و مادر را بالاترین مرتبه احسان دانسته است؛ و در ادامه به احسان به خویشاوندان که مشتمل بر بحث صله رحم است، اشاره می کند. نویسنده ایمان کامل به خدا و روز قیامت و اخلاص را از شرایط احسان به شمار آورده است. معرفی و بیان اوصاف نیکوکاران فصل دیگری از این پژوهش را به خود اختصاص داده است و در فصل پایانی پاداش نیکوکاران در دنیا و آخرت و نیز احسان پیامبران و پاداش آن ها مورد بحث قرار گرفته است.

این پایان نامه به اخلاص در عقیده و عمل از دیدگاه قرآن و عترت اختصاص دارد. خداوند تبارک و تعالی می فرماید: آگاه باشید که دینِ خالص از آن خدا است. در این رساله پس از معنای لغوی اخلاص و تعریف آن از دیدگاه شش تن از علمای بزرگ اسلام، به موضوعات مهم و گوناگونی دربارة اخلاص پرداخته است؛ از جمله: فرق مخلص (کسر لام) و مخلص (فتح لام)، اخلاص مطلق و اخلاص ارزشی و تفاوت میان آن ها، قطب درون ذاتی و برون ذاتی اخلاص و کلمة اخلاص و مشتقات آن در قرآن. در بخش دیگری از این رساله، آثار و پیامدهای عملی اخلاص مورد بررسی قرار گرفته است؛ از جمله: نیکو شدن نیت، طمع نداشتن به اموال دیگران، امید بستن به خدا، جاری شدن حکمت از دل به زبان، موفقیت یافتن در کارها، رسیدن به آرزوها، پیدایش بصیرت، فرمان پذیری از مخلصین و محبوبیت یافتن نزد خداوند. در پایان نمونه هایی از اخلاص پیامبران(رسول خدا|، حضرت یوسف و حضرت موسی) و امامان(حضرت علی و امام حسین‘) و مؤمنان مخلَص(ابوالفضل×، سلمان فارسی×، ابوذر غفاری×) ارائه شده است.

پدیده احسا ن و نیکوکاری یکی دیگر از فضائلی است که مورد توضیح و تأکید فراوانی قرار گرفته است. احسان از نظر لغوی به معنای نیکی کردن، نیکویی نمودن و .. . و از نظر اصطلاحی به معنای انجام نیکی در مقابل بدی افراد در چهار چوب شرابط احکام الهی است، در اهمیت و ضرورت احسان و نیکوکاری همین بس که از دیدگاه آیات و روایات بسیاری مورد بحث و گفتگو واقع شده است. در دسته ای از آیات به بیان انوع احسان و نیکوکاری اشاره شده، دسته دیگر بیان کننده راهکارها و نحوه احسان و نیکوکاری به تشویق و ایجاد انگیزه در افراد پرداخته و از این طریق بر فراگیر و همگانی شدن احسان افزوده اند. چنانکه از بررسی آیات و روایات بر می آید احسان منحصر در نوع خاصی نبوه و حد و مرز نمی شناسد و از همان محیط کوچک خانواده قابل اجراست تا محیط گسترده ی جامعه. آنچه در این میان مهم به نظر می آید برقراری حالت اعتدال در مرحله احسان نمودن برای جلوگیری از سرکوب شدن انگیزه احسان و نیکوکاری است. احسان و نیکوکاری این نیست که فقط به خودمان فکر کنیم و دیگران را از نظر دور بداریم و یا برعکس خانواده و خویشان را کار گذاشته، در خار از خانه و خویشاوندان به احسان و نیکی بپردازیم. فراموش نکنیم که حیوانات هم در کنار افراد نیازمند احسان و نیکو کاری می باشند! شکی نیست که برای حرکت در مسیر احسان و نیکوکاری نیازمند آگاهی از راهکارها و بهره گیری از شرایط و قوانینی که هدایت کننده ها در این مسیر می باشد نیز هستیم. راهکاری که به ما می فهماند به هر فردی با توجه به نیاز خودش احسان و نیکی کنیم. فردی که فقیر و در راه مانده است علاوه بر آن توان کسب و کار را هم ندارد. احسان از طریق انفاق و به وی بیشتر کارساز است تا پند و اندرز دادن به وی. همچنین خود فرد احسان کننده اگر از نیروی ایمان و اخلاص تهی باشد نه تنها از رسیدن به اهداف متعالی احسان باز می ماند بلکه به محض برخورد با انواع ناملایمات و توهین ها و سرزنش ها کنار کشیده و چه بسا به سرکوبی انگیزه احسان و نیکوکاری در او بیانجامد. بنابراین لازمه احسان و نیکوکاری اینکه فرد احسان کننده از نشانه ها و اخلاق و آداب افراد نیکوکار برخوردار باشد در حین مواجهه با مشکلات و موانع بر برکناری رذائل اخلاقی همچون ریا و خودنمایی خواهی، منت نهادن، داشتن چشم داشت، کسب شهرت و حرص و طمع و ... بپردازد تا دست یابی به اهداف سریع تر محقق شود. گاهی اوقات جدایی از آگاهی از انواع و اقسام احسان و نیکوکاری، نحوه احسان نمودن، ملزم شدن به آداب و شرایط احسان و نیکوکاری، اگر چه افراد انگیزه خیر و خوبی و خدمت رساندن به دیگران را دارند ولی چندان رغبتی نشان نمی دهند شاید تصور می کنند که نتیجه و ثمره تنها به طرف مقابلشان بر می گردد و فراموش کرده اند که این نوعی معامله با خداست و در واقع پرسودترین معامله است و یا اینکه آثار احسان و نیکوکاری را محدود به دنیا و زندگی دنیوی نموده اند در حالیکه احسان ثمره اش متعلق به هر دو دنیا است. داریم آیاتی را که اشاره به این مطلب دارند و یا اینکه از آثار سوء ترک احسان و نیکوکاری اطلاعی ندارند. لذا در این مختصر قصد داریم تا اصول خدمت رسانی که ریشه در مبانی ایدئولوژی و جهان بینی مذهبی دارد و ساخت های مختلف آن را که برخاسته از، خود آیات و سنت است، جستجو نموده، در اختیار خوانندگان قرار دهیم. کلید واژه ها: احسان، احسان ( اصطلاح اخلاقی)، بر، خدمت، ایثار، ابرار

این تحقیق خبرهای غیبی را در آیات قرآن کریم و روایات معصومین بررسی کرده و موضوعات آن به این قرار است: مقدمات، کلیاتی درباره موضوع مانند تعریف و اهمیت آن، غیب و معانی آن؛ بخش اول، اخبار غیبی جنبه ای از اعجاز قرآن؛ بخش دوم، مغیبات تاریخی: اخبار غیبی مربوط به مردم پیش از اسلام، اخبار غیبی مربوط به معاصران پیامبراسلام، اخبار غیبی مربوط به پس از آن حضرت اعم از پیشگوییهای محقّق شده و پیشگوییهایی که هنوز محقق نشده نظیر ظهور مصلح جهانی و جهان پس از مرگ؛ بخش سوم، اخبار و اشارات علمی در قرآن.

موضوع این تحقیق پایانی احسان در قرآن و سنت و پیامدهای اجتماعی و فردی آن است. با توجه به این که در دین انسان ساز اسلام احسان تاثیر به سزایی در خودسازی و خدمت به افراد جامعه را دارد لذا به نظر می رسید که تحقیقی در این باره صورت گیرد. با عملی کردن جلوه های احسان در بطن جامعه می توان در جهت تکامل و حسن روابط انسانی گام های موثری برداشت. به طور خلاصه می توان گفت جهت ترویج فرهنگ احسان در جامعه می بایست ابتدا احسان را بشناسیم تا بتوانیم راه سعادت خویش را پیدا نماییم تا در ورای خودسازی بتوان در جهت خدمت رسانی به جامعه نیز کمک کرد. همه دستورالعمل های اسلام همچون دانه تسبیحی به هم گره خورده اند که احسان رشته اتصال آن هاست و با به کار بستن و عمل کردن به آن می توان گفت زندگی بشر حال و هوای دیگری پیدا می کند و زندگی زیبایی خاصی می یابد. در همین راستا در این تحقیق پایانی به تفصیل درباره احسان و مصادیق آن و اثرات فردی و اجتماعی و دنیوی و اخروی آن به بحث پردازیم همچنین انواع احسان و ... را نیز مورد بررسی قرار می دهیم: جمع آوری مطالب و اطلاعات به روش کتابخانه ای صورت گرفته است. واژگان کلیدی این تحقیق پایانی برّ، صنیعه، محسن، احسان، اصطناع، عفو و معروف می باشد.

احتجاجات پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد(ص) با گروه های مخالف در تمام زمینه های عقیدتی و غیر عقیدتی در تاریخ ثبت گشته و از آنجا که دستورالعمل پیامبر(ص) چیزی غیر از وحی و قرآن کریم نبوده می توان بسیاری از این برخوردها و رفتارهای پیامبر(ص) را با توجه به آیات قرآن بررسی نمود. چنان که این بررسی ها نشان می دهد، شیوة پیامبر(ص) چیزی غیر از مهربانی و صبر و استقامت در امر تبلیغ معارف والای اسلام نبوده است و با این شیوه سعی داشتند با حجة بالغة و استدلالات روشن، حقیقت را برای مخالفان بیان دارند و این مسیر دشوار را با کمک وحی الهی و قرآن منزل از طرف پروردگار به اسانی پیموده و وظیفه خویش را به بهترین صورت انجام می دادند. این منکرین معاد در برخی اوقات با درک پائین نمی توانستند درباره زنده شدن مردگان و قیام رستاخیز را باور کنند و آن را غیر ممکن می پنداشند در آنجا رسول(ص) با اثبات قدرت بی پایان الهی و اموری محسوس سعی می کردند ذهنیت ایشان را درست کرده و امکان معاد را ثابت نمایند و گاهی نیز منکرین با مقاصد دیگری شبهه وارد کرده که پیامبر(ص) با اثبات ضرورت معاد سعی می کردند اعتقاد ایشان را اصلاح نمایند. نه تنها شیوة احتجاج رسول بلکه براهین و احتجاجتشان که در قرآن بیان گردیده الگوی جامعی است برای تمام مسلمانان در تمام اعصار تا با استفاده از این شیوه ها و احتجاجات دیدگاهها اصلاح گردیده و هم شیوة احتجاج با مخالف آموخته گردد./