جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1258
بررسی تطبیقی آراء منسیوس در باب انسان شناسی
نویسنده:
خلیل خراسانی، ناصر گذشته، قربان علمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
این رساله با هدف بررسی تطبیقی آراء منسیوس (قرن سوم ق.م.) و غزالی (قرن پنجم ه.ق.) در باب انسان شناسی تنظیم شده است؛ روش کار همانطور که از عنوان مشخص است، توصیفی و تحلیلی می باشد. البته انسان شناسی مورد نظر در اینجا فلسفی، اخلاقی و دینی است. منسیوس و غزالی شاکله آدمی را دارای دو بعد جسم و روح می دانند که روح اصل و جسم تابع آن است، و در یکدیگر تاثیر می گذارند. هر دو بر این باورند که خدا( به گفته منسیوس آسمان )، خالق انسان و هر چیز دیگری است؛ او علت العلل و مسبب الاسباب است و هیچ چیزی از تقدیر الهی بیرون نیست و هیچ امری بر اساس تصادف و اتفاق روی نمی دهد؛ بلکه در طرح خدا در خلقت وجود دارد. و در عین حال آدمی را دارای اختیار، انتخاب و عقل می دانند که موجب تمایز او با دیگر مخلوقات است. اما این اختیار، انتخاب و عقل و توانایی را نیز مخلوق خدا می شمارند. منسیوس نیز درباره جبر و اختیار، اعتقادی شبیه به نظریه کسب اشاعره دارد. غزالی دست خدا را در انجام هر کاری باز می داند و می گوید هیچ کاری برای او محال نیست، و به وحی و الهام باور دارد. اما منسیوس اراده و عملی جز عوامل ثانوی و اعمال مردم برای آسمان (خدا) قائل نیست. سرشت انسان از نظر منسیوس نیک است و گرایش به خوبی دارد، و بدی از جانب محیط می باشد. ولی غزالی سه نظر در باب فطرت آدمی دارد، گاهی می گوید که آن خوب است و رو به سوی نیکی دارد؛ گاهی می گوید بد است، چرا که گناه اولیه حضرت آدم در آن ریشه دار است؛ اما در اکثر موارد سرشت را استعداد صرف می داند که نسبت به خوبی و بدی حالت امکان دارد، و محیط موجب می شود که اعمال خوب و یا بد از آن سر بزند. هر دو دانشمند بر این باورند که انسان باید خوب باشد و اعمال نیک انجام دهد چرا که اصل بشر به چیزی است که کمال آن ها در آن باشد. منسیوس بر خلاف غزالی همه را بر اساس خلقت، یکسان می داند. غزالی به دو فرایند در تعلیم و تربیت اعتقاد دارد که مجاهدت و سختی را در هر دو لازم می شمارد. اما منسیوس اجبار و سختی را در مورد افراد عادی نمی پذیرد، ولی در مورد حکیمان، معلمان و حاکمان به فرایند تعلیمی مبتنی بر رنج و سختی اعتقاد دارد که از جانب آسمان طراحی شده است چرا که آنان وظیفه هدایت مردم را بر عهده دارند؛ این نظریه شبیه به طرح تعلیم خدا به پیامبران و اولیاء از نگاه غزالی است. هر دو دانشمند به چهار فضیلت اخلاقی اصلی باور دارند که ریشه در طبیعت انسان دارد و دیگر فضایل از آن ناشی می شود. منسیوس و غزالی حکومت را طرح خدا برای اداره جامعه و هدایت مردم می دانند، اما در طرز تعیین حاکم با یکدیگر تفاوت دارند، و همچنین غزالی اصلاح و امر به معروف ونهی از منکر را در برابر حاکم ظالم روا می دارد، و از بحث درباره قیام مسلحانه و انقلاب پرهیز می کند. ولی منسیوس قیام و انقلاب علیه حاکم ستمگر و بی لیاقت را حقی الهی می شمارد. کلید واژه: منسیوس، غزالی، انسان شناسی، خدا/ آسمان، فضایل اخلاقی، تقدیر، کسب، طرح الهی.
مقایسه اندیشه های لوتر و اراسموس در مورد انسان شناسی
نویسنده:
ابوالقاسم کریمی، قربان علمی، مجتبی زروانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
از همهی آثار خدا، شناخت هیچ یک مهمتر از شناخت انسان نیست . یونانیان اولیه مستقیماً با مسأله موقعیت انسان در جهان کاری نداشتند، اما تئوریهای آنها درباره ماهیت جهان به طور ضمنی انسان را بخشی از جهان معرفی میکرد . خلقت خداگونه انسان برای اولین بار در آموزههای تورات آمده است. پروردگار در همه حال انسان را فرا میخواند: این فراخوان از » عهد جدید « در تمام صفحات خلال پیام مسیح آشکار است؛ پروردگار عملی انجام میدهد، و عمل او مسئولیتی برای انسان به بار میآورد. ]در کتاب مقدس[ پروردگار به انسان در قالب هستی انسانی او مینگرد یعنی مخلوقی که خلق شده است تا در نهایت به رستگاری دست یابد و در ملکوت او سکنی گزیند . مبدأ هر پژوهش باشد. انسانشناسی مسیحی بر » مسیحشناسی « انسانشناختی در گستره سنّت مسیحیت همانا باید مسیحشناسی قائم و استوار است . نگاه کلی مسیحیت قرون وسطی به جایگاه انسان و رابطه او با خداوند به خصوص بعد از دوره آباء کلیسا و انعکاس آن در مسیحیت کاتولیک بر نفی رابطه مستقیم انسان و خدا و طرح واسطه گری کلیسا بین انسان و خدا استوار بود. بعد از دوره آباء کلیسا و قرون وسطی، اراسموس که مشهورترین محقق عصر خود و نماینده اومانیستها بود عمیقاً به انسانگرایی مسیحی معتقد بود. در انسانگرائی اراسموس هیچ چیز سلطه جویانه وجود ندارد؛ در قلمرو آن نه دشمن وجود دارد نه برده. هر کس خواستار آموزش و فرهنگ بود، میتوانست انسانگرا شود. در دیدگاه اراسموس، فاصله میان وضع انسان در دوران پیش از مسیح و روزگار پس از او چندان که فکر میکنیم زیاد نیست. مارتین لوتر که سردمدار جنبش نهضت اصلاح دینی است از اومانیستها و به خصوص اراسموس در باب جایگاه انسان و رابطه او با خدا، تأثیر پذیرفته است. از مارتین لوتر نظرات مهمی به جای مانده که چند مورد آن به خصوص نظریه آمرزیدگی تنها به وسیله ایمان، تأثیر شگرفی بر تاریخ کلیسا گذاشت و به تبع آن نگاه مسیحیان به انسان که منوط به شناخت مسیح بود، دگرگون گشت. کلام )تفکر و اندیشه ( لوتر صرفاً ناظر بر زندگی است و بر حسب آن، انسان خواه ناخواه موقعیتی پیدا میکند که گویی همیشه بدهکار است. به عقیده لوتر باید دغدغه کسب ایمان به نحو حیّ و حاضر در نزد هر کسی که خود را مسیحی میداند، به نحو انضمامی وجود داشته باشد و کوشش او در جهت مطابق سازی زندگی با کتاب مقدس دیده شود. لوتر با اراسموس در بازگشت به سرچشمه- ها )کتاب مقدس و اندیشه آباء کلیسا( اتفاق نظر داشته امّا در نگاه به جایگاه انسان در مسیحیت از جمله اراده و ایمان انسان اختلاف نظر داشت. این دو متفکر هر چند در پی هم میآیند اما بر تاریخ اندیشه مسیحی تأثیری بنیادین گذاشته اند. واژگان کلیدی: انسان، انسانشناسی، اراسموس، لوتر، اراده، ایمان.
مقایسه انسان شناسی از دیدگاه مانی و شونزی
نویسنده:
مرجان شهریاری، قربان علمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فاقد چکیده
جایگاه دیگری در انسان شناسی لویناس
نویسنده:
زهرا حقایق گلشادی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
فاقد چکیده
تفصیل النشاتین و تحصیل السعادتین
نویسنده:
حسین بن محمد راغب اصفهانی؛ ناظر: جواد شبر
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - ایران: انتشارات الهجرة,
چکیده :
«تفصيل النشأتين و تحصيل السعادتين» تأليف محمد بن مفضل راغب اصفهانى، به زبان عربى است. و مشتمل بر بررسى و شناخت ابعاد مختلف انسان و شخصيت او مى‌ باشد./ نام كتاب از چهار آيه قرآن گرفته شده است كه بدين ترتيب مى‌ باشد: الف) نشأتان: آيه اول: «و لقد علمتم النشأة الاولى فلو لا تذكرون» آيه دوم: «ثم ينشئ النشأة الآخرة إن الله على كل شيء قدير». ب) سعادتان: آيه اول: «اذكروا نعمتى التى انعمت عليكم» آيه دوم: «و اما الذين سعدوا ففى الجنة»./ كتاب، مشتمل بر مطالب و مباحث مهمى پيرامون انسان است كه مؤلف آن را در سى و سه باب بيان نموده است و در بيان مطالب از آيات قرآن كريم، روايات شريفه و اشعار استفاده نموده است./ اولين باب كتاب، در مورد شناخت انسان از خودش (خود شناسى) است. مؤلف، در آغاز اين باب مى‌گويد كه برخى از حكما يك مرتبه گفته‌اند اولين چيزى كه براى انسان لازم و ضرورى است شناخت از خويشتن است. و بار ديگر گفته‌اند اولين چيزى كه بر انسان لازم است شناخت خداوند متعال است. و اين دو با هم منافات ندارند. و سپس اين مطلب را توضيح مى‌دهد. مؤلف، ذكر مى‌كند كه انسان براى شناخت خويش بايد بر امورى اطلاع و آگاهى داشته باشد. وى هشت مورد را بيان مى‌نمايد. يكى از مواردى كه ذكر مى‌كند اشاره به اين مطلب است كه مى‌گويد، كسى كه خود را شناخت به تحقيق خدا را شناخته است و در اين زمينه آيه «سنريهم آياتنا في الآفاق و في انفسهم» را توضيح مى‌دهد. / يكى از ابواب كتاب، پيرامون اين مطلب است كه انسان مقصود عالَم است و بقيه براى انسان به وجود آمده‌اند. مؤلف، در اين زمينه آياتى را بيان مى‌نمايد. برخى از آيات ذكر شده عبارت است از: 1. «انى جاعل في الارض خليفه» ؛ 2. «و لقد كرمنا بنى آدم و حملناههم في البر و البحر و رزقناهم من الطيبات و فضلناهم على كثير ممن خلقنا تفضيلا» ؛ 3. «هو الذى خلق لكم ما في الارض جميعا» ؛ 4. فاذا سويته و نفخت فيه من روحى فقعوا له ساجدين» ./ از جمله ابواب كه مؤلف بيان مى‌كند و به شرح و توضيح آن مى‌پردازد در مورد انواع عبادت از علم و عمل است. مؤلف، چنين بيان مى‌كند: «عبادت دو نوع است. علم و عمل، و حق اين است كه اين دو متلازم هستند چون علم مانند ريشه و شالوده است و عمل مانند بنا و ساختمان، و چنان چه شالوده بدون بنا شايسته نيست، و بنا هم بدون شالوده برپا نمى‌شود. هم چنين علم بدون عمل شايسته نيست و عمل بدون علم هم شايسته نيست و...». در ادامه در مورد شرافت علم و عمل مطالبى ذكر مى‌كند. مؤلف، در اين باب در دو فصل پيرامون علم توضيحاتى بيان مى‌نمايد. / آخرين باب كتاب در مورد شرافت انسان بر ملائكه است. مؤلف، توضيح مى‌دهد كه انسان دو نوع است. يكى فقط ظاهر انسان را دارد از نظر جسمى و بدنى. ديگرى انسان است به معنايى كه هدف خلقت بوده است. در پايان اين باب اين آيه نقل مى‌شود: «و الملائكة يدخلون عليهم من كل باب سلام عليكم بما صبرتم فنعم عقبى الدار» .
قرائت اگزیستانسیالیستی از انسان شناسی صدرایی
نویسنده:
محمدرضا بلانیان، مرتضی حاج حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله در صدد نشان دادن این مطلب است که چگونه استخراج نتایج اساسی ترین اصل حکمت متعالیه یعنی اصالت و جود ، در موضوع انسان شناسی تصویری جدید از انسان و هویت وجودی او به نمایش خواهد گذاشت . در این راستا نویسنده از طریق تحلیل و تبیین نکته نظرهای ویژه ای که صدرالمتألهین شیرازی را نسبت به پیشینیان خود در موقعیت متفاوتی قرار می دهد ، بر این مطلب اصرار دارد که تمام جذابیت و خردپذیری آراء انسان شناسانه این فیلسوف مدیون توجه به نقش اصالت وجود در این حوزه بوده و قرائت اصالت ماهیتی انسان شناسی صدرایی نه جذاب می نماید و نه خرد پذیر و نه مشتمل بر چیزی جدید و متفاوت از آراء پیشینیان . نتیجه این رهیافت ، عبارت است از ؛ معرفی انسان به عنوان موجودی برخوردار از هویتی یگانه و تشکیکی که دارای دو نوع پویایی تاریخی و جوهری است و هویت وجودی اش برساخته از تحول تاریخی نوع انسان و تحول جوهری ناشی از کنش های نظری و عملی خود او است.
صفحات :
از صفحه 27 تا 33
مقایسه راه‌حل مسئله شر از دیدگاه جان هیک و علامه طباطبایی
نویسنده:
معصومه وحیدی، مهدی دهباشی، جعفر شانظری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
شر در قرون اخیر به صورت منطقی و قرینه­ ای(علیه وجود خدا) مطرح و به منزله نقدی بر آموزه‌های دینی مطرح شده است. فیلسوفان و متکلمان راه­ حل‌های متنوعی ارائه داده ­اند که از جمله پاسخ‌ها، پاسخ هیک (فیلسوف و متکلم مسیحی) است که تئودیسه پرورش روح است و نیز پاسخ علامه طباطبایی که قایل به عدمی بودن شر شده، آن‌ را لازمه عالم مادی و اختیار انسان می داند. این دو نظریه عدل باور با وجود نقاط اشتراک، دارای تفاوت‌های بنیادین‌اند. در مقایسه و تطبیق دو نظریه، ابعاد مسئله روشن‌تر می شود و راه‌حل جدیدی به‌دست می آید. لذا مقاله حاضر به بررسی و تطبیق این راه‌حل‌ها می پردازد.
صفحات :
از صفحه 95 تا 120
بررسی تطبیقی معاد در عرفان، فلسفه و کلام
نویسنده:
علیرضا کرمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
به تبع جایگاه برجسته آموزة معاد در متون دینی، متفکران مسلمان نیز با هدفی هستی شناسانه و یا به منظور اثبات یا دفاع از تعالیم دینی به بررسی و تحلیل معاد پرداخته اند. در این میان گروهی از متکلمان و فیلسوفان مبتنی بر برخی مبانی، به انحصار معاد در جسمانی یا روحانی معتقد شده اند؛ اما عارفان همگام با بسیاری از متفکران مسلمان این انحصار را کامل ندانستند و معاد را در کیفیت جسمانی و روحانی آن پذیرفتند. عارفان در تبیین و تقریر این دیدگاه عمدتاً از متفکران دیگر فاصله می گیرند و مبتنی بر مبانی ای همچون نظام مظهریت، حقیقت انسان، مرگ و معاد با اعتقاد به تفاوت نشئات مختلف قیامت، برای انسان در هنگام حشر لزوماً بدن طبیعی عنصری قایل هستند و در مواطن استقراریه بهشت و جهنم، جهنمیان را دارای بدن طبیعی عنصری و بهشتیان را دارای بدنی طبیعی و لطیف می دانند.
نظريۀ فطرت آيت‌الله شاه‌آبادي و كاركردهاي كلامي ـ اخلاقي آن
نویسنده:
مهدی دیناروند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
عارف کامل، حضرت علامه ميرزامحمد‌علي شاه‌آبادي که از نوادر دوران و نوابغ زمان است و حقيقتاً ايشان را بايد مفسر جدي فطرتِ قرآني دانست، با نظريۀ فطرت خود، مبناي وثيقي در تبيين ارتباط ميان کتاب تکوين (انسان) و کتاب تدوين (قرآن) بنا نهاد. اينکه تمام دين با همۀ اصول و فروعش و با فقه و اخلاق و اعتقادياتش ريشه در فطرت بشري داشته باشد، مي‌تواند از نظريۀ فطرت علامه شاه‌آبادي قابل اصطياد باشد. لذا در اين مقاله به تبيين نظريۀ فطرت ايشان پرداخته و كوشيده‌ايم که فطري بودن تمام ارکان و اجزاي دين (توحيد، معاد، نبوت و امامت، اخلاق و احکام) را مبتني بر نظريۀ فطرت آيت‌الله شاه‌آبادي مورد بحث و بررسي قرار دهيم و به اثبات برسانيم. همچنين به برخي از نتايج حاصل از اين نظريه در حوزه‌هاي گوناگون دين و اخلاق، از جمله استفاده‌اي که مي‌توان از آن در اثبات «خالي نبودن زمين از حجت حق» کرد، اشاره شده است.
صفحات :
از صفحه 53 تا 70
مارتین بوبر و انسان شناسی صلح
نویسنده:
رضا نصیری حامد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
صلح و دوستی حقیقی بین انسانها مستلزم فراتر رفتن از مصلحت جویی های گذرا و آنی، و عمل براساس پشتوانه ای اعتقادی و نیز ایمانی ژرف و عمیق است. از دیرباز انسانها در قالب ادیان و اندیشه های مختلف به صلح اندیشیده اند و راهکارهایی نیز ارائه نموده اند. در دوران مدرن، گسستن از مقتضیات و الزامات اعتقادی دوران گذشته، سبب تلاش برای بازاندیشی در مبنای پیوند و ارتباط بین انسانها شده است. ضرورت این امر در آن است که، به تعبیر اندیشمندانی همانند دورکیم، نوع همبستگی بین افراد دگرگون شده است. با آنکه جریان عمومی و کلی برای همبستگی بین افراد در دوران مدرن، مبنایی غیردینی و غیرالهیاتی داشته است، اما هنوز هم اندیشمندان و آموزه هایی بوده و هستند که تعلّق خاطر انسانها به یکدیگر را بر پایه مبانی دینی و الهیاتی استوار نموده اند. چنین آموزه هایی سعی دارند نسبت جدید میان انسانها با یکدیگر را بر اساس رابطه ایشان با خداوند و امر قدسی بازتعریف کنند. مارتین بوبر از کسانی است که در دوران جدید با بیان نسبت های میان فرد و دیگری، و نیز فرد و خداوند، به چنین ارتباطات و پیوندهایی می اندیشد. مهم ترین مبنای مورد تأکید وی آن است که برای تحقق نسبت و ارتباط درست بین هر یک از اینها باید از نگاه ابزارگونه دست کشید. ارتباط حقیقی انسان با دیگری، در ذیل نسبتی که وی با خداوند دارد، باید همنوع خویش را به مثابه غایتی در خود ببیند؛ آن گونه که کانت نیز این گونه می انگاشت. بالطبع هر نوع نگرش ابزارانگارانه نسبت به آدمی مانع از تحقق این امر خواهد شد. دیدگاه بوبر بر وجه وجودشناختی ارتباط بین انسانها تأکید دارد و گفتگو را رکن رکین چنین رابطه ای می انگارد. او برای تبیین منظور خویش از دو نوع رابطه من-تو و من-او یاد می کند که نوع و جهت گیری من، در هرکدام از اینها با دیگری متفاوت است. تلقی دیگری، در مقام تو، نگرشی وجودشناسانه و بالاستقلال است که با نوعی گشودگی به دیگریِ متفاوت با من، هم به شناخت اصیلی از طرف مقابل می رسد و هم شناخت من از خودم را تکامل می بخشد.
صفحات :
از صفحه 81 تا 106
  • تعداد رکورد ها : 1258