آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

بررسی مبانی تفسیر باطنی از دیدگاه تفسیر کشف الاسرار میبدی است. نگارنده ضمن بیان اینکه قرآن دارای لایه های باطنی معنایی برای هدایت همه سطوح جامعه است، اظهار می دارد: همان طور که استفاده از ظاهر قرآن به مبانی و قواعدی نیاز دارد، استفاده از باطن قرآن هم نیازمند مبانی و قواعد ویژه خود است. وی در این خصوص، شش مبنا را از منظر میبدی صاحب تفسیر «کشف الاسرار» مطرح می کند که عبارت اند از: 1. دارای مراتب بودن قرآن، عالم و انسان; به این معنا که خداوند دو کتاب تدوین و تکوین به جهان ماده فرستاده که بر همدیگر منطبق هستند و کتاب تکوین دارای دو صورت اجمال و تفصیل است که کل جهان ماده، صورت تفصیلی آن و انسان هم صورت اجمالی آن می باشد; 2. امکان فهم معانی باطنی قرآن; در غیر این صورت، قرآن دارای یک بخش عمده بدون استفاده خواهد بود; 3. عدم تنافی معانی باطنی با معانی ظاهری آیات; 4. مطابقت معانی باطنی با مجموع آیات; 5. عدم منافات معانی باطنی آیات با براهین عقلی; 6. روح و حد داشتن معانی طولی و وضع الفاظ برای آن روح معنا.

پایان نامه حاضر تحت عنوان موافقات الفخر الرازی می باشد که فهرست مطالب ذکر شده در این پایان نامه به شرح ذیل می باشد: الفصل الاول: حول الفخر الرازی و تفسیره 1- الفخر الرازی: بطاقته الشخصیه مکانته الإجتماعیه وعظه نماذج من شعره تراث الرزای وفاته وصیّته عابوا علیه الأمانه العلمیه! 2- تفسیره: مجرد إثاره! إنّ هذا التفسیر فیه کل شئ الّا التفسیر هل أتم الرازی تفسیره دراسات حول التفسیر: 3- مسأله میله إلی التشیّع: میله الی التشیع نموذجان: الفصل الثانی: ما هی الموافقات؟ أ موافقاته فی اُصول الدین 1- فی التوحید(نفی التجسیم) 2- فی العدل:(الحسن و القبح العقلیان) 3- فی النبوه(عصمه الأنبیاء بشکل مطلق فی التبلیغ و غیره): 4- فی الإمامه(لابدّ من وجود معصوم و کونه فی کلّ زمان و لابدّ للنّاس) ب- موافقاته فی فروع الدین(الفقه) 1- فی الطهاره الوضوء (المسح علی الأرجل) 2- فی الصلاه(أوقات الصلوات الیومیه ثلاثه و لیس خمسه) 3- فی النکاح(أصل إباحه نکاح المتعه) 4- فی الطلاق 5- فی التقیه(التقیه جائزه الی یوم القیامه): 6- فی القیاس(بطان القیاس) الفصل الثالث: نماذج من موافقاته 1- فضائل أهل البیت(ع) 2- موافقات فقهیه 3- موافقات کلامیه خاتمه مصادر البحث

این تحقیق در دو فصل تنظیم و تدوین شده است: در فصل اول، با عنوان کلیات از این موضوعات بحث شده است: آثار و احوال طبری، مهارت طبری در قرائات و تجوید و تفسیر و سایر علوم قرآنی، قرائات تفسیر طبری، معیارهای پذیرش قرائات از دیدگاه طبری، معیارهای رد قرائات از دیدگاه طبری، اختلاف نظر طبری با قرّاء سبعه، اثر قرائات در فقه. در فصل دوم، قرائات مندرج در تفسیر طبری به ترتیب قرآن گردآوری و مستندسازی شده است. موارد گردآوری شده 874 مورد است.

پایان نامه حاضر به گردآوری و معرفی تفسیر عکرمه و زندگی او پرداخته است و مشتمل بر سه بخش است: بخش اول در معرفی زندگی و عصر عکرمه است و در آن این موضوعات بررسی شده است: دوران حیات، استادان، شاگردان، آثار علمی، اقوال موافق و مخالف درباره شخصیت عکرمه، شرایط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و علمی عصر او؛ بخش دوم به روش شناسی تفسیر عکرمه اختصاص دارد و در آن از این موضوعات سخن رفته است: سرگذشت تفسیر تا زمان عکرمه، روش های تفسیر از آغاز تا زمان تابعان، روش عکرمه در تفسیر؛ در بخش سوم کلیه روایات تفسیری عکرمه به ترتیب مصحف آورده شده است. شمار این روایات 1901 است.

در این پایان نامه به مسأله فقر و غنا در قرآن وحدیث پرداخته شده و اصول و کلیات روش استنباطپدیده های اجتماعی بویژه فقر و غنا از قرآن و حدیث؛فقر و غنا در آیاتی که لفظ فقر و لفظ غنا در آنها به کاررفته است، فقر و غنا در روایات، و مراد از لفظ فقر و غنادر روایات.

این پژوهش در شش فصل منافقان را در قرآن بررسی کرده است. عناوین فصل ها به این قرار است: فصل اول، مروری بر مسأله نفاق؛ فصل دوم، سیر نزول آیات نفاق: شرح حال منافقان در آیات مکی، شرح حال منافقان در آیات مدنی؛ فصل سوم، صفات منافقان؛ فصل چهارم، عملکردهای منافقان؛ فصل پنجم، نحوه رفتار قرآن و پیامبر(ص) با منافقان؛ فصل ششم، وضعیت منافقان در دنیا و آخرت.

پایان نامه حاضر در پنج فصل تدوین شده است: در فصل اول واژه های سهل و سمح، تساهل و تسامح، یسر و عسر، وسع و حرج، و کلْف و ضعف در لغت بررسی شده است. فصل دوم با عنوان سهولت در دین، آیات نفی حرج، تکلیف به قدر وسع، تخفیف، یسر و نفی عسر، و عفو و نیز احادیث مربوط بررسی گردیده است. در فصل سوم نمونه هایی از سهولت اسلامی به این شرح معرفی شده است: سهولت در مواجهه با مشرکان و اهل کتاب، سهولت در بعضی از احکام، سهولت در اخلاق، سهولت در تعلیم و تربیت. در فصل چهارم مبانی سهولت اسلامی نظیر ضعف مکلَّف و قدرت خصم تبیین شده است و در فصل پنجم تساهل و تسامح غربی به نقد کشیده شده است.

این پایان نامه در چهار بخش نوشته شده و عناوین بخش های آن عبارتند از: بررسی فلسفه و ضرورت عصمت پیامبران، بررسی عصمت انبیاء از نظر عقل ونقل، پاسخ به شبهات مطرح پیرامون عصمت پیامبران وتأویل ظاهر آیاتی که منافی عصمت انبیاء الهی است.

در این پایان نامه، صفات و ویژگیهای انسان در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. در قرآن کریم چه صفات و ویژگیهایی برای انسان ذکر شده است؟ آیا این صفات و ویژگیها، اولیه است و ذاتی، یا اکتسابی و آموخته است؟ آیا صفات و ویژگیهای ذکر شده، به نوع انسان(انسان بما هو انسان) نسبت داده شده یا فردی از افراد انسان مورد نظر بوده است؟ اگر مراد از انسان، نوع آن است، نوع منطقی است یا عرفی؟ برای پاسخ به این سؤالات، علاوه بر بررسی لغوی واژة انسان، مترادفات انسان و بیان معنی لغوی صفات نسبت داده شده به انسان، آیاتی که به نحوی به صفت و ویژگی انسان اشاره نموده، استخراج شده و با استفاده از نظر مفسرین بزرگ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. به طور کلی می توان گفت: انسان، اسم جنس است و هر جا به کار رود اصل بر این است که جنس بنی آدم مراد است. پس اگر بگوییم مراد از آن فرد خاصی است باید دلیل معتبر داشته باشیم. حال اگر مراد از«الانسان» فرد خاصی نبوده آیا شامل همة انسانها می شود؟ قاعدتاً باید چنین باشد مگر اینکه افرادی استثناً شده باشند و گاهی نیز چنین است که اسم جنس به اعتبار غالب افراد به کار می رود. از نگاهی دیگر، بعضی از صفات انسان، جزو خلقت انسان است، بعضی ها ناشی از قرار گرفتن انسان در موقعیت ها و شرایط خاصی است و بعضی از صفات را خود انسان به وجود می آورد و با دست خود به پای خود می پیچد. صفاتی که جزو خلقت انسان است، ضروری انسان است و صفاتی که زمینه سازند و ناشی از قرار گرفتن انسان در موقعیت ها و شرایط خاصی هستند، نقطة عزیمت برای صعود انسان می باشد و صفاتی که انسان، خود بوجود می آورد مانع حرکت انسان می گردد.

پژوهش حاضر حاوی دیدگاههای شهید مطهری در زمینه تفسیر و علوم قرآن است که در مطاوی آثار او به چشم می خورد. مباحث آن در دو بخش آمده است: بخش اول به علوم قرآن اختصاص دارد و در آن از این موضوعات بحث شده است: وحی، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه، اعجاز، صیانت از تحریف، ظاهر و باطن، حروف مقطعه، تعداد آیات و سور و حروف قرآن، عام و خاص، مطلق و مقید؛ بخش دوم درباره تفسیر است و در آن روش تفسیر استاد مطهری و نیز آیاتی که او تفسیر کرده، بررسی شده است.