جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه به بررسی عوامل پیروزی و شکست مسلمانان با تکیه بر آیات قرآن کریم اختصاص دارد و در آن از این موضوعات بحث شده است: پیروزی در سایه توکل به خداوند، نقش قرآن و عترت(ع) در عدم انحراف مسلمین، ضرورت شناخت دشمنان، نقش اتحاد و خطر تفرقه از دیدگاه قرآن، آمادگی دفاعی و نظام دفاعی، صبر و استقامت، علم و دانش، پیروزی بر سایر ادیان.

غرور یعنی تمایل به چیزی که با هوای نفس موافق است و طبع انسان به آن تمایل دارد و تکبر یعنی خود بزرگ بینی. یعنی این که من خودم را بزرگ پنداشته و از دیگران بالاتر بدانم. ضد صفت غرور و تکبر تواضع و فروتنی است. تواضع یعنی اظهار نقصان مقدار خود از مقدار دیگران. تواضع دارای مراحلی است از جمله تواضع در برابر خدا، تواضع در برابر پیامبران، تواضع در برابر قانون تشریعی و تواضع در برابر قوانین تکوینی پروردگار و تواضع در برابر بندگان خدا. غرور و تکبر باعث از خودبیگانگی و جهل نسبت به خویشتن و دیگران است. غرور انسان را از خدا دور می کند و به شیطان نزدیک می سازد. غرور و تکبر سرچشمه صفات رذیله دیگری مانند عجب، کینه و حسد نسبت به دیگران و تحقیر آن ها می باشد. و غرور و تکبر نوعی تورم شخصیت و از القائات شیطانی است. فرد متکبر موجود ذلیل است، که چون ذلت را در نفس خود ادراک می کند، می کوشد تا در سایه تکبر این نقص خود را بپوشاند و امام صادق ( علیه السلام) می فرمایند: سرچشمه تکبر چیزی جز عقده حقارت نیست. تکبر با عزت نفس متفاوت است، هم در مبادی و هم در غایات و هم در ثمرات، تکبر مبدأش خودبینی و خودخواهی و جهل است و غایتش نفس و خودنمایی و نتیجه اش سرکشی و طغیان است ولی عزت نفس، مبدأش توکل علی الله و اعتماد بر حق تعالی و غایتش خدا است و ثمره اش ترک غیر است. اسباب و علل غرور و تکبر یا امور دینی است یا دنیوی بدین شرح، غرور و تکبر نسبت به علم و دانش، غرور و تکبر به حسب و نسب و شرفت خانواده، غرور و تکبر به داشتن مال و جمال و زیبایی و غرور و تکبر به قدرت و شهوات دنیوی و غرور و تکبر به لطف و کرم خداوند و به عمل و عبادت. نشانه های غرور و تکبر گاهی بسیار آشکار است به گونه ای که انسان در نخستین برخورد به آن پی می برد و می فهمد که فلان شخص گرفتار غرور است و گاهی حالت غرور و تکبر مخفی است و به این سادگی خود را نشان نمی دهد بلکه با دقت می توان به وجود چنین صفتی در خویشتن یا دیگران پی برد. غرور و تکبر دارای اقسامی است یکی تکبر نسبت به خداوند و دیگری تکبر نسبت به خلق که این قسم خود بر دو نوع است، یکی تکبر بر انبیاء و رسل و ائمه و دیگری تکبر بر سایر مردم. کبر، تکبر، استکبار از درجات غرور و تکبر می باشند که در معنی به هم نزدیکند. کبر یعنی خود بزرگ بینی و صفتی است که به مرحله عمل نرسیده و تنها در ذهن فرد وجود دارد و آثارش از عمل او مشخص نمی شود. تکبر زمانی است که اثر کبر در ظاهر انسان نمایان شود و به مرحله عمل برسد و استکبار یعنی طلب بزرگی کردن که شخص از دیگران طلب می کند که او را بزرگ بدانند. غرور و تکبر برای انسان متکبر آثاری در زندگی دنیوی و اخروی اش دارد که از جمله آثار دنیوی می توان به کفر و بی ایمانی، مهر خوردن بر قلب، بازماندن از توبه، پذیرش شکست و آشکار شدن رذایل و ... نام برد. و از آثار اخروی هم می توان به ورود به جهنم، دوری از پیامبر، تحقیر و طرد شدن و جای گرفتن در جایگاه مخصوص متکبرین اشاره نمود. همان طور که می دانیم انسان مبتلا به بیماری برای درمان خود به پزشک مراجعه و بیماری خود را مداوا می کند. فردی هم که مبتلا به بیماری غرور و تکبر می باشد باید به راه های درمان غرور و تکبر مراجعه نماید. راه های درمان غرور و تکبر عبارتند از درمان علمی، درمان عملی، درمان تفصیلی و آزمایش های درمانی. بزرگان علم اخلاق در برخورد با بیماری خطرناک غرور و تکبر پیشنهاد کرده اند که انسان برای اطمینان از درمان کامل غرور و تکبر و اطمینان از ریشه کن شدن آن، خود را در معرض آزمایش قرار دهد تا از ریشه کن شدن بیماری مطمئن گردد.

موضوع تحقیق، غضب در قرآن و سنّت می باشد که در صدد تبیین غضب و بررسی آثار و آفات آن و...فضایل کظم غیظ و حلم می باشد.ضرورتی که این موضوع را ایجاب می کند، وجودبسیاری از مسائل تأسف بار در جامعه واز هم پاشیدگی روابط انسانی و به خصوص پیوندهای خانوادگی و... می باشد.از طرفی وجود تعداد زیادی از آیات و روایات ،اهمیت این موضوع را بیشتر نمایان می سازد. این تحقیق با استفاده از منابعی همچون بحار الانوار، الکافی و کتب اخلاقی همچون معراج السعاده، کیمیای سعادت، وکتب تفسیری چون تفسیر المیزان، تفسیر نور و ... و نرم افزارهایی همچون جامع تفسیر نور ،گنجینه روایات و...گردآوری شده و لازم به ذکر است که این تحقیق، به روش کتابخانه ای و فیش برداری است. آن چه در کل،از این تحقیق می توان ارائه کرد، این است که: غضب، مصدر ثلاثی مجرد است و دارای مشتقات فراوانی است که به معنی خشم و انتقام آمده است. واژ? غضب، هم،در مورد خداوند متعال به کار رفته که منظور آن،عذاب و عقاب اوست و هم در مورد مردم. بنابراین اگر این خشم، از جانب مخلوق باشد می تواند پسندیده یا مذموم باشد. چنان چه اگر در دایره عقل و شرع باشد، ممدوح و در غیر این صورت مذموم، خواهد بود. اسباب و انگیزه هایی که باعث ایجاد خشم می شوند عبارتند از: قضاوت عجولانه، کمی ظرفیت، تکبّر و خود برتر بینی، حسد و کینه توزی و ... که آثار آن علاوه بر فرد، بر خانواده و اجتماع نیز اثر می گذارد.البته برای مهار این قوه و درمان آن نیز، دین مبین اسلام، دستورات جامع و کاربردی ارائه کرده، از جمله: تفکر در عواقب غضب و فواید ضد غضب، تفکر در قضا و قدر الهی، ذکر خداوند متعال، وضو گرفتن و ... . با توجه به آن چه که بیان شد، می توان گفت: کظم غیظ و مهار غضب، برای همگان میسر است ؛به شرط آن که اولاً: در مراحل اولیه، که هنوز غضب، شدت نگرفته جلوی آن را بگیریم و ثانیاً: به عواقب شوم آن و بالاتر از آن عقاب الهی بیندیشیم.