آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«درباره روح» در ابتدا سخنرانی‌ای بود که دریدا در ۱۴ مارس ۱۹۸۷ در کنفرانسی در کالج بین‌المللی فلسفه در پاریس ارائه کرد و بعداً در اکتبر همان‌ سال چاپ شد. کتاب از آثار دوران پختگی دریداست؛ زمانی که او ۵۷ سال داشت (دریدا ۷۴ سال عمر کرد). در این کتاب دریدا می‌کوشد تا کاربرد لفظ «روح» را در آثار هایدگر و از آن بالاتر «پرهیز» او را از کاربرد این لفظ مد‌نظر قرار دهد. این همان حاشیه به ظاهر کم‌اهمیتی است که دریدا از آن‌جا به هایدگر حمله می‌کند تا نهایتاً پای سابقه سیاسی او را نیز به میان کشد. هایدگر در سال ۱۹۲۷ در کتاب «هستی و زمان» هشدار داده بود که باید از لفظ «روح» پرهیز کرد و سعی کرده بود که این مفهوم را به شیوه خود «از هم برگیرد» و تکه‌تکه کند. اما هنگامی که در ۱۹۳۳ به نازیسم گرایش یافت با «روح آلمانی» از در آشتی درآمد و این کلمه را به کرات به کار برد تا آن‌که در سال ۱۹۵۳ به هنگام نوشتن درباره تراکل دوباره مخالفت خود را با این لفظ ابراز داشت. دریدا در کنار این موضوع، پای چهار درون‌مایه دیگر که کانون توجه هایدگر را تشکیل می‌داد به میان می‌کشد: تفاوت انسان و حیوان، تکنولوژی، پرسشگری به مثابه جوهره فلسفه و غایات انسان. «درباره روح» یکی از اولین آثار دریداست که در آن به رابطه میان فلسفه و ملی‌گرایی می‌پردازد.

«درباره روح» در ابتدا سخنرانی‌ای بود که دریدا در ۱۴ مارس ۱۹۸۷ در کنفرانسی در کالج بین‌المللی فلسفه در پاریس ارائه کرد و بعداً در اکتبر همان‌ سال چاپ شد. کتاب از آثار دوران پختگی دریداست؛ زمانی که او ۵۷ سال داشت (دریدا ۷۴ سال عمر کرد). در این کتاب دریدا می‌کوشد تا کاربرد لفظ «روح» را در آثار هایدگر و از آن بالاتر «پرهیز» او را از کاربرد این لفظ مد‌نظر قرار دهد. این همان حاشیه به ظاهر کم‌اهمیتی است که دریدا از آن‌جا به هایدگر حمله می‌کند تا نهایتاً پای سابقه سیاسی او را نیز به میان کشد. هایدگر در سال ۱۹۲۷ در کتاب «هستی و زمان» هشدار داده بود که باید از لفظ «روح» پرهیز کرد و سعی کرده بود که این مفهوم را به شیوه خود «از هم برگیرد» و تکه‌تکه کند. اما هنگامی که در ۱۹۳۳ به نازیسم گرایش یافت با «روح آلمانی» از در آشتی درآمد و این کلمه را به کرات به کار برد تا آن‌که در سال ۱۹۵۳ به هنگام نوشتن درباره تراکل دوباره مخالفت خود را با این لفظ ابراز داشت. دریدا در کنار این موضوع، پای چهار درون‌مایه دیگر که کانون توجه هایدگر را تشکیل می‌داد به میان می‌کشد: تفاوت انسان و حیوان، تکنولوژی، پرسشگری به مثابه جوهره فلسفه و غایات انسان. «درباره روح» یکی از اولین آثار دریداست که در آن به رابطه میان فلسفه و ملی‌گرایی می‌پردازد.

پی فکنی مکتبی فلسفی است که با نقد خود گرایی و دیگر ستیزی سنت‌اندیشه‌ی فلسفی،که در تقابلات دو تایی متافیزیکی ظهور می‌یابد، در صدد بنیان نهادن اصول فلسفی متناسب با اصل دیگرپذیری و دمکراسی بر می‌آید. گام نخست برای چنین مقصودی پی فکنی خاستگاه این دیگر ستیزی،یعنی تفکر متافیزیکی است. تفکر متافیزیکی که دریدا از آن به متافیزیک حضور‌یاد می‌کند،عرصه‌ی پیدایش خودمحوری و قوم محوریِ راه‌یافته به سیاست است.دریدا با نقد درونی سنت متافیزیک درصدد نجات دیگری از خشونت‌های برخاسته از سیاست متافیزیکی بر می‌آید. در این راستا وی با نگاهی متفاوت به سیاست می‌نگرد و مقولاتی که در سنت سیاسی همچون‌یک دیگر به حاشیه رانده شده‌اند را به عنوان محورهای سیاست پی فکنانه طرح می‌کند. بدین ترتیب دوستی، مهمان نوازی و دمکراسی تبدیل به سه ضلعی می‌شوند که مثلث سیاست پی فکنانه را می‌سازد. اما برای به کار گیری این مفاهیم در سیاست پی فکنی، باید آنها را از سلطه‌ی متافیزیک رهانید.بدین ترتیب دریدا دوستی را از دوستی برادرانه ی متافیزیکی و دمکراسی را از دمکراسی متداول مجزا می‌کند.دوستی و دمکراسی همواره از تعین می‌گریزند و همانند‌ یک قول رو به آینده مفتوح می‌مانند. چنین است که می‌توان از دوستی و دمکراسی آ-ینده سخن گفت. این آ-یندگی و باز بودن علاوه بر اینکه شرط اصلی اعتلای دمکراسی است، آنرا با خطر نابودی مواجه می‌کند؛ وضعیتی که دریدا از آن به خودکشی دمکراسی تعبیر می‌کند.

از دهه هشتاد میلادی، نظرات هایدگر، از مهم­ترین فیلسوفانِ حوزه پدیدارشناسی، مورد توجه برخی از نظریه­پردازانی قرار گرفت که رویکرد جنسیتی را وارد فلسفه می­کردند و یا از منظر جنسیت به فلسفه می­پرداختند. متفکران اروپایی و به­ویژه شاخه فرانسوی آن، از پیشگامان این رویکرد بودند. ژاک دریدا، فیلسوف ساختارشکن پست مدرن، و لوس ایریگاری، فمینیست معروف در حوزه فلسفه و روانکاوی، آثار هایدگر را با ابتنا به دغدغه­های نظری و فکری خویش بازخوانی کردند. اولی با رویکرد ساختارشکنی با تمرکز بر مفهوم دازاین و عدم توجه به ویژگی­های جنسیتی آن، «فاقد جنسیت بودن» دازاین را کانون نقد خود از فلسفه هایدگر قرار داد و دیگری با تمسک به فلسفه هوا و «فراموشی هوا» در تفاسیر خود از هایدگر، بنیان تفسیری جنسیت­مدار بر فلسفه هایدگر نهاد. در این مقاله، ضمن شرح و بیان نظرات فلسفی این دو با استفاده از رویکرد تشریحی، به دنبال پاسخ برای این پرسش هستیم که چه نسبتی میان اندیشه فلسفی هایدگر با فراموشی جنسیت برقرار است؟ و رابطه میان جنسیت و اندیشه هایدگر در جریان فرانسوی چیست؟ این نوشته، بازنمایی تفسیری جنسیت­مدار از اندیشه هایدگر با استفاده از نظریه دریدا و لوس ایریگاری است

در این مقاله تفسیر و خوانشی از متن مهم دریدا درباره‌ی استعاره با عنوان «اسطوره شناسی سفید: استعاره در متن فلسفه» ارائه شده است. دریدا در این متن به مواجهه‌ی فلسفه با استعاره به منزله‌ی امری بیرونی نسبت به خود پرداخته و نتیجه گرفته است که فلسفه گرایش به درونی سازی هر امر بیرونی دارد. فلسفه با امر استعاری به عنوان چیزی برخورد کرده که باید بر آن تسلط پیدا کند. نتیجه این است که، وقتی در خود فلسفه استعاره را جستجو می‌کنیم، نه با خودِ استعاره، که با مفهوم استعاره مواجه می‌شویم. استعاره در متن فلسفه، استعاره‌ی فلسفی است. در نهایت دریدا از استعاره‌ی استعاره، حرکت بی پایان استعاره، و استعاره‌ی نامحدود به عنوان حقیقت استعاره سخن می‌گوید. دریدا در «اسطوره‌شناسی سفید: استعاره در متن فلسفه»، مقاله ای مستقل که در کتاب حواشی فلسفه منتشر شده است، به جایگاه ریشه‌ای استعاره در متون فلسفی می‌پردازد و بنابراین نسبتی اساسی را میان مفهوم به عنوان ابزار فلسفه و استعاره که ابزار ادبیات تلقی می‌شود برقرار می‌سازد. فلسفه با امر استعاری به عنوان چیزی برخورد کرده که باید بر آن تسلط پیدا کند. نتیجه این است که، وقتی در خود فلسفه استعاره را جستجو می‌کنیم، نه با خودِ استعاره، که با مفهوم استعاره مواجه می‌شویم. استعاره در متن فلسفه، استعاره‌ی فلسفی است. از نظر دریدا، استعاره، در تمام خصایص ذاتی‌اش، یک واژه‌ی فلسفی کلاسیک، یک مفهوم متافیزیکی، باقی می‌ماند.

کتاب حاضر جلد دوم مجموعه مقالات ريچارد رورتي است که عمدتا به بررسي انديشه فيلسوفان قاره‌اي اختصاص دارد. جلد نخست مجموعه مقالات او با عنوان عينيت، نسبي گرايي، و حقيقت عمدتا به بررسي انديشه فيلسوفان تحليلي اختصاص داشت که سه مقاله آن پيشتر به فارسي ترجمه شده است: « پراگماتيسم، ديويدسن و حقيقت» در کتاب در مسير پراگماتيسم، «عينيت يا همبستگي» در کتاب از مدرنيسم تا پسامدرنيسم"، و «اولويت دموکراسي بر فلسفه) در کتابي به همين نام پيشتر ترجمه شده‌اند.

کتاب حاضر جلد دوم مجموعه مقالات ريچارد رورتي است که عمدتا به بررسي انديشه فيلسوفان قاره‌اي اختصاص دارد. جلد نخست مجموعه مقالات او با عنوان عينيت، نسبي گرايي، و حقيقت عمدتا به بررسي انديشه فيلسوفان تحليلي اختصاص داشت که سه مقاله آن پيشتر به فارسي ترجمه شده است: « پراگماتيسم، ديويدسن و حقيقت» در کتاب در مسير پراگماتيسم، «عينيت يا همبستگي» در کتاب از مدرنيسم تا پسامدرنيسم"، و «اولويت دموکراسي بر فلسفه) در کتابي به همين نام پيشتر ترجمه شده‌اند.