آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

داوکینز، زیست­ شناس معاصر و متخصص رفتارشناسی حیوانات، ضمن ایمان به نظریه فرگشتی داروین، طی چند دهه کوشیده است تا قرائتی الحادی و طبیعت‌گرایانه از آن ارائه کرده و بی­خدایی را بر تکامل­باوری استوار گرداند. مهم‌ترین تکیه‌گاه وی در این بحث، اصل انتخاب طبیعی است که آن را رازگشای چیستان هستی، هماوردناپذیر، نابینا و عاری از هر گونه جهت‌مندی، به­نحو انباشتی، آمیخته با قدری شانس و نامبتنی بر هوش و آگاهی می­داند. مقاله پیش‌رو بر آن است تا دیدگاه و دلایل او در این زمینه را بررسی کرده و به سنجش بگذارد. ماحصل این تحقیق، ظهور خطاهای متعدد داوکینز در اصل دعاوی، استدلال بر آنها و نیز در نتیایج حاصله و در نهایت ناکامی وی در تحمیل متافیزیک طبیعت‌گرایانه خود بر نظریه فرگشتی و تبیین علمی الحاد است. افزون بر آن، روشن خواهد شد که برخلاف پندار داوکینز، نه‌تنها نظریه تکامل با نگره توحیدی هم‌ساز است، بلکه تقدیر حکیمانه الهی بهترین تبیین و زیرساخت اعتبار معرفتی آن است.

از منظر طبیعت‌گرایی تکاملی، شواهد تكامل، جهان بدون طراحي را نمايان مي‌كنند و نظريه تكامل باور به وجود هويات و علل فراطبيعي را طرد مي‌كند. اما به نظر مي‌رسد بايد ميان نظريه تكامل به‌عنوان نظريه‌اي علمي و «طبيعت‌گرايي تكاملي» به‌عنوان دیدگاهی فلسفی تمايز بگذاريم. طبیعت‌گرایانی همچون داوكينز ادعا مي‌كنند كه «شواهد تكامل، يك جهان بدون طراحي را نمايان مي‌كند»؛ اما تنها با پيش‎فرض گرفتن طبيعت‌گرايي هستي‌شناختي است كه مي‌توان چنين نتيجه‌اي از نظريه تكامل گرفت. البته با پذيرش طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی نيازي به نظريه تكامل نيست تا جهان بدون طراحي به ما ثابت شود. طبیعت‌گرایی هستی‌شناختی با هر چيز ديگري هم جمع شود، اين نتيجه را خواهد داشت. در این مقاله نشان خواهیم داد استدلال‌ طبيعت‌گرايان نمي‌تواند نشان دهد كه هويات و علل فراطبيعي وجود ندارند و ازاين‌رو طبيعت‌گرايان نمي‌توانند امكان ورود چنين هويات و عللي را به تبيين‌هاي در خصوص ويژگي‌هاي جهان طبيعي، رد كنند؛ مگر اينكه به نحو پیشینی و براساس یک رویکرد فلسفی اجازه ورود چنین هویاتی را ندهند.

داوکینز، زیست­شناس فرگشتی معاصر و از پیشرانان الحاد جدید، ضمن ایمان عمیق به نظریه فرگشتی داروین و ارائه خوانشی الحادی از آن؛ بخشی از همت خود را مصروف ارائه اشکالات گوناگونی در برابر اعتقاد به وجود خدا کرده است. مساله تحقیق پیش رو آن است که این اشکالات را بررسیده و به سنجش گذارد. در این بررسی به لحاظ گردآوری از روش کتابخانه­ای، اسنادی سود جسته و به لحاظ مقام داوری از روش تحلیلی بهره خواهیم برد. دستاورد تحقیق نشان می­دهد که داوکینز در همه این ایرادات بر خطا بوده، گرفتار مغالطات عدیده­ای شده است و برخلاف پندار وی، باورداشت خدای متعالی بهترین تبیین خردپذیر جهان است.

ریچار داوکینز در کتاب «پندار خدا» وجود خدای ادیان ابراهیمی را انکار کرده است. او برای اثبات دیدگاه خود علاوه بر ارائه دلیل، تلاش کرده تا هر آنچه به گونه‌ای مانع به‌شمار می‌رود را نیز برطرف کند. دیدگاه ندانم‌گویی یکی از این موانع است که داوکینز با پذیرش کلی آن، معتقد است احتمال عدم وجود خدا بیشتر از وجود اوست از این‌رو درباره وجود خدا نباید ندانم‌گو شد. او باور خود را بر پایه تقسیم‌ ندانم‌گویی به موقت و دائم، علمی دانستن فرضیه خدا، اصل ناممکن بودن اثبات قطعی عدم یک چیز، نقد استدلال بیزی و استدلال نامحتملی استوار کرده است. در این مقاله نخست به روش توصیفی دیدگاه و دلایل داوکینز معرفی شده است و سپس با روش انتقادی میزان کامیابی دلایل ارائه شده در اثبات ادعای او بررسی گردیده است. نتیجه بررسی نشان می‌دهد که این دلایل نمی‌توانند ادعای او را اثبات کنند و نهایت کارایی آن‌ها اثبات ندانم‌گویی نظری است.

ترجمه ماشینی : مسائل بحث برانگیزتر از رابطه ایمان با قدرت یا این که دین در مقایسه با سیاست غیرمنطقی است و به طور خاص مستعد خشونت است، وجود دارد. ادعای اول با یورگن هابرماس و دومی با ریچارد داوکینز مرتبط است. در این کتاب، دیوید مارتین، علیه هابرماس، استدلال می‌کند که دین و سیاست از یک مبنای اسطوره‌ای مشترک برخوردارند و مغایرت عقلانیت سیاست با غیرعقلانی بودن دین گمراه‌کننده است. برخلاف ریچارد داوکینز (و به طور کلی ملحدان جدید)، مارتین استدلال می‌کند که رویکرد اتخاذ شده به طرز وقیحانه‌ای غیرعلمی است و تمایل به خشونت یکی از ویژگی‌های مشترک دین، ملی‌گرایی و ایدئولوژی سیاسی است که به طور یکسان ریشه در خواست‌های قدرت و همبستگی اجتماعی دارد. این کتاب با توجه به تغییر بوم شناسی ایمان و قدرت در مرکز و پیرامون در بناها، مکان ها و فضاها به پایان می رسد.

ترجمه ماشینی: این کتاب راهنمای رویکردهای اصلی فلسفی علم از زمان جنگ جهانی دوم را به خواننده ارائه می دهد. جان لوزی با در نظر گرفتن مبانی، استدلال‌ها و نتیجه‌گیری‌های چهار جنبش اصلی - بازسازی‌گرایی منطقی، توصیف‌گرایی، طبیعت‌گرایی هنجاری و بنیادگرایی - به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه فلسفه درک ما از علم را هم شکل داده و هم آن را گسترش داده است. این جلد شامل شخصیت‌های مهم علم قرن بیستم است و با کارهای فیلسوفان علم قبلی، از جمله نورمن کمپبل، رودولف کارنپ، ارنست ناگل، کارل پوپر، ریچارد داوکینز و جان ورال درگیر است. به طور خاص، عصر طلایی فلسفه علم، 1945 تا 2000 با هدف پاسخگویی به سؤالات زیر است: چگونه باید فلسفه های علم رقیب را ارزیابی کرد؟ آیا فلسفه علم باید یک رشته تجویزی باشد؟ آیا فلسفه علم می تواند بدون تعیین اصول ارزشیابی فرا تاریخی به جایگاه هنجاری دست یابد؟ و سرانجام، درک تاریخ علم چگونه می تواند به ما در تحلیل فلسفه علم کمک کند؟ در پاسخ به این پرسش‌ها، این کتاب به ما نشان می‌دهد که چرا علم را آنگونه که می‌فهمیم. عصر طلایی فلسفه علم 1945 تا 2000 خواندنی ضروری برای دانشجویان و محققانی است که در تاریخ و فلسفه علم کار می کنند.

نظريه تكامل زيستی برای بسياری از معتقدان به آن، الحاد را به همراه داشته است. صـرف نظراز اينكه آيا چنين پيوندی به لحاظ منطقی ميان الحاد و پذيرش اين نظريه وجـود دارد يا نه، در اين مقاله آرای يـك تكامـل گـرای ملحـد گـزارش و نقـد شـده اسـت. داوكينـز (Dawkins Clinton Richard (به عنوان يك تكامل گرا به انكار خدا و آموزه هـای دينـی پرداخته است. در بررسی آرای او به تاثيرگذاری فضای فكری مسـيحی دربـاره وی بـر او اشاره شده و بدون پرداختن به انتقادهـايی كـه از حيـث روش متوجـه اوسـت، بـه بررسـی محتوا و متن آرای او بسنده شده است. در اين مقاله نگرش او به طـور خـاص در موضـوع خدا و دين مورد بحث قرار می گيرد.

داوکینز در دیدگاه «اخلاق ژنتیکی مبتنی بر نظریة تکامل» مدعی است که یک «زایتگایست اخلاقی» یا «روح زمانة اخلاقی» وجود دارد که در جوامع تکامل می‌یابد. وی با رد اصول اخلاقی مبتنی بر دین و مطلق‌گرایی اخلاقی معتقد است که ماهیت اخلاقیات بر اساس روح زمانه به‌سرعت در حال تغییر است و هر دوره‌ای اصول اخلاقی مختص به خود را می‌طلبد. به ادعای او دین و اخلاق محصول فرایند زیستی تکامل و انتخاب طبیعی هستند. اخلاقیات نیز ریشه در دین ندارند، بلکه منشأ داروینی دارند. ژن‌های دگرخواه در خلال فرایند تکامل انتخاب شده‌اند و ما به طور طبیعی واجد نوع‌دوستی هستیم و حس ترحم و نیک‌خواهی و سایر اخلاقیات را می‌توان بر اساس تکامل تبیین کرد. نه‌تنها تمام حیات بلکه اخلاق نیز حاصل فعالیت ژن‌هاست. ژن‌ها با واداشتن ارگانیسم به رفتار نیکوکارانه و اخلاقی، بقای خود را تضمین می‌کنند. طبق نظر او عمل اخلاقی عبارت است از عملی که توانایی بقا را در بلندمدت افزایش می‌دهد و عمل غیراخلاقی عملی است که از این توانایی می‌کاهد. این مقاله درصدد بیان اشکالات دعاوی داوکینز است. پیش‌فرض بی‌مبنای طبیعت‌گرایی، تقلیل‌گرایی گزافی، نسبی‌گرایی فاجعه‌بار اخلاقی، نابسندگی تحلیل تکاملی از سرعت تحول زایتگایست اخلاقی، تعارض تحلیل داوکینز با شهود اخلاقی انسان‌ها، ناموجه بودن پاداش و جزا و تعلیم‌و‌تربیت با تکاملی دانستن اخلاق، تعبیر نامناسب از مطلق‌گرایی، جبر ژنتیکی نافی اختیار انسان، خطاهای روشی- مغالطة منشأ، تلقی نادرست از ابتنای اخلاق بر دین و ایدئولوژی‌گرایی علمی از جملة انتقادات به دیدگاه وی هستند.

منشأ خداباوری در انسان از دیرباز مورد توجه اندیشمندان ادیان الهی، علوم تجربی و فلسفی بوده است؛ از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی و عمدۀ اندیشمندان مسلمان، خداباوری در انسان، امری فطری است که منشأ آن نحوۀ آفرینش انسان است. به باور داوکینز پیدایش انسان در زمین، بی نیاز از خدای آفریننده است؛ وی اعتقاد به خدای آفریننده را توهمی ویروس گونه می داند که در اذهان بشری در واحدی به نام «مم» جایگزین نظریات علمی شده و به مرور زمان توسعه یافته است؛ مستند اصلی وی در این دیدگاه، نظریۀ تکامل است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی به مقایسه و ارزیابی دیدگاه های آیت الله مصباح یزدی و ریچارد داوکینز دربارۀ منشأ خداباوری در انسان می پردازد. طبق این پژوهش نظریه داوکینز به خلاف دیدگاه آیت الله مصباح یزدی در زمینۀ منشأ خداباوری در انسان در مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی دچار خلل های جدی است.

ترجمه ماشینی: در کتاب خدا و الحاد جدید، یک کارشناس جهان در علم و الهیات پاسخ‌های روشن، مختصر و قانع‌کننده‌ای به اتهامات علیه دین می‌دهد که در کتاب‌های پرفروش اخیر ریچارد داوکینز (توهم خدا)، سام هریس (پایان ایمان) و کریستوفر هیچنز (خدا بزرگ نیست). برای برخی، به نظر می‌رسد که این «بی‌خدایان جدید» به‌خوبی آنچه را که معتقدند با دین اشتباه است، می‌گویند. اما همانطور که جان هات نشان می‌دهد، پرداختن به دین در این کتاب‌ها مملو از ناسازگاری‌های منطقی، باورهای نادرست سطحی و کلی‌گویی‌های خام است. آیا واقعاً می توان خدا را به عنوان یک توهم صرف رد کرد؟ آیا واقعا ایمان دشمن عقل است؟ و آیا واقعا دین همه چیز را مسموم می کند؟ خدا و الحاد جدید یک پادزهر بسیار مورد نیاز برای ادعاهای افراطی بنیادگرایی علمی ارائه می دهد. این کتاب کوچک تحریک‌آمیز و در دسترس، خوانندگان را قادر می‌سازد تا مه‌های بلاغی این پدیده اخیر را ببینند و به درک روشن‌تری از موضوعات مورد بحث در این بحث مهم برسند.