آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در پاسخ پرسش هاي ميرزا محمد علي بن محمد نبي خان. درباره مراتب توحيد و مشيت و جز آن. با سربندهاي «قال سلمه الله» و «اقول» . پرسش ها را پايه و سخنان خود را گزارش گونه آورده است. در انجامه تاريخ به پايان رسيدن 24 شعبان 1239ق در شهر كربلا آمده است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة ... . فيقول العبد المسكين احمد بن زين الدين الاحسايي الهجري انه قد عرض علي الاكرم العارف الصفي الميرزا محمد علي بن المرحوم محمد نبي خان ... قال سلمه الله تعالي. ان المقرر من الاحاديث و من بيانكم ان الذات سبحانه جل عن المشابهة بالفعل و المفاعيل. انجام كتاب: موفقا راشداً مسدداً. و الحمدلله رب العالمين. وقع الفراغ من تسويد هذا الكلمات ضحي الرابع و العشرين من شعبان سنة تسع و ثلاثين بعد المأتين و الالف ... العبد المسكين احمد بن زين الدين الهجري الاحسايي في بلدة الحسين (ع) حامداً مصلياً [دائرة المعارف اسلامي 1/120؛ فهرست كتب مشايخ 234 «رساله» رديف 35]

در پاسخ همان ملا محمدمهدی استرآبادی (نک‍ : بالا). پرسش‌هایی ست فقهی و عقیدتی. نخستین پرسش دربارۀ امر به معروف و نهی از منکر، دوم دربارۀ ربا، سوم در وحدت وجود... با سربندهای «قال سلمه‌الله» و «اقول». در انجامه تاریخ به پایان رسیدن یکشنبه شب 16 ذیقعدۀ 1229ق آمده است. آغاز: حمدله. صلاة. اما بعد، فیقول البعد المسکین احمد بن زین‌الدین ان المکرم المخدوم و الآخوند المعظم الملا محمدمهدی بن الملا محمد شفیع الاسترآبادی... قد عرض علیّ مسایل جلیله اراد جوابها... قال سلمه‌الله قد اشتهر بین علمائنا ان الامر بالمعروف و النهی عن المنکر... انجام: ولی‌الله ترجع الامور. و کتب العبد المسکین احمد بن زین‌الدین لیلة الاحد السادسة عشرة من ذیقعدة سنة تسع و مأتین و الف من الهجرة النبویه علی مهاجرها ازکی الصلوة. والصلاة والسلام حامداً مصلیاً مستغفراً.

در 8 ج 1/1235 ساخته است. (محمد تقي دانش پژوه) سوالاتي است كه ملا محمد حسين اناري كرماني پرسيده و مولف به طريق خاص خود با عناوين «قال-اقول» بدانها مختصراً پاسخ گفته و در شب 28 جمادي الاولي 1235 از تأليف آن فارغ شده است. پنج سوال است از اين قرار: سوال اول از معني هور قليا كدام عالم است و چه لغتي است و دليل عقلي يا شرعي آن چيست؟ سوال دوم - جسد عنصري چگونه فاني مي شود و عود نمي كند؟ سوال سوم - كيفيت صور و انجذاب ارواح بين النفختين ؟ سوال چهارم - احوال و اهوال روز قيامت. سوال پنجم - مراد از نورانيت انا انزلنا چيست؟ در انجامه (ش (6) 1670) نسخه دانرة المعارف بزرگ تاريخ به پايان رسيدن را شب 28 ج 1/1235ق آورده شده است، و در نسخه (8) 2001 بيستم ج 1/1235 است. (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد‌، فيقول العبد ... احمد بن زين الدين الاحسائي انه عرض جناب قرة العين و العارف ... الملا محمد حسين الاناري الكرماني ... قال سلمه الله تعالي ان فيما قال دام ظله في جواب سؤال الشاه عن اوضاع عالم البرزخ ... انجام كتاب: و صل الجواب الي هذا فقف. و الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين. وقع الفراغ بقلم مولفه احمد بن زين الدين الاحسايي في ليلة العشرين (چنين) من جمادي الاولي سنة 1235ق ... [كتابخانه وزيري 4/1412؛ دانشگاه تهران 17/411؛ فهرست مشايخ 2/34؛ عكسي مركز احياء 7/48]

پاسخ به دو پرسش است در عذاب اهل نار و عدم ايمان فرعون، تأليف شده در 9 جمادي الثاني 1223. (جعفر اشكوري) جواب دو پرسش است با اين عناوين: هل الصفات الفعلية الحادثة خلقت قبل المشية أم بعدها، و ما النسبة بين الحقيقة المحمدية و غيرها. ساخته 7 ع 2/ 1224 اجاب فيها عن مسالتين سئل عنهما اولاها عن دوام عذاب اهل النار و عدمه ثانيهما عن يقول بايمان فرعون و قد اجاب بكفر القائل حيث انكر نص القرآن. (عبدالعزيز طباطبائي) [فهرست مشايخ 18؛ مرعشي 3/136و 3/138 و 23/57 و 23/58 و 30/71؛ التراث العربي 2/226؛ مركز احياء ميراث 1/483؛ كتابخانه ملك 5/163 و 5/372؛ الهيات تهران ص 345، آستانه حضرت عبدالعظيم 1/186؛ مدرسه صدر بازار 2/279؛ دانشگاه اصفهان 1/123؛ مكتبة امير المومنين 1/36؛ شورا 44/220]

از شیخ احسایی، احمد بن زین‌الدین (1242ق/1826م). در پاسخ پرسش شیخ موسی بحرانی که در مشهد حضرت کاظم می‌زیست، به سال 1206ق، که در آن نامه دربارۀ کسی پرسیده بود که ادعا می‌کرده خدمت امام زمان رسیده است و وکیل ایشان است. این کس ادعا می‌کرده به «جزیرۀ خضرا» در بحر ابیض رفته و از تاریکی‌ها و بیت‌المقدس و مدینه و مکه گذشته و داستان‌ها می‌گوید. در «فهرست کتب مشایخ» (ص 244) آمده است که در «جوامع الکلم» تبریز، 1273ق، چاپ شده است. آغاز: و بعد، فیقول العبد المسکین احمد بن زین‌الدین، انه قد ورد علی خط من الشیخ موسی البحرانی، ساکن مشهد الکاظم(ع) فی سنة ست و مأتین و الف یذکر فیه انه قد اتانا شخص یقول انا وکیل صاحب‌الزمان. انجام: یقطع الشجرة لا بالتنفیر. و الحمدلله و صلی الله علی خیر خلقه... تمت الرسالة بقلم الفقیر علی بن احمد بن زین‌الدین بن ابراهیم.. عصر یوم الجمعة خامس و عشرون من شهر ذی‌الحجة 1210. منابع دیگر: دایرةالمعارف بزرگ، 662/6: احسایی؛ طبقات، 13/ 88- 89؛ احمد احسایی؛ اعلام، 64/1: احمد احسایی.

فتحعلي شاه از شيخ مي پرسد آيا امام عصر عليه السلام بر ساير ائمه معصومين جز امام علي و امام حسن و امام حسين عليهم السلام فضيلت دارد؟ شيخ دراين رساله اثبات مي کند که همه ائمه در رتبه يکسان اند و همه از يک نوراند. اين رساله درکرمان شب دوشنبه غره ماه صفر به پايان رسيده است. فتحعلي شاه قاجار سؤالي به شيخ تقديم مي‌کند متضمن اينکه حضرت صاحب الزمان بر ساير ائمه‌ي هدي جز حضرت علي و امام حسن و امام حسين عليهم السلام فضيلت دارند؟ شيخ در اين پاسخ اثبات مي‌کند که ائمه عليهم السلام در رتبه يکسان بودند و همه از يک نور مي‌باشند، اين رساله در کرمان شب دوشنبه غره ماه صفر به پايان رسيده است. پرسشها درباره افضليت علي و فرزندانش و برتري آندو بر نه امام ديگر كه بنا بر ديباچه كتاب از فتحعليشاه و بفارسي بوده است. مطالب آن در باب مراتب ائمه و مقامات و ولايت ايشان است اين رساله با عبارت تمت سنة 1282 خاتمه مي يابد و احتمالاً از تأليفات شيخ احمد احسايي مي باشد. بنابر مندرجات ص241 فهرست كتب مشايخ عظام كه رساله اي را بعنوان «رساله سلطانيه» معرفي مي كند و ابواب آن را در سؤال از تفاضل بين ائمه اطهار و مراتب نبوت و ولايت آنان ذكر مي كند، مي توان احتمال دارد كه رساله مورد گفتگوي ما بارساله سلطانيه يكي باشد همچنين در ص310 همين فهرست به رساله ديگري به عنوان «رساله بهبهانيه» اشاره شده است، كه در آن پاسخ سه سؤال ميرزا طبيب بهبهاني آمده است سؤال دوم اين رساله و پاسخ شيخ احمد در بيان مراتب ائمه اطهار عليهم السلام و مقامات ايشان و ولايت آنان است و مي توان اين احتمال را نيز داد كه رساله جاي بحث ما قسمتي از «رساله بهبهانيه» بوده باشد (علينقي منزوي) فتحعلي شاه از شيخ مي پرسد آيا امام عصر عليه السلام بر ساير ائمه معصومين جز امام علي وامام حسن وامام حسين عليهم السلام فضيلت دارد؟ شيخ دراين رساله اثبات مي کند که همه ائمه در رتبه يکسان اند و همه از يک نوراند. اين رساله درکرمان شب دوشنبه غره ماه صفر به پايان رسيده است. پاسخ پرسشهايي است كه فتح علي شاه قاجار درباره «روح » و « مرگ» و « بهشت» و « چگونگي جماع با حوريان بهشت » و جز اينها حضورا از وي كرده و او هم به عنوانهاي «قال /اقول» جواب گفته. كه رساله را در پاسخ پرسشهاي فتح علي شاه قاجار، درباره فضيلت برخي از امامان بر برخي ديگر، نخست بپارسي نوشته و بعد در كرمانشاهان در ماه صفر آنرا بتازي در آورده است. (احمد منزوي) فتحعلي شاه قاجار سوالي به شيخ تقديم مي كند متضمن اينكه حضرت صاحب الزمان بر ساير ائمه هدي جز حضرت امير المومنين و امام حسن و امام حسين عليهم السلام فضيلت دارند ؟ شيخ در اين رساله اثبات مي كند كه ائمه عليهم السلام در رتبه امامت يكسان بوده و همگي از يك نور مي باشند، اين رساله در كرمان شب دوشنبه غره ماه صفر ؟ به پايان رسيده است. (سيد جعفر اشكوري) آغاز كتاب: الحمد لله رب العالمين ... ان حضرة الجناب العالي الشأن الوثيق الامكان حاوي السلطنتين سلطنة العقل و الفهم. انجام كتاب: و لا تفني خزائنه و لا تقل عطاؤه، لا اله الا هو اليه المصير، الي هنا انتهي الجواب لخدمة الحضرة المحترمة السلطانية. [الذريعة 5/210؛ مرعشي و 33/419 و 33/410و3/135 و 23/59 و 25/188؛ مركز احياء ميراث اسلامي 3/418؛ مدرسه آيت الله بروجردي 89؛ مركز مطالعات و تحقيقات اسلامي 1/412؛ مجلس شورا 16/352؛ فهرست الفبائي آستان قدس ص 173؛ شيخ علي حيدر 1/138؛ فهرست مشايخ 2/32؛ كتابخانه ملك 9/13؛ مدرسه فيضيه 2/138؛ عكسي مركز احياء 6/226؛ رايانه آستان قدس]

از شیخ احمد احسایی در پاسخ پرسش‌های شیخ احمد بن شیخ صالح بن طوق. یازده پرسش از مسایل گوناگون، نمایۀ آن‌ها در «فهرست کتب مشایخ 250» آمده است: 1. نیت: هل یجب فی النیة مراعاة الوجه؟ 2. معنی نیت و وجه چیست: و ما معنی الوجه؟، 3. در ادعا بر مرده: هل یکفی فی اثبات الدعوی علی المیت شاهد و یمین، 4. میقات اهل مدینه: هل محرم اهل المدینة نفس المسجد او اوادی... با سربندهای «قال سلمه الله». آغاز: حمدله. صلاة. قال العبد المسکین احمد بن زین‌الدین ااحسایی. قد ارسل الشیخ الارشد الشیخ احمد بن الشیخ صالح بن طوق القطیفی مسایل یرید جوابها فکتبت الجواب علی جهة الاستعجال و حسبنا الله و نعم الوکیل. قال سمله الله تعالی مسئلة هل یجب فی النیة مراعاة... انجام: الاعراب الذی هو تغییر اواخر الکلم و عندی الاعراب هی جزء الکلمة الصوری الذی هو الهیئه.

رساله شامل پرسشهاي ملامصطفي بن حاجي محمد خوئي وپاسخ هاي احسايي است که بصورت <قال سلمه الله - اقول> برگزار شده است. سؤالات درباره شعله مرئيه، دُهن، فعل اول (وجود محمد ص) است. پايان تأليف درشب پنجشنبه 10 ذي حجه 1231 بوده است پاسخي است بر پرسش اينكه عقل اول و وجود محمد چه هستند و آيا اين دو اثر مشيت هستند يا مفعول مشيت ؟ (سيد محمود مرعشي) سؤال جوابهايي است که احسايي درجواب آخوند ملا مصطفي درباره شعله نار نوشته است. آخوند ملا مصطفي كه از پيروان شيخ احسايي است از او پرسشهايي مي كند و شيخ با كسالت حال و تشويش بال پاسخهاي مختصر مي دهد چه او را اهل جواب مي دانسته است. اما پرسشها: 1-ما الشعلة المرئية السراجية النار الغيبية و فعلها و اثر فعلها. 2-بينوا ان الدهن اهو محل لفعل النار او بمنزله القابليه. 3-بينوا و اوضحوا في الشعله المرئية النار الغيبي الجوهري ... 4-بينوا كيفية ظهور الشعله المرئية من النار. 5-بينوا ان العقل الاول وجود محمد. 6-بينوا ان الامكان و الوجود و وجود محمد بمنزلة الدهن او بمنزلة الدخان او بمنزلة الاستضائة. 7-بينوا في الشرح مطابقة المثل للمثل شيخ احمد هر يك از اين سوالها را متن قرار ميدهد و تحت «قال» آنرا مي آورد و سپس با «اقول» جواب مي دهد (عبدالله انوار) در شب پنجشنبه 10 ذيحجه 1131 پايان يافته است از شيخ احمد احسائي در پاسخ سوالات ملا مصطفي شيرواني از رابطه شعله ناريه و دخان ناشي از اشتغال با دهن مشتعل و تطبيق اين مسئله فعل و مشية، امكان و وجود و وجود محمدي (ص) و سوال چهارم از وجه تطابق مثال بامثل به است در مسائل بالا. در پاسخ پرسشهاي ملامصطفي. پاسخ به آخوند ملامصطفي است. (محمد تقي دانش پژوه) بعربي در پاسخ چهار پرسش آخوند ملا مصطفي شيرواني (فهرست احسايي 14: 2). (محمد تقي دانش پژوه) در پاسخ آخوند ملامصطفي شيرواني، چهار پرسش است با سربندهاي «قال سلمه الله، اقول» : 1. كيفيت نار غيبي در شعله مرئيه، 2. عقل اول و حضرت محمد (ص) 3. امكان و وجود و وجود پيامبر 4. در مطابقت ممثل با ممثل. در انجامه ش (8) 1993 تاريخ به پايان رسيدن 1241ق آمده است. در «فهرست كتب مشايخ» آمده است كه در تبريز، 1273ق، در «جوامع الكلم» چاپ شده است. (احمد بن منزوي) جواب سؤال در پاسخ پرسشهاي آخوند ملامصطفي پاسخ پرسشهائي است كه ملامصطفي براي شيخ فرستاده و احسائي پاسخ آنها را به روش خود داده است. رساله اي است در پاسخ چهار سؤال ملا مصطفي شيرواني به شرح زير: 1-رابطه شعله ناريه سراجيه و دخان ناشي از اشتعال با دهن و تطبيق اين مسأله با مسأله فعل و مشيت2-آيا عقل اول و حقيقت محمديه (ص) اثر مشيت اند يا مفعول آن3-امكان و وجود محمد (ص) به منزله دهن اند يا دخان يا استضائه 4- وجه تطابق ممثل با ممثل له. آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد المسكين احمد بن زين الدين الاحسائي انه قد كتب الي ذو المودة و الصفا الآخوند الملا مصطفي ... مسائل يريد بيانها علي حال لايسع احد فيه البيان من ملازمة الامراض و تشويش البال باختلاف الاحوال و كثرة الاعراض. انجام كتاب: من فتح الابواب الاطلاع علي اسرار الكون. و الله سبحانه ولي التوفيق و العون. و الحمدلله رب العالمين، و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين. وقع الفراغ منه سنة 1241ق. [كتابخانه ملك 5/160؛ فهرست مشايخ 2/14 و 2/286؛ مجلس شورا 22/67؛ دانشگاه ش 2/3593؛ دانشگاه تهران 12/2906؛ دائرة المعارف بزرگ 1/205 و 6/662: احسايي؛ فهرست كتب مشايخ 224 «رساله سراجية» ؛ طبقات 13/88-91: احمد احسايي؛ اعلام 1/64: ‌احمد احسايي؛ مشار، مؤلفين 1/345؛ اهدائي به آستان قدس ص 327؛ نسخه پژوهي 3/76؛ تراثنا س13ش2و/3 336]

شيخ جعفر پسر ميرزا احمد مشهور به نواب از شيخ احسائي سؤالهاي زير را مي كند: 1- معني كشف چيست، 2- نمازهاي شرعي از چه چيزها مأخوذ است، 3- معني « سبق رحمته علي عضبه » چيست، 4- معني « ان الله لايغفران يشرك به و يغفر مادون ذلك لمن يشاء »، 5- معني « اللهم صل علي محمد و آل محمد كما صليت علي ابراهيم و آل ابراهيم »، 6- اينكه انسان مختص بآن شده كه رسولان بسوي او آيند چيست، 7- غرض از شتريكه قرمز است در وحي ايكه بهمه انبياء شده مبني بر اينكه نبي مبعوث در آخر زمان صاحب شتر قرمز است چيست. شيخ احمد احسائي درين رساله بهمه آنها پاسخ مي گويد. «عبدالله انوار» تاريخ به پايان رسيدن در شهر يزد، در شب دوشنبه 7 شوال 1222ق آمده است. «احمد منزوي» آغاز كتاب: حمدله. صلاة اما بعد، فيقول العبد المسكين احمد بن زين الدين الاحسائي انه قد ورد علي من ... . جعفر بن الميرزا المرحوم الميرزا احمد المشتهر بالنواب فتح الله له ابواب. . مسايل دقيقة خفية عميقة طلب من محبه الداعي له جوابه ... انجام كتاب: و هو علي كل شيء قدير و لاحول و لاقوة الا بالله العلي العظيم. و فرغ من هذه العجالة مولفها العبد المسكين احمد ... في بلدة المحروسة يزد حرسها الله من حوادث الزمان. ليلة الاثنين السابعة في شهر شوال (1222 به حروف) حامداً مستغفراً مصلياً. [كتابخانه ملك 5/122 و 5/372؛ ادبيات تهران 3/60؛ دانشگاه تهران 13/3465 و 16/372؛ طبقات 13/88-91؛ ‌اعلام 1/64؛ مشار، مؤلفين 1/345 تصوير؛ دائرة المعارف اسلامي 1/97؛ دانشگاه اصفهان 1/124؛ نشريه 11/945؛ وزيري 3/1058؛ عمومي مراغه ص 254؛ شيخ علي حيدر 1/157؛ تراثنا س13ش2و/3 331؛ مكتبة اميرالمومنين 1/55؛ شورا 44/218]

در پاسخ 10 پرسش سيد محمد بن ابوالفتوح كه در مشهد مي زيسته. نمايه پرسش ها در «فهرست كتب مشايخ 280» آمده است. 1. اراده پروردگار 2. معني تكليف 3-4فايده تكليف 5. تر عبادت چرا منشأ عذاب مي شود ... (احمد منزوي) آغاز كتاب: حمدله. صلاة. اما بعد، فيقول العبد المسكين احمد بن زين الدين الاحسايي، ان جناب سيدنا الاجل. . السيد محمد بن السيد ابي الفتوح من اهل مشهد الرضا ارسل الي بهذه المسايل يريد الجواب عما يرد من الاشكال ... الاولي ارادة العبد المنبعثة من العلم و الداعي. . انجام كتاب: غلبت علينا شقوتنا و كنا قوماً ضالين. الآيات. و هو ظاهر. و الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي محمد و آله و كتب احمد بن زين الدين الاحسايي سنة سبع و عشرين بعد المأتين و الالف. [كتابخانه وزيري 4/1375؛ فهرست كتب مشايخ 280 «رساله» ؛ دائرة المعارف اسلامي 1/125]