جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫چکيده : نوشتار حاضر، به صورت تفسير موضوعي، آيات قرآني مربوط به کيهان شناسي و مظاهر طبيعي خلقت را بررسيده و ديدگاه قرآن کريم در مورد خلقت آسمان‌ها و زمين، ستارگان، کوه‌ها و خلقت انسان و ساير مظاهر خلقت و ضرورت تفکر در آن‌ها رامنعکس مي‌سازد. نويسنده مي‌کوشد با پرده برداري از اعجاز علمي قرآن کريم در مسايل علمي مربوط به جهان شناسي، ابعاد علمي قرآن را معرفي کند. وي در چهار فصل به اين موضوع پرداخته است. فصل اول ضمن تبيين مفهوم تفسير موضوعي، ويژگي‌ها و شرايط آن، اقسام تفسير موضوعي و ضوابط اين نوع تفسير، ديدگاه قائلين و مخالفان تفسير علمي قرآن که نوعي تفسير موضوعي محسوب مي‌شود، و رابطه قران با مباحث علمي مربوط به طبيعت و خلقت را شرح مي‌دهد. در فصل دوم مباحثي علمي از زمين شناسي و قوانين مربوط به زمين که در قرآن آمده، مانند خلقت زمين، مقدم بودن خلفت زمين بر آسمان‌ها، مدت خلقت زمين، مواد تشکيل دهنده زمين، رابطه زمين با خورشيد، حرکت دوراني زمين، بساطت و پهن بودن زمين، کروي بودن زمين، گستردگي آسمان و تفاسير علمي ارائه شده از آيات علمي و تجربي زمين بيان شده و رويکردهاي مفسران شيعه و اهل سنت در اين زمينه مطرح مي‌گردد. فصل سوم ضمن واکاوي خلقت آدمي و شگفتي‌هاي وجودي او در قرآن کريم، ابعادي از خلقت انسان و سير تکاملي اين خلقت از نطفه تا جسم کامل، دميده شدن روح در جنين، ادلّه تجرّد روح، تفسير علمي از مراحل خلقت انسان در قرآن، رابطه عالم تکوين با عالم تشريع، مانند رابطه روزه با آثار مادي و معنوي آن در انسان و درمان بيماري‌هاي مختلف را بيان مي‌کند. در فصل چهارم به ديدگاه‌هاي علمي قرآن کريم در مورد برخي حيوانات و گياهان همچون: زنبور عسل و ويژگي‌هاي آن، زندگي زنبور عسل و فرآيند توليد عسل از گياهان اختصاص دارد و تفاسير علمي در اين زمينه از سوي مفسران شيعه و اهل سنت و اعجاز علمي قرآن کريم به تصوير کشيده شده است.

‫در رساله حاضر طى شش فصل اسرائيليات يا منقولات يهود در تفسير قرآن كريم بررسى شدهاست. عنوانهاى اين فصلها به اين قرار است: فصل اوّل، دانش تفسير، روشها و منابع، ويژگيها و ضعفها؛ فصل دوم، رابطه قرآن با كتابهاى آسمانى پيشين؛ فصل سوم، اسرائيليات، پيدايش، زمينهها و انگيزهها؛ فصل چهارم، شناسايى عناصر و چهرههاى پديدآورنده اسرائيليات؛ فصل پنجم، نقد و بررسى دلايل پذيرش يا عدم پذيرش روايات اهل كتاب؛ فصل ششم، نقد و بررسى اسرائيليات در تفاسير (با تأكيد بر آرا و نظريات برخى از مفسران اهل سنت و شيعه)."

---