آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

تحول و اسلامي‌سازي علوم انساني و استقلال فرهنگي و فکري، يکي از مهم‌ترين اهداف و آرزوهاي انقلاب اسلامي به رهبري امام خميني(ره) بوده است؛ به‌طوري‌که بعد از پيروزي انقلاب، هم امام راحل و هم رهبر معظم انقلاب و ساير متفکران و انديشمندان انقلاب براي تحول و تغيير علوم انساني تلاش‌هاي فراواني کرده‌اند. مهم‌ترين پرسش اين نوشتار اين است که متفکران انقلاب اسلامي و به‌صورت خاص، مقام معظم رهبري و آيت‌الله مصباح يزدي، چه راهکارهايي را براي بسط، تحول و اسلامي‌سازي علوم انساني مطرح کرده‌اند؟ براي يافتن پاسخ اين پرسش، با مراجعه به آثار و سخنان اين دو انديشمند اسلامي به اين نتيجه رسيده‌ايم که راهکارهایي را که اين دو متفکر اسلامي براي تحول و اسلامي‌سازي علوم انساني مطرح و ارائه نموکرده‌اند، به دو بخش تقسيم مي‌شود: راهکارهاي بنيادي و علمي و راهکارهاي عملي که با استفاده از روش تحليلي ـ توصيفي اين راهکارها مورد تحقيق و بازخواني قرار گرفته است.

موضوع این نوشتار، بررسی نسبت توحید باوری با مشارکت سیاسی از منظر مقام معظّم رهبری و آیت اللّه مصباح یزدی می‌باشد. از آنجایی که این دو اندیشمند اسلامی، از برجسته‌ترین اندیشمندان در حوزه‌ی سیاست هستند، این تحقیق را بسیار با اهمیت نشان خواهد داد که نظر ایشان در باب مشروعیت حکومت و نقش مردم و احزاب سیاسی در باب حکومت اسلامی روشن شود. چرا که برخی قائل به اختلاف نظر این دو اندیشمند در این مسأله هستند. وقتی نقش مردم در باب حکومت روشن شد مردم و احزاب سیاسی، بهتر می‌توانند در این امر، نقش‌آفرینی کنند و این موجب می‌شود که جامعه اسلامی یک حرکت رو به جلو را طی کند که در نهایت سعادت دنیا و آخرت انسان‌ها را رقم بزند. در برخی از آثار از قبیل درآمدی بر فلسفه سیاسی مقام معظّم رهبری نوشته علی اکبر سیلانی، و منظومه‌ی فکری آیت الله خامنه‌ای نوشته عبدالحسین خسروپناه و جمعی از پژوهشگران، به برخی از سخنان مقام معظّم رهبری در باب این تحقیق اشاره شده است. و همچنین در برخی از آثار از قبیل نظریه سیاسی اسلام، و حقوق و سیاست در قرآن، هر کدام نوشته محمد تقی مصباح، به برخی از مطالبی که در این تحقیق آوردیم، اشاره شده است. ما در این پژوهش، برای مقایسه‌ی نظریه‌ی این دو اندیشمند اسلامی، به آثار نوشتاری و گفتاری ایشان مراجعه کردیم و روش تحلیلی – توصیفی را در این باب پیمودیم. ابزار ما در این تحقیق، منابع کتابخانه‌ای از جمله کتب، سایت، مقالات و نرم‌افزارهای مرتبط بوده است. ما در این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که مقام معظّم رهبری و آیت اللّه مصباح یزدی معتقد به توحید و آن را پایه تمامی مسائل اجتماعی از جمله مسائل سیاسی جامعه اسلامی قلمداد کرده‌اند. هر دو اندیشمند مشروعیت جامعه اسلامی را از آنِ خداوند متعال دانسته و رأی و خواست مردم را موجب تحقّق جامعه اسلامی می-دانند. ایشان در باب تعیین نوع حکومت و ساختار آن، تعیین حاکم و کارگزاران، تعیین قانون‌گذار، مجری قانون و نظارت بر قانون برای مردم و احزاب سیاسی نقش قائل هستند. این نقش فقط به صورت تحقّق‌دهی بروز و ظهور خواهد کرد. از بیانات ایشان به این نتیجه رسیدیم که آنجایی که مردم را دخیل در مشروعیت نظام دانسته‌اند، منظور مشروعیت جامعه‌شناختی بوده است نه اینکه منظور مشروعیت فلسفی باشد.

یکی از مهم‌ترین مباحث در حکومت اسلامی، مسئلة نقش مردم در حکومت است. با توجه به اینکه مبنایی‌ترین اعتقاد در اسلام، باور به توحید است، در این پژوهش با شیوة توصیفی ـ تحلیلی، پس از بیان توحید و مراتب آن از منظر این دو اندیشمند اسلامی، نقش مردم در مشروعیت سیاسی تبیین و در ادامه به بررسی تطبیقی مشارکت سیاسی و نسبت آن با توحید و مراتب آن از منظر این دو اندیشمند اسلامی پرداخته شده است. در نتیجة این پژوهش، با توجه به اشتراک نظر در باور به توحید و مراتب آن، از نظر این دو اندیشمند اسلامی، مردم در مشروعیت سیاسی حکومت اسلامی هیچ نقشی نداشته و نقش آنها فقط تحقق‌بخشی به حکومت از باب تکلیف است. ایشان در باب مشارکت سیاسی، حق تعیین نظام و ساختار آن، تعیین حاکم و کارگزاران، تعیین قانون‌گذار، مجری قانون و نظارت بر قانون را از آنِ خداوند متعال می‌دانند و معتقدند که دیگران فقط با اذن الهی حق انجام چنین اموری را دارند.

فنّاوری، یکی از مهترین بخش‌های زندگی انسان در زمان حاضر است. می‌توان گفت، هیچ بخشی از زندگی انسان نیست که متاثر از فناوری نباشد، یعنی مهمترین جنبه‌های زندگی انسان یعنی مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مستقل از فناوری‌ها و مصنوعات فناورانه موجودیت نمی‌یابند. فناوری نیز مستقل از نظام‌های اجتماعی که در آنها شکل می‌گیرد نیست. در چنین وضعیتی، می‌توان از اسلام به عنوان دینی که ادعای هدایت انسان را در مهمترین جنبه‌های زندگی دارد، می‌توان انتظار داشت که نسبت به فناوری و جایگاه آن در زندگی انسان، بی‌نظر نبوده و بتواند راهی برای تعامل انسان و فناوری و توسعه فناوری در جامعه ترسیم کند. در این دیدگاه سه متفکر اسلامی که دیدگاه اسلام نسبت به علم و فناوری را از سه منظر مختلف بررسی کرده‌اند، تبیین شده و سپس این سه دیدگاه با یکدیگر مقایسه و در نهایت یک دیدگاه به عنوان نظر نگارنده در خصوص فناوری از منظر اسلام ارائه شده است.

در این مقاله، مسئله ما این است که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی متکی به اسناد کتابخانه‌ای، مفهوم دو مؤلفه «اقامه دین» و «حاکمیت دین» در دین شناسی آیت الله خامنه ای و ادله کلامی ایشان برای اثبات «اقامه دین» و «حاکمیت دین» به عنوان اجزای دین اسلام را تحقیق و تبیین کنیم. یافته های تحقیق نشان می دهد که «اقامه دین» به معنای عمل به آن در همه شئون زندگی، یکی از اجزای اسلام است. مجموع «معارف و احکام» و «تحقق خارجی» آنها دین اسلام را شکل می دهد و اسلام بر اقامه همه اجزای دین و عدم اکتفا به تحقق بعضی از آنها اصرار دارد. «حاکمیت دین» نیز یکی از اجزای دین اسلام است. اسلام هم دارای «حاکمیت عام حُکمی» است که به معنای شمول احکام نظام بخش آن بر همه شئون حیات انسان است و هم دارای «حاکمیت عام عینی» بر جامعه است که مظهر آن، حاکمیت سیاسی اجتماعی اسلام است.

نگرانی متخصصین حوزه فرهنگ در خصوص علوم وارداتی از سویی و مواجهه تسامحی و شاید اباحی گری بخش قابل توجهی از مردم جامعه اسلامی نسبت به گناه اهمیت واکاوی معنا و مفهوم گناه در ادبیات دینی (قرآن) را در مقایسه با مفهوم اصطلاحی هم تراز گناه در جامعه شناسی و بدست آوردن شباهت ها و تفاوت های آن دو را نشان می دهد. به این منظور با روش تبیینی ابتدا با تتبع در آیات قرآن، واژه های هم خوان گناه را شناسایی و به تعریف آنها پرداخته و سپس از متون معتبر جامعه شناسی، تعریف مفاهیم مرتبط را استخراج و به این نتیجه رسیدیم که دو محیط مزبور به رغم بعضی مشترکات، از نظر منبع، رویکرد، جامعیت و مانعیت و وفاق نظر درخصوص تعریف با یکدیگر تفاوت های مبنایی دارند.

موضوع وحدت و تقریب مذاهب از جمله مباحثی است که از اهمیت بسزایی نزد مسلمانان برخوردار است و در منابع اسلامی نیز به آن اشاره شده‌است . توطئه‌های تفرقه‌افکنانه که از سوی دشمنان اسلام برای ایجاد شکاف و تزلزل در صفوف مسلمانان ایجاد می‌شود و آتش جنگ و اختلاف که بسیاری از کشورهای اسلامی را فرا گرفته ضرورت پرداختن به مسأله وحدت را در این برهه از تاریخ ترسیم می‌کند . در این نوشتار سعی شده با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین مسأله وحدت و تقریب مذاهب از منظر آیت‌الله‌بروجردی و آیت‌الله‌خامنه‌ای پرداخته شود و به نظر می‌رسد اندیشه تقریب در نزد ایشان به دلیل اشراف کاملی که این بزرگواران به مسائل جهان اسلام دارند از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است .ازجمله اقدامات آیت‌الله‌بروجردی در این جهت تبیین مشترکات شیعه و اهل‌تسنن ، تبیین چهره واقعی شیعه اصلاح روابط کشورهای مسلمان است . آیت‌الله‌خامنه‌ای نیز که وحدت از نگاه ایشان یک مسأله استراتژیک است ، نه تنها با گفتار و بیانات‌شان در این زمینه گام برداشته‌اند بلکه در حیطه عمل ، با تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب و مجمع جهانی اهل‌بیت علیهم‌السلام که هر دو در راستای تقریب مذاهب و وحدت اسلامی فعالیت می‌کنند در این جهت قدم برداشته‌اند.

«صلح امام حسن علیه السلام» از آثار شیخ راضى آل یاسین (م 1372 ق) به زبان عربى و در زمره متقن‌ ترین کتب تاریخى در موضوع خود است. مؤلف در آن به موضوعاتى پرداخته که در کتب مشابه، به آن ها کمتر توجه شده و موضوع صلح امام حسن (ع) و علت و عوامل آن را به‌ خوبى بیان مى‌ کند. بخش اول کتاب، به معرفى مختصرى از امام حسن (ع) مى‌ پردازد. بخش دوم، درباره موقعیت سیاسى‌ اى که امام حسن (ع) در آن قرار گرفته بودند، مى‌ باشد. و بخش سوم، درباره صلح مى‌ باشد. گفتار پایانى کتاب مقایسه‌ اى میان شرایط امام حسن (ع) و امام حسین (ع) از حیث دوستان و دشمنان است.

معناداری زندگی فردی و سازمانی کارکنان از برنامه های راهبردی سازمان های اثربخش محسوب می شود. معناداری در زندگی فقط به مفهوم زندگی نمی پردازد، بلکه نگرشی عمیق تربه آن دارد و زندگی را از تمامی ابعاد مورد بازنگری و مشاهده قرار می دهد. درک و آگاهی از معنای زندگی فقط از طریق هوش منطقی و عاطفی حاصل نمی شود و مستلزم استفاده از هوشی ورای دو هوش مزبور است که چنین هوشی، هوش معنوی نامیده می شود. این هوش نه فقط در حل مسایل پیچیده که در حل پیچیده ترین مسایل ارزشی و معنایی که حتی قوی ترین نرم افزارهای موجود قادر به حل آن نیستند، قابل استفاده است. هدف اصلی این نوشتار، شناساندن بیشتر هوش معنوی و بهره برداری و استفاده هر چه بیشتر از آن در حل مسایل فردی، گروهی و سازمانی پلیس و نقش آن در ارتقاء عملکرد شغلی کارکنان پلیس است. نیاز به شناخت ساختار تشکیل دهنده و مولفه های این نوع از هوش به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است تا با تبیین هر چه بیشتر آن بتوان راهکارهای عملی تر وکاربردی تر آن را در حل مسایل پیچیده به ویژه در مسایل سازمانی در جهت ارتقاء عملکرد فردی و سازمانی دریافت. با این اقدام، ضمن آگاهی بخشی و تغییر نگرش مدیران در خصوص این موضوع می توان به ایجاد زمینه های فکری رشد و گسترش هوش معنوی در کارکنان دست یافت. بر این اساس در این مقاله با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و با روش توصیفی - تحلیلی، نسبت به پاسخگویی به سوال اصلی «مولفه های اصلی هوش معنوی کدامند و چگونه می توان هوش معنوی را در بین کارکنان پلیس گسترش داد و کاربردی کرد؟» و اینکه هوش معنوی چه نقشی در ارتقاء عملکرد شغلی کارکنان پلیس دارد، اقدام شده است و در نهایت به راهکارهای تقویت و رشد هوش معنوی در سازمان پلیس پرداخته شده است.