جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شب قدر در فرهنگ قرآن کریم و روایات، از جایگاه عظیمی برخوردار است. اهمیت این شب تا حدی است که نه تنها آیات مختلفی از سور قرآن کریم در مورد خصوصیات این شب نازل شده؛ بلکه سوره‌ای مستقل‌ با تمام آیاتش‌ در خصوص شب قدر در قرآن کریم آمده است. شبی که دوره آن از آغاز آفرینش بوده و تا روز قیامت استمرار دارد. خداوند در این شب دانش‌هایی را به حجت‌های الهی و به طور خاص به اهل بیت? عطا می‌کند.دانش اهل بیت?‌‌‌‌‌ برگرفته از منابع متعدد است، آنان دانش‌هایی را از راه‌های نامتعارف همچون وحی، تحدیث، الهام، تفهیم، وراثت معنوی و علم أشائی از راه تعلیم الهی دریافت می‌کنند. افزون بر آن، 80 روایت دلالت بر فزونی دانش اهل بیت? در هر روز و هر شب، هر هفته، هر ماه و هر سال در شب قدر دارد. آنچه می‌طلبید مورد بررسی قرار گیرد، دانش‌هایی است که در شب قدر بر اهل بیت? نازل می‌شود. براساس روایاتی که کلینی در بابی مستقل در تفسیر سوره قدر آورده و روایات مرتبط با این مقوله دریافتیم این دانش‌‌ها برای رسول خدا? نزول یکباره قرآن بر قلب ایشان و علم جمعی بدان است. سپس هر سال در شب قدر تفصیل‌کتاب که مقصود از آن تفسیر و تبیین قرآن متناسب با وقایع و حوادث آن سال است بر ایشان الهام شد. علاوه برآن، در شب قدر روح و فرشتگان، همه‌ امور را به اذن پروردگار بر حجت خدا نازل می‌‌کنند. براساس 37 روایتی که در بصائر الدرجات آمده، روح نازل در شب قدر، با روح اهل بیت? متحد می‌گردد و علوم و معرفت فراوان برقلوب آنان وارد می‌شود. از این گذشته، به دلالت پاره‌ای از آیات و روایات، تداوم شب قدر با استمرار رسالت قرآن کریم پیوند دارد. بدین‌گونه که در شب قدر هر سال با وحیی که به معنای وحی تشریعی و شریعت جدید نیست. تأویل قرآن از جمله تأویل آیات متشابه، تطبیق قرآن بر حوادث و وقایع زمان بر حجت خدا و دیگر ذوات اهل بیت? تفهیم می‌شود. افزون بر آن ‌در چنین ‌شبی‌، امکان پیدایش بداء و تغییر در امور است، همچنین ممکن است خداوند تقدیری جدید و رأیی ابتدایی داشته باشد، و علم بدان را با تحدیث ‌و الهام ‌بر آنان‌‌ابلاغ ‌کند.

شب قدر از جمله شب های عظیم و پر ارزش در عالم اسلام است که اعمال آن تفاوت خاصی با اعمال شب های دیگر سال دارد. این مقاله از یک طرف تاریخچه برگزاری این اعمال را بررسی می کند و سپس به اعمال مشترک و خاص شبهای قدر می پردازد و در آخر تصورات عامه درباره این شب ها و مراسم های عامه در این شب ها را بررسی می کند.

از ویژگیهای کشور پهناور، متمدن و کهن ایران، برخورداری از تنوع قومی است. اقوامی همچون کرد، بلوچ، فارس، عرب، ترک، ترکمن، لر، گیلکی، قشقایی و ... که هریک دارای آداب و آیینهای ارزشمند و پر جاذبه ای بوده و غنای فرهنگ ملی را موجب شده اند. شناخت آداب و رسوم اقوام ایرانی در شرایط فعلی که دشمن به ارزشهای ملی و مذهبی تهاجم آورده و بنا دارد با تکنولوژی و ابزار رسانه نسل جوان را از هویت ملی دور نماید، بسیار حائز اهمیت است. این مقاله در پی بررسی و تبیین آداب و رسوم دینی و مذهبی یکی از اقوام مسلمان ایرانی به نام ترکمنها است. ترکمنها غالباً در استان گلستان سکونت داشته و تقریباً 33 درصد جمعیت استان را تشکیل می دهند. آنان پیرو مذهب حنفی هستند و در مناسبتهای مذهبی همچون اعیاد فطر و قربان یا ماه مبارک رمضان و ... برنامه های خاصی را با آداب و رسوم مخصوص به خود برگزار می کنند، که بسیار معنوی و جذاب است.

اسلام برای رساندن انسان به اوج خوشبختی و کمال سعادت برنامه های زیادی دارد؛ در این میان روزه عبادتی است که با آثار و برکات معنوی و انسان ساز خود، در ره پویی بشر به سوی کمال و تعالی نقش به سزایی دارد.روزه داری در قرآن و سنت و نیز در اقوال بزرگان بسیار مورد تأکید واقع شده است و آثار و فوائد زیادی برای آن حصر گردیده است؛ که از مهم ترین آن می توان به پرورش اراده و خودسازی، یادآوری محرومان و درماندگان، رشد معنویت و تقویت روحیه صبر و استقامت اشاره نمود. علاوه بر موارد فوق، روزه داری می-تواند در سلامت جسم و روان انسان نیز نقش آفرین باشد. در این مقاله برآنیم تا گوشه هایی از آثار سزنده روزه بر زندگی انسان را در بعد معنوی و خودسازی بررسی کنیم.

یکی از اصطلاحات وارد شده در قرآن کریم لیلة القدر (شب قدر) است. این اصطلاح در روایات و نظر دانشمندان فریقین نیز بسیار مورد توجه واقع شده است. شب قدر دارای ویژگیهایی است که به طور طبیعی، یک مسلمان را در توجه به آن برمی انگیزد.مقاله حاضر به مقارنه و مقایسه روایات فریقین و اقوال مفسران شیعه و سنی مذهب در خصوص این ترکیب ویژه قرآنی پرداخته و به این نتیجه می رساند که شب قدر با تمام عظمت و جایگاهی که دارد، از سر عمد، توسط شارع مقدس تعیین دقیق نگردیده است تا مردم در شبهای گوناگونی نسبت به عبادت ویژه حضرت احدیت مبادرت ورزند. از دیگر سو، تأکید بر اعمال و آداب خاص این شب، نشانگر آن است که علاوه بر نزول قرآن در این شب، تمام تقدیرهای مخلوقات و تعیین سرنوشت ایشان در آن شب بزرگ رقم می خورد. بنابراین روی آوری به خدای یگانه موجب می شود که انسان درخواست بهترینها را برای خویش داشته باشد.

این مقاله، پژوهشی است در آداب و رسوم ترکمن ها در ماه مبارک رمضان، به همین دلیل نویسنده مقاله بر آن است تا با گفت وگوی صمیمی با ریش سفیدان محلی به بیان آداب و رسوم ترکمن ها در ماه رمضان و دعاهای مخصوص و اعمال خاص این ماه در نزد مسلمانان حنفی مذهب ترکمنی بپردازد.

این نوشتار به بررسی اهمیت و ارزش معنوی ماه مبارک رمضان و مراتب و درجات روزه پرداخته و آثار سازنده روزه را در ابعاد تربیتی، اجتماعی و بهداشتی مورد بررسی قرار می دهد، همچنین جایگاه و مقام معنوی شب قدر و فرصت بی نظیر آن برای خودسازی و زمینه سازی برای تقدیر و سرنوشت نیکو که توصیه اولیای دین است، مورد بررسی قرار گرفته است.

شب قدر از شب هایی که در آن بنا به آیات و روایات قرآن نازل می شود و حساب امور عالم مشخص می شود و بدین سان این شب از با عظمت ترین شب های سال از منظر آیات قرآن است. در این مقاله جنبه هایی از این موضوع در خلال آیات و روایات بررسی می شود تا به فهمی از ارزشمند بودن این شب دست دست پیدا کنیم.