آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله تلاشی است برای بررسی دیدگاه فلسفۀ وجودی یا مکتب اگزیستانسیالیسم دربارۀ یکی از موضوعات فلسفۀ متعارف در عرصۀ وجود شناسی. این مسأله بویژه از این جهت اهمیت دارد که پیروان این مکتب، بجای پرداختن به مفاهیم کلی و انتزاعی، می کوشند به شناخت وجود انسان اصیل که در متن زندگی با مسایل گوناگون درگیر است بپردازند؛از این رو بازخوانی آرای ایشان در مباحث هستی شناختی با ارزرش می نماید. در این مقاله برای پرهیز از پراکنده گویی به سراغ کارل یاسپرس روانشناس و فیلسوف آلمانی (1883-1969) رفته ایم که پس از کرکگارد مهم ترین شخصیت در میان فیلسوفان اگزیستانسیالیسم الهی است. در میان موضوعات فراوان فلسفۀ یاسپرس، ابتدا تقریری از آرای وجودشناسی و انسان شناسی یاسپرس (شامل جهان ، امر متعالی، وجود تجربی انسان یا دازاین، آگاهی کلی، روح، و هستی انسانی و برخی از اوصاف اصلی وجود خاص انسانی) ارائه شده و سپس به موضوع علیت پرداخته شده که از یک سو موضوع مهمی در میان مباحث وجودشناختی در فلسفۀ متعارف است و از سوی دیگر با عنایت به بحث ارتباط ضروری میان علت فاعلی و معلول، و چالش تعارض با موضوع آزادی اراده و اختیار انسان، اهمیت مضاعف می یابد. یاسپرس سخنانی هم در قبول و هم در انکار علیت دارد که در پایان مقاله به راه حل هایی جهت رفع این تعارض و ایجاد سازگاری میان سخنان او اشاره شده از جمله اینکه می توانیم دیدگاه یاسپرس را مشابه نظر فیلسوفان مسلمان بدانیم و بگوییم او نیز قائل به علیت طولی است.

کتاب «زندگینامه‌ی فلسفی من» اثر ارزشمند کارل یاسپرس، فیلسوف و روان‌پزشک آلمانی قرن بیستم است. این کتاب، نگاهی ژرف به زندگی فکری و معنوی یاسپرس و تکامل اندیشه‌های فلسفی او می‌اندازد. در این اثر، خودزندگی‌نامه‌ای نوآورانه را شاهد هستیم و یاسپرس به‌جای روایت خطی رویدادهای زندگی‌اش، بر نقاط عطف و گام‌های تعیین‌کننده در سیر تفکر فلسفی خود تمرکز می‌کند. او تلاش می‌کند تا مسیر معنوی و روشنگری‌هایی را که در طول زندگی تجربه کرده، برای خوانندگان ترسیم کند. یاسپرس در این کتاب توضیح می‌دهد که چگونه از مراحل مختلف فکری و روحی گذر کرده و چه احوال، دگرگونی‌ها، فراز‌و‌نشیب‌هایی را تجربه کرده است و چگونه به اندیشه‌های اساسی خود رسیده است. این سیر‌و‌سلوک درونی او‌ که عصاره‌ی عمر او را تشکیل می‌دهد، بسیار دل‌انگیز و گاهی سخت تکان‌دهنده و تأثر برانگیز است. اما متأسفانه، یاسپرس برخی از ایده‌های خود را به طریقی ایجازی بیان می‌کند که ممکن است برای خوانندگانی که تاکنون با فلسفه آشنا نبوده‌اند، کمی پیچیده به نظر برسد. یکی از محورهای اصلی کتاب، بحث درباره‌ی شرایط بحرانی زندگی مانند رنج، مرگ، تقدیر، تنهایی و مبارزه است. یاسپرس معتقد است که این تجربیات هستند که به انسان امکان می‌دهند تا به آگاهی فلسفی و وجودی دست یابد. او همچنین اهمیت ارتباط انسان با عالم ماورای طبیعی و جست‌وجوی معنای وجودی را مورد تأکید قرار می‌دهد. از دیدگاه یاسپرس، فلسفه باید انسان را در درک حقیقت کمک کند و نه صرفا در سطح نظری باقی بماند. در بخش‌هایی از کتاب، یاسپرس به نقد سنت فلسفی غرب و تمایل آن به نظام‌های منطقی و عقلانی صرف می‌پردازد. او در این کتاب به‌صورت جداگانه و در فصلی از کتاب به دو تن از اندیشمندان بزرگ یعنی، ارنست مایر و هایدگر می پردازد. او خواهان فلسفه‌ای عمیق‌تر و وجودی‌تر است که به ابعاد گوناگون تجربه‌ی انسانی توجه کند. «زندگینامه‌ی فلسفی من» نه‌تنها نگاهی ارزشمند به زندگی و اندیشه‌های این متفکر بزرگ ارائه می‌دهد، بلکه الهام‌بخش برای همه‌ی کسانی است که در جست‌وجوی معنا و رشد معنوی هستند. این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا به ارزش تجربیات زندگی پی ببرند و از آنها برای رسیدن به آگاهی عمیق‌تر بهره بگیرند.