آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

دوران فعالیت علمی و فرهنگی تابعین که بعد از دوره صحابه وقبل از شکل گیری مذاهب فقهی ومکاتب حدیثی،کلامی وتفسیری زیسته اند، از اهمیت بسیاری برخوردار است چرا که با توجه به شرایط پیش آمده ای چون منع کتابت حدیث وضرورت انتقال شفاهی آن بین نخبگان مسلمان، ایشان (تابعین) انتقال دهندگان منبع دوم شریعت(سنت)به جمع آورندگان آن بوده اندکه پس ازصدور فرمان تدوین حدیث، آن را گرد آوری ومدون ساختند. از سوی دیگر تفکیک تدریجی میان مولفه های دانش های متنوع دینی مانند فقه، کلام و ... از دل حدیث ، اندک اندک در این دوره آغاز شده و لذا این دوره از این جهت نیز در تاریخ علوم اسلامی حائز اهمیت است. این عصر مهم تقریباً مقارن دوره امامت امام سجاد(ع) امام باقر(ع) بوده است و لذا بخش قابل توجهی از تابعین در محضر این دو امام شاگردی کرده اند. این امر به روشنی موجب اثر بخشی محضر علمی این امامان برروند فعالیت های علمی و فرهنگی جهان اسلام گردیده است. گرچه گستره تاثیر آنان بر فرهنگ و تمدن شیعی محل هیچ ابهام و تردیدی نیست، اما به نظر می رسد بررسی وسعت اثربخشی این دو امام بزرگوار و شاگردان آنها بر فرهنگ عامه، موضوعی در خور توجه و شایسته پژوهش باشد. این پژوهش این اثر بخشی را در چهار مولفه علمی یعنی حدیث، فقه، تفسیر و کلام جستجو نموده و نشان می دهد که دامنه نفوذ و حضور علمی امام سجاد (ع) و امام باقر (ع) و شاگردان آنها چگونه بر شکل گیری و توسعه این مولفه های علمی اثر نهاده و فرهنگ عامه را تحت تاثیر خود قرار داده است. شاگردان آن دو امام (ع) با ورود به مباحثی چون؛ کتابت واسناد در حدیث، روش های استنباط احکام با محوریت کتاب وسنت، روش های تفسیریِ روایی و روایی-درایی؛ استفاده از مجازات قرآنی، موضوعات کلامی چون امامت، جبر واختیار، قضاوقدر، بر روند گسترش و پیشرفت این علوم نقش داشته وعلاوه بر آن در زمینه قرائت قرآن ونگارش سیر ومغازی نیز مؤثر بوده اند.

قرآن کریم، به عنوان والاترین جلوه ­گاه فرهنگ اسلامی، حیات طیبه را ثمره­ ی قناعت معرفی می کند و حرکت در مسیر قناعت­ پیشگی را راه رسیدن به عزت نفس می­ داند. اشتمال حجم عمده ­ای از احادیث دینی بر موضوع قناعت و درک عمیق سعدی به عنوان شاعر اخلاق­ گرای ادب فارسی از این مهم، موجب شده که وی یک فصل از بوستان و یک باب از گلستان خود را به این موضوع اختصاص دهد. تحلیل کارکرد قناعت در این دو شاهکار سعدی، که به شدت متأثر از قرآن کریم و سیره­ ی عملی بزرگان دین است، نشان می­ دهد که دامنه­ ی فراگیری تبعات ارزشمند قناعت، به طور مستقیم بر سلامت نفس و سعادت انسان اثرگذار است. پژوهش حاضر اهمیت قناعت در قرآن کریم و بوستان و گلستان سعدی را در قالب مطالعات میان­ رشته­ ای مورد بحث قرار داده است. روش تحقیق، بنیادی- استنادی و مبتنی بر داده­ های دینی و تربیتی بوده و هدف نوشتار حاضر آن است که ضمنِ الهام گرفتن از کتاب وحی الهی در زمینه ­ی گسترش فرهنگ اسلامی، با تبیین برخی حکایت ­های عبرت ­آموز بوستان و گلستان، و تأکید بر ارزش­ های اخلاقی قناعت­ ورزی، تأثیر فرهنگ دینی بر دیدگاه سعدی را در زمینه ­ی اهمیت قناعت­ پیشگی مورد بحث قرار دهد. یافته ­های پژوهش نشان می ­دهد که سعدی در خلق این دو شاهکار به شدت متأثر از فرهنگ اسلامی بوده و با اثرپذیری مستقیم از آیات و روایات، به بزرگ­داشت فضیلتِ قناعت در آثار خود پرداخته است.

ضرورت مطالعه از آنجا آشکار می شود که مهم ترین اهداف قرآنی را در گفتار دو امام صادقین (علیه السلام) بررسی می کند و آیات آن دو امام (علیه السلام) را بررسی می کند. ) به عنوان یک مطالعه تفسیری، اهمیت تحقیق در آشکار شدن این اهداف کلان قرآنی مشهود است، این اهداف که محور مطالعه و تحقیق در عصر هستند، علاوه بر آن، به تأثیر آن اشاره دارد دو امام صادق (علیه السلام) در این مکاشفه، موضوع مهمی را روشن می کند که اهداف قرآنی در سخنان اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه سخنان اهل بیت (علیهم السلام) بسیار وجود داشته است. دو إمام صادقین (علیهم السلام). - بنابراین، سؤالات این پژوهش عبارتند از: چگونه (چرا) اهم اهداف قرآنی در گفتار آن دو إمام صادقین (علیهم السلام) آشکار می شود؟ مهمترین اهداف قرآنی در گفتار آنها چیست؟ رویکرد ایشان در تبیین اهداف قرآنی چیست؟ مطالعات قبلی در ارتباط با اهداف قرآن بوده است، اما نه به اهداف آیات قرآن به طور جامع پرداخته شده است و نه از دیدگاه دو إمام صادقین (علیهم السلام). - رویکرد توصیفی و رویکرد تحلیلی را در این پایان نامه دنبال کرده ام که مبتنی بر توصیف موضوعات و پاراگراف ها، طبقه بندی و تقسیم بندی آنها از یک سو و انجام تحلیل و بیان در مورد موضوع مورد مطالعه است. - نتایج به دست آمده در این تحقیق عبارتند از: اهداف قرآنی با استعلام از متن قرآن از دو إمام صادقین (علیهم السلام) آشکار می شود، چنان که در پرتو سخنان شیوا و بیان روشن آنها به وحی خیره کننده نگاه می کنیم. و روایات حکیمانه, زیرا اینها مرجع بزرگی هستند که این معارف قرآنی را آشکار کردند، آنها را تفسیر کردند، مظاهر و اوصاف آنها را نشان دادند، وجود و معانی پنهان آنها را آشکار کردند. از مهمترین اهداف قرآنی که در گفتار آن دو إمام صادقین (علیهم السلام) نازل شده است، هدف توحیدی، غرض نبوی (مربوط به نبوت)، غرض متصل به امامت، غایت متصل به امامت است. روز قیامت، هدف عبادی و معاملاتی و هدف اخلاقی و تربیتی. - رویکرد آن دو إمام صادقین علیهم السلام در تبیین مقاصد عمده آیات کتاب مقدس، متفاوت و متنوع است. برخی از این مقاصد را با ذکر مثال، برخی با ذکر تشبیه، برخی را با تحلیل جزئی الفاظ و عبارات آیات و برخی را با ارائه تفسیر باطنی بیان می کنند. علاوه بر آن، با توجه به مسائل مختلف دینی و نیز متون توضیحی و روایاتی که آن دو امام صادقین (علیهم السلام) تلگراف کردند، برایم روشن شد که بر مسائل ظریف و حساس در دین تأکید داشتند. سیستم. به نظر می رسد که دقت در گفتار دو امام صادقین (علیه السلام) از یک سو موجب توجه آگاهانه به فهم معانی وحی و تعمیم تعمق و هشدار از توضیحات و تفسیرهای نامطلوب می شود. مجموعه‌ای از ویژگی‌های اهداف قرآنی که در گفتار دو امام صادقین (علیهم السلام) به آن‌ها برخوردیم، بر ما ظاهر شد، از جمله خداپرستی، سازگاری، جاودانگی، جهانی بودن و غیره. - انتخاب اهداف عمده قرآنی در میان دو امام صادقین (علیهم السلام) در سایه متون دینی که در میراث جاودانه آنها به آن برخورد کردیم، ظاهر می شود و من گزیده ای عجیب و غریب در مورد اهداف قرآنی دو امام صادقین (علیهم السلام) نیافتم، بنابراین نیاز مبرم و مبرمی به برجسته سازی این اهداف قرآنی است. به دلیل تأثیر آن بر مسلمان به طور عام و امامیه به طور خاص، این مقاصد را با توجه به مسائل مختلف حقوقی، اعم از اینکه در مبانی دین باشد، در عبادات و معاملات و یا اخلاق و تربیت . - و اما رویکرد دو امام صادقین (علیهم السلام) در بیان اهداف قرآنی، با ذکر روایات شریفه مربوط به موضوع مورد بحث و سپس استخراج ویژگیهای موضوع در پرتو روایات شریفه از کتاب خداوند متعال مطابق با متون قرآنی مرتبط با موضوع که در خدمت روایت شریف است، سپس تلگراف و تبیین با توجه به اهداف قرآنی (اهداف، وسایل وغایات).