آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

دامت در فلسفه خود متاثر از دو فیلسوف تحلیلی بزرگ است؛ او در روش از فرگه تبعیت می‌کند و قصد دارد منطق و نظریه معناداری را بنیانی برای متافیزیک قرار دهد، و در نظریه‌پردازی درباره معنا متاثر از ویتگنشتاین است و معنای واژگان را معادل با کاربرد آنها می‌داند. بر خلاف همه تاثیری که ویتگنشتاین بر دامت دارد، سایه شکاکیت قوی که در آراء ویتگنشتاین دوم وجود دارد و کریپکی به بهترین شکل به آن پرداخته است برای دامت خوش‌آیند نیست، زیرا گمان می‌کند در صورت درست بودن شکاکیت و قراردادگرایی افراطی ویتگنشتاین، محاورات و ارتباطات انسانی همیشه در لبه پرتگاه و در آستانه سقوط قرار دارد. او برای گریز از این امر، ایده دانش ضمنی برای دانش زبانی را به عنوان بنیادی محکم در نظریه خود قرار می‌دهد. در این مقاله نشان داده‌ایم که ایده دانش ضمنی سبب فاصله گرفتن نظریه معناداری دامت از آموزه‌های ویتگنشتاین و شکست پروژه او می‌شود. اگر نتوان نشان داد که زبان چگونه کار می‌کند، هرگز نمی-توان نظریه معناداری را بنیانی برای متافیزیک قرار داد.

کریپکی، با خوانش خاص خود از آموزه های ویتگنشتاین در کتاب پژوهش های فلسفی، استدلالی شک گرایانه را بر اساس مفهوم «پیروی از قاعده» مطرح می کند، و در ادامه، با استفادة دوباره از آموزه های ویتگنشتاین متأخر، پاسخی شک گرایانه را ارائه می دهد. بنظر می رسد هدف از این استدلال به چالش کشاندن رهیافت واقع گرایانه درباب معنا و بطور کلی، ارائه تصویری بدیل از چگونگی اسناد معنا و تصدیق احکام است. استدلال شک گرایانه، مبتنی است بر برنهاد هنجارین بودن معنا. با فرض این برنهاد، شکاک مورد نظر کریپکی نتیجه می گیرد که با اعتقاد به واقع گرایی معناشناختی، نخواهیم توانست هیچ امرواقع ای بیابیم که تعیین کند ما با بکاربردن کلمات مختلف، قصد معنای مشخصی را داشته ایم و داریم، چراکه اساساً چنین امرواقع ای وجود ندارد؛ و بنابراین، معنایی وجود نخواهد داشت. بر اساس نگاه واقع گرایانه به معنا، تنها با یافتن شرط صدق جملة اظهار شده می توان در باب صدق و کذب و معنای آن صحبت کرد. در این نوشتار، پس از طرح استدلال شک گرایانه، و بررسی لوازم و پیشفرض های آن، پاسخ شک گرایانة کریپکی ارائه خواهد شد؛ در این راستا، سعی بر آن است که بتوان نخست یک صورتبندی مناسب از استدلال وی ارائه کرد و بر اساس این صورتبندی راه حل های ممکن برای مقابله با این نوع از شک گرایی طرح شود، و ثانیاً تنش میان این شک گرایی و واقع گرایی معناشناختی بررسی و روشن شود. در ادامه، تلاش می کنم مهمترین ویژگی ها، پیامدها و تهدیدات این استدلال را در برخی از حوزه ها طرح و در باب آنها بحث کنم و نیز خلل احتمالی در نا-واقع گرایی کریپکی را نشان دهم.

تاریخ اندیشه­‌ی سیاسی همواره تحت تأثیر یک دیدگاه مسلم در مورد نسبت نظریه با عمل سیاسی بوده است. بر مبنای این دیدگاه، نظر بر عمل تقدم داشته و بدینسان هر کنش سیاسی در گام نخست نیاز به متابعت از یک نظریه­‌ی سیاسی دارد. با این حال، این پیش­‌فرض کلاسیک فلسفی از سوی فیلسوفان متأخری همچون ویتگنشتاین و اُکشات به چالش کشیده شده است. در همین راستا، این پرسش اساسی قابل طرح است که «از نظر ویتگنشتاین و اُکشات، چه رابطه‌­ای میان نظر و عمل وجود دارد و پیامدهای سیاسی آن چه می‌تواند باشد؟» فرضیه­‌ی پژوهش از این قرار است که «ویتگنشتاین و اُکشات برخلاف روال رایج، قائل به برتری عمل بر نظر و واژگونی دیدگاه سنتی تقدم نظر بر عمل هستند و به‌تبع آن سیاست از حوزه­‌ی انتزاع محض فاصله گرفته و به زندگی روزمره وتجربه‌­ی زیسته­‌ی انسان نزدیک می‌شود و بدین‌ترتیب، درک ما از نظریه­‌ی سیاسی و نسبت آن با عمل سیاسی دچار تغییرات بنیادین می‌شود». روش پژوهش، مقایسه‌­ای و چارچوب نظری، نظریه‌­ی انسان‌شناسانه­‌ی ویتگنشتاین و اُکشات، یعنی انسان بوطیقایی است.

بحث پلورالیسم دینی یا به اصطلاح تکثّرگرایی دینی، از جمله مباحثی است که امروزه در حوزه ادیان مطرح است. پلورالیسم دینی ممکن است جنبه درون‌دینی داشته باشد. به عنوان مثال اسلام که ادیان ابراهیمی دیگر مانند: یهودیّت و مسیّحیت را می پذیرد؛ امّا از جنبه برون‌دینی با توجّه به رویکرد زبانی، امکان پذیرش دین های دیگر مطّرح می گردد. رویکرد ویتگنشتاین در دوره دوّم فکری اش به مقوله زبان به گونه‌ای است که مجال برای تمام ادیان فراهم می گردد. هر دینی با توجّه به دیدگاه این فیلسوف، قواعد خاصّ خود را دارد که نمی توان با نگاه بیرونی به نفی آنها پرداخت، بلکه بایستی زیستِ جهان آن دین را تجربه کرد تا تحلیل درستی از آنها داشت. پژوهش حاضر، تأثیر نظریه صورت‌های حیاتی ویتگنشتاین بر پلورالیسم دینی را بررسی می‌کند. نتایج تحقیق نشان می دهد که، نظریه صورت‌های حیاتی ویتگنشتاین در حوزه فلسفه دین و مطالعات بین ادیان تأثیرگذار بوده است. تأثیری ژرف و عمیق که از جمله اهداف آن ایجاد همدلی و تعامل در حوزه ادیان و معرفت دینی است. با این رویکرد قابلیّت تحمل‌پذیری ادیان مختلف بیشتر می گردد.