آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه می خواهد به این پرسش پاسخ دهد که مرز توحید و شرک از دیدگاه قرآن کجا قرار دارد; بنابراین، برای تبیین موضوع، توحید و ابعاد آن و شرک و مراتب آن بررسی شده تا شناختی درست از این دو به دست آید و در پس آن، با ارائه شناختی کافی در این مورد، مرز آنها از دیدگاه قرآن مشخّص شود.با این آرمان، بحث های مرتبط با این موضوع کاوش، و کوشیده شده است تا دیدگاه صاحب نظران نقد و بررسی شود; بنابراین، حاصل و دستاورد پژوهش انجام شده در پنج فصل گرد آمده است: فصل نخست به کلّیات، و فصل دوم به بررسی مبانی توحید از دیدگاه قرآن می پردازد. فصل سوم، شرک و مراتب آن را بررسی کرده است و در فصل چهارم، دیدگاه های مکتب های کلامی طرح و نقد، و در فصل پنجم، نتایج به دست آمده از موضوع پایان نامه، نمایانده می شود.

بررسی مسائل مربوط به شرک و ارزیابی رفتار و اعمال مشرکان در قرآن کریم است. پژوهش حاضر در سه بخش تدوین شده است. نویسنده در بخش اول پس از بیان «تاریخچه شرک» از قرآن، معصومین(ع)، علماء گذشته و معاصر و همچنین علماء اهل سنت، اشاره ای نیز به تاریخچه بت پرستی نموده است. وی در ادامه بخشی را با عنوان «شرک در قرآن» آورده است که به مباحثی همچون منشاء شرک، آثار، آمرزش شرک و سایر گناهان کبیره، بطلان شرک، مبارزه با شرک، اقسام، مراقب، مرز توحید و شرک و مخالفت شرک با فطرت پرداخته است. بخش سوم نیز که به «مشرکان در قرآن» اختصاص دارد، شامل عناوینی مانند عهد و پیمان با مشرکان، بهانه جوئی های مشرکان در قبال انبیاء، تسلط شیطان بر مشرکان، چگونگی رفتار با پدر و مادر مشرک، هم آوائی مشرکان و منافقان، خدایان مشرکان و حبط عمل مشرکان است

رساله حاضر پیرامون ماهیت وحی و نقد دیدگاه های نو از جمله تجربه نفسی می باشد. نویسنده رساله را در سه فصل تدوین کرده است وی پس از واژه شناسی وحی و اقسام آن، شعور و شایستگی پیامبری را شرط لازم برای ایجاد اتّصال با مبدأ الهی و دریافت پیام می داند. وی سپس به بررسی نظرات منکران وحی از جمله این که وحی سحر یا کهانت و یا جنون است و یا این که از ریشه دروغ است می پردازد. نویسنده همچنین به دیدگاه های برخی از نواندیشان دینی مانند اقبال لاهوری و دکتر سروش در توجیه وحی که آن را نوعی شعور ویژه و تجربه دینی پنداشته اند، می پردازد. در فصل پایانی ضمن بررسی دیدگاه های قدیم و نظرات جدید به نقد آن ها می پردازد.

در این تحقیق، روان شناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز، گزارش، تحلیل و نقد شده است و دارای یک مقدمه و پنج فصل و یک خاتمه است. در مقدمه علاوه بر کلیات متعارف، تعریف و تاریخچه روان شناسی دین، زندگینامه، مبانی فکری و روش شناسی ویلیام جیمز نیز بررسی شده است.فصل اول با عنوان صچیستی دین و دینداری با اشاره ای به تعاریف دین به طور کلی، دیدگاه ویلیام جیمز در چیستی دین و دینداری در موارد تعریف دین، حیات دینی، کثرت گرایی، گوهر دین،دربارة خدا، ویژگیهای رهبران دینی و نفی نگاه مادیگرایانه به دین بازکاوری شده است. در ضمن ملاحظاتی در زمینه های نادیده گرفتن جایگاه دین نهادی و اجتماعی در حیات دینی، عدم توجه به مؤلفه های شناختی در تعریف دین، استوار کردن حیات دینی بر تجارت استثنایی و نامتعارف،کثرت گرایی دینی، تلقی احساسات به عنوان گوهر دین، نابغه و نابهنجار بودن رهبران دینی واردشده است. فصل دوم با عنوان خاستگاه دین و منشأ دینداری اشاره ای به مهمترین نظریه های موجود دربارة منشأ دین در سه رویکرد کلی جامعه شناسان، روان شناسان و الهیدانان دارد و سپس دیدگاه جمیز دربارة منشأ دینداری در محورهای روش داوری معنوی، نفی تبیین مادیگرایی ومنشأ جسمی، منشأ در عواطف انسانی و ضمیر نیمه هشیار آمده و تأکید بیش از حد جمیز بر نقش احساسات و عواطف عمدتا مورد نقد قرار گرفته است. فصل سوم با عنوان صدر باب ایمان اشاره ای به ادبیات علمی در این موضوع در اندیشه اسلامی و الهیات مسیحی شده و سپس دیدگاه ویلیام جیمز بر اساس نظریه صارادة معطوف به باور بیان شده است. او می گوید در تصمیم گیری برای گزینه های زنده، اضطراری و فوری - فوتی که شواهد عقلی آن ناقص است و گزینش عقلی امکان پذیر نیست، ارادة به معنای عام تمایل عاطفی انسان وارد عمل می شود. از آنجا که در ایمان چنین شرایطی موجود است، ارادة معطوف به باور ایمان را محقق می سازد. ملاحظات متعددی در نقد دیدگاه جمیز وارد شده اما به طور اجمالی با توجه به شواهد عدیده اصل دخالت عواطف در باورها و ایمان مورد تأیید قرار گرفته. فصل چهارم با عنوان تجربه دینی طولانی ترین فصل این پایان نامه است. در ابتدا به چیستی تجربه دینی و دیدگاه های عمده در تبیین تجربه دینی اشاره شده و سپس آراء جیمز در سه بخش چیستی، انواع و تبیین تجربه دینی آمده است. ملاحظاتی نیزدر باره موضوعهای وصف ناپذیری و ناپیداری تجربه دینی، داروهای روان گردان به عنوان عامل تجربه دینی، گسترة محدود تجربه دینی از نگاه جیمز و تقدم احساسات در تبیین تجربه دینی بانگاهی به مباحث تجربه دینی در فلسفه و عرفان اسلامی بیان شده است. فصل پنجم با عنوان آثاردینداری است. جیمز ثمرات دینداری را به طور کلی تحت عنوان قداست جمع بندی می کند وآنها را با ویژگی های زهد، قوت، قلب، خلوص و مهرورزی توصیف می نماید. آثار دینداری ازنگاه جیمز در شش آثار معنوی، اخلاقی، شناختی (معرفتی)، عاطفی - هیجانی، بهداشت روانی و انسجام شخصیت دسته بندی شده اند و ملاحظاتی در نقد مبنای پراگماتیسم، انحصار آثاردینداری در ابعاد فردی و سنخ شناسی روان شناختی جیمز وارد شده و به طور اجمالی از نگاه کارکردگرایی در غایات عملی حمایت کرده ایم. در خاتمه نیز به جمع بندی نتایج جدید و نکات نسبتا بدیع این پژوهش پرداخته ایم./

دین در همه جوامع بشری خصوصاً جامعه ما، عنصری بسیار مهم و تاثیر گذار در زندگی فردی و اجتماعی است. از اینرو افراد، نهادها و مؤسسات دولتی و غیردولتی بسیاری وظیفه خود را ترویج و اشاعه دینداری تعریف کرده اند. اما رشد دینداری در جامعه نه تنها مطلوب نبوده بلکه کمی نگران کننده است. علت چیست ؟ یکی از علل اساسی، عدم آگاهی و بی توجهی به مجموعه عوامل مؤثر بر دینداری و تمرکز نادرست بر برخی عوامل خاص و اتفاقاً کم اثر می باشد. هدف از پژوهش حاضر کشف عوامل تاثیرگذار بر دینداری، استخراج شواهد و قرائن اثرگذاری هر عامل و کشف انواع تاثیرات این عوامل است. این تحقیق از بررسی اسنادی منابع روانشناسی دین و متون اصیل اسلامی به روش توصیفی _ تحلیلیاستخراج شده است. نتیجه پژوهش این است که عوامل زیست شناختی، محیطی، اجتماعی، شخصیتی و غیبی به طرق گوناگون بر دینداری اثر گذاشته و موجب قوت یا ضعف آن می شوند. بر شناخت مجموعه این عوامل آثار بسیاری مترتب خواهد بود؛ آگاهی از ضعفها و نواقص دینداری در قشرهای مختلف جامعه و ریشه های آن، آمادگی جهت فراهم سازی بسترهای لازم برای دینداری و شناخت آسیب های تبلیغات دینی رایج و چگونگی بهینه نمودن آنها، از این جمله اند .

پژوهش حاضر با هدف بررسی معنای زندگی از منظر امام علی (ع) انجام شد. در جامعه روایی پژوهش، از میان همه روایت های نقل شده از امام علی (ع)، نهج البلاغه با توجه به اینکه بیشترین حجم روایت های نقل شده از علی (ع) را در خود جای داده به عنوان نمونه انتخاب گردید. پس از بررسی متن نهج البلاغه به روش اجتهاد دینی و تحلیل تاریخی و محتوایی احادیث متون مورد نظر جمع آوری، انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اطلاعات، پس از جمع آوری و انباشته سازی، با به کارگیری روش های استقرایی و قیاسی مقوله بندی، اعتباریابی محتوایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها بیانگر امکان استخراج یک الگوی معنایی برای زندگی در چارچوب بیانات امام علی (ع) و به بیان کلی تر دین اسلام است. این الگو بسیاری از الگوهای امروزه روان شناختی برای معنایابی زندگی را پوشش می دهد. در نتیجه می توان از این الگو در جهت تبیین معنای زندگی و کمک به فنون روان درمانگری برای معنایابی زندگی مراجعان استفاده کرد.

هدف پژوهش عبارت بود از تدوین مبانی و ساختار مداخلات اسلامی برای درمان مشکلات زوج ها. سوال اول این بود که آیا اسلام این مداخلات را چه مقدار و بر اساس کدام مبانی دینی تجویز می کند؟ سوال دوم این بود که ساختار این مداخلات چگونه است. روش این پژوهش (با رویکردی علمی - دینی)، این گونه بود که هم از متون اسلامی به سمت «تدوین زوج درمانی» حرکت کردیم و هم به عکس آن.. نتایج پژوهش نشان داد که مداخلات فوق بر مبانی اسلامی زیر مبتنی است: 1. جایگاه خانواده و اهمیت آن در رشد فردی - اجتماعی، 2. ویژگی های خانواده سالم، 3. آسیب شناسی خانواده، 4. اهداف تشکیل خانواده، 5. چارچوب های فقهی و اخلاقی مداخله ها در زوج درمانی و نیز معلوم شد که زوج درمانی اسلامی در پنج بخش مداخله های شناختی، عاطفی، رفتاری، ساختاری و معنوی قابل ارائه است. سه بخش اول متناظر با دیدگاه زوج درمانی شناختی رفتاری است، در بخش ساختاری توزیع قدرت را، مبتنی بر حقوق زوجین و مرزها بر اساس آموزه های اسلامی قرار می دهد. در مداخله های معنوی، توصیه های اسلام در باب اعتقادات، اخلاق و عبادت اسلامی مبنا قرار می گیرد.

کتاب الأربعون حديثا تالیف حضرت آیت‌الله العظمی امام خمینی (قده) است که توسط محمد غروی به عربی برگردانده شده است. موضوع اصلی کتاب شرح چهل حدیث اخلاقی است ؛ این کتاب نیز ، چون سایر مؤلفات امام خمینی ، کتابی است که از مطالب اخلاق علمی و عملی، و قواعد فلسفی و حکمی، و اصول عرفانی ، و ظرایف حدیثی و روایی، و لطایف تفسیری و قرآنی، مشحون می‌باشد، و این مطلب از انتخاب عناوین چهل حدیثی که مؤلف برگزیده است، بخوبی استفاده می‌گردد. حدیث اول کتاب را در باب جهاد با نفس قرار داده است که مهمترین مساله، عرفان عملی است و سایر احادیث آن بیانگر منازل سیر و سلوک سالکان الی الله است مانند تفکر ، توکل ، خوف و رجا ، صبر ، توبه ، ذکر ، اخلاص ، شکر و توحید . مؤلف در جلد دوم معارف عمیقی را در باب «شرط قبولی اعمال ولایت است»، و معرفت حق تعالی و اسماء و صفات او، و طریق معرفت حق تعالی و اولی الامر ، و عدم شناخت حقیقی حق تعالی و حضرت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه علیهم‌السّلام و مؤمنین ، بیان فرموده است، که در کتب اخلاقی دیده نمی‌شود و یا کمتر دیده می‌شود. امام خمینی سال‌ها در حوزه علمیه قم در درس‌های اخلاق و سیر و سلوک و عرفان نظری شرکت کرده است، کتاب منازل السائرین الی الله تالیف عارف بالله محقق کامل خواجه عبدالله انصاری را در روزهای تعطیلی در محضر استاد عارف میرزا محمد علی شاه آبادی از ابتدا تا انتها تلمذ نموده است. این کتاب از مهمترین کتب اخلاق عملی و سیر و سلوک عرفانی است و از کتب سطح بالای درس اخلاق است.حضرت امام خمینی (قده) در سیر و سلوک و بیان مطالب اخلاق عملی از خواجه عبدالله انصاری و کتاب منازل السائرین بسیار متاثر بوده است و در کتاب اربعین حدیث در پاره‌ای موارد به بیان نظرات خواجه عبدالله انصاری پرداخته است، که به عنوان نمونه به بعضی از آنها ذیلا اشاره می‌کنیم: مؤلف در باب توکل و معنای آن می‌نویسد: «صاحب منازل السائرین فرماید «التوکل کلة الامر کله الی مالکه و التعویل علی وکالته» یعنی...» و در باب تفویض می‌فرماید: «خواجه فرماید: التفویض الطف اشارة و اوسع معنی من التوکل ثم قال: التوکل شعبة منه» .در باب صبر می‌فرماید: «عارف محقق مشهور در منازل السائرین فرماید: صبر نگاهداری نفس است از شکایت بر جزع مستور» و در فصل فرق بین منزل تفکر و تذکر می‌نگارد: «جناب خواجه عبدالله فرماید: التذکر فوق التفکر فان التفکر طلب و التذکر وجود» این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و چهل باب و یک خاتمه و دعا و ختام است. مؤلف در ابتدای باب اول طرق روایی خود را با اتصال سلسله سند بیان می‌کند و در سایر ابواب با سند متصل، اسانید روایات را ذکر می‌کند، سپس متون احادیث را ذکر می‌نماید، پس از آن به ترجمه ی حدیث می‌پردازد و بعد از آن به شرح حدیث می‌پردازد، آنگاه مطالب مناسب با حدیث را تحت فصولی بیان می‌کند. ۱. حدیث اول: در جهاد نفس . ۲. حدیث دوم: در ریا و شرح آن. ۳. حدیث سوم: در عجب و شرح و تعریف آن. ۴. حدیث چهارم: در باب کبر و معنی آن است. ۵. حدیث پنجم: در باب حسد و تعریف آن. ۶. حدیث ششم: در باب حب دنیا و شرح آن. ۷. حدیث هفتم: در باب غضب و شرح آن. ۸. حدیث هشتم: در باب عصبیت و نخوت و شرح آن. ۹. حدیث نهم: در باب نفاق و شرح آن. ۱۰. حدیث دهم: در باب هوای نفس و طول امل و شرح آن. ۱۱. حدیث یازدهم: در باب فطرت و شرح آن. ۱۲. حدیث دوازدهم: در باب تفکر و شرح آن و معانی قلب . ۱۳. حدیث سیزدهم: در باب توکل و شرح آن.۱۴. حدیث چهاردهم: در باب خوف و رجاء و شرح آنها. ۱۵. حدیث پانزدهم: در باب امتحان و آزمایش مؤمنین و شرح آن. ۱۶. حدیث شانزدهم: در باب صبر و شرح آن. ۱۷. حدیث هفدهم: در باب توبه و شرح آن و بیان حقیقت توبه. ۱۸. حدیث هجدهم: در باب ذکر خدا و شرح آن و احاطه ی قیومی حق تعالی. ۱۹. حدیث نوزدهم: در باب غیبت و شرح آن. ۲۰. حدیث بیستم: در باب اخلاص و شرح آن. ۲۱. حدیث بیست و یکم: در باب شکر و شرح آن. ۲۲. حدیث بیست و دوم: در باب کراهت از مرگ و شرح آن. ۲۳. حدیث بیست و سوم: در باب اصناف طالبان علم و شرح آن. ۲۴. حدیث بیست و چهارم: در باب اقسام علم و شرح آن. ۲۵. حدیث بیست و پنجم: در باب وسواس و شرح آن. ۲۶. حدیث بیست و ششم: در باب فضیلت علم. ۲۷. حدیث بیست و هفتم: در باب عبادت و حضور قلب و شرح آنها. ۲۸. حدیث بیست و هشتم: در باب لقاء الله و شرح آن. ۲۹.حدیث بیست و نهم: در باب وصیت حضرت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به امیرالمؤمنین علیه‌السّلام و شرح آن. ۳۰. حدیث سی‌ام: در باب اقسام قلوب و شرح آن. ۳۱. حدیث سی و یکم: در باب عدم شناخت حقیقی خداوند و حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه علیهم‌السّلام و مؤمنین و شرح آنها. ۳۲. حدیث سی و دوم: در باب یقین، حرص و رضا و شرح آنها. ۳۳. حدیث سی و سوم: در باب ولایت شرط قبولی اعمال و شرح آن. ۳۴. حدیث سی و چهارم: در باب حال مؤمن نزد خدای متعال و شرح آن. ۳۵. حدیث سی و پنجم: در باب معرفت حق تعالی و اسماء او. ۳۶. حدیث سی و ششم: در باب معرفت حق تعالی و صفات او و شرح آن. ۳۷. حدیث سی و هفتم: در باب طریق معرفت حق تعالی و اولی الامر و شرح آن. ۳۸. حدیث سی و هشتم: در این که خداوند آدم را به صورت خود آفرید و شرح آن. ۳۹. حدیث سی و نهم: در باب خیر و شر و شرح آن. ۴۰. حدیث چهلم: در باب حقیقت توحید و شرح آن. خاتمه: در بیان ترغیب به معارف الهی در قرآن و سنت .