آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «الرمزية والمثل في النص القرآني» کتابیست که درباره نمادگرایی و مثل بحث می کند. نمادگرایی مسیری است منجر به کشف حقایقی می شود که ما وراء ظهورات قابل رؤیت و خواندنی است؛ همانگونه که مَثَل – ضرب المثل ها – غالبا معانی مطابقی الفاظ را در بر می گیرد. با توجه به اهمیت این موضوع و پیوند عمیق آن با نصّ دینی عموما و نصّ قرآنی خصوصا، این نیاز را پدید آورده که به تحقیق و بررسی نمادها و مثال های قرآنی پرداخته شود؛ و به دلیل مناسبت موضوع و ارتباط آن با نص قرآن، نیاز به دانشی برای جستجوی محتوای متن قرآنی و بسیاری از پیامدهای آن خواهیم داشت. از این رو، کتاب حاضر یک مقاله روش شناسی در موضوع «نماد و مثال قرآنی» در مقام نظری، نگارش شده است تا یک پاسخگویی به نیاز واقعی معارف قرآنی باشد. اثر حاضر در بردارندۀ یک مقدمه و سه فصل به شرح ذیل است: فصل اول: نمادی گری در متون قرانی فصل دوم: مثل یا مثال ها در متن قرآنی فصل سوم: مفهوم نصّ

کتاب «رسائل فقهیة» درباره بیان برخی از مسائل و احکام مهم فقهی و همچنین بررسی و مناقشۀ آنها طبق مبانی فقهی آیت الله سید کمال حیدری، می باشد. به عنوان نمونه، به برخی از مسائل اثر حاضر اشاره می کنیم: ۱. موارد وجوب زکات و بیان اختلاف در تشخیص مصادیق آن ۲. منکر ضروری و بیان احکام آن ۳. آیا برای خمس ارباح مکاسب اصل قرآنی وجود دارد؟ ۴. مسکرات ۵. خون و غیره …

روحانية العبادات، سلسله مباحث سید کمال حیدری (معاصر) است که به قلم طلال حسن به عربی نگارش شده است. او همچنین بر کتاب مقدمه نوشته است. شیوه ارائه دروس بدین‌ترتیب است که در قالبی آموزشی ابتدا اهداف درس، سپس محتوای دروس و در آخر سؤالاتی پیرامون آن درس مطرح شده است. گزارش محتوا نویسنده در مطلع کتاب تحت عنوان شکر و تقدیر، عنوان و موضوع بحث را توضیح داده است: واضح است که روحانیت از روح گرفته شده است و روح وجودی مجرد از ماده است؛ همچنان که در جای خود اثبات شده است. پس روحانیت گاهی اطلاق می‌شود و منظور از آن در مقابل مادیت و جسمیت است که اگرچه جزئی از حقیقت آن است، اما منظور ما نیست. مقصود در اینجا جنبه معنوی است که حقیقت مطلوب را از وراء ظاهر اشیا نمایش می‌دهد؛ به‌عنوان‌مثال نماز با ارکان مخصوصش، وراء صورت و شکل ظاهری‌اش، روحانیت و معنویتی دارد. لذا منظور امام رضا (علیه السلام) در کلام شریفش: «الصلاة قربان کل تقی»، تنها ارکان و اجزاء ظاهری آن نیست، بلکه مقصود اصلی از نماز همان جانب معنوی است که این افعال را نیز شامل می‌شود و البته تحصیل حقائق معنوی بدون به‌جای آوردن عبادات بر اشکال و صورت و هیئت شرعی‌شان ممکن نیست. درواقع انسان یک جزء جاودان و مستقل از زمان و مکان دارد که همان روح انسانی است و در قبال آن جزء دیگری محدود به زمان و مکان دارد که همان بدن است. خداوند احکام و تکالیفی را وضع کرده که در آن دو جزء با هم مشاهده می‌شود و آنچه در این نوشتار مدنظر است جزء اول است که متصف به خلود است؛ پس برای آن عباداتی در قبال معاملات -که ناظر به بعد مادی است- وضع شده است... لذا اطلاق عنوان روحانیت عبادات صحیح است بدین معنا که بدون در نظر گرفتن روح عبادات از محتوای حقیقی آن‌ها فارغ شده‌ایم؛ بنابراین نویسنده در این مباحث به روحانیت عبادت توجه کرده است؛ چراکه اهمیت این مقام را در حیات انسان درک و چنین تعبیر کرده است: انسان بدون روحانیت –نه روح- از بسیاری از حیوانات متمایز نمی‌شود. پس «روحانیة العبادات» عنوان جامعی برای این دروس تعلیمی واقعی است‏. اولین مطلبی که در درس اول مطرح شده واقعیة عبادات است که ترکیبی از شکل معین و مضمون است. عبادات از حیث شکل تعبدی محض و از دسترس بشر دور هستند؛ همچنان که اجزای وضو، ارکان مخصوص نماز، هفت بار طواف کعبه و غیر آن معروف و در رسائل عملیه تدوین شده‌اند. از حیث مضمون هم به مقداری است که عابد به مراتب کمال الهی و قرب به خداوند و خالص شدن در مقام عبودیت برسد. پس واقعیت عبادت حاصل جمع بین شکل و مضمون است و لذا عبادت ساختگی واقعیت ندارد؛ اگرچه برفرض مشتمل بر همه نشانه‌های مضمون باشد. همچنان که شکل تنها بدون نزدیک شدن به مضمون حاصلی ندارد‏. نویسنده همچنین عبادات را طریق و راه رسیدن به کمالات الهی دانسته و هدف از آن را کمال دانسته است. البته کمال نیز هدف نهایی نیست؛ بلکه غایت دورتر و مهم‌تری وجود دارد که نیل به رضوان الهی است که صورتی حاکی از واقعیت وصول است. سپس اشاره می‌کند که خداوند نیازی بدین اهداف ندارد و کلامی از آیت‌الله جوادی آملی را شاهد می‌آورد که خداوند غنی از دو جهان است و هیچ کاری را برای غرض که قصد کرده و غایتی که طلب کند انجام نداده است وگرنه ذاتاً ناقص و محتاج خواهد شد و البته غنی محض هیچ‌گاه نیازمند نخواهد بود‏. موضوع عبادات در قرآن کریم به شکل گسترده‌ای مطرح شده و تصاویر عبادتش به‌طور کامل مشخص شده است. این تصاویر قرآنی حلقات مرتبطی هستند که هیچ‌گاه نمی‌توان بعضی را از بعضی جدا نمود؛ چراکه محذوراتی لازم می‌آید که کوچک‌ترین آن عدم پذیرش عبادت و بزرگ‌ترینش وقوع شرک است‏. در روایات نیز به‌تفصیل به حقیقت، فضیلت و مصادیق عبادات پرداخته شده است‏. این بخش در ضمن سیزده رسم مطرح شده که در آخرین آن‌ها ولایت اهل‌بیت (علیه السلام) شرط قبولی اعمال عبادی دانسته شده و از امام جعفر صادق (علیه السلام) نقل شده که: «لولا نحن ما عُبد الله»‏. در یکی دیگر از دروس کتاب، اهل‌بیت (علیهم السلام) نمونه اعلای عبادت دانسته شده‌اند. زمانی که معلوم شود که آن‌ها منشأ معرفت و آغاز عبادت هستند؛ پس پیشی گرفتن و اصالت داشتن اهل‌بیت (علیهم السلام) نسبت به عبادت از این نکته پرده برمی‌دارد که اهل‌بیت (علیهم السلام) نمونه اعلی در معرفت و عبادت حقه هستند؛ پس متابعت، ملازمت و خارج نشدن از اطاعت آن‌ها لازم است. این همان طاعت قرآنی است که در آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْکُمْ» (نساء: 59) ذکر شده است‏. در یکی دیگر از مباحث کتاب به این نکته اشاره شده که نمونه اعلی در عبادت، کثرت آن نیست. سه مورد وجود دارد که اگر در عابد زیاد شد نمونه اعلی در عبادت خواهد بود: اول اعتدال در عبادت، عابد در عبادتش حق خداوند و در علاقاتش حق مردم را ادا می‌کند؛ چراکه اسلام دینی رهبانی جدای از اجتماع نیست. دوم این‌که این عبادت اخلاقی سرشار از اخلاص است که با آن غیر رضوان الهی طلب نمی‌‌شود. سوم عبادت باید همراه با تفکر و خشوع باشد‏. علاقه اقامه نماز در انسان پیوند محکمی است. استمرار انسان در اقامه نماز مربوط به پیوند انسان با صانع و خالق خود است و هیچ وسیله عبادی بهتر و نزدیک‌تر از نماز وجود ندارد که بنده به آن استعانت جوید؛ همچنان که خداوند می‌فرماید: «وَ اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاَةِ وَ إِنَّهَا لَکَبِيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِينَ» (بقره: 45)‏. اخلاقیات عبادات و بعد عرفانی آن، اخلاقیات مسجد و اماکن مقدسه، صور روحانی طهارت و نماز، حافظان نماز، صور روحانی روزه، حج و زکات، اخلاقیات قرآن کریم، اخلاقیات محبت، رفق و صداقت، دیگر عناوینی است که در این اثر مطرح شده است. نویسنده حب و محبت را زاده و ثمره معرفت؛ و ثمره محبت را اخلاص نسبت به محبوب دانسته است؛ پس اگر محبت اخلاص حقیقی نسبت به محبوب نتیجه ندهد محبت نیست و توهم است. یا این‌که مرضی نفسانی یا نفاق است

اصالت وجود، نظریه‌ای در فلسفه اسلامی است که در چند قرن اخیر مطرح و برجسته شده است در مقابل اصالت ماهیت. قائلین به اصالت وجود، خارجیت و عینیت اشیاء را ناشی از وجود آنها می‌دانند و ماهیت را امری اعتباری می‌دانند. در مقابل، قائلین به اصالت ماهیت، امور مذکور را ناشی از ماهیت آنها می‌دانند. در همین راستا، اثر حاضر تلاشی جهت ارائۀ نگرشی جدید در مسألۀ اصالة الوجود می باشد، که محقق گرامی سید رضا غرابی به انتخاب، تلخیص و تبیین دیدگاه متفاوت آیت الله حیدری در مسألۀ مزبور، اهتمام ورزیده است. جلد 1 پیرامون مباحث ذیل می باشد: * فلسفه اسلامی * اصالت وجود * براهین اصالت وجود * فروعات اصالت وجود * نتایج اصالت وجود * ادلّه اصالت وجود * اهمیت اصالت وجود * مبنای اصالت وجود * ادله اصالت ماهیت * اگزیستانسیالیسم

اصالت وجود، نظریه‌ای در فلسفه اسلامی است که در چند قرن اخیر مطرح و برجسته شده است در مقابل اصالت ماهیت. قائلین به اصالت وجود، خارجیت و عینیت اشیاء را ناشی از وجود آنها می‌دانند و ماهیت را امری اعتباری می‌دانند. در مقابل، قائلین به اصالت ماهیت، امور مذکور را ناشی از ماهیت آنها می‌دانند. در همین راستا، اثر حاضر تلاشی جهت ارائۀ نگرشی جدید در مسألۀ اصالة الوجود می باشد، که محقق گرامی سید رضا غرابی به انتخاب، تلخیص و تبیین دیدگاه متفاوت آیت الله حیدری در مسألۀ مزبور، اهتمام ورزیده است. جلد 2 پیرامون مباحث ذیل می باشد: 

اثر حاضر، پیرامون بیان ویژگی ها، اصول و مبانی تئوری عرضۀ روایات بر قرآن کریم – به عنوان معیار و ضابطۀ سنجش و ارزیابی روایات – نگارش شده است. این کتاب در یک مقدمه و یک مدخل و شش فصل نگاشته شده است. فصل اول: پیوند و ارتباط بین نصّ قرآنی و نصّ روائی فصل دوم: اسباب اختلاف حدیث فصل سوم: حدیث بین قداست و نقد فصل چهارم: عرضۀ روایات بر قرآن و بازخوردها فصل پنچم: اصول و مبانی قاعدۀ عرض روایات بر قرآن فصل ششم: ملاک های دیگر جهت تصحیح احادیث

نفس آدمی به گونه ای است که همواره تلاش می کند جهت دست یابی به خواسته های خود تمام اصول و مقررات را نادیده بگیرد. از طرف دیگر سعادت حقیقی انسان در آن است که اعمال و رفتار خود را به گونه ای تنظیم کند که در چهارچوب احکام و مقررات الهی واقع شود و پرواضح است که این کار جز از طریق مهار و اصلاح نفس امکان پذیر نیست. اصلاح نفس همان عبور از نفس اماره به‏ سوى نفس لوامه و از آنجا به‏ سوى نفس مطمئنه و رسیدن به مقام پرافتخار راضیة مرضیه است. عبورى كه در نهایت به مكاشفاتى منتهى مى ‏شود و پرده ‏ها از برابر چشم انسان برداشته مى ‏گردد. بر این اساس، اثر حاضر در بیان محور های اساسی اصلاحِ نفس و تهذیب آن و همچنین شیوه ها و شرایط آن در غالب کتاب درسی، تدوین شده است.

مباحث کتاب براساس یکی از برنامه‌های تلویزیونی در خصوص قرآن، به طبع رسیده است .کتاب حاصل گفت و گویی است در باب امامت که این موضوعات را شامل می‌شود" :کلیاتی درباره روش مطالعه امامت"، "هدایت‌های سه گانه فطرت، نبوت و امامت"، "انسان محور وجود"، "هدف آفرینش انسان"، "ارتباط تنگاتنگ هدایت‌های سه گانه"، "امام کیست و چه کسی شایستگی مقام امامت را دارد؟"، "امامت سنتی الهی و پایدار"، "ضرورت‌های امامت به عنوان سنتی وجودی"، "دوام و شمول امامت"، "امامت و حمایت الهی"، "علم امام و اعمال بندگان"، "عصمت ...روش پژوهشی طبرسی"، "عصمت ...روش پژوهشی مرحوم طباطبایی"، "معنای عصمت"، "عصمت ...حدیث ثقلین"، "عصمت ...آیه تطهیر"، "بعد تشریعی"، "حکومت و رهبری سیاسی"، "امام الگو و اسوه عملی "و "ولایت تکوینی پیامبر ."