آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش به بررسی تقابل ایمان و ایمان پنداری در قرآن کریم و حدیث پرداخته شده است. در فصل اول کلیات پژوهش مطرح شد. در فصل دوم به بررسی معناشناسی و ماهیت ایمان در قرآن و حدیث پرداخته شد. در فصل سوم، ویژگی های ایمان حقیقی در قرآن و حدیث بیان شد. در فصل چهارم به بررسی تقابل ایمان و ایمان پنداری پرداخته شد. ایمان از نظر لغوی به معنای ایجاد اطمینان و آرامش قلبی، و نیز گرویدن، ایمن گردانیدن و باور داشتن آمده است. از نظر اصطلاحی نیز ایمان را به اعتقاد قلبیِ همراه با اقرار زبانی و عمل جوارحی معنا می‌کنند. جمع بندی آیات قرآن، ویژگی های معنایی ایمان را در این موارد خلاصه می کند: ایمان مبتنی بر معرفت، اکتسابی و اختیاری، دارای مولفه عاطفی، فراتر از اسلام، قابل زیادت و نقصان است. همچنین متعلقات ایمان نیز عبارتند از: غیب، خداوند، آخرت، وحی، کتب الهی، پیامبران، فرشتگان و آیات الهی. در برابر ایمان واقعی، مسأله ایمان پنداری در حوزه دین مطرح گردیده است که در تمام ادوار و اعصار به عنوان یک آفت معرفتی شناخته شده و باعث ایجاد بسیاری از مفاسد و رذایل اخلاقی و اجتماعی در میان اقوام و ملل گوناگون گردیده است. افراد مبتلا به ایمان‌پنداری، ضمن پذیرش ظاهری دعوت انبیای الهی، در باطن، مومن به آن نبوده‌اند، و به همین دلیل ضمن اطاعت نکردن از اوامر و نواهی پیامبران، در دین الهی ایشان نیز انحرافات غیر قابل جبرانی را موجب شده‌اند. به دلیل پیوند و ارتباط بین اعتقادات یک انسان و رفتارهایش، تقابل بین ایمان حقیقی و ایمان‌پنداری، و تاثیر آنها بر هم نمایان می شود. بررسی آیات و احادیث نشان داد که انسانی که دارای ایمان حقیقی و اعتقادات درست باشد، غالباً رفتارها و اعمال او نیز بر اساس درستى و پاکى خواهد بود، امّا اگر دچار ایمان پنداری باشد و بر خلاف تصور وهمی خودش، افکار و اعتقادات او بر اساس صحیحى نباشد، معلوم است که چنین مسأله‏اى به صورت اعمال و رفتار منفى در او نمود می‌یابد و طبیعتاً از چنین انسانى رفتارى زشت و ناشایست سر مى‏زند. به طور کلی می توان نتیجه گیری کرد که با وجود آنکه ایمان حقیقی و ایمان پنداری از امور درونی و قلبی هستند، اما تقابل ایمان و ایمان پنداری در رفتار و اعمال انسان نمود می یابد. به عبارت دیگر چه بسا انسان‌هایی که در عین اینکه به ظاهر عمل خالص خدایی انجام می دهند، امّا در رفتار و عمل خود چه بسا دچار ریا و تکبر و حسد و ... و یا یک نوع بندگی غیر خدایی می‌گردند و که خود نشان دهنده نفوذ شرک در درون انسان است.

ساختار هندسی یا انسجام موجود در سوره های قرآن، یکی از مباحث پرنزاع در تفسیر قرآن است و مفسر می‌کوشد تا یکپارچگی میان آیات یک سوره را نشان دهد. بعضی قرآن‌پژوهان معاصر معتقدند که در سوره‌های قرآن یک غرض و موضوع واحدی نهفته است و رابطه ناگسستنی در بین همه آیات برقرار است که فقط با تدبر در آیات قرآن و تفکر در کلام نورانی اهل بیت(ع) می‌توان به غرض اصلی سوره‌ها و ساختار هندسی آنها دست یافت. در این پایان‌نامه بنا داریم نظریه ساختار هندسی سوره‌ها را از زاویه تأویل بررسی نماییم. از مزایای ساختار هندسی تأویلی این است که قابلیت تطبیق در تمامی سوره‌ها را دارد. این نوشتار در صدد جمع‌بندی اجمالی مباحث مطروح در زمینه ساختار هندسی سوره‌ها و طرح راهکاری مطمئن می‌تواند به حل اختلاف تفسیری از طریق تأویل و کشف هدف یک سوره منتهی شود و نگارنده در صدد پاسخ به این سوال است که آیا اصل (تولی و تبری) به عنوان محور سوره برائت در خلال تأویل آیات آن قابل اثبات و دفاع می‌باشد؟ با بررسی آیات سوره برائت دریافتیم که در نگاه تأویلی آیات این سوره از گفتار حضرات معصومین(ع) به صورت مطمئن و متقن، این اصل (تولی و تبری) در سراسر آیات سوره توبه تحقق پیدا کرده است.

همانطور که می‌دانیم، بخش عمده‌ای از معارف دین مبین اسلام از طریق ادعیه، زیارات و مناجات‌های وارده از معصومین? در اختیار ما قرار گرفته است.مناجات حضرت امیر? نیز از جمله آن‌ها می‌باشد، که گر چه دارای سلسله سند نیست اما با استناد به متن و همچنین سبک سخن گفتن ـ که با ادعیه دیگر کاملاً مشابهت و همخوانی دارد ـ انتساب آن به حضرت امیر? اثبات می‌گردد. آن‌چه در این مناجات به چشم می‌خورد، آیاتی است که به صورت عینی از متن شریف قرآن نقل شده و مضمون همه آن‌ها ترسیم صحنه‌های قیامت و بیان شدت اهوال آن روز عظیم می‌باشد. همچنین اسمای حسنای خداوند که ـ متناسب با آیات ـ در نهایت فصاحت و بلاغت آمده است. هدف من در نگارش این اثر که شرحی هر چند مختصر و در حدّ بضاعت اندک بر فرازهای این مناجات می‌باشد، این است که مباحث لغوی، همچنین تفسیری و تأویلی آن، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. و در پایان نیز با توجه به روایات ذکر شده از تفاسیر مختلف در مورد آیات و اسمای حسنای به‌کار رفته در این مناجات به این نتیجه کلی دست می‌یابیم که نه‌تنها بطن آیات قرآن به معصومین? و دشمنان آنها باز می‌گردد بلکه تأویل اسمای حسنای الهی و آن‌چه از خودِ ائمه? تحت عنوان دعا و مناجات به ما رسیده نیز به ایشان و دشمنانشان باز می‌گردد.واژگان کلیدی: مناجات حضرت امیر?، سوال (مسئلت)، قلب سلیم، رحمت، اسماء حسنی

دعای عهد ، اگرچه به نام دعا نامیده شده است، اما در واقع پیمان نامهشیعهبا امام زمان (عج) می باشد. دعای عهد ؛ نغمه ای صبحگاهی است که انسان های خدا باور ، دین دار و متعهد به ولایت آل الله ؛ هر روزه بر دل وزبان جاری می سازند و اتصال و تعهد خود را در قبال قطب عالم امکان ؛ امام زمان (عج) تجدیدمی کنند . دعای عهد ، یادآور میثاق انسان با خداوند عزوجل در عالم ذر بوده و در بردارنده پیمانی است که جهت ثبات قدم شیعیان امیر المومنین حضرت علی(ع) و امامان معصوم (ع) از فرزندان ایشان به ویژه حضرت بقیه الله (عج)، هر روز تکرار می شود.این دعا، از امام صادق(ع) نقلشده و در کتب و منابع معتبر، ضبط گردیدهاست. دراین رساله ، کوشش شده که مبانی قرآنی و روایی این عهد نامه ،در بخشهای مختلف ومناسبی استخراج و تنظیم شود: اقرار به توحید و آشناییبا جلوه هایی از اسماء الهی (آغاز دعا)؛ صلوات فراگیر و بی پایان به امام هدایت شدهو هدایتگر ، تجدید بیعت خالصانه و مستحکم با ولی زمان (عج) ،اعلامآمادگی و تلاش مقدور تا پایان عمر در راستای فرمانبری از ایشان و حتی درخواست خروج از قبر در زمان ظهوربرای یاریامام زمان (عج) و.... همچنین توصیف بخشی از شرایط زمان قبل و بعد از قیام حضرت (عج) و برشمردن آرمانهای زمان ظهور ؛ از بخشهای اصلی این پژوهش می باشد، که همگی با آموزه های قرآنی و روایی انطباق کامل دارد.به علاوه ،دعای عهد همچون بسیاری از ادعیه ماثوره دیگر، دریایی گستردهو ژرف از معارف الهی است.بر هرشیعه آگاه و منتظر راستین ، فرض است که این دعا و معانی آن را دریابد و آرمان ها و برنامهزندگی خود را براساس آن ساماندهی کند.

برای زندگانی انسانی دوگونه نشئه و سرا متصور شده است که از جهاتی با هم تفاوت های بنیادینی دارند. جهان دنیوی که حیات موقت و گذرای انسانی و عرصه تکلیف و عمل است؛ و حیات اخروی که هنگامه نتیجه گیری و بدست آوردن حاصل است. انسان درحیات چند روزه این جهانی، بسان بازرگانی می ماند که در تجارت خانه دنیا به داد و ستد مشغول است و بسته به نوع فعالیت وی، تجارتی خاسره یا مربحه نصیب او می شود. با عنایت به این نکته که نتیجه سودمندانه یا زیان کارانه این تجارت در عرصه اخروی – که ابدیت است- متبلور می شود و دیگر جای هیچ بازگشت و جبران خسرانی نیست، خردمندانه آن است که انسان عوامل مربحه و خاسره شدن تجارت خود را بشناسد و هر چه بیشتر در جهت مربحه و سودمند شدن بازرگانی خویش همت گمارد. ایمان به خدا و رسول (ص)، التزام به ولایت اهل بیت (ع) و انجام عمل صالح از مهمترین علل مربحه شدن تجارت است. در روایات بسیاری مرز بین ایمان و کفر ولایت علی (ع) معرفی شده است و بر همین اساس است که ملاک پذیرش عمل صالح گردن نهادن به ولایت اهل بیت (ع) بیان شده است. از سویی کافر شدن به ولایت اهل بیت (ع) و دشمنی با ایشان در ردیف کفر به خدا و پیامبر (ص) است بدین ترتیب است که منافقان و بیمار دلان و کتمان کنندگان حق و حقیقت نیز همان دشمنان اهل بیت (ع) بیان شده که در شمار بزرگترین تاجران خاسره قرار می گیرند. با این بیان می توان محور مربحه یا خاسره شدن تجارت آدمی در بازرگانی دنیا را پذیرش ولایت علی (ع) و عناد و دشمنی با آن حضرت قلمداد کرد. بهشت برین و رضوان الهی فرجام تاجران مربحه است در حالی که چیزی جز آتش دوزخ نصیب بازرگانان تجارت خاسره نخواهد شد. کلید واژه ها : تجارت ـ ربح ـ خسران ـ بیع – شراء

ضروری‌ترین و با فضیلت‌ترین واجبات معرفه الله است، معرفت خدا یعنی تسلیم محض در برابر خدایی که او را شناخته‌ایم. معرفت باعث بندگی می‌شود و بندگی کردن انسان را به مراتب بالاتر معرفت می‌رساند. پس معرفت عامل تصدیق و تصدیق پایه و اساس تسلیم و اطاعت است. اطاعت از شئون مالکیت است و مالک حقیقی خداست. بنابراین اطاعت ویژه ذات ربوبی است و اطاعت از غیر خداوند نیز منوط به اذن و فرمان الهی است. در آیات فراوانی بر لزوم اطاعت از خدا تأکید شده است و در عین حال در هیچ یک از این آیات فرمان اطاعت از خداوند به تنهایی نیامده، بلکه بلافاصله به اطاعت از رسول امر شده است. در ادامه اطاعت از خدا و رسول6، اطاعت از اولواالامر نیز مورد تأکید قرار گرفته است. نشانه‌ی رضایت خداوند از بنده‌اش، عطا کردن توفیق بندگی و اطاعت به اوست. اطاعت از امام شعاعی از اطاعت خدا و رسول و در ادامه‌ی آنهاست. پس ما حصل همه‌ی اطاعت‌ها، اطاعت از امام است. در قرآن امر به اطاعت از امام با واژه «اولواالامر» بیان گردیده است. در تمام منابع شیعه به نقل از احادیث ائمّه: فقط علی7 و یازده فرزند معصومش مصداق اولواالامر می‌باشند و هیچ کس حق ندارد خود را در این ولایت با آنها شریک سازد. دین با پذیرش نبوت تمام می‌شود اما کامل نیست؛ اکمال دین با پذیرش و تسلیم در مقابل امام معصوم محقق می‌شود؛ به اذن تکوینی الهی، خانه‌هایی بنا شده که مردم وظیفه دارند التماس کنند و از خدا بخواهند که اجازه ورود به این خانه‌ها را به آنها بدهد. این ابواب الهی همان دوازده امام بزرگوار می‌باشند که خداوند آنها را باب هدایت خود قرار داده است؛ خداوند از آنچه که انجام می‌دهد مورد سوال قرار نمی‌گیرد. پس در مقابل عظمت و شئون خدادادی ائمّه: سر تسلیم و تعظیم فرود می‌آویم.

اولیاء خدا، اسباب تربیت خلق اند که در دو بعد تکوین و تشریع، حرکت نظام هستی به سوی مقصود را مربی گری و هدایت می کنند، چگونگی این تربیت یکی از پیچیده ترین ابحاث قرآنی و روایی است، اما این تربیت عظیم در دوبعد تکوینی و تشریعی اجمالا قابل تبیین است و هر یک از این دو بعد نیز متعلقات خود را داراست، همچنین این چرخه نورانی را که از آن تعبیر به نظام تربیتی اولیاء خدا کرده ایم، محصولاتی است که کامل ترین محصول آن با استناد به آیات و روایات مومن مستکمل الایمان است . نشانه ها و صفات و مراتب مومن که قرین مراتب ایمان است، در روایات ذکر شده و در قرآن کریم نیز به طور گسترده ای به اهل ایمان اشاره شده است . در این تحقیق با نگاهی به مراتب اولیاء خدا در آیات و روایات، ولایت تکوینی و تشریعی و در نهایت محصول تربیت اولیاء، به سوی شناختی بزرگ گام برداشته ایم و آن همانا نقش تربیتی اولیاء خدا در نظام هستی است . از آنجا که در این تحقیق برآنیم شوون وابعاد مختلف بحث ولایت الهیه، اقسام تربیت، مراتب اولیاء ومراتب تربیت شوندگان را از منظر آیات، روایات بررسی و تبیین کنیم با روش کتابخانه ای و ابزار گردآوری داده ها واز طریق فیش برداری موضوعات مطروحه را تبیین نموده ایم . منبع اصلی این تحقیق آیات قرآن کریم و سپس در بخش احادیث و روایات اهل بیت? کتب حدیثی چون بحارالانوار، اصول کافی، وسائل الشیعه، مشارق انوارالیقین، اللوامع النورانیّه، الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم و. . . در بخش کتب تفسیر تفاسیری چون : نورالثقلین، الدرالمنثور، صافی، البرهان، فرات کوفی، شریف لاهیجی،المیزان و...و در بخش لغوی از کتب العین، قاموس فیروزآبادی، مفردات راغب، لسان العرب، مجمع البیان طریحی، التحقیق مصطفوی، مجمع البحرین و... استفاده شده است . در این تحقیق بر آن بوده ایم تا با استناد به قرآن و روایات نقش تربیتی اولیاء الله در نظام هستی را تبیین و با اشاره به محصول این تربیت که مومن مستکمل الایمان است، ائمه اطهار? را به عنوان صدر نشینان نظام تربیت الهیه معرفی نماییم که در مجموع حاصل این تحقیق در چهار فصل تدوین گردید.فصل اول- کلیات تحقیق شامل مقدمه،بیان مسئله،اهداف،پیشینه، منابع و...فصل دوم- مراتب اولیاء الله در نظام هستی که در بخش اول به تبیین مقام امامت ودر بخش دوم به تبیین مقام رسالت پرداخته ایم ودر هر بخش ابتدا مستندات قرآنی و سپس مستندات روایی را مطرح کرده ایم .فصل سوم- اقسام تربیت در نظام تربیتی الهی که به دو بخش تربیت تشریعی و تربیت تکوینی تقسیم شده است .فصل چهارم- محصول نظام تربیتی اولیاء که در این بخش با طرح مومن مستکمل الایمان به عنوان این محصول نهایی به تبیین مراتب وعلائم ایمان واسلام به عنوان دو لازمه مهم دستیابی به مقام مومن و مراتب وعلائم مومن در آیات وروایت پرداخته ایم .

دربار? تفسیر آیهالکرسی کتب و رسائل فراوانی نوشته شده که یکی ازآنها رساله‌ی تفسیر آیهالکرسی تألیف سلیمان الجرجی است. پژوهش حاضر ضمن ترجمه این رساله به زبان فارسی به تحقیق درباره‌ی نکات مهم مطرح شده در این رساله پرداخته است که ازآن جمله می توان به مباحثی همچون توحید، اسماء و صفات الهی، شفاعت در قیامت، عرش وکرسی، دین، رشد و غیّ، عروه الوثقی، ظلمات و نور اشاره کرد. لذا نویسنده با استفاده از این نکات مهم و کلیدی تلاش نموده است در حد وسع و توان، مباحث توحیدی ناب و دین مرضیّ خداوند را با توجه به متن تفسیر در زیر سایه ولایت اهل بیت(ع) معرفی نماید.

آدمی از دیرباز به دنبال یافتن رابطه ای بین علل و معلول های کائنات و رموز جهان آفرینش بوده که با کمی تامل و جستجو در چنین روابطی می توان به حقایق آن پی برد.یکی از این روابط، رابطه اعمال انسان و کیفر و پاداش اوست که سرنوشت آدمی را در زندگی آخرت رقم می زند. نکته اینجاست که خداوند متعال پاداش نیکوکاران را بر خود واجب دانسته اما در هیچ جای قرآن، عذاب گنه کاران را بر خود واجب نکرده، بلکه فرموده «مَا نَحنُ بِمُعَذِّبین» بلکه عامل اصلی نزول عذاب را، اعمال خود انسان ها بیان نموده است.و اما همه انسان ها باید عامل غضب خدا و نزول عذاب را، به دنبال اعمال ناشایست و حرام خود بدانند؛ که ریشه این اعمال، عدم پذیرش ولایت حق و سرپیچی از فرمان فرستادگانش می باشد که مهمترین مصداق ولایت حق، مقام وصایت رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می باشد.خداوند متعال در قرآن کریم، وعده عذاب منکرین ولایتشرا متذکر گشته تا همگان متوجّه اهمیّت این مقام گردند و بدانند میزان حق در دنیا و آخرت وجود مبارک ولی خدا در زمین می باشد.در این مجموعه ابتدا به مطالعه کتب متناسب با موضوع و سپس، جمع آوری مطالب پرداخته شد. آنگاه مطالب مفید، تحت راهنمایی استاد راهنما تنظیم گردید تا این مجموعه تدوین گردید.کلید واژه: عذاب، وصف عذاب، ولایت، منکر ولایت

با توجه به آیه 29 سوره فتح که خداوند در آن ویژگی‌های اصحاب پیامبر ? را برشمرده است و با بررسی این ویژگی‌ها و تطبیق آنها بر اصحاب پیامبر ? و اصحاب سایر ائمه هدی ? تصویری واقعی از یک یار نمونه را به دست آوردیم و پس ازآن با مراجعه به آیات و روایات ویژگی‌های اصحاب امام زمان ? را یافتیم .از آن جا که در میان اصحاب معصومین ? اصحاب پیامبر اکرم ? امیرالمومنین و امام حسین ? دارای شاخصه های بارزتری نسبت به دیگر ائمه بوده و همچنین از لحاظ کمی نیز افزون بر دیگران می باشند با بررسی به این نتیجه رسیدیم که مجموعه اصحاب امام حسین ? به دلیل ویژگی‌های منحصربه فردی برتر از یاران دو معصوم نخست‌اند. پس در بیان خصوصیات و اوصاف یاران امام عصر، برگرفته از احادیث و روایات در مقام مقایسه اصحاب امام حسین ? با اصحاب امام زمان ? بر آمدیم اگر چه نتیجه گیری این مباحث بسیار مشکل است و تعابیر گوناگونی در مورد هر یک یاران این دو امام بزرگوار در منابع ذکر شده است امّا هنگامی که اوصاف مومنین آخرالزمان را در احادیث می بینیم ناخودآگاه به این نتیجه خواهیم رسید که برترین مومنان متعلق به دوران غیبت امام عصر و خصوصاً آخرالزمان و در آستانه ظهور آن حضرت می‌باشند که گل سرسبد مومنین آخرالزمان یاران حقیقی و اصحاب خاص آن حضرت هستند، بنابراین شاید بتوان نتیجه گرفت که اصحاب امام زمان ? حتی از یاران امام حسین ? برترند.