آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مترجمان کلام وحی در ترجمه قرآن، برخی واژگان را معادل هم در نظرگرفته‏اند. گاهی نیز یک معنا را برای واژگانِ متفاوت به‌کار برده‏اند؛ درحالی‌که توجه به مفهوم دقیق واژگان، راهی برای حل معمای برخی آیات و روایات بوده، و با بهره‏گیری از ترجمه تصویری، می‏توان به‌معنایی فراتر از آنچه مفسران فریقین در آثار خویش بیان کرده‏اند، دست یافت. واژة «ارتقاب»، در تفاسیر فریقین هم‏معنا با «انتظار» در نظر گرفته شده و ظرافت‌های معنایی آن نادیده انگاشته شده است. در این تحقیق سعی شده تا با مقایسة نظریه‌های تفسیری شیعه و سنی، نقاط مغفول مانده در ترجمه مورد توجه قرار گیرد و با استفاده از روش تفسیر تصویری، با اتکا به خود قرآن و سیاق آیات ماجرای ناقه صالح† در سوره قمر، به مفهوم‌شناسی این واژه پرداخته شود. روش تفسیر تصویری در این پژوهش علاوه بر حفظ ساختار مفهومی و عدم تقابل و تناقض با مفهوم ارائه شده در کتب لغت‏شناسی، معنایی دقیق‏تر، راهگشاتر وکاربردی‏تر را در راستای برنامه‏های الهی قرآن برای واژه مورد نظر ارایه می‏دهد. در میان تفاسیر متقدم فریقین، زید‌بن‌علی، ابن‌عمر، ابن‌عباس، حسن‌بن‌أبی الحسن و أبو‏سعید خدری، و در رأس ایشان امام علی† دقیق‏تر به موضوع «ارتقاب دخان» پرداخته‏اند.

ساختارشکنی (شکلی از تحلیل فلسفی و ادبی) عمدتاً برگرفته از کارهای ژاک دریدا است که تمایزات مفهومی اساسی یا «تضادها» را از طریق بررسی دقیق زبان و منطق فلسفی بررسی می‌کند. این روش برای بررسی متون، رویکرد و شیوه نویسندگان استفاده می‌شود. تفسیر تأویل الآیات الظاهره یکی از تفاسیرِ به‌نوعی باطنی و با رویکرد اخباری است که در مواردی رویکرد نوآورانه دارد. باتوجه به این دو مطلب، این سؤال مطرح می‌شود: «با بررسی روش استرآبادی در تأویل الآیات الظاهره بر اساس روش ساختارشکنی دریدا آیا نویسنده دست به ساخت‌شکنی معنا زده است؟». با بررسی انجام‌شده مشخص شد که استرآبادی با این نگرش که باطن قرآن فرازمانی است، وحدت معنایی ظاهر قرآن را زیر سؤال برده و با آشکار ساختن معنای باطن قرآن تفسیری نو از ظاهر آن پدید آورده که در آن، بر خلاف تفاسیر قرآن به قرآن، اولویت با حاشیه فرامتنی قرآن است؛ او در این نگاه، همراه با دریدا قدم برداشته است. اما در نگاه انسانی به معنا، بر خلاف دریدا و با تمسک به امر قدسی، نوعی جدید از ساختارشکنی را ارائه داده که در مقابل عرف‌گرایی ظاهر قرآن قابل ارزیابی است. وی دیالکتیک جدید را روشن‌کننده معنای باطنی می‌خواند، با این تفاوت نسبت به دریدا که تفسیر این دیالکتیک را تنها در حیطه معصومان می‌داند. وی در مواردی معانی را با بهره‌گیری از پدیده جانشینی تفسیر می‌کند، ازاین‌رو برخلاف روش ساختارگرایی، همنشینی را معیار معناداری نمی‌داند؛ چیزی که دریدا نیز بر آن تأکید دارد.

از دیر باز، این‌‌که چه مؤلّفه‌‌ا‌‌ی مهم‌‌ترین و بالاترین مؤلّفه عقلی و دینی است، به‌‌طوری‌‌که همه فضایل و مناقب از آن، ریشه می‌‌گیرند، کم‌‌وبیش مورد توجّه پژوهشگران دینی بوده است. با استناد به تعریف عقل که جداکننده حق از باطل است و با بررسی روایات، می‌‌توان نشان داد که «حق‌‌پذیری یا حق‌‌محوری» صفتی انسانی است که ریشه دین‌‌پذیری و خداباوری و بلکه ریشه همه خیرات است. همچنین، بزرگ‌‌ترین و مهم‌‌ترین ارزشِ دینی و عقلی است. تمام فضایل اخلاقی و دینی ریشه در آن دارند. دعوت انبیا، متکّی بر حق‌‌پذیری مردم و بر اساس حق‌ بوده و روایات ما، «حق‌‌پذیری» را بهترین اخلاق‌‌ها، سرآمد حکمت، باب هر خیر، نیکوترین سخن، عزیزترین همراه، منزلگاه علم، ملاک امّت رسول‌‌خدا بودن، مایه باتقواترین شدن و راه نجاتِ انسان‌‌ها معرّفی می‌‌کنند.

امام صادق% طی پاسخ به نامه مفضل بن عمر- که در خصوص رابطه حقیقت دین با معرفت رجال، سوالاتی را مطرح کرده بود- به دفع شک و شبهه پرداخته و فرمود: حدود و مقررات الهی شناخته نمی‌شود مگر به وسیله مردان، و گوشزد کردند که هر کس آن مردان را بشناسد خدا و دینش را شناخته و هر کس که منکرآنها شود، منکر خدا و دینش گردیده و جاهل به امام، جاهل به خدا و دین اوست. پس شناختن مردانی معین و مشخص، دین خداست. در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی مشخص می‌شود که در فرقه باطنیه دین تنها معرفت و شناخت مردان است و با شناخت و محبت قلبی نسبت به آنها، احکام شرع از آنها برداشته می‌شود و در سایه معرفت، دیگر هر کاری قابل انجام است و احکام واجبات و محرمات از مردم برداشته می‌شود. درحالیکه در دیدگاه امامیه، از مهمترین شاخصه‌های ایمان، معرفت و ولایت نسبت به رجال یعنی امام بوده و سپس، اطاعت از او ضروری می‌شود. طبق روایات ائمه اطهار% عمل از لوازم ایمان شمرده شده و ارتکاب معاصی باعث زوال آن می‌گردد، بنابراین شیعیان خود را ملزم به انجام واجبات و ترک محرمات می‌دانند. از مهمترین تفاوتهای این دو دیدگاه آن است که اهل اباحه بین اسلام و ایمان را فرق نمی‌گذاشتند. اما ائمه معصومان% به شدت به مقابله با تفکر اباحی‌گری فرقه باطنیه، پرداخته و با روشهایی از قبیل لعن و نفرین، سفارش به تقوا و عمل صالح و... انزجارخود را نسبت به آنان نشان داده‌اند.

عقل قوی ترین ابزار شناختی انسان است. ما بسیاری از پدیده های جهان هستی را به وسیله عقل می شناسیم. ولی از شناخت بسیاری پدیده ها نیز ناتوانیم. وقتی عقل امکان شناخت بسیاری از مخلوقات را نداشته باشد با آن که صفت محدودیت دارند، به طریق اولی از شناخت خالق نامحدود ناتوان است. روایات فراوان این ناتوانی عقل از شناخت خدا را تأیید می کنند. البته روایاتی اندک، مخالف ابتدائی این معنا است. هدف این نوشتار، جمع بین روایات شناخت و عدم شناخت عقلی از خدای سبحان می باشد. این نکات در مقاله بررسی می شود که عقل مخلوقی والا مرتبه است، و مانند مخلوقات دیگر به معرفت خدا سرشته شده است، لذا می توان خود عقل را مفطور به فطرت خدایی یعنی توحید دانست. پس روایاتی که در آن از معرفت عقل نام برده شده است، نشان دهنده کشف خود عقل نیست، بلکه اعطا و بخششی از جانب خدا به عقل است. در این مقاله، از توضیح و تبیین های دانشوران شیعی استناد شده است.

در این مقاله دلایل نقلی، شامل قرآن و روایات معصومین: بر ناتوانی بشر از شناخت خدا بوسیله ابزارهای شناختی بشری شامل عقل، وهم، خیال و فکر بررسی شده و با بیست و دو دسته آیه و روایت، تأکید و تأیید شده است. البته بشر فاقد معرفت خدا نیست، بلکه به در این معرفت دخالتی ندارد. معرفت خدا، فعل خدای متعال است و بشر نسبت به آن منفعل است، خدای سبحان تفضلاً این معرفت را به انسان بخشیده است. انسان مختار می تواند نسبت به معرفت موهبتی خدای متعال موضع بگیرد، یا آن را بپذیرد و اقبال کند، یا آن را منکِر شود و ادبار کند، که بدین جهت مستلزم و مستوجب ثواب یا عقاب الهی می گردد. آیات و روایات نشان می دهند که خدای متعال در عقل، وهم، خیال و فکر انسان نمی آید تا برای او معرفتی بشری حاصل شود. بعلاوه معرفت خدای متعال، فعل خدا است، بشر در آن، دخالتی ندارد و این معرفت قبل از نشئه دنیا به انسان اعطا شده است.

چکیده پایان نامه ( شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا ونتایج به دست آمده):یکی از موضوعاتی که اهمیت و اعتقاد به آن، ریشه در فطرت و سرشت آدمی دارد، مسأله‌ی حفظ عفّت و ترک هرگونه بی‌حیایی است. این موضوع در تمام فرهنگهایی که در جوامع مختلف بشری وجود دارند، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده و البته در فرهنگ والای اسلام نیز به مراتب موردتوجه قرارگرفته است. در روایت معروف جنود عقل وجهل،که عنوان این پایان نامه ازآن گرفته‌شده، عفّت از لشکریان عقل شمرده شده است وتهتُّک، در نقطه‌ی مقابل آن ذکرشده که یکی از جنودجهل به شمار می‌آید. در این نوشتار، به بیان آیات وروایاتی که در آن ها از موضوع عفّت و تهتُّک ، سخن گفته شده است پرداخته‌ ایم، تا میزان توجه و اهمّیتی که در متون اسلامی به این مطلب داده شده است را نشان دهیم. در نتیجه‌ی این بحث، درخواهیم یافت که از نگاه خداوند متعال و پیشوایان دین، موثرترین عامل برای رسیدن به مقام عفّت ورزی و تهتُّک گریزی، مهار نفس است که در پرتو کنترل اندیشه، گفتار و رفتار، بدست خواهد آمد.کلید واژه ها: عفّت، تَهتُّک، حَیاء، حجاب .

معروف و منکر از جمله اموری است که همواره مورد توجه شریعت قرار داشته و بر هیچ اندیشمندی جایگاه و نقش کلیدی آن ، به منظور تحقق احکام و فرامین الهی پنهان و پوشیده نمی باشد.در این میان ، آنچه بیش از پیش مورد توجه محققین و اهل قلم قرار گرفته است ، نگاه سنتی به مسئله امر به معروف و نهی از منکر و ذکر مصادیق مختلف و بررسی آثار و پیامدهای اجتماعی آن بوده است.و اما آنچه مغفولٌ عنه واقع شده ، تأویل معروف و منکر و به عبارت دیگر مصداق اتّم و اکمل و به دیگر سخن تأویل اعظم این دو پدیده می باشد.بدین منظور ، این مقاله در صدد بررسی معروف و منکر از منظر تأویل خواهد بود.نگارنده بر این باور است که محقق گشتن معروف- با تعریف و تأویلی که از آن ارائه می شود- خود زمینه ساز بروز و ظهور تمام مصادیق معروف خواهد بود.و در مقابل ،‌انکار چنین معروفی ،‌ به انکار دیگر معروفها و امر به تمام منکرها خواهد انجامید.بدین منظور ابتداء بحثی کوتاه درباره تأویل و رسوخ در علم خواهیم داشت و به دنبال آن به بررسی انواع تأویل به روایت «نعمانی» و به نقل از امیر مؤمنان (ع) همت خواهیم گمارد.و پس از آن بخشی از این انواع تأویل را که مرتبط با موضوع مورد بحث می باشد ، مورد توجه و امعان نظر قرار خواهیم داد.

واژه های بشیر و نذیر یکی از مهم ترین واژه‌هایی است که در قرآن و روایات مورد توجه فراوان قرار گرفته است از آنجا که بشارت و انذار به تمامی انسان‌ها مربوط است از این رو بسیار در خور توجه و اهمیت بوده است که مورد بحث و بررسی قرار گیرد . لذا با بررسی در آیات قرآن و روایات معصومین به این امر نایل آمدیم که آگاه کردن انسان‌ها از نتایج و آثارایمان و عمل صالح و اتصاف به صفات حمیده که موجب رستگارى و سعادت و نیل به بهشت می‌شودو نیز شرک و کفر و ضلالت و معاصى و صفات خبیثه که باعث بدبختى و شقاوت و عقوبات و عذاب‌هاى دنیوى و اخروى می‌گرددرا می‌توان یکی از بارزترین و زیباترین جلوه‌های رسالت و امامتو نشانه‌ای از بشارت و انذار به بشریت و آحاد جامعه انسانی دانست که پیامبر اکرم و دیگر پیامبراناز آن برخوردار بوده و به صراحت کلام الهی هم بشیر و هم نذیر هستند و نیز چنانچه در قرآن آمده است بشیر و نذیر از اوصافی است که به قرآن نسبت داده شده است. یعنی قرآن مجید خود بشیر و نذیر است لذابه دلیل اهمیت این موضوع در این پایان‌نامه، واژه‌های مزبور و مشتقات آن‌ها در قرآن شناسایی و مورد بحث و بررسی قرارگرفته و به صورت منظم، مرتب وتدوین گردیده است. واژگان کلیدی: بشیر، نذیر، انذار، بشارت، آیات، روایات