آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از پژوهش حاضر، برسی دین و دنیا زا دیدگاه نهج البلاغه است. تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام یافته و مباحث آن در پنج بخش تنظیم شده است: بخش اول، اختصاص به کلیاتی در باب دین و دنیا دارد. دراین بخش، تعریف لغوی و اصطلاحی دین و نیز ویژگیهای دین از دیدگاه علی (ع) بیان می شود. بخش دوم به صفات واقعی دنیائی که در آن زیست می کنیم می پردازد. در این بخش، دنیا از لحاظ واقع و آنگونه که هست مورد بررسی قرار می گیرد.بخش سوم، رابطه بین دین و دنیارا بیان می کند. بخش چهارم، اززهد به عنوان سلاح برنده در مقابل دنیاپرستی یاد کرده و اهمیت و نقش آن را درایجاد موازنه بین دین و دنیا خاطرنشان می سازد. سرانجام، بخش پایانی به شیوه مقابله علی(ع) با اندیشه دنیاپرستی می پردازد.نگارنده در پایان تحقیق، ‎۲۲ نتیجه پژوهش خود را چنین بیان کرده است: ‎۱- در تعریف دین، ایمان و عمل صالح نیز نهفته است. ‎۲- ویژگیهای کلی دین. ‎۳- صفات لازم دنیا مانند زوال و تغییر. ‎۴- ارائه تصویری زیبا از دنیا توسط دین. ‎۵- لزوم برگرفتن توشه تقوی در دنیا برای سفر آخرت. ‎۶ دنیا میدان مسابقه در خیرات است. ‎۷ دنیا از دیدگاه دین، سرای موعظه و مایه عبرت آدمیان است. ‎۸- دین، دنیا راسرای اختیار و امتحان می داند. ‎۹- از دیدگاه دین تنگدستی مذموم است. ‎۱۰- فقر به خدا و قناعت ممدوح است. ‎۱۱- دین کسب مال و ثروت از راه حلال را جایز دانسته و همگان را به این کار تشویق می کند.‎۱۲- دین از کار و کوشش تجلیل می کند. ‎۱۳- دین سیاست مبتنی بر مکر و خدعه را منکوب می کند، اماسیاست مبتنی بر اجرای حق و عدالت را می ستاید. ‎۱۴- دین انسان فیرفته دنیا را ناپسند می داند نه دنیا را. ‎۱۵- دین دلبستگی به متاع قلیل دنیا را ناپسند می شمارد.‎۱۶- دین میل به جاودانگی در دنیای فانی را ناپسند می داند. ‎۱۷- دین علاقه و عشق مفرط به دنیارا طرد می کند. ‎۱۸- دین آرام گرفتن به دنیایی که هرروز چهره عوض می کند را مصداق بارز دنیاپرستی می داند. ‎۱۹- دین بخل را نمونه ای از دنیاپرستی می داند. ‎۲۰- از نظر دین، زهد عامل برقراری و موازنه بین دین و دنیا است. ‎۲۱- زهد به معنی تنبلی و گوشه گیری و انزوا نیست. ‎۲۲- دین و دنیا کاملا" به هم آمیخته اند.

هدف از تحقیق حاضر، بررسی مساله تحدید و کنترل جمعیت از دیدگاه اسلام است. هرچند دراین بررسی از منابع اهل سنت نیز استفاده شده است ولی تکیه اصلی، بر منابع، اصول و مطالب شیعه است. روشی که دراین تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است، روش کتابخانه ای است. تحقیق حاضر، در چهار بخش تنظیم شده است، بخش اول باعنوان " نظریات و مسائل مختلف جمعیتی ایران و جهان" سعی دارد که آشنایی مختصری در زمینه نظریات جمعیتی ایران و جهان ارائه دهد. " سیاستهای جمعیتی در ادله شرعی"، عنوان بخش دوم است که به بررسی آیات، روایات و پاره ای از مسائل فقهی در زمینه مورد بحث پرداخته تا دیدگاه شرع انور در سیاستهای مختلف جمعیتی مبین گردد و بتوان از این سیاستها به منظور اجرای منویات شرع انور بهره برداری کرد. بخش سوم با عنوان" جلوگیری از بارداری با توجه به نظرات شرعی پیرامون آن" به طور مستقل از بحث تحدید نسل که در بخش قبلی مورد بررسی قرار گرفته، به بررسی نظرات شرعی پیرامون جلوگیری از بارداری پرداخته و با استفاده از پاره ای از آیات و روایات به تبیین دیدگاه اسلامی درباره این امر می پردازد." نگرشهای گوناگون در این زمینه" عنوان چهارمین و آخرین بخش تحقیق است که به بررسی مستقل بحثهای بسیار مهمی پرداخته است که این مطالب ارتباط تنگاتنگی با سایر بخشها و فصول نداشته اند تابتوان آنها را درضمن آن بحثها مطرح نمود. از این رو این موضوعات در فصلهای مستقلی مطرح شده اند. رویارو با مودودوی، بررسی تاثیرات سیاسی، اقتصادی و نظامی میزان جمعیت، اقلیتهای مسلمان، نگرش دانشوران و حکمای اسلامی راجع به جلوگیری از بارداری، عمده ترین مباحث این بخش هستند. یافته های حاصل از تحقیق نشان می دهد، بی هیچ شک و تردیدی نیاز به اتنخاذ سیاستهای جمعیتی در سطح جهانی،منطقه ای و کشوری احساس می شود. درسطح جهانی این موضوع از حساسیت خاص برخوردار است و برای رسیدگی به این موضوع کنفرانسهای مختلفی تشکیل شده است. بدون شک اتخاذ سیاستهای جهانی دراین زمینه در داخل کشور نیاز به تائید و هماهنگکی آن با موازین شرع مقدس دارد. اسلام، کثرت و قلت جوامع را ارزشی مستقل محسوب ننموده و معتقد است کثرت جمعیت یک عامل، حتی برای موفقیتهای مختلف محسوب نمی شود. تز استنباطی از تمام ادله مختلف ناظر به مطلوبیت و مرغوبیت فزونی جمعیت" افزایش برنامه ریزی شده جمعیت" است که در این برنامه ریزی باید به عامل زمان،مکان ، شرایط و امکانات توجه جدی داشت. با توجه به تز فوق مشخص می شود اسلام با افزایش بی رویه جمعیت و یا کاهش نفوس و نیز با ثبات جمعیت موافق نمی باشد، نظریه" جمعیت متناسب" به خصوص دیدگاه آلفرد سووی بیشترین موافقت را با دیدگاه مکتبی دارد. روشهای جلوگیری از بارداری از ابتکارات غرب نبوده و بلکه در جهان اسلام نیز متداول بوده استو از نظر اسلام و فقها چنانچه این مساله باعث ضرر و زیان مرد و یا زن نشود جایز است .

حکیم سبزواری و علامهء طباطبائی از برجسته‌ترین فیلسوفان و متفکرین بعد از ملاصدرا هستند. هر دو فیلسوف صدرائی مشرب و از مهمترین شارحان و مفسران فلسفهء ملاصدرا می‌باشند. هم‌اکنون کتاب شرح منظومه سبزواری و "بدایه و نهایه" علامه طباطبائی متون اصلی درس فلسفه در مراکز آموزش فلسفه هستند. در این پایان‌نامه دو کتاب شرح منظومه و نهایه‌الحکمه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته‌اند. این مقایسه در هشت گسترهء اصلی انجام گرفته که همین هشت گستره عناوین فصول پایان‌نامه نیز می‌باشند و در فصل نهم نتیجه نهایی اخذ شده است . این نتیجه‌گیری شامل محاسن و معایب این دو کتاب و همچنین پاسخ به سئوال مطرح شده در مقدمهء پایان‌نامه و یک پیشنهاد می‌باشد. سئوال مطرح شده در مقدمه چنین است : آیا یکی از دو کتاب شرح منظومه و نهایه الحکمه بر دیگری ترجیح دارد یا خیر؟ اگر دارد به چه دلیل؟ این دو کتاب از این هشت جهت با هم مقایسه و بررسی گردیده‌اند: -1 رعایت ضوابط کتاب درسی. -2 استدلال‌ها و براهین. -3 شیوهء بیان دو حکیم. -4 اختلافات موجود در مباحث ، مسائل و نظرات دو حکیم. -5 نقدهای واردشده دو حکیم. -6 بینش تاریخی دو حکیم. -7 ابتکارات مشهود دو حکیم و اختلافاتشان با ملاصدرا. -8 مبانی جهان‌شناسی.

هدف از این تحقیق بررسی اقوال و ادله موافق و مخالف و وجوه مختلف اتحاد عاقل و معقول و نتایج آن می باشد. پایان نامه مشتمل بر سیزده فصل است. نگارنده درفصل اول، به سیر تاریخی نظریه اتحاد و وجه تسمیه آن اشاره می کند و در فصل دوم به تعریف عقل و علم و معقول بالذات و معقول بالعرض و بیان وجوه افتراق صور ادراکیه و صور نوعیه می پردازد. در فصل سوم از اقسام اتحاد سخن می گوید و در فصل چهارم مراتب علم( احساس، تخیل، توهم، و تعقل) را بیان می کند. فصل پنجم به تحریر نحل نزاع اختصاص دارد. درفصل ششم از انگیزه ملاصدرا و حالت او و مکان و زمان نگارش نظریه بحث شده است و به دلایل و براهین او دراثبات نظریه اشاره شده است . درفصل هفتم این ادله و براهین مورد نقد و بررسی قرار گرفته است . در فصل هشتم سخن منکران اتحاد عاقل و معقول ارزیابی شده و در فصل نهم از مبانی ( اصالت وجود، تشکیک درحقیقت وجود، حرکت اشتدادی، النفس فی وحدتها کل القوی، جسمانیه الحدوث بودن نفس) بحث شده است. درفصل دهم پاسخ مصدرا به اشکالات بوعلی مطرح شده و درفصل یازدهم از اعتراف شیخ الرئیس به اتحاد یاد شده است . در فصل دوازدهم اقوال فخررازی، غزالی، اسکندر افرودیسی، فارابی، سبزواری، طباطبائی و مطهری درباب اتحاد عاقل و معقول آمده است و در فصل سیزدهم نتایج قول به اتحاد برشمرده شده است. براساس نتایج حاصل از تحقیق مساله اتحاد عاقل و معقول مشکلات زیادی را درباب علم حل می کند از جمله درباب ادراکات انسانی و علم خداوند. به عقیده ملاصدرا وجود علمی اشیاء وجودی است عقلانی و خارج از سنخ وجود مادی . و چون وجود عقلی، وجود کامل و جامع جمیع کمالات و معانی ذاتی و عرضی اشیاء است بنابراین مفهوم جوهریت و لوازم آن به حمل اولی بر این وجود جامع عقلی صدق خواهد نمود. ولی به حمل شایع، وجود عقلانی و کیف نفسانی متحد با ذات نفس و عین وجود و هویت اوست. همچنین با توجه به اتحاد عاقل و معقول می توانیم علم باری تعالی را به اشیاء اثبات نموده و بگوئیم که علم خداوند عین ذاتش می باشد.