آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

رساله حاضر با هدف معرفی و بررسی مبانی تفسیری بروجردی در«تفسیر جامع» تدوین شده است. بر این اساس، مبانی آن به دو بخش مبنای الهی و مبنای بشری تقسیم شده است. که در بخش مبنای الهی مباحث مربوط به تفسیر قرآن به قرآن و تفسیر قرآن به سنتمورد بررسی قرار گرفته است. و در پایان هر بحث، نتیجه عملکرد بروجردی بیان شده است. و در بخش مبنای بشری موضوعات مختلف ذیل گرایش‌های اصولی- فقهی، کلامی، ادبی، عرفانی، علمی، تاریخی مطرح شده است. و در پایان هرگرایش نتیجه به دست آمده از آن ذکر شده است. در نهایت هم نتیجه‌گیری کلی که از بررسی مبانی تفسیری، تفسیر جامع حاصل شده است به این صورت بیان شده است که، با توجه به روایی بودن تفسیر، مبنای الهی آن نسبت به مبنای بشری پر رنگ‌تر است . و در خود این مبنا تفسیر قرآن به سنت و استفاده از روایات نسبت به تفسیر قرآن به قرآن محسوس‌تر است، و ازمیان گرایش‌های بررسی شده در مبنای بشری، می-توان گرایش فقهی را گرایش بارز این تفسیر دانست که نشان از تسلط مفسر بر مباحث فقهی دارد.

نقد و بررسی کتاب تاریخ قرآن آیت ا.. معرفت در دو بخش اصلی صورت گرفتهاست. در بخش اولبه عنوان بررسی غیر مستقل، نحوه عرضه تعریف و تعداد و ترتیب موضوعات اصلی تاریخ قرآن مورد بررسی قرار گرفته است این موضوعات به ترتیبعبارتند از: تاریخ ارتباط، تاریخ انتقال، تاریخ حفظ و نگه داری، تاریخ سازماندهی، تاریخ کیفیت تلفظ و تأثیر لهجه‌ها، تاریخ اصلاح شیوه نگارش، تاریخ ترجمه. در بخش دومهر یک از هفت موضوع اصلی به طور مستقل و جداگانه موردنقد و بررسی واقع شدهاست. روندنقد و بررسی‌ها در آغاز با عرضه سیر منطقی و طبیعی مباحث به عنوان اطلاعات مقدماتی شروع شده سپس ضمن تبییننظرات و دیدگاه های مولفادامه یافته و با ارزیابینظرات عرضه شده ، پایان یافته است .

هدف از تدوین این رساله آشنایی با عملکرد عاملی در نحوه استفاده ازمبانی و گرایش های تفسیر ی می باشد، استفاده ازمبنای قرآن در دو قسمت یعنی توسط شخص مفسر و با استفاده از عملکرد دیگران و استفاده از مبنای سنت در دو بخش سند ومتن عرضه شده است ، استفاده از مبنای قرآن کم ، ساده و ابتدایی است و استفاده از سنت در مقایسه با قرآنبیشتر و متنوعتر است .وی استفاده ازانواع گرایش های :فقهی ،کلامی ،فلسفی،عرفانی، ادبی، علمی و تاریخی را مدنظر داشتهاما در بیشتر گرایش ها ، رویکردی خاص و تخصصی ندارد و به نوعی بیان او اطلاعاتی عمومیدر این گرایش هاست ، در مقایسه با دیگر گرایش هافقط در استفاده از گرایش کلامی –تاحدودی حق مطلب ادا شده است ، اشاره به مو ضوعاتی از اصول دینو مباحثی از قبیل : توحید ذاتی ویا نبوت خاصه،اعجاز و معراج جسمانی و نیز معاد، شفاعت ، ملاکتشخیص گناه صغیره و کبیرهو هم چنینموضوعاتی از اصول مذهب با عناوینی هم چون: امامت امام علی (ع) و ظهور امام مهدی(ع) و نیزعدل و جبر و اختیاروبررسی انتقادی در بعضی از موارد ، نمونه هایی برای اثبات این مدعاست.

چکیده هدف این تحقیق، آشنایی، بررسی و ارزیابی مبانی تفسیری (به معنی اعم) میرزا محمد مشهدی قمی در تفسیر کنزالدقائق است که یکی از تفاسیر جامع و برجسته شیعی در قرون اخیر (قرن 12ه . ق) می باشد. برای وصول به این هدف، ضمن تعیین محورهای اصلی مبانی اعم تفسیری وی، از جمله جمع بین عقل و نقل، رفع تعارض ظاهری میان آیات قرآن، استفاده بهینه از روایات معتبر با ذکر سند، جمع بین احادیث به ظاهر متعارض، نقد اقوال مفسرین، پرهیز از تفسیر به رأی، مقابله با اسرائیلیات، تعمیم معنای آیات و جمع بین مصادیق و... به صورت فردی و مقایسه ای مورد کنکاش قرار گرفته است. بخشی از دستاوردها بیانگر غلبه بُعد روایی در معارف الهی و بُعد ادبی در معارف بشری، و نیز پایبندی او در تفسیر به اصول شیعی به دلیل استفاده از تفسیر ولایی آیات است و مجموع دستاوردها نشان می دهد که وی شخصیتی نقاد، منطقی و قانون پذیر است.

این پایان نامه جستجوی ارتباط شبکه‌ای آیات را در سوره دخان عهده‌دار شده است تا فارغ از بررسی‌های نظری، عملاً کیفیت ارتباط آیات این سوره به تصویر کشیده شود. به این منظور از رهگذر استخراج موضوعات آیات و سازماندهی آنها در سوره، هفت خط ارتباطی که عبارتند از: توحید، تبشیر و انذار، قوانین تکوینی، نبوت و رسالت، معاد، مخالفان حق، مومنان، شناسایی شده است. آنگاه ضمن دقت در نحوه جابجایی بین خطوط یاد شده و یافتن نقاط ظاهراً منقطع و نحوه اتصال آنها از طریق استخراج ساختار سوره بر اساس هدف سوره، آیات کلیدی و در نهایت با کشف و شناسایی نکات تازه گامی برای پدیدار ساختن شبکه ارتباطی آیات در این سوره برداشته شده است.

این پایان نامه جستجوی ارتباط شبکه‌ای آیات را در سوره احقاف عهده‌دار شده است تا فارغ از بررسی‌های نظری، عملاً کیفیت ارتباط آیات این سوره به تصویر کشیده شود. به این منظور، از رهگذر استخراج موضوعات آیات و سازماندهی آنها در سوره، هفت خط اصلی- ارتباطی که عبارتند از: توحید، انذار، حقایق و قوانین تکوینی، معاد، نبوت و رسالت، مخالفان حق، مؤمنان، شناسایی شده است. آنگاه ضمن دقت در نحوه جا‌‌ به‌ جایی بین خطوط یاد شده و یافتن نقاط ظاهراً منقطع و نحوه اتصال آنها از طریق استخراج ساختار سوره بر اساس هدف سوره و آیه کلیدی و در نهایت با کشف و شناسایی نکات تازه گامی برای پدیدار ساختن شبکه ارتباطی آیات در این سوره برداشته شده است.

روایات تفسیری ذیل آیات قرآن کریم، روشن­کننده معنا و مصداق برخی آیات درباره ائمه معصومین (ع) هستند. یکی از اوصاف مطرح شده در روایات برای اهل بیت (ع)، «اهل ذکر» است که در آیات 43 سوره نحل و 7 سوره انبیاء با عباراتی مشابه بیان شده­ است: ﴿وَ مَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ إِلَّا رِجَالًا نُّوحِى إِلَیهمْ فَسْئَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لَا تَعْلَمُون﴾. آنچه در ایجاد اختلاف در تفسیر و تعیین مصداق برای این آیات قابل ملاحظه است، تقابلی ظاهری است که میان برخی روایات وارده در این موضوع با سیاق این دو آیه جلب نظر می­کند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی پس از ارائه گونه‌شناسی و دسته‌بندی آراء مفسران، روایات تفسیرگر مربوط به آیات را ارائه نموده و با تبیین قرائنی از سیاق آیات، سعی در روشن­ساختن هماهنگی موجود میان روایات و فحوای آیات دارد. از پژوهش حاضر این نتیجه­ به دست آمد که علاوه بر اثبات عدم وجود تعارض میان روایات و سیاق آیه، در سوره انبیاء مفهوم اهل بیت به عنوان مصداق اهل ذکر در قالبی دوپهلو و در لفافه و پوسته­ اهل کتاب بیان شده است؛ اما در سوره نحل، مصداق اهل ذکر با تعریف ذکر به قرآن، جز اهل قرآن به شکل اعم و اهل بیت (ع) به شکل اخص نخواهد بود.

در شأن نزول آیه8 سوره انسان آمده است که اهل‌بیت(ع) به مدت سه روز متوالی طعام خود را در حالی بخشیدند که خود روزه و محتاج آن طعام بودند. ظاهراً نحوه انفاق در اینجا افراطی است و اعتدال در آن رعایت نشده؛ لذا میان کیفیت اطعام توسط معصومین(ع) و آیه«وَ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلى‏ عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ...»(اسراء/29) تعارض وجود دارد. بررسی این شبهه در جهت صیانت از حریم عصمت ابرار ضرورت دارد؛ لذا این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی از دو منظر به تحلیل تعارض مذکور پرداخته: 1-تفاوت سیاق در دو آیه 2-تفاوت در ظرفیت وجودی انسان‌ها و نسبیت مفاهیم. در انتها این نتیجه بیان شده که سیاق کلام در سوره انسان مدح و تمجید است و نمی‌تواند با آیه29 اسراء که در آن اعتدال در انفاق توصیه شده مغایر باشد، همچنین بر مبنای آیه«لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا»(بقره/286) و تفاوت ظرفیت وجودی انسان‌ها، محدوده اعتدال در انفاق نزد هر انسانی متفاوت است. بنابرین در شیوه اطعام توسط ابرار اعتدال رعایت شده، لکن اعتدالی در سطح عالی خود.