آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع پایان نامه، بررسی ارتباط عقل و دین در آیات قرآن و احادیث معصومان علیهم السلام است. نگارنده، پس از تعاریفی که از عقل در قرآن، احادیث و روایات معصومان علیهم السلام و لغت آورده، می گوید به این نتیجه رسیده که عقل، نیرویی است تشخیص دهنده و ملاک فهم و درک، که انسان را از حیوان جدا می کند، و همه تعاریف، در نهایت به یک چیز برمی گردد، گرچه از نظر عبارت با یکدیگر اختلاف دارند؛ لیکن اگر دقّت شود، هر تعبیر از عقل، در واقع، به بُعدی از ابعاد آن اشاره دارد، نه این که تعریف حقیقی عقل باشد و به عبارت مصطلح، به آن «شرح الإسم» می گویند، نه تعریف حقیقی. بنا بر این، نگارنده، ارزش عقل را از دیدگاه دین به معنای جامعش بررسی کرده و چون در جمع بندی بین تعاریف عقل به این نتیجه رسیده که عقل در مجموع، وسیله سعادت و کمال بشر است ، رابطه بین عقل و دین را در همین نقطه مشترک می داند و همسویی عقل و دین را به اثبات می رساند. کلّیات بحث در این پایان نامه، بر محور سه بخش قرار داده شده است: در بخش نخست، نگارنده، ابتدا معانی عقل در لغت، فلسفه، کلام، اخلاق، قرآن و حدیث، مورد بحث و بررسی قرار داده است. در بخش دوم، اهمّیت و ارزش عقل در قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش سوم، مقام و ارزش عقل از دیدگاه حدیث، مورد توجّه قرار گرفته، که به دلیل گستردگی مباحث، قسمت زیادی از مطالب پایان نامه را به خود اختصاص داده است. مباحث مطرح شده در بخش اخیر، به اجمال عبارت اند از: 1 . عقل، قوّه و قدرت شناخت، 2 . راه شناخت عقل، 3 . منابع عقل و اندیشه، 4 . خاصیت استقلال در شناخت عقل، 5 . عوامل شکوفایی عقل، 6 . موانع رشد و تعالی عقل، 7 . ارتباط عقل و علم، 8 . ارتباط عقل و عبادت، 9 . تقابل عقل و جهل، 10 . عقل، ملاک هویت انسان. در این نوشتار، نگارنده، در رجوع به منابع تحقیق خود از کتاب پُر ارزش تفسیر المیزان علامه طباطبایی(ره) به نیکی یاد کرده و آن را تفسیری جامع برای کار تحقیقی خود دانسته و علاوه بر استفاده گسترده از جوامع روایی شیعه، احادیث منابع اهل سنّت را هم مدّ نظر داشته و مورد استفاده قرار داده است.