جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه با استفاده از منابعی چون المیزان ونمونه و احیاء علوم الدین موضوعات ذیل بررسی شده اند؛مفهوم احباط، نظرات مفسران شیعه و اهل سنت درباره احباط، دلائل عقلی و نقلی مثبتان و منکران احباط،عوامل احباط در قرآن و حدیث.

در این پژوهش شیوه های گفتگوی انبیا با اقوامشان در آیات قرآن کریم بررسی شده است. مطالب اصلی آن در سه بخش آمده است: در بخش اول از اهمیت مناظره و شیوه های آن سخن رفته و در بخش دوم شیوه های مناظرات انبیای پیش از اسلام چون نوح، هود، صالح، ابراهیم، لوط، شعیب، موسی و عیسی در قرآن کریم معرفی شده است؛ بخش سوم به معرفی پیامبراسلام و شیوه مناظرات آن حضرت اختصاص دارد.

موضوع تحقیق حاضر بررسی مباحث علوم قرآنی در تفسیر نمونه و هدف آن برجسته ساختن دیدگاههای مفسر در این علوم است. در آغاز با نگاهی به طرح کلی تحقیق و تعریف علوم قرآنی و معرفی تفسیر نمونه به بیان هدف و پیشینة تحقیق و مفهوم شناسی وحی پرداخته شده و این واژه در لغت و قرآن و سنت مورد بررسی واقع و ابعاد زمانی و مکانی آن نسبت به غیر انبیاء تشریح و وحی نبوی و محمدی و جایگاه وحیانی قرآن و نفوذناپذیری آن با نقد افسانه های ورقه بن نوفل و غرانیق تبیین شده و دربارة کاتبان وحی و زبان وحی نیز سخن گفته شده است. دربارة نزول و تعریف آن و اقسام و مراحل و علل و آثار هر یک و آغاز و پایان و مدت نزول و فترت آن بحث شده و واژه های تنزیل و تأویل در لغت و قرآن و همچنین دربارة نشانه گذاری قرآن و رسم الخط آن و تعریف آیه و سوره نیز مطالبی بیان شده است. در فصلی دیگر به بیان ابعاد موضوع، کیفیت جمع آوری قرآن و دلایل عقلی و نقلی آن از دیدگاه شیعه وسنی پرداخته شده و دیدگاه مخالفین نیز تشریح و نظر مفسر دربارة مصحف امام علی(ع) و نظم آیات قرآنی بیان و عاملین جمع آوری قرآن نیز معرفی شده اند. نسخ در قرآن مبحث دیگری است که تعریف آن و حقیقت و هدف و اقسام آن تبیین و مخالفان آن معرفی و فرق آن با بدا تشریح و موارد آن به صورت مبسوط ذکر شده و دیدگاه مفسر در موضوعات مختلف مورد نقد قرار گرفته است. عناوین محکم و متشابه و تعاریف هر یک در لغت و اصطلاح قرآن بررسی و تحلیل و علت وجود آیات متشابه و روش فهم آن، تبیین شده ونمونه هایی از آیات متشابه ذکر و حروف مقطعه تشریح و دیدگاههای مختلفی که دربارة آن ابراز شده، بیان شده است. فلسفة اعجاز قرآن و دلایل آن و ابعاد مختلف اعجاز از نظر لفظی و محتوایی و علمی و تاریخی، یکی دیگر از مباحث مورد بررسی است. در فصل پایانی، مصونیت قرآن از تحریف با تبیین موضوع و ذکر اقسام آن و بیان دیدگاه مشهور آغاز و با تشریح دلایل عدم تحریف از منظر قرآن و روایات و عقل ادامه و با نگاهی به کتاب فصل الخطاب و نقد تفسیر پایان یافته است./

این رساله در دوبخش تنظیم شده است. بخش اول در چهار فصل با این عناوین تنظیم شده است: فصل اول بحث های مقدماتی، فصل دوم نگاهی به زن در ادوار تاریخ( زن در یونان، روم باستان، هند، چین، استرالیا، فرانسه، ایران، اعراب جاهلیت)، فصل سوم آفرینش زنان، فصل چهارم فضیلت زنان. بخش دوم با عنوان بررسی نقش زنان در زندگی انبیای الهی از دیدگاه قرآن می پردازد. مطالب بخش دوم به اینصورت می باشد: حوا، بلقیس، ساره همسر حضرت ابراهیم، همسران خیانتکار (نوح، لوط) زلیخا، مادر حضرت یوسف، بانوان مطروحه در زندگانی حضرت موسی، حضرت مریم، همسر حضرت زکریا، حضرت فاطمه زهرا(س)/

در رساله حاضر مواردی که در ترجمه قرآن به روایت حفص از عاصم به لحاظ تفسیری و کلامی اختلاف برانگیز است، بررسی شده و مطالب آن در پنج فصل آمده است. در فصل اول، کلیاتی از بحث و در فصل دوم، مباحثی درباره ترجمه مثل معنا و ضرورت ترجمه و برخی از ویژگی های یک ترجمه برتر آمده است. در فصل سوم، با عنوان اختلاف ترجمه ها بر اساس ایجاز حذف از تعریف حذف و انگیزه و فواید آن، راه های تعیین محذوف، و انواع حذف سخن رفته است. در فصل چهارم، تحت عنوان اختلاف ترجمه ها بر اساس دستور زبان عربی و ساختار آن از مرجع ضمیر و نقش آن در اختلاف ترجمه ها، معادل یابی در واژگان جایگزین و نقش آن در اختلاف ترجمه ها و واژگان مشابه در معانی مختلف بحث شده است. در فصل پنجم، ذیل عنوان اختلاف ترجمه ها بر اساس مبانی کلامی موارد رؤیت خدا، آمدن خداوند، عصمت پیامبران، حبط عمل و جبر و اختیار بررسی شده است.

این پایان نامه مشتمل بر چهار فصل با این مباحث است: فصل اول، تاریخچه ی نفاق و منافق: نفاق در صدر اسلام، منافقین پس از پیامبر(ص)، نفاق و منافق در فرهنگ نامه های کهن؛ فصل دوم، سیمای منافقین در قرآن: سیر شناخت منافقین در قرآن، تعداد آیات درباره ی منافقین، عوامل و ریشه های نفاق، سیاست های عملی نفاق، مواجهه ی قرآن با نفاق و منافقین، امثال قرآنی درباره ی نفاق و منافق؛ فصل سوم، سیمای منافقین در روایات: صفات منافقین، شعبه های نفاق، جلوه های عملی نفاق در صدر اسلام؛ فصل چهارم، فهرست اعلام منافقین: توانگران بهانه جو، نمایندگان مسجد ضرار، هم سفران منافق در غزوه ی تبوک، اصحاب عقبه.

مباحث اصلی این تحقیق به این شرح است: کمال انسان از دیدگاه وحی، نقش شکر در این زمینه و آرای مفسرین درباره آن، نظر مفسرین شیعه و اهل سنت در مورد وجوب شکر منعم، طرق مختلف شکر و سپاسگزاری نظیر شکر در برابر نعمت، شکر نتیجه و محصول تقوی و نهایتا شکر نتیجه معرفت به حقایق عالم هستی است؛ پاسخ به این شبهات که آیا خدا نیازی به تشکر دارد؛ با وجودی که خداوند بی نیاز از تشکر ماست، چرا به شکر فرمان می دهد؟ اقسام و مراتب شکر، عالیترین مرتبه شکر یعنی شکر مطلق، شاکرین خدا، بجز تشکر از خدا از دیگران نیز می توان تشکر کرد و پاسخ به این شبهه که آیا تشکر از خدا با تشکر از مردم منافات دارد، شکر نعمت های هدایت و امامت و اختیار، فواید و آثار شکر.

پژوهش حاضر حاوی دیدگاههای شهید مطهری در زمینه تفسیر و علوم قرآن است که در مطاوی آثار او به چشم می خورد. مباحث آن در دو بخش آمده است: بخش اول به علوم قرآن اختصاص دارد و در آن از این موضوعات بحث شده است: وحی، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، اعجاز، صیانت از تحریف، ظاهر و باطن، حروف مقطعه، تعداد آیات و سور و حروف قرآن، عام و خاص، مطلق و مقید؛ بخش دوم درباره تفسیر است و در آن روش تفسیر استاد مطهری و نیز آیاتی که او تفسیر کرده، بررسی شده است.

تحقیق حاضر شامل سه بخش است: بخش اول، کلیات: مقدمات، تعریف اصطلاحات، پیشینه بحث در میان مسلمانان، پیشینه بحث در میان غربیها، پیشینه آثار؛ بخش دوم، بررسی نظریه عرفی بودن زبان قرآن: تعریف نظریه عرفی بودن زبان قرآن، مشخصات نظریه عرفی بودن زبان قرآن، مبانی نظریه عرفی بودن زبان قرآن، ادله عرفی بودن زبان قرآن؛ بخش سوم، طرح شبهات وارد بر نظریه و پاسخگویی به آنها: تأثیرپذیری از فرهنگ جاهلی، تسامح و مبالغه در قرآن، عدم فهم پاره ای از آیات، کهنگی قرآن، خصوصی بودن خطاب قرآن، ذوبطون بودن آیات قرآن، تأویل پذیری آیات قرآن، تمثیل در قرآن، استعاره و کنایه و تمام نمادگرایی در قرآن، عدم وجود مجاز در قرآن، وجود متشابهات در قرآن، اشتمال قرآن بر حقایق علمی.

ظاهرنگری از جمله صفاتی است که کمتر درباره آن صحبت شده است. اما از آنجایی که این صفت در عرصه های گوناگون زندگی انسان موجب بروز مشکلات عمده ای می گردد، پرداختن به آن ضرورت می یابد. با بررسی قرآن مجید روشن می شود که خداوند در این زمینه سکوت نکرده و دیدگاه ویژه ای نسبت به ظاهرنگری دارد. از آیات قرآن می توان دو نوع ظاهرنگری ممدوح و مذموم را استنباط نمود. در این پایان نامه سعی شده است که بعد از ارائه تعریفی دقیق و جامع از این صفت، به بررسی تفصیلی مدح و ذم آن از دیدگاه الهی و همچنین انواع و مصادیق آن و در نهایت پیامد، ریشه یابی و درمان نوع مذموم آن پرداخته شود.