آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم الیناسیون به معنی از خودبیگانگی یادآور سیر تحول تاریخی رابطه انسان با جهان به ویژه بعد از رنسانس در مغرب زمین است. با گسترش علم و تکنیک و نیز پیشرفت مباحث ریاضیات و طبیعیات،تفسیر مابعدالطبیعی از انسان و جهان صورت تازه ای به خود گرفت، زیرا کشف قوانین ضروری براساس نظام علی و معلولی حاکم بر طبیعت، این سوال را بوجود آورد که آیا انسان به عنوان موجودی دارای اختیار و اراده آزاد هم، جزیی از این دستگاه منسجم است؟ هگل اولین فیلسوفی که مفهوم الیناسیون را به کار برد هدفش سازگاری انسان و جهان و رسیدن به یگانگی بود و ضرورت وصول به یگانگی را در از خود بیگانگی می دانست. این تحقیق شامل سه بخش می باشد. در بخش اول به معرفی خود واقعی انسان از دیدگاه عقل و وحی، براساس براهین عقلی و نقلی پرداخته می شود. بخش دوم به الیناسیون و بخش سوم به نیهلیسم اختصاص دارد.بنا به ضرورت تحقیق، در معرفی صحیح انسان و موضع وی در جهان از آیات کریمه قرآن و تفاسیر و اشعار معنوی استفاده شده است./

دیوید هیوم فیلسوف اسکاتلندی قرن 18 میلادی بنیانگذار مکتب تجربه گرایی است. با اندکی تحقیق در زندگی، افکار کلی و آثار وی می توان به راحتی دریافت که هیوم تنها ملاک صحت و سقم هر گزاره علمی و حتی فلسفی را تجربه پذیر بودن آن می دند و به همین دلیل به نظر می رسد که علم نزد هیوم، به علوم حسی و تجربی محدود شده و علوم عقلی را در بر نمی گیرد. این طرز تفکر هیوم، همه اعتقادات علمی و فلسفی او را تحت تأثیر قرارداده و از آن جمله می توان به فلسفه دین هیوم اشاره کرد. البته به دلیل همین تجربه گرایی و شکاکیت هیوم، نمی توان او را فیلسوف دین دانست و از نظریاتی که در باب مسائل مختلف فلسفه دین ابراز کرده است، می توان چنین نتیجه گرفت که او درباره ثبوت این مسائل هیچ گونه مشکلی نداشته بلکه اثبات عقلانی آنها را زیر سؤال برده و معتقد است که عقل و فلسفه توانایی هیچ گونه دخالتی را در این باب ندارند. به همین دلیل اشکالاتی که هیوم در باب مسائل مختلف فلسفه دین طرح کرده و هنوز هم همه فلاسفه دین درگیر پاسخ گویی به آنها هستند، به صورت نکات قابل تأملی در فلسفه دین درآمد. موضوع این پایان نامه بررسی برخی مسائل فلسفه دین هیوم است که در آن ابتدا برای آشنایی با تفکرات هیوم و علت این نوع تلقی او از مسائل مختلف فلسفه دین، به طور خلاصه به بررسی عقاید کلی او در علم و فلسفه پرداخته شده و پس از آن فلسفه دین هیوم به طور عام و سه مسأله اساسی «اثبات وجود خدا»، «مسأله شر» و «معجزه» را به طور خاص مورد بررسی قرار گرفته و انتقادات وارده به آراء هیوم از سوی فلاسفه اسلامی و یا حتی برخی از فلاسفه غربی بیان شده و اگر در مورد این انتقادات هم اشکالاتی وجود داشته، مورد بررسی قرار گرفته اند

رسالة حاضر پژوهشی است در زمینه جهانی شدن، که فرایند جهانی شدن را از دیدگاههای گوناگون مورد بررسی و کنکاش قرار داده است. و با تأکید بر جنبه های فرهنگی آن، از دیدگاه جامعه شناختی و فلسفی به تحلیل این پدیده نوظهور می پردازد. نخست با تبیین معنا و مفهوم آن ابعاد ناشناخته آن را مورد مطالعه قرار داده و عوامل و زمینه های پیدایش و گسترش آن را از نظرمی گذراند، و با نگاهی گذرا به تاریخچه آن، مهمترین نظریات را در این زمینه طرح، و رویکردها وراهبردهای نظریه پردازان را از منظر فرهنگی و سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار داده است وپس از بررسی و تحلیل برخی نظریه ها، تفاوت ها و تمایزات جهانی شدن با پروژه جهانی سازی را مورد توجه قرار داده و نشان داده که چگونه این امر باعث انحراف و مغالطه برخی ازپژوهندگان این موضوع گردیده و موجب شده تا نگاه بدبینانه و رویکرد منفی نسبت به جهانی سازی، به فرایند جهانی شدن نیز تعمیم یابد. نظریات و تئوری هایی که در مورد جهانی شدن وجود دارد، چندان منسجم و منطقی نیستند. و واقعیت جهانی شدن را در هاله ای از ابهام قرار داده اند. برای دستیابی به یک تئوری قابل قبول صورت بندی این نظریات، نقد و بررسی آنهاضروری و حایز اهمیت است. برخی از دیدگاهها جهانی شدن را تداوم مدرنیته می دانند، و برخی دیگر آن را چرخش از وضعیت دوران مدرن و یا گذرا از مدرنیته تفسیر می نمایند و دسته سوم نیزآن را در چارچوب تئوری های جدید تفسیر و تبیین می نمایند به عقیده این گروه علل بسیاری برای جهنمی شدن وجود دارد که این علل و زمینه ها چندان با مبانی و مؤلفه های مدرنیته همخوانی ندارد. ولی آیا می توان جهانی شدن را بر اساس تئوری های جدید و متمایز از مدرنیته وپست مدرن تنفسیر و تبیین کرد، در این صورت مبانی علمی و فلسفی چنین تئوری هایی کدام است و چه ویژگی ها و تمایزاتی با الگوی مدرنیته و پست مدرن دارد؟ در بخش دیگری از این نوشتار کارکردها و تأثیرات جهانی شدن و پیامدهای مثبت و منفی آن مورد تحلیل و تحقیق قرارگرفته است و با رویکردی نقادانه ضعف ها و معایب این جریان پیچیده را ارائه نموده است.همچنین به نو.ع رابطه و تعامل و تقابل این فرایند با هویت های بومی و مذهبی وفرهنگی های دیگر اشاره نموده و ضمن تأکید بر نقش و ضرورت دین در جوامع بشری، جایگاه دین اسلام درعصر جهانی شدن را مورد بررسی قرار داده و قابلیت ها و ظرفیت های این دین به عنوان دینی جهان شمول و عقلانی مورد توجه قرار داده است. حاصل و دستاورد این جستار ارائه رهیافتی جدید فراروی اندیشمندان جهان اسلام در جهت شناخت بهتر جایگاه خود در عصر جهانی شدن و کسب آگاهی لازم در قبال این فرایند است، تا با استفاده از شرایط و امکانات به وجود آمده بتوانند در این تعامل از نظر فکری و معنوی نقش سازنده و مؤثر ایفاء نمایند. در بخش دیگری ازاین نوشته فرضیه ها و نظریاتی که در مورد تبیین چیستی جهانی شدن وجود دارد، موردبررسی قرار گرفته است و مجموعا شش نظریه عمده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است، ونهایتا با رد فرضیات موجود، نظریه جدید دیگری که منطبق با معیارهای علمی واقعیت جهانی شدن است ارائه نموده است. که این نظریه جهانی شدن را به عنوان یک فرایند طبیعی و دستاوردرشد علمی و تکنولوژیکی بشری و یکی از مراحل پیشرفت و تکامل تاریخ و تمدن بشری شمرده شده است.

چکیده (فارسی): چکیده "معنای زندگی چیست؟"پرسش مبهمی است که یافتن پاسخ آن، آرزوی دیرینه ی انسان، از گذشته تا کنون بوده است. ذهن و ضمیر انسان ها از دیر باز با پرسش های بنیادینی از هستی مواجه بوده و هست. مجموعه ی سؤالاتی که بر محور وجود و بودن در این جهان متمرکز بوده اند، در اندیشه ی انسان امروز خود را در پرسش از معنای زندگی نشان می دهند. گرت تامسون، فیلسوف معاصر آمریکایی، یکی از کسانی است که سال ها به وجه فلسفی مسئله ی معنای زندگی پرداخته است. آراء اصلی او در این رابطه در کتاب در باب معنای زندگی آمده است. تامسون مجموعه پاسخ هایی که تاکنون به پرسش معنای زندگی داده شده است را به سه دسته تقسیم کرده است. مطابق طرح تامسون در بخش اول به ارتباط معنای زندگی با وجود خدا و غایتمندی جهان در بخش دوم به ارتباط معنای زندگی با ارزش های ابزاری و غیر ابزاری و در بخش سوم به ارتباط معنای زندگی و ارزش های ابرازگر پرداخته می شود. در این رساله با بهره گیری از کتاب در باب معنای زندگی تفسیری روشنگر از آراء تامسون ارائه و نسبت دیدگاه های او با دیگر دیدگاه ها درباره ی خدا، اخلاق و معنای زندگی سنجیده می شود. در این تفسیر، به ویژه در نتیجة رساله، پس از بازبینی نگرش تامسون به معنای زندگی، از منظری انتقادی و تا حدی مقایسه ای، استواری و اعتبار عقلانی این نگرش مورد بررسی قرار می گیرد

علم جدید که اصطلاحا به علوم پس از قرن هفدهم میلادی و انقلاب علمی، اطلاق می شود یک نظام فکری شناختی است که هرچند امروزه پس از تحولات گسترده اوایل قرن بیستم در فیزیک رفت و آمد نظریه ها و گسترش بررسیهای فلسفی پیرامون آن جایگاه و ارزش معرفتی دستاوردهایش تغییر کرده است اما همچنان به مدد فناوری بر آمده از آن و ارتباط تنگاتنگش با زندگی مردم و نیز گسترش چشمگیر آموزش و پژوهش حول محور این علم یک رکن اساسی هستی شناسی و جهان بینی انسان معاصر محسوب می شود. هدف از این رساله بررسی اجمالی برخی ویژگیهای مهم این رویکرد علمی به طبیعت و به دنبال آن شناسایی نقاط ضعف و محدودیتهای آن به منظور شناخت ارزش و جایگاه معرفتی دستاوردهای آن است. البته باید توجه داشت که علم یک فعالیت انسانی است و نمی توان آن را مستقل از آراء و اقوال دانشمندان و نیز اثرات واقعی و عینی اش بر اندیشه انسانها در نظر گرفت و ما نیز در این رساله از همین علم سخن می گوییم. نقادی مجزای هر یک از ویژگیهای مهم علم جدید یعنی: کمیت گرایی نفی تبیینهای غایی، تجربه گرایی، تحویل گرایی و اکتفاء بشر به دانش تجری که با استفاده از مقایسه های تاریخی و جستجو در آرا و روشهای مهمترین چهره های موثر در تکوین علم جدید استخراج شده اند سبب جلوگیری از کلی گویی و انتساب معضلات غیرواقعی به علم و تکنولوژی جدید می شود علاوه بر آنکه به ما کمک می کند تا تأثیر نظریه ها را در جهان شناسی خود تحدید کنیم. بطور کلی حاصل این بررسی انتقادی شناسایی چند مشکل اساسی است: ارتقای روش متافیزیک و جهان بینی. دخالت مبانی غیر علمی و غیرتجربی در شکل گیری رویکرد علمی نوین. خلط توصیف و تبیین. ادعای واقع نمایی علیرغم وجود محدودیتها. خود بسندگی دانش نوین و اکتفاء بشر به علوم تجربی باعث عدم شکل گیری مباحثات جدی فلسفی پیرامون اهمیت ارزش و اولویتهای ... علوم جدید شده است در حالیکه به نظر می رسد این مباحثات و نیز دخالت دادن مفاهیم و آموزه های دینی برای جهت دهی و مدیریت فرایند پژوهش طبیعی ضروری باشد. در واقع جهان بینی دینی بطور غیرمستقیم می تواند در ساختار دانش طبیعی تغییراتی ایجاد کند. همچنان که جهان بینی مادی تا کنون علم تجربی را در قالب خاص کنونی اش عرضه کرده است

این پایان نامه در سه بخش به شرح زیر است : بخش اول : اعتباریات از دیدگاه علامه طباطبائی ( ره ) که تفصیل بیشتری از باقی بخشها دارد. مقصود از اعتباریات در این مقاله اعطا حد شی به شی دیگر در خیال و تصور است . بخش دوم : افعال گفتاری از نظر جان سرل مطرح شده است و مقصود از افعال گفتاری افعالی است که بوسیله گفتار انجام می شود مثل تعهد دادن، قول دادن و امثال آن که در فقه اسلامی بعضا به نام عقود و ایقاعات نام گرفته است . انواع افعال گفتاری و پیشینه آن که به ویتگنشتاین می رسد، و همچنین قوانین و قراردادها مورد بحث قرار گرفته است و بالاخره بحث حقایق طبیعی حقایق موجود در عالم هستی است و حقایق نهادی یعنی حقایقی که نهاد اجتماع آن را ایجاد و اعتبار می کند از نظر جان سرل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . در بخش سوم نیز تطبیق اعتباریات از دیدگاه علامه و افعال گفتاری جان سرل مورد بحث قرار گرفته که در این بخش بطور کلی تشابه این دو دیدگاه اثبات و جامعیت نظریه علامه نیز ثابت شده است/

این مقاله با الهام از تعریف فارابی از دو دانش فقه و کلام که وی آن‌ها را صناعت می‌نامد، به خلاء علم کلامِ افعال یا به تعبیر امروزی الهیات اخلاقی در جهان اسلام اشاره می‌کند. اگر چه فقه به دقت در بارۀ احکام افعال صحبت کرده است اما در صدد دفاع عقلانی و توجیه آن‌ها برنیامده است. براساس تعریف فارابی از صناعت کلام، در واقع هدف کلام نصرت آموزه‌های نظری و عملی اسلام است و باید علاوه بر توجیه و دفاع از اعتقادات دینی برای دفاع از آموزه‌های عملی (اخلاقی) و مفهوم و معقول کردن آن‌ها نیز اهتمام داشته باشد. البته دشواری توجیه افعال شرعی و یا نگرانی از وقوع خطا و تأویل نادرست احکام عملی شرع بر اساس هوی و هوس که دغدغه‌هایی قابل درک هستند، در عمل از رشد و تطور الهیات اخلاقی اسلامی جلوگیری کرده است. به‌طور کلی برای دفاع از آموزه‌های دینی چه در مباحث اعتقادی و چه در مورد افعال شرعی راه‌هایی زیاد وجود دارد که فارابی به آن‌ها اشاره می‌کند که از جملۀآن‌ها نوعی ایمان‌گرایی دربارۀ فقرات شریعت و التزام به بی‌نیازی از تبیین عقلانی آن‌ها است. اما خطاب این مقاله با کسانی است که از لزوم توجیه عقلانی شریعت و یا حداقل از سودمندی آن سخن می‌گویند و تلاشی در خور در باب توجیه آراء و عقاید دارند ولیکن به هر دلیلی از کاربرد این روش دربارۀ افعال شرعی و مسائل اخلاقی (عملی) سرباز می‌زنند.

بررسی رابطۀ میان دین و عقلانیت همواره از نکات قابل‌توجه در جهان اسلام و غرب بوده است. مقالۀ حاضر این مسئله را از دیدگاه دو نمایندۀ تفکر اسلامی: ملاصدرا و غزالی بررسی نموده است. غزالی که بیشتر به ایمان گرایی شهرت دارد با اینکه عقل نظری را پذیرفته اما آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است و، به همین دلیل، حتی ایمان عوام را به عقل فلسفی ترجیح داده است. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت‌های عقل اشاره می‌کند، به مباحث عقلانی در حوزۀ دین بسیار بها می‌دهد و سهم مهمی برای عقل در فهم گزاره‌های دینی قایل است. مقاله با بیان نقاط تشابه و تفارق دیدگاه این دو به تطبیق و مقایسۀ نظرات آنها پرداخته است.

تأثیر هستی شناسانه و معرفت شناسانه عالم ملکوت بر عالم انسانی از مسائل بنیادین مشترک حوزه‌ی فلسفه و عرفان اسلامی بشمار می‌رود که تبیین‌های متفاوتی از روابط سه‌گانه وجودی بین آن‌ها از حیث وحدت یا کثرت از فضای عرفانی به قلمرو حکمت ارائه شده‌است. نظام صدرایی نیز از طریق رد کثرت تباینی وجود و برهانی نمودن مدعای عارفان، ابتدا به تبیین وحدت تشکیکی وجود در تبیین معرفت شناسانه عوالم مختلف گام برداشته و در ادامه، از نظریه‌ی وحدت شخصی وجود دفاع و آن را بعنوان نظر نهایی خود برگزیده است. مسئله مورد نظر پژوهش این است که در نظام صدرایی اولاً؛ نقش هستی شناسانه عالم ملکوت در عالم انسانی چگونه است. ثانیاً؛ نقش معرفت شناسانه عالم ملکوت بر جهان اندیشه انسان به چه نحوی می‌باشد و ثالثاً؛ تأثیر هستی شناسانه و معرفت شناسانه عالم ملکوت بر عالم انسانی چگونه است. این تحقیق به شیوه تحلیلی- برهانی و بعضاً با رویکرد تطبیقی انجام گرفته است. دستاوردهای تحقیق حکایتگر ابتکار ملاصدرا است در اینکه تـوانسته بـه وسیله دو قاعده اصیل حکمت متعالیه، (یعنی اصل حرکت جوهری و قاعده‌ اتحاد‌ عالم و معلوم)، بطور مستدل به اثبات مدعای یاد شده بپردازد و دوگانگی‌ بین‌ انسان و عالم را که در‌ بیشتر‌ نظام‌‌های فلسفی مطرح است، از میان بردارد و اساساً فرض تـحقق معرفت را با ابتناء بر اتحاد عالم (انـسان) و مـعلوم (عالـم) در پرتو ارتباط با عقل فعال تبیین نماید.