جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نقد و بررسی کتاب تاریخ قرآن آیت ا.. معرفت در دو بخش اصلی صورت گرفتهاست. در بخش اولبه عنوان بررسی غیر مستقل، نحوه عرضه تعریف و تعداد و ترتیب موضوعات اصلی تاریخ قرآن مورد بررسی قرار گرفته است این موضوعات به ترتیبعبارتند از: تاریخ ارتباط، تاریخ انتقال، تاریخ حفظ و نگه داری، تاریخ سازماندهی، تاریخ کیفیت تلفظ و تأثیر لهجه‌ها، تاریخ اصلاح شیوه نگارش، تاریخ ترجمه. در بخش دومهر یک از هفت موضوع اصلی به طور مستقل و جداگانه موردنقد و بررسی واقع شدهاست. روندنقد و بررسی‌ها در آغاز با عرضه سیر منطقی و طبیعی مباحث به عنوان اطلاعات مقدماتی شروع شده سپس ضمن تبییننظرات و دیدگاه های مولفادامه یافته و با ارزیابینظرات عرضه شده ، پایان یافته است .

با توجه به جایگاه ویژه قرآن کریم در بیان نیازهای هدایتی بشر از سویی و اهمیت به سزای امر امامت و ولایت در اسلام و خصوصاً در مذهب شیعه از دیگر سو، عدم ذکر نام ائمه خصوصاً امام علی علیه السلام – به عنوان خلیفه بلا فصل پیامبر اکرم- در قرآن کریم می تواند برای بسیاری سوءال بر انگیز بوده و بعضاً دستاویز اغراض تبلیغاتی مخالفان شیعه واقع شود. در این تحقیق به منظور یافتن و بررسی علل عدم ذکر نام حضرت در قرآن، ، مقدمتاً چند علت سلبی ذکر شده است . پس از آن در فصل اول از منظر سبک ویژه قرآن در ارائه مطالب و روش فهم آن، به بررسی سه ویژگی بیان کلی، بسط از درون و بسط از برون پرداخته و علت اکتفا به معرفی واجدان امر ولایت باخصوصیات و عدم تصریح به مصداق آن، معلوم گشته و از مساله شبهه زدایی شده است. در فصل دوم، از منظر سنت عام و قطعی آزمون الهی به عنوان ترجیحی ضروری، وقایع سیاسی اجتماعی مقارن رحلت رسول خدا صلی الله علیه وآله بررسی شده و با تحلیل عملکرد و انگیزه گروههای دخیل در آزمون خلافت، نقش بی بدیل عدم ذکر صریح مصداق امر خلافت نخستین در شکل گیری آزمون الهی مشخص شده و از سوی دیگر با بررسی احتمالات ممکنه در صورت ذکر نام، ضرورت عدم ذکر نام، برای احتراز از خطرات جدی و قابل ملاحظه، تایید شده است. در فصل آخر نیز به بررسی نظرات مخالف و شبهات سه گروه اخباریون (شیعه)، اهل تسنن و مستشرقان، در این قضیه پرداخته شده، اشکالات پاسخ داده شده و شبهات رد شده است.

موضوع ابتلا از موضوعات بسیار مهمی است که خداوند انبیاء، اولیاء و انسان‌های عادی را از روی محبت، مصلحت و لطف با آن روبرو می‌سازد. ابتلا می‌تواند درونی باشد مثل استعداد و حافظه، و می‌تواند بیرونی باشد مثل زلزله، سیل، مرگ عزیزان و فقر. ابتلا گاهی از طریق نعمت صورت می‌گیرد، که مستی و غفلت ایجاد نموده، و باعث ناهنجاری‌های اجتماعی و تبعیض می‌شود. در این خصوص انسان باید از سرازیر شدن نعمت به خدا پناه ببرد. گاهی نیز ابتلا از طریق غنا و بی‌نیازی در سایه بسط سرمایه است، که وظیفه انسان در این حال شکر خدا، و توجه به این موضوع است که اولاً غنا نشانه اکرام الهی نیست، و ثانیاً اغنیا در برابر قشر کم درآمد و نیازمند مسئولیت دارند. ابتلا به اموال و اولاد از دیگر اقسام آزمایش است. هرچند این‌ها از مواهب الهی است ولی خداوند اعلام خطر کرده که محبت زیاد آن‌ها غفلت از خدا را در پی دارد، و موجب تضییع حقوق و محرومیت از ثواب خواهد شد. یکی دیگر از موارد امتحان، ابتلا به فقر است که ضعف یقین و زوال عقل و ایمان را موجب می‌شود، و عدم شناخت فلسفه آن، موجب ناامیدی می‌گردد. در حوزه مسائل دینی هم خداوند انسان را به دستورات دینی، اختلاف شریعت‌ها، نسخ احکام، اختلاف درجات، وجوب نماز و رعایت وقت آن، ایمان به پیامبران و جهاد امتحان می‌کند، تا خالص از ناخالص، و مومن از کافر جدا شود، و استواری آن‌ها در ناملایمات زندگی بیشتر گردد. از دیگر موارد امتحانی خداوند ابتلاء به شر است تا انسان به یاد خدا بیفتد، و خدا او را از فرورفتن در زندگی دنیا نجات دهد. آخرین مورد آزمایش الهی امتحان به خوف است، که امتحانی همگانی است، و نتیجه‌اش یاد خدا، ترس از عذاب الهی و ترک گناه است، و راه غلبه برآن توسل به ائمه معصومین(ع) می‌باشد.

موضوع پژوهش حاضر بررسی افزوده های تفسیری اجزای هفتم وهشتم قرآن در ترجمه های معاصر قرآن کریم است. افزوده های تفسیری غالباً برای توضیح بیشتر در مورد آیه درمیان دوعلامت یا درمتن بدون علامت ذکر می شوند وبه شرط موثر ومطلوب بودنشان کمک شایانی در فهم ترجمه آیه به مخاطب می نمایند دراین مجموعه نگارنده ابتدا آیه ای را که ترجمه اش دارای افزوده است به همراه ترجمه کامل آن آیه می آورد وسپس با توضیح کوتاهی درباره آن بخش از آیه که ترجمه اش دارای افزوده است، افزوده های موجود درهفت ترجمه منتخب بررسی می‌شود. این ترجمه ها عبارتنداز: ترجمه های آقایان الهی قمشه ای، خرمشاهی، فولادوند، گرمارودی، مشکینی، مکارم وخانم صفارزاده.سپس نگارنده بابیان آرای مشهورتفسیری-نحوی-لغوی ازکتب معتبر شیعه واهل سنت، افزوده ها را با این آراء مطابقت می دهد تا مشخص نماید کدام ترجمه از حیث در برداشتن معنای حقیقی آیه ونزدیکی به آرای مذکور دارای افزوده مطلوب وکدام یک دارای افزوده نامطلوب است.ازمجموع هفتادودوآیه مورد نظر در این پژوهش، هشتاد ودو افزوده موثر، بیان وسپس نقد وبررسی شده است و دراین راستا ترجمه هایی که دارای افزوده برتر بوده اند معرفی شده اند وآنهایی که دارای کاستی ها و لغزش هایی بوده اند نیز مشخص گردیده اند.

مفهوم موعظه با تأمل در کتاب‌های لغت و معنای استعمالی به کار رفته در روایات به معنای هدایتِ پیامد محورِ بازدارنده است ولی گاه مردم از موعظه اثر نمی‌پذیرند و هدایت نمی‌شوند. مسأله اساسی این‌جاست که با وجود بی‌نقص بودن موعظه و موعظه کننده، چرا موعظه ایشان ناکارآمد می‌شود؟با آن که ناکارآمدی موعظه به سه عنصرِ ارکان موعظه وابسته است اما هدف این پژوهش آن است که موارد تاثیر گذار در موعظه شونده را بررسی کند. یافته این پژوهش آن است که قرآن کریم از تقوی و ایمان، و روایات معصومان از واعظ درونی، عقل و زهد به عنوان عوامل پذیرش موعظه یاد کرده اند. در برابر عوامل، موانعی نیز وجود دارد که موعظه را بی‌اثر می‌کند.این موانع عبارتند از:قساوتِ قلب، غفلت، غره، هوی، حب دنیا و عشق. با تحلیل و بررسی بر روی عوامل و موانع و با دست آوردن ارتباط بین آن‌ها، نتیجه حاصل بر این منوال است که پذیرش موعظه زمانی محقق می‌شود که انسان از چهار بعد دارای سلامت باشد. سلامت خاستگاه، سلامت قدرت شناخت، سلامت رغبت و سلامت عملکرد. فرد با داشتن سلامت خاستگاه طالب موعظه می‌شود و با قدرت شناخت درستی و مصداق آن را می‌شناسد و زمانی که مطابق با رغبت وی باشد بدان متمایل می‌شود و در نهایت با داشتن قدرت عملکرد بدان عمل می‌کند.

هر موجود تربیت یافته ای ارزشمند است، به ویژه انسان که تمام هویّت او به تربیت یافتگی اوست، که با اختیار و انتخاب خود، در مسیر رشد و کمال وجودی خود گام برمی دارد. انسان این راه را باید با رهنمودهای مربیانی لایق و شایسته طی کند که خود در مکتب خداوند ربّ العالمین، پرورش یافته اند و به تمام ابعاد وجودی و همه نیازمندی های دنیا و آخرت او آگاهی دارند. یکی از این مربیان الهی، امیرمومنان علی (علیه السلام) می باشد که ساختار تربیتی کتاب ایشان، یعنی نهج البلاغه، بر همه آموزه های قرآن منطبق می باشد. تحقیق حاضر در صدد آن است که با بضاعت اندک خود، برنامه های تربیتی حضرت علی (علیه السلام) این الگوی بشریت را از نهج البلاغه استخراج نموده و شیوه تربیت انسان قرآنی را به صورت کاربردی به جامعه اسلامی عرضه نماید. به همین منظور تحقیق مزبور در پنج فصل تنظیم گردید: فصل اول این تحقیق به بیان کلیات اختصاص یافته است. در فصل دوم، پس از بررسی مفهوم تربیت قرآنی به بیان ابعاد تربیت قرآنی پرداخته شد، و این ابعاد در سه حوزه کلی؛ شناخت، رفتار و احساس و عاطفه مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بیان تفاوت های موجود در مکتب تربیتی اسلام و مکاتب تربیتی بشری، فصل سوم این تحقیق به بیان ویژگیهای تربیت قرآن اختصاص یافته و از جنبه فطری بودن، عقلانیت، جامعیت، ظرافت ها، برنامه ها و الگو دهی مورد بررسی قرار گرفت. برای تحقق و عینیّت بخشیدن به تربیت قرآنی، باید شرایطی در مربی و متربی و همچنین عوامل دیگری که در روند تربیت موثر می باشند، وجود داشته باشد. لذا فصل چهارم این تحقیق به بررسی شرایط مربی، متربی، مادّه تربیت و همچنین محیط از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه پرداخت.فصل پنجم این تحقیق نیز، به موانع تحقّق تربیت صحیح از قبیل؛ موانع محیطی، خانوادگی، حلال بودن تغذیه و دوستان فاسد و تهاجم فرهنگی و موانع حکومتی پرداخته شده است که در تربیت صحیح ایجاد اخلال می کنند.

چکیده ندارد.

تربیت اخلاقی افراد، هدفی بوده است که همه انبیاء الهی در پی رسیدن به آن رنج بسیار کشیده اند؛ آنان خود الگوی تمام عیاری در زمینه اخلاق به شمار می روند و تمام گفتار و رفتارشان سرشار از درسهای اخلاقی است، دراین میان حضرت ابراهیم (علیه السلام ) دارای جایگاه ویژه ای است. خداوند به گونه ای او را در قرآن مدح می کند که هیچ یک از پیامبران دیگر را اینگونه ستایش نکرده است. این منزلتی که خداوند در قرآن برای او مطرح می کند ناشی از اخلاص و ویژگیهای اخلاقی آن حضرت است که در قرآن نیز به آنها اشاره شده است. ضرورت تحقیق در خصوص اخلاق از آنجا ناشی می شود که جهت رسیدن به کمال و سعادت واقعی، تربیت اخلاقی انسانها نقشی بی بدیل را ایفاء می کند، حال اگر فراموش شدن برخی از ارزشهای اخلاقی را هم به آن بیافزاییم، اهمیت آن دو چندان می شود. نقش حضرت ابراهیم (علیه السلام) به عنوان اسوه و الگوی ارزشهای اخلاقی بسیار کارگشا می باشد. در این پژوهش در جهت تبیین سیره اخلاقی ایشان در قرآن و عهدین برای شناخت هرچه بیشتر این پیامبر الهی تلاش کرده ایم و در این راستا ابتدا به بیان معنی لغوی و اصطلاحی اخلاق و سیره اخلاقی پرداخته ایم و در ادامه، سیره اخلاقی حضرت ابراهیم (علیه السلام) در قرآن و سپس در عهدین بیان می شود. سپس همه مطالب گفته شده با هم مقایسه می شوند تا تحریفاتی را که در کتب مقدس با اهداف دنیا پرستانه و به نفع علمای مسیحیت و یهود، در این باره انجام گرفته نمایانتر شود و حضرت ابراهیم (علیه السلام ) به عنوان اسوه و الگویی ارزشمند، جهت تأسی از ایشان،خصوصا در زمینه اخلاق معرفی گردد.

یکی از بحث های مهم در اصول عقاید شیعه مبحث امامت می باشد، علمای شیعه در قباال حرکاتدشمنان اسلام در شبهه افکنی مسائل اعتقادی، با تألیفات کتاب هاای ارزناده تماام قاد در برابار ایانحملات دشمنان استقامت کرده اند.یکی از کتاب های بسیار خوب درباره ی امام زمان) ?( و مسائل مختلف مرباو باه آن، کتااب بااارزش مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم، تألیف آیت الله سید محمد تقی موسوی می باشد.این پایان نامه مبانی قرآنی مباحث کتاب مکیال المکارم را بررسی کرده اسات. مباانی قرآنای ایانکتاب شریف، کاری است برای نشان دادن ریشه دار بودن بحث های مربو باه اماام دوازدهام باا آیااتقرآن کریم می باشد و در واقع اثبات حدیث ثقلین، کتاب الله و عترتی می باشد.در بخش اول معرفی کتاب و مولف و شاناخت امماالی از زنادگی اماام دوازدهام و در بخاش دوّممبانی قرآنی کتاب مکیال المکارم می باشد که در چهار فصل ارائه گردیده است. در فصل اول باا عناوانشناخت امام وامب است. در فصل دوّم اثبات امامات اماام زماان) ?( و در فصال ساوّم حقاوق اماامعصر) ?( نسبت به بندگان و در فصل چهارم علّت و لزوم دعا کردن برای حضرت حجات) ?( ماوردبرررسی قرار گرفته است.در هر عنوانی از نظرات و روایات مولف کتاب استفاده شده و آیات مرتبط با آن موضاو باه هماراهتفسیر آن ذکر گردیده است.کلید

آدمي فطرتاً علاقه‌مند به نيكي‌هاست،‌ اما در مقام عمل غالباً‌ موفق نمي‌شود كه در مسير فضايل اخلاقي گام بردارد. يافتن راهكاري براي حلّ اين مشكل،‌ قرن‌هاست كه ذهن بشر را به خود مشغول كرده است و عدّه‌اي علم و گروهي،‌ ايمان را كليد حلّ این مشكل دانسته‌اند. گفتني است كه فلاسفه و مربّيان يونان باستان، همچنين فلاسفۀ حقوق و انديشمندان دورة‌ رنسانس و پس از آن،‌ بر نقش علم و در مقابل،‌ پيامبران و اولياي الهي،‌ بر نقش ايمان در اين باره تأكيد ورزيده‌اند. از اين رو،‌ اين مسئله در حوزه‌هايي چون فلسفة‌ اخلاق، فلسفة حقوق،‌ فلسفة تعليم و تربيت و تفسير آيات و روايات شريفه،‌ قابل بحث و بررسي است. از ديدگاه قرآن کریم،‌ علم ابزاري لازم،‌ اما ناكافي براي گام برداشتن در مسير خودسازي به شمار مي‌رود،‌ زيرا كه از اين ديدگاه انسان موجودي دوكانوني است؛‌ كانون عقل و كانون دل؛‌ از اين رو، او زماني به انجام عملي اقدام خواهد نمود كه عقل و دلش براي انجام آن همسو شده باشند و در واقع به معلومات و معقولاتش، دل داده و ايمان آورده باشد. بايد گفت كه در اصل عمل اختياري بر سه پاية بينش،‌ گرايش و قدرتِ بر انجام كار، استوار است. در رسالة پيش رو كه پژوهشي توسعه‌اي است و در هر دو حيطة نظر و عمل وارد شده و به روشي توصيفي،‌ تبييني و تحليلي،‌ در صدد پاسخ گفتن به مسئلة مذكور برآمده،‌ ابتدا بر نقش اختیار در نوع اعمال انسان تأکید شده است و سپس، سهم بينش و گرايش در شكل‌گيري عمل اختياري‌ مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين اميال و گرايش‌هاي انسان،‌ ريشه‌يابي شده و بر نقش ويژه و محوري آنها در اعمال اختياري انسان و همچنین تأثیر گرایش‌ها بر بینش‌ها تأكيد گرديده است. در انتها نيز راهكارهايي جهت تقويت ايمان،‌ ارائه گرديده است كه يكي از موارد نوآوري اين رساله به شمار مي‌رود. ارائة اين پژوهش،‌ در واقع دلايل ناكامي انسان‌ها در صعود به قلّه‌هاي انسانيت را پيش رو مي‌گذارد و راهكارهايي مؤثر براي موفقّيت در مسير خودسازي به دست مي‌دهد.