آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

‫نوشتار حاضر، ديدگاه‌هاي علامه طباطبايي و لودويک ويتگنشتاين در باره زبان دين و ماهيت آن را مقايسه کرده و مباني فکري و فلسفي آنان را در اين زمينه شرح مي‌دهد. نويسنده ضمن بيان انديشه‌هاي ويتگنشتاين و تکفيک افکار وي با عنوان "ويتگنشتاين متقدم و متأخر" و تغيير انديشه‌هاي فلسفي به ويژه ديني‌اش، به تحليل او از گزاره‌هاي ديني، جدايي علم و دين، جدايي عقل و دين، و رازآميز بودن زبان دين پرداخته، همچنين ديدگاه‌هاي پوزيتوسيتي وي را نقّادي کرده است. آن گاه ضمن تطبيق آراي علامه طباطبايي، ديدگاه ايشان در بحث معناداري زبان دين، را بررسيده، به نظريه اشتراک معنوي و تأويل علامه در زبان دين رسيده، که بر اين اساس، آن دسته از گزاره‌ها و واژگان ديني بر مبناي اشتراک معنوي و تشکيک وجودي معنادار بوده و دسته ديگر پس از تأويل، معنادار مي‌شوند. در بحث واقع‌نمايي زبان دين، با توجه به ويژگي‌هايي که علامه براي زبان دين و قرآن برمي‌شمارد، "نظريه زبان ترکيبي" تصويري واقع‌بينانه‌تر از سيماي زبان دين ارائه مي‌دهد که بر مبناي آن، دينداري ساختاري است که تمام انواع زبان را به صورت ترکيبي و به تناسب نوع مخاطبان و افق فهم آنان، به کار مي‌گيرد. باور ديني در انديشه ويتگنشتاين، از سنخ مفاهيم ذهني و فلسفي نيست، بلکه نوعي "عشق" و "اعتماد" محسوب مي‌شود، که با جان و قلب آدمي سر و کار دارد. لذا زبان آن، بيانگر احساسات و عواطف است. از ديدگاه نگارنده: وجود چنين سخناني در تفکر فلسفي ويتگنشتاين، حکايت از نوعي تزلزل در مقوله زبان دين مي‌کند، ولي مي‌توان از برخي اشاراتش به نحوه نگاه او به زبان دين تا حد زيادي پي برد. اما در رويکرد علامه، به‌رغم اقامه دليل بر واقع‌نمايي زبان دين، مي‌شود از خلال همان ويژگي‌هايي که براي زبان دين و قرآن برمي‌شمارد، به نحوه نگرش ايشان به نوع واقع‌نمايي زبان دين دست يافت و فرضيه زبان ترکيبي دين را ثابت کرد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آراء علامه طباطبايي در باب نفاق و منافقان در قرآن

نویسنده:

محمد موسوي

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

‫مسأله منافقان، از مسايل مهم تاريخ اسلام است که به‌عنوان دشمنان داخلي جامعه اسلامي، مشکلات بسياري را براي پيامبر اسلام( و مسلمانان به‌وجود آوردند. قرآن کريم در آيات متعددي به منافقان اشاره نموده، و پژوهش حاضر با روش توصيفي به بررسي ديدگاه‌هاي تفسيري علامه طباطبايي در ذيل اين آيات پرداخته است. علامه طباطبايي نفاق را در زبان قرآن به‌معناي اظهار ايمان و پوشاندن کفر مي‌داند، و معتقد است که نفاق در همان ابتداي ظهور اسلام و در مکه پديد آمده، و برخي افراد به تقويت اسلام پرداختند تا در داغي تنور اسلام، نان خود را بچسبانند. علامه با توجه به آيات قرآن، علل گرايش به نفاق در جامعه اسلامي را حب دنيا، دروغ و خلف وعده مي‌داند. قرآن تصريح مي‌کند که منافقان را مي‌توان از روي ويژگي‌هاي خاص آنان شناخت؛ شيوه استدلال منافقان و عذرهايي که براي ترک وظايف مي‌آورند، و همچنين وحشت آنان هنگام نزول بلاها و آزمايش‌هاي الهي، جزء اين نشانه‌هاست. منافق به‌خاطر ايمان نداشتن به توحيد و معاد، همواره در تزلزل و ترديد است، و از انجام وظايف ديني طفره مي‌رود. به‌دنبال ترديد در توحيد، در نبوت و امامت نيز دچار ترديد خواهد بود، و از نظر اخلاقي هم دچار وعده‌هاي دروغين، بخل، حسد، اختلاف افکني، تکبر و غرور مي‌شود. قرآن صراحتاَ اعلام مي‌کند که منافقان از حکم و حکميت رسول خدا( اعراض نموده، ولايت کفار را پذيرفته، و به شايعه‌پراکني مي‌پردازند. آن‌ها، از مؤمنان در هراس بوده، امر به منکر نموده و نهي از معروف مي‌کنند. چنين روند فکري و رفتاري، در دنيا موجب گمراهي، خواري، طرد از جامعه و عدم مقبوليت آن‌ها مي‌شود، که در واقع نشانه ناکامي و بي‌اثر شدن ايمان ظاهري آنان است. در آخرت نيز کفر آنان به‌صورت تاريکي جلوه مي‌کند، و اين ظلمت از هر سو آنان را احاطه مي‌کند. اعمال دنيايي آنان مانند انفاق نيز در آخرت محصولي نخواهد داشت، و آنان به عذابي دردناک مبتلا مي‌شوند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جايگاه گرايش هاى فطرى در تعليم و تربيت اسلامى از منظر علامه طباطبائى

نویسنده:

على نقى فقيهى، حسن نجفى

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علامه طباطبایی , فطرت(کلام) , اصطلاحنامه اخلاق اسلامی , تعلیم و تربیت اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت محوری , حیات طیبه , علم حضوری , علم نفس , فطرت حقیقت جویی , اختیار انسان , سرشت انسان , کمال جویی , سعادت اخروی , قرآن , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) , گرایش به کمال مطلق , گرایش فطری ادراکی , گرایش فطری الهی , گرایش فطری اختیاری , توانمندی عمل , گرایش به معنویت , گرایش به توانمندی عمل ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی

چکیده :

كنكاش «فطرت» به عنوان يكى از بنيادى ترين مباحث فلسفه تربيت اسلامى، همواره مورد توجه علامه طباطبائى بوده است. هدف اين پژوهش اين است كه با پذيرفتن «فطرت» به عنوان تقرير دينى از سرشت مشترك انسان و نقش عمده آن در قلمرو اركان تعليم و تربيت اسلامى، تصويرى از گرايش هاى فطرى مؤثر در تعليم و تربيت را با بهره گيرى از آراء اين فيلسوف معاصر، ارائه نمايد. روش پژوهش توصيفى ـ تحليلى بوده و به منظور گردآورى داده هاى لازم براى نيل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با استفاده از فرم هاى فيش بردارى از منابع، جمع آورى و با شيوه هاى كيفى مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. از بررسى آراء علامه طباطبائى به دست آمد كه ايشان گرايش هاى فطرى را در چهار حيطه ادراكى، الهى، اختيار و توانمندى عمل تقسيم بندى نموده است. اين گرايش ها، توانمندى هايى هستند كه به شكل گيرى نظام تعليم و تربيت منطبق با آموزه هاى اسلامى كه تضمين كننده سعادت انسان و تسهيل كننده فرايند دستيابى به حيات طيبه است، كمك مى نمايند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 49 تا 64

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

رویکردی زبان شناختی پیرامون چند معنایی واژه «رحمه» در قرآن

نویسنده:

ابوالفضل سجادی، سمیه ماستری فراهانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

اراک: دانشگاه اراک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معانی چندگانه واژگان قرآن , اصطلاحنامه علوم قرآنی , کلمات قرآن , زبان شناسی , واژه رحمه در قرآن , معنى رحمه

کلیدواژه‌های فرعی :

قرآن , پژوهش قرآنی , معناشناسی کلمه در قرآن , آیه 103 آل عمران , آیه 25 فتح , آیه 175 نساء , آیه 32 زخرف , آیه 111 یوسف , آیه 27 حدید ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

زبان مجموعه ای از واژگان زنده و پویاست که همواره در حال نوزایی و گسترش معنایی هستند. در بررسی های معناشناختی مطالعات زبان شناسی، چند معنایی ««Polysemy یکی از مهمترین موضوعات قابل طرح در همة سطوح زبانی بوده که از آن جمله، می توان به چند معنایی واژگانی یا همان چند معنایی جانشینی اشاره نمود. در رویکردهای زبان شناختی نسبت به مفهوم واژگان، همواره با معانی ای روبرو هستیم که تحت تأثیر عناصر همنشین خود در یک نظام ساختاری قرار گرفته اند و تحلیل معناشناختی آنها با توجه به رابطۀ دو سویه میان عناصر این نظام و فرایند گفتمان متن صورت می پذیرد. توجه به بافت زبانی و کلیت متن پس از بررسی ریشه شناختی و کشف میدان معنایی یک واژه، سیر معنایی و در نتیجه چند معنایی آن را به خوبی نشان می دهد. یکی از مهم ترین محورهای بررسی و پژوهش قرآنی، کشف و تبیین دقیق معانی واژگان در ساختار کلام الهی است تا بدین طریق، درک و دریافت گزاره های دینی برآمده از آنها هموار گردد. آنچه در این جستار بدان پرداخته می شود بررسی زبان شناختی چند معنایی واژۀ «رحمة» در قرآن کریم است که سیر معنایی این واژه را در ساختار آیات قرآن تبیین نموده و وجوه متعدد معنایی آن را در ارتباط با هستۀ مرکزی معنا و همچنین تأثیر واحدهای همنشین با تکیه بر کتب تفسیری قرآن کریم مشخص می نماید. در این بررسی، واژۀ «رحمة» در قرآن کریم وجوه معنایی متعددی چون دین اسلام، بهشت، ایمان، باران، روزی و ... دارد که همۀ این معانی در ارتباط با هستة اصلی معنا و روابط مفهومی با دیگر واحدهای زبانی در ساختار کلام پردازش می شوند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 27 تا 46

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ماهیت تربیت اخلاقی از نظر فردی یا جمعی بودن از دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

نویسنده:

فاطمه وجدانی، محسن ایمانی، رضا اکبریان، علیرضا صادق زاده

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تربیت اخلاقی در جامعه , ماهیت جامعه و اخلاق , نظر تربیتی علامه طباطبایی , جامعه تربیتی و دینی , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

هدف مقاله این است که ابتدا ماهیت تربیت اخلاقی را از دیدگاه فردی یا جمعی بودن مشخص سازد و سپس دلالتهای تربیتی و اجتماعی آن را بیان کند. این پژوهش از نوع بنیادی ـ کاربردی، و روش آن، توصیفی ـ تحلیلی است. یافته ها نشان داد که تربیت اخلاقی در دیدگاه علامه ماهیتی جمعی دارد و صرفا قائم به اصلاح فرد نیست؛ بلکه لازم است بخشی از برنامه جامع تربیت اخلاقی به ساماندهی وضعیت اخلاقی جامعه اختصاص یابد؛ لذا در این مقاله ضمن تاکید بر ضرورت تشکیل جامعه تربیتی، راهبردهایی در دو سطح مدرسه و کل جامعه برای اثر بخشی بیشتر برنامه تربیت اخلاقی پیشنهاد شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 11 تا 23

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پایه های فطری اخلاق در نظریه علامه طباطبایی (ره) و اصول تربیتی مبتنی بر آن

نویسنده:

فاطمه وجدانی، محسن ایمانی، رضا اکبریان، علیرضا صادق زاده قمصری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

کلیدواژه‌های اصلی :

فطرت و تربیت , اخلاق و دین در تربیت , علامه طباطبایی و تربیت , تربیت اخلاقی و دینی , درباره علامه طباطبایی

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

در این پژوهش، مبانی فلسفی - دینی تربیت اخلاقی با تمرکز بر تبیین رابطه میان فطرت، اخلاق و دین با روش توصیفی تحلیلی از آرای علامه طباطبایی استخراج، و مشخص شد که فطرت نقطه کانونی و زیربنای ساختمان اخلاق است در عین حال، لایه هایی دارد که تنها در موقعیتهایی مناسب و در پرتو هدایت تشریعی شکوفا می شود. در بخش دوم پژوهش با شیوه ای که از دیدگاه خود علامه به دست آمده بود بر مبنای یافته های بحث نظری و متناسب با غایات تربیت اخلاقی، اصولی برای تربیت اخلاقی تعیین شد که ضرورت پاکی نسل، آغاز زود هنگام تربیت، اصلاح وضعیت محیطی، تقویت خود شناسی، غفلت زدایی و شناخت مصداق واقعی کمال، مبارزه با دنیا گرایی و رفاه زدگی و نیز ضرورت تقویت نور فطری از طریق اطاعت از دستورهای اخلاقی دینی و مداومت بر اعمال اخلاقی را نشان داد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 27

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

علم و ادراک از دیدگاه علامه طباطبایی

نویسنده:

زینت فتاحی نسیانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :