آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این اثر حاوی یازده مقاله از نه اندیشمند است که عمدتاً انديشه غربی می‌باشند که هر یک از آن‌ها مباحث مهمی در باب دین و معنویت را شامل می‌شود، و «وجهه جامع همه آن‌ها دعوت به فراروی به سوی عالم بالاست که چیزی جز فروروی به سوی عالم درون نیست». در این خلاصه به ترتیب به مقالات اول، دوم، سوم، چهارم، پنجم و یازدهم می‌پردازیم.

این اثر مجموعه‌ای فراهم آمده از ۲۵ نوشته، گفتار و مصاحبه است که هر یک از آن‌ها بر گوشه‌ای از مبحث «عقلانیت و معنویت» که دغدغه عمده نویسنده در طول دوره متنابهی از حیات فکری‌اش می‌باشد، پرتو افکنده است نویسنده معتقد است اگر راهی به رهایی باشد جز در جمع و تلفيق عقلانیت و معنی و اداء حق هر یک از این دو فضیلت بزرگ نیست. در این مجموعه به مقالات دوم، نهم، دوازدهم، سیزدهم، چهاردهم، پانزدهم، شانزدهم و هجدهم که با مباحث فلسفه دین و کلام جدید قرابت بیشتر دارد، پرداخته می‌شود.

مصطفی ملکیان چهره شناخته شده‌ای در عرصه اندیشه و روشنفکری ایران است. او در سال‌های اخیر به بسط و توضیح «معنویت و عقلانیت» همت گمارده که محصول یک عمر کار فکری است. برخی معتقدند پس از فروکش کردن نظریات روشنفکری دینی، که ملکیان خود زمانی از جرگه آن بوده و اکنون منتقد آن است، اینک آرای اوست که دهه خود را آغاز می‌کند و مورد توجه قرار می‌گیرد. فصلنامه مهرنامه در شماره (۳۲)، گفت‌وگوی مشروحی با این اندیشمند ایرانی انجام داده است که او از خلال زندگی خود، تعریف می‌کند چگونه شاکله فکریش تا امروز به تدریج شکل گرفته است.

مصطفی ملکیان در این درس‌گفتارها به فلسفه تاریخ در هر دو معنای آن می‌پردازند. یازده جلسه اول به فلسفه علم تاریخ (فلسفه نقدی تاریخ) اختصاص دارد که ایشان به اعتبار گزاره‌های جزیی مطرح در رشته تاریخ می‌پردازند و مباحثی چون علم بودن تاریخ، علّیت در تاریخ، عینیت در تاریخ و… را مطرح می‌کنند. در هفت جلسه پایانی به (فلسفه نظری تاریخ) به معنی قوانین حاکم بر حوادث گذشته و بیان گزاره‌های کلی درباره حوادث گذشته می‌پردازند که طی آن فلسفه تاریخ هگل (جلسه دوازدهم)، فلسفه تاریخ کارل مارکس (حلسه سیزدهم)، فلسفه تاریخ آرنولد توین‌بی (جلسه چهاردهم و پانزدهم)، فلسفه تاریخِ ویکو، کُندرسه و آگوست کنت (جلسه شانزدهم؛ که نیمه‌تمام است) و فلسفه تاریخ اسوالد اشپنگلر و کانت (جلسه هفدهم و هجدهم) مطرح و نقد و ارزیابی می‌شود.

انتظار زندگی بی درد و رنج برای هیچ انسانی امکان پذیر نیست. اما می‌توان راه‌هایی را در پیش گرفت که زندگی با درد و رنج کمتری استمرار و ادامه پیدا کند. استاد مصطفی ملکیان در درس‌‌گفتارهای اخلاق کاربردی به بیان نکاتی پرداخته‌اند که عمل به آن‌ها می‌تواند امکان زیستنی بهتر، با درد و رنج کمتر را فراهم آورد. «اخلاق کاربردی» شاخه‌ای از اخلاق است که به امور ملموس و محسوس زندگی می‌پردازد؛ در درس‌های اخلاق کاربردی به نظریات، مکاتب، مسالک و نظام‌های بزرگ اخلاقی و نقاط قوت و ضعف نظام‌های اخلاقی پرداخته نمی‌شود، بلکه چکیده‌ مباحثی عرضه می‌شود که در اخلاق، کما بیش مورد وفاق واقع شده است؛ اخلاق کاربردی تطبیق مباحث اخلاقی با مسائل محسوس و ملموس زندگی است.