آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

نور ملكوت قرآن اثرى است به فارسى تأليف علامه سيد محمدحسین حسينى طهرانى.اين مجموعه، قسمت اول از دورۀ «انوار الملكوت» (شامل نور ملكوت قرآن، نور ملكوت مسجد، نور ملكوت نماز، نور ملكوت روزه و نور ملكوت دعا) مى‌باشد. مجموعه نور ملكوت قرآن در چهار مجلّد تدوين شده و در آن پيرامون هدايت قرآن به بهترين آئين‌ها و سبل سلام، جاودانگى احكام قرآن، عدم نسخ قرآن، ده اشكال بر مقاله قبض و بسط تئوريك شريعت، پياده و عملى شدن يكايك آيات قرآن در هر عصر، ردّ نظريه كنترل جمعيت و تحديد نسل، نقش و موقعيت قرآن به عنوان يك كتاب آسمانى، نقد و بررسى برخى از كج‌فهمى‌ها از آيات كريمۀ قرآن مجيد، توحيدى بودن منطق قرآن، بيان قرآن در خطاهاى تورات و انجيل، احكام قرآن در مورد جهاد، قتل، بردگى و فديه، تأثير قرآن در تربيت انسان كامل، عظمت اخلاق قرآن، بيان كيفيت خلقت انسان و سيارات در قرآن، بحث و اشكال در مورد فرضيه داروين.طريق تشخيص اسرائيليات از روايات معتبره، سير قرآن در آيات أنفسى و آفاقى، بيان محكمات و متشابهات در قرآن، كيفيت قرائت قرآن در نماز و غير آن، دعوت آيات آفاقيه به توحيد و مكارم اخلاق، عربیت و اعجاز قرآن، عظمت و اصالت قرآن كريم، تأثير قرآن در تمدن عظيم اسلامى، بيان كيفيت كتابت و طبع قرآن، قاطعيت و واسعيّت قرآن عظيم، لغات و اصطلاحات بديعۀ قرآنيه، غيرقابل تغيير بودن و عمومیت قرآن مجيدثبوت تواتر لفظى عبارات قرآنى، عدم جواز قرائت قرآن به قرائت غيرمتواتره، مراد از احرف سبعه و كيفيت جمع‌آورى و تدوين قرآن مجيد بحث شده است. جلد 2 «قرآن روشن‌كنندۀ همه چيز است و قابل نسخ نيست» که شامل مطالبى چون:خطبۀ اميرالمؤمنين در جامعيت قرآن، اصل نوع انسان، بحث و اشكال در مورد فرضيه داروين، اشكالات ده‌گانه مقاله قبض و بسط تئوريك شريعت، معنى و مراد فطرت بنابر تفسير علامه طباطبايى و...مى‌باشد.در پايان اين جلد فهرست ساير تأليفات مؤلف آمده است.

روایت قربانی کردنِ فرزند بدست پیامبر خدا وبیان آن در کُتب مقدس، مجوزی برای تفکرِ انسان در امر الهی و فعلِ پیامبر خدا است لذا متفکران زیادی با رویکردهای مختلف در این زمینه، اظهارنظر کرده‌اند. آیا ابراهیم خلیل الله با این اقدام، اخلاقیات را زیر پا گذاشته؟ و آیا خداوند حکیم، امر به فعل قبیح و غیر اخلاقی می کند؟! یا تعارض مذکور، ظاهری است؟ این پژوهش درصدد است تا با توجه به تبیین رابطۀ ایمان و اخلاق، در بسترِ مباحث انسان شناسی دینی، با محوریت بحث « انسان کامل» از منظر ابن عربی به عنوان مبدع نظریه انسان کامل در قرن ششم، و علامه طباطبایی(ره) به عنوان فیلسوف، عارف، و مفسر بزرگ معاصر، تعارض ظاهری مذکور را تحلیل و رفع نماید. ابن عربی دو بیان متفاوت در دو فصِ مختلف از فصوص الحکم در مورد چهره و جایگاه ابراهیم (ع) ارائه می‌دهد: در فصِ ابراهیمیه از مقام خلیل اللهی و جایگاه ابراهیم در عالَم سخن می‌گوید، امّا درفصِ اسحاقیه ضمن اینکه ابراهیم(ع) را مصداق انسان کامل می‌داند، قائل به مراتب کمال نیز می‌باشد و پیامبر خاتم(ص) را اکمل می‌داند زیرا معتقد است که ابراهیم(ع) دچار خطا شده و به جای به تاویل بردن خواب خود، مترصّد اجرای آن در خارج بوده است، حال آنکه مضمون ظاهری خواب، مراد حقیقی حضرت حق نبوده است. علامه طباطبایی(ره) نیز ایمان، اخلاق و انسان کامل را ذو مراتب دانسته، طی الزام به مبانی هستی شناسانه و انسان شناسانه، در ضمن مباحث خداشناسی و ذیل مباحثِ شفاعت، به تفاوت اراده تکوینی و تشریعی خداوند پرداخته، معتقد است که خداوند هرگز به فعل قبیح امر نمی‌کند و آنچه خواست خداوند باشد در عالم واقع حتما اتفاق می‌افتد حال آن که فی الواقع ما شاهد ذبح فرزند نیستیم. امر به قربانی کردنِ فرزند، مراد حقیقی و تکوینی حق تعالی نبوده بلکه آزمونی برای نشان دادنِ اوج توحید و بندگی ابراهیم(ع)، به خودش و عالمیان و پیش نیازی برای نیل به مقام خلّت و امامت بوده است.

پژوهش در مفاهیم عقل و ایمان یکی از پژوهش های خطرناک در عرصه فکری و فرهنگی معاصر ‏است که تا زمانی که ذهن عقل باقی بماند، ایمان باور و انسان متفکر باشد، پیان نخواهد یافت. نمای ‏صورت رابطه بین آنها بسته به محل توجه و زمینه فکری که بیننده از آن شروع می کند متفاوت است. ‏در این رساله دیدگاه سورن کرکگور و علامه طباطبایی را درباره رابطه عقل و ایمان با هم مقایسه می ‏کنیم. در فصل اول، پس از تبیین واژگان تحقیق به دلیل اهمیت آن، به مبانی نظری و مبانی تحقیق برای ‏هر یک از دو دانشمند پرداختیم. دیدیم که از نظر مبانی معرفتی بین آنها تفاوت آشکاری وجود دارد که ‏علامه طباطبایی معتقد به نظام عقلانی و شناختی موزون است، در حالی که کرکگور بر علیه نظام حاکم ‏قیام کرده و آن را از برآوردن نیازهای انسان ناتوان می داند.‏ از نظر مبانی و اصول انسانی، گرچه بین این دو فیلسوف نقاط تقارب و سازگاری وجود دارد، مانند ‏مسئله اختیار و کمال که در ایمان اتفاق می‌افتد، اما بین این دو علم نیز سرچشمه‌های بسیاری وجود دارد ‏که مهم‌ترین آنها که نقش عقل در سعادت انسان است; زیرا کی یرکگور شادی را از طریق سخت شدن ‏ذهن می بیند در حالی که نشانه آن را تحت اطاعت عقل می بیند.‏ در مبانی و مبانی وجودی، این شباهت وجود دارد که می‌گویند وجود قابل تعریف نیست، اما تفاوت‌ها ‏بسیار است; کرکگور به وجود مطلق اعتقاد ندارد، بلکه به وجود انسان تحت عنوان فرد منفرد معتقد ‏است. بنابراین، وجود برای او وجود انسان است، در حالی که علامه معتقد به وجود مطلق دارای مراتب ‏شدت و ضعف هستند.‏ با استناد به این مبانی و مبانی نظری، دیدگاه هر یک از دو دانشمند در رابطه عقل و ایمان با دیگری ‏متفاوت بود و هر یک به نتایجی کاملاً متفاوت از نتایج دیگری رسید.‏ کرکگور برهین متعددی را ارزیابی می کند تا نشان دهد که شواهد افقی با ایمان بیگانه و حتی برای آن ‏مضر است و حقیقت امری انفسی شناختی است که از پیوند وجودی فرد و خدا سرچشمه می گیرد و ‏ویژگی اصلی ایمان، شور و شوق ناشی از ریسک کردن است. بنابراین نمی بیند که عقل در ایمان نقشی ‏دارد مگر اعتراف به عجز و ناتوانی در دخالت در عرصه ایمان. کمال ایمان در مخالفت آن با عقل ‏است.‏ علامه طباطبایی به حجیت عقل می رود; آنجا که ملاحظات و حجیت ایمان، علم دینی، ادله و ادله شرعی ‏را بر مبنای عقل بنا کرد و بر ذاتی بودن برهان عقل متمرکز شد. وی همچنین به عدم امکان هر گونه ‏تعارض عقل و ایمان پرداخت، زیرا هر دو پیامبر و منبع تشریع هستند، بنابراین می بیند که رابطه و ‏تأثیر و تأثیر متقابلی بین آنها وجود دارد.‏ در نهایت، چندین نتیجه مهم از این دو نظریه به دست آمد که مهمترین آنها عبارتند از; انزوای دین از ‏زندگی عمومی، از دست دادن توانایی آن برای تأثیرگذاری اجتماعی، و از دست دادن یک معیار کلی ‏برای ارزیابی مکاشفات شهودی، که عقل است نزد کرکگور.‏ به گفته علامه طباطبایی، عقلانی شدن ایمان مستقیماً به حفظ معارف ایمانی و گوارا و قابل هضم آن ‏برای فردی که دارای غریزه تفکر فلسفی، عقلانیت و تعقل است کمک می کند.‏ امیدواریم خداوند متعال با سخاوت خود این اندک را از ما بپذیرد و این رساله آغاز خوبی باشد برای ‏بحث گسترده و دقیق تر این موضوع باشد. ‏

ازنظر اقبال ‌لاهوری متفکر برجسته پاکستانی و علامه طباطبایی فیلسوف و مفسر قرآن کریم، پرداختن به مولفه‌هایی چون خدا، وحی و نبوت یکی از مسائل مهم دین پژوهی به شمار می‌رود. بنابراین، اقبال‌ لاهوری با نوشتن کتاب احیای تفکر دینی در اسلام تلاش می‌کند طرح نوینی در حوزه دین پژوهی ارائه دهد. علامه طباطبایی نیز در آثار متعدد خویش از تفسیرالمیزان گرفته تا آثار کلامی عمیقاً اعتقاد داشت که دین هزاران شئون اجتماعی دارد و می‌توان مبتنی برآموزه‌های دین اسلام، جامعه اسلامی مترقی بنیان گذاشت. از این را، تأمل در حوزه دین پژوهی این دو متفکر را واداشته است تا در مورد مسائل مربوط به دین پژوهی نظراتی را ارائه بدهند. این پژوهش در صدد است ضمن ارائه تعریفی جامع از مولفه‌های مهم نظرات دو متفکر بزرگ اقبال ‌لاهوری و علامه طباطبایی را پیرامون این مولفه‌ها به صورت تطبیقی بررسی کند. به نظر اقبال اساس دینداری و نبوت تجربه‌ی دینی است. این تجربه سرآغاز و در حقیقت قابلیت نبی در دریافت وحی و حقایق دینی می‌باشد. پیامبر به دلیل وجدان انرژی روانی می‌تواند به خودآگاهی باطنی برسد. پیامبر کسی است که به خودآگاهی باطنی رسیده باشد و در آن تجربه‌ی اتحادی میل به فیضان و لبریز شدن و گذر از حدود خویش دارد تا نیرو‌های زندگی اجتماعی را از نو توجیه کرده یا شکل تازه‌ای به آنها بدهد علامه طباطبایی نیز براین باور است که عقل عامل اختلاف بود، و وحی عامل رفع آن عقل نشانه و دلیلی بر اتمام حجت بندگان نبود و حضور فرستاده‌گان الهی عامل رفع اختلاف و حاکمیت قانون وحی باعث برقراری جامعه تعادلی شده است. در واقع از نظر وی، وحی وظیفه دارد در حدودی که عقل، ناقص است جبران کند، مکمل و متمم عقل است. در بحث مقایسه بین اقبال و علامه طباطبائی نکته‌ای که این دو متفکر را از هم متمایز می‌کند، بعد معرفتی نظام فکری آن است. رویکرد اقبال‌ لاهوری و تفسیر ایشان در خصوص خاتمیت، بیانگر نوعی تعارض جدی بین عقل و دین است و ایشان به دنبال سلطه دادن عقل حداکثری بر جهان و هستی است؛ در حالی که رویکرد علامه در خصوص خاتمیت دین نوعی رویکرد اعتدالی به عقل را به نمایش می‌گذارد و تفسیر وی این است که عقل بشری به تنهایی نمی‌تواند تمام ملزومات خود را درک کند، ناگزیر مطیع امر قدسی و اتصال به امر وحی است. این پژوهش به شیوه تحلیلی- تطبیقی فراهم آمده است.

خداوند حکیم، آیات قرآن را در انسجام و هماهنگی کامل قرار داده است تا بیانگر مقاصدش باشند. پیوستگی و پیوند معنایی آیات قرآن، انسجام آیات در چینش کلمات را برملا می‎سازد و از اعجاز قرآن پرده برمی‎دارد. در فرآیند فهم و تفسیر قرآن نیز اهتمام بر کشف و پرده برداری از مقصود خداوند است؛ از این رو با توجه به نیازهای عصر کنونی، فهم و تفسیر قرآن در کنار استفاده از روش‎های سنتی، نیازمند بهره‎گیری از شیوه‎های نوپدید و کارآمد است. پژوهش‎های معناشناسی قرآنی، برخاسته از ضرورت روزآمد کردن مطالعات قرآنی است و باور به وجود ارتباط معنایی میان کلمات و آیات قرآن از پیش‎زمینه‎های مهم علم معناشناسی و تفسیر قرآن به قرآن محسوب می‏شود، علامه طباطبایی معتقد است معارف قرآن همچون حقایق هستی، پیوسته مصدق و مفسر یکدیگرند و در هدفی واحد با هم پیوند دارند و این پیوند معنایی نه تنها در آیات بلکه میان واژگان قرآن نیز وجود دارد. پیوند معنایی میان واژگان قرآن مورد توجه ایزوتسو زبان‎شناس ژاپنی هم قرار گرفته است. ایشان همچون علامه معتقد است که زبان قرآن دارای نظام ارتباطی قاعده‎مندی است که در آن جایگاه هر واژه در شبکه به هم پیوسته مفاهیم قرآن قابل بازیابی است. لذا ایده اصلی نوشتار حاضر، بررسی انسجام و پیوستگی در نظام معنایی قرآن از دیدگاه ایزوتسو و علامه طباطبایی با هدف کشف نظام‎ هماهنگ قرآنی است. تحقق این هدف منوط به یافتن پاسخ سوالات زیر است: در مطالعات قرآنی ایزوتسو و علامه طباطبایی پیوستگی و انسجام شبکه معنایی قرآن بر چه مبانی و روش‎هایی استوار است؟ و چه نقاط اشتراک و افتراقی با هم دارند؟ برای پاسخ به این سؤالات مبانی ایزوتسو و علامه طباطبایی در محور زبان‏شناسی و معناشناسی مورد بررسی تحلیلی-تطبیقی قرار گرفت و سپس روش‏های مبتنی برآنها بیان شده است. مبانی ایزوتسو از جمله: وجود ارتباط وثیق بین زبان و تفکر، اندیشه جهان‎بینی زبانی، وجود نظام زبانی، در نظر گرفتن نص به عنوان نظام تصوری، تشکیل میدان‎های معناشناختی و توجه به بافت و... می‏باشد که در دو روش هم‏زمانی و درزمانی به بررسی آنها پرداخته است و مبانی علامه از جمله: استقلال قرآن، پیوند معنایی آیات قرآن، انسجام معنایی و اختلاف‎ناپذیری قرآن، جامعیت و جاودانگی معارف قرآن، بلاغت واژگانی و رویکرد سیاق‏مدار به کلمات و آیات قرآن و... و همچنین روش‏های تفسیری ایشان مانند فهم محتوای آیه و درک ارتباط مفهومی آیات، تبیین مفردات و تحلیل واژگان آیات، ابهام زدایی از زوایای مبهم تفسیر آیات و... می‎باشد و یافته‏ها نشان داد؛ آن‏ها نقاط همسویی فراوانی همانند نگاه نظام‏واره به متن، استقلال دلالی متن قرآن در افاده معنا، توجه به پیوند وروابط معنایی در متن، توجه به کارکرد بافت زبانی و موقعیت در فهم گفتمان قرآن، اعتقاد به تأثیر محوری پارادایم توحیدی در فهم گفتمان قرآن، ارتباط اندراجی معانی واژگان در متن، توسعه معنایی واژگان در نظام معنایی قرآن، ساخت میدان‏های معنایی و وحدت شبکه‏ای، مهار پیش‏فرض‎ها و عدم تحمیل آراء شخصی و... دارند و در عین حال در مسائلی همچون تأثیرپذیری زبان از فرهنگ، نگاه کلمه‏محور و نگرش آیه‎محور، وحیانی بودن الفاظ وعبارات قرآنی، فقدان معیار مشخص در تعیین کلمات کلیدی و کانونی، شیوه کشف معنای پایه و نحوۀ استفاده از منابع، بررسی سیر تحول واژگان اختلاف دارند. در مجموع؛ قرابت میان دو روش قرآن به قرآن و معناشناسی بیش از غرابت آنها به نظر می‏رسد و این امر زمینه به کارگیری نظریه‏های معناشناسی در امر تفسیر با روش قرآن به قرآن را مساعد می‏سازد و تأکید می‏کند که معناشناسی با تفسیر قرآن به قرآن ارتباط دارد چرا که هر دو ضمن تاکید بر نظام واره بودن زبان قرآن از بافت درونی سخن و روابط بینامتنی در کشف مراد خداوند بهره می‏گیرند و انسجام و پیوستگی قرآن را اثبات می کنند و همین دیدگاه موجب نوآوری پژوهش و تفاوت آن با سایر دستاوردهای موجود در این زمینه شده است.

تبلیغ به معنای رساندن پیام با استفاده از ابزار مناسب و مؤثر است. در طول تاریخ همه مکتب ها و همه افرادی که قصد رسانیدن پیام خود به دیگران را داشته اند از روش ها و ابزارهای مختلفی استفاده کرده‌اند. انبیاء الهی نیز هر کدام به روش خاص و متناسب با موقعیت زمان خویش، شرایط فردی و اجتماعی مخاطبان تبلیغ می‌کردند. تبلیغ اسلامی مشتمل بر خصوصیاتی است که آن را از تبلیغ عام جدا می‌کند. این پژوهش نظری با روش تحلیلی-کتابخانه‌ای، به دنبال بررسی بیان قرآن و علامه طباطبایی در رابطه با افضلیت سیره تبلیغی پیامبر اکرم(ص) و نمونه‌های تطبیقی نسبت به سایر انبیا است. پژوهش‌های زیادی در زمینۀ سیره تبلیغی پیامبران مختلف انجام شده است، اما استخراج افضلیت سیرۀ تبلیغی پیامبر اکرم(ص) از قرآن و از منظر علامه طباطبایی، نوآوری این پژوهش نسبت به سایر پژوهش‌هاست. در مجموع پس از بررسی‌های انجام شده می‌توان نتیجه گرفت که یکی از امتیازاتی که پیامبر اسلام نسبت به بقیه پیامبران دارد، خاتمیت او نسبت به پیامبران می باشد که پیامبری به وسیله او ختم شده است. در عین حال همان‌گونه که ملاحظه می‌کنید رسول خدا(ص) خود این امتیاز را کاری اختیاری می‌داند که سبقت خود از پیامبران در اعتراف به ربوبیت خداوند باشد. مقاومت رسول خدا (ص) در زمینۀ مقاومت در تبلیغ نیز در قرآن ستودنی تلقی شده است. پیامبر(ص) نه تنها از مردم دوری نمی‌کرد و در برابر اذیت و آزار آنان نفرینشان نمی‌کرد، که برای هدایت آنان دعا هم می‌کرد و تنها به خدا بازگو می‌کرد. روش تبلیغی چهره به چهره، ماهیت وجودی پیامبر، استقامت و ایستادگی در برابر جهل و خاتم الانبیاء بودن، از افضلیت‌های پیامبر اکرم(ص) نسبت به سایر پیامبران از منظر قرآن و علامه طباطبایی است.

این رساله برچسب گذاری شده است: شخصیت خاندان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در قرآن کریم ، و این یک مطالعه تحلیلی است در مقایسه با آنچه توسط محقق الطباطبایی مطرح شده است. و شرق شناس مونتگومری وات (یک مطالعه مقایسه ای تحلیلی). رسول محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) نویسنده پیام جهانی و مهر قوانین آسمانی است ، و در شخص شریف خود نمونه خوبی است و دارای شخصیت والایی است و به او فرستاده شد اخلاق کامل و از طریق ایجاد خود برای ایجاد خانواده در اسلام ، او با خانواده اش رفتار کرد تا به ما رویکردی را نشان دهد که ما دنبال می کنیم ، مقایسه ای در خصوصیات شخصیت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) انجام می شود . طباطبایی و شرق شناس مونتگومری وات. این فصل شامل دیدگاه ها و شبهات شرق شناس در خصوص شخصیت خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بود. از مهمترین منابعی که شرق شناسان از آنها گرفتند ، بیشتر آنها فریب و تهمت داشتند ، برخی از منابع اسلامی و برخی دیگر از نظرات شرق شناسان قبلی بود و شرق شناس بیش از یک استدلال ذکر شده در نامه را به کار برد. . من از آیات قرآنی مربوط به ویژگیهای شخصیتی خاندان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) استفاده کردم و آنها را برای هر موضوع پشتیبانی و تبیین کردم و از تفاسیر مکاتب و شرح حال استفاده کردم و ذکر می کنم بعضی از آنها بیانات مستشرق عام است ، از جمله: وی می گوید: آیه تطهیر درباره همسران رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شد. و اینکه خدیجه ، همسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) او را به خاطر پول با محمد ازدواج کرد و محمد با همسران مشروع خود با زنان دیگر رابطه داشت. و سو susp ظن های دیگر ، دانستن اینکه شرق شناس اعتقادی به پیامبری بودن محمد ندارد و اعتقادی به وحی یا قرآن ندارد ، و یکی از نتایج آن: این که شرق شناس قصد داشته تصویر حضرت محمد را تحریف کند ، درود و سلام بر او باد. بر اساس آن) ، و او آیات را با توجه به درک خود توضیح داد ، و نظر علامه طباطبایی توصیفی ، تحلیلی و مقایسه ای بود که توسط آیات قرآن و سنت و اکثر گفته های مفسران پشتیبانی می شود.

توجه به سطح زبانی گفتمان قرآن و تبیین دقیق آیات، از مباحث ضروری در حوزۀ مطالعات قرآنی است. در زبان­شناسی معاصر، شناخت رابطۀ واژگان و عبارات و نیز ارزیابی انسجام و نگریستن به کلّ آن چیزی که نتیجۀ این روابط است، اصلی مهم در فهم گفتمان متن تلّقی می­شود؛ لذا تحلیل های ادبی قرآن به عنوان متنی منسجم، خارج از این اصل زبان‌شناختی نخواهد بود؛ زیرا قرآن­محوری و معناشناسی مبتنی بر وحدت شبکه معنایی قرآن، نقش مؤثری در کشف مفاد و مراد الهی در آیات قرآن دارد؛ از این رو، واکاوی رویکردهای زبان شناسانه­ای که قرآن‌پژوهان در تبیین آیات وحی به کار بسته‌اند، ضرورتی غیر قابل انکار است و از آنجا که دغدغۀ مشترک علامه ‌طباطبایی و ایزوتسو در تبیین و معناشناسی واژگان قرآن، فهم‌ مراد و کشف معنا از درون متن است، این پژوهش در صدد است با روش توصیفی تحلیلی، نقاط اشتراک و هم‌گرایی رویکردهای ادبی وزبان‌شناختی ایزوتسو و علامه را در خوانش آیات الهی و فهم گفتمان قرآن، واکاوی نماید. نتایج پژوهش حاضر بیانگر تأکید علامه طباطبایی و ایزتسو بر نظام‌واره‌بودن زبان ‌قرآن و تبیین استقلال معناشناختی قرآن و پیوند معنایی میان آیات است. به‌طوری که فهم آیات قرآن را بیش از همه به خود متن قرآن و شواهد درون‌متنی وابسته می‌دانند و معتقد به تأثیر محوری پارادیم توحیدی در فهم گفتمان قرآن و ارتباط اندراجی معانی واژگان در متن هستند؛ گرچه کمیت و کیفیت بهره‌گیری از این مبانی مشترک نزد آنان متفاوت است. ایشان در حوزۀ ادبی وزبان‌شناسی نیز ضمن تأکید بر اعجاز بلاغی قرآن، از بافت درونیِ سخن و روابط بینامتنی در کشف مراد خداوند بهره می‌گیرند و به‌صورت ضمنی انسجام و جهان‌بینی زبانی قرآن را اثبات می‌کنند.

ابومنصور محمد بن محمد ماتریدی در اوایل قرن چهارم در شرق جهان اسلام ظهور نموده و همانند ابوالحسن اشعری که در مرکز جهان اسلام برخاست به اتحاد طریق میانه در میان افراط و تفریطی که از سوی معتزله از یک سو و اهل حدیث و حنابله از سوی دیگر اعمال می شد همت گماشت وی علی رغم عظمت و تاثیر علمی عمیق بر متکلمان بعد از خود همچنان ناشناخته مانده و حتی آثار قلمی اش بجز تعداد اندک بصورت خطی باقی مانده و به نشر سپرده نشده است. در این نوشتار آرایی را که او در باب مباحث خداشناسی ابراز داشته با آراء علامه سید محمد حسین طباطبایی که یکی از ارجمندترین چهره های علمی شیعی است بصورت تطبیقی مورد ارزیابی قرار می گیرد. علامه و ماتریدی در مسایلی اتفاق و در مسایلی هم اختلاف نظر دارند. اختلاف نظرهایی که بین این دو دانشمند وجود دارد همگی به یک شکل نیست در برخی از مسایل هر دو نفر دیدگاه متفاوت دارند اما در برخی دیگر تفاوت دیدگاه وجود ندارد بلکه این مسایل از سوی ماتریدی با اجمال بیان شده ولی علامه با تفصیل بیان کرده است. مسایل مورد اتفاق ایشان که در این تحقیق مورد توجه قرار گرفته است به صورت کلی عبارتند از: پذیرش حدوث زمانی عالم پذیرش برهان حدوث به عنوان یکی از براهین نتیجه بخش نادرست دانستن توصیف خداوند به وحدت عددی تعدادی از براهین اثبات توحید تفکیک بحث اسماء الهی از بحث صفات الهی تفکیک اسم از اسم اسم غیریت اسم و مسمی عدم توقیفیت اسماء الهی عینیت ذات و صفات حدوث قرآن و برخی از راه حل های مشترک در خصوص مشکله معناشناختی صفات الهی. مسایل مورد اختلافی که مورد توجه قرار گرفته است عبارتند از: انحصار براهین خداشناسی در برهان حدوث وانحصار حدوث در حدوث زمانی از سوی ماتریدی و عدم پذیرش چنین انحصاری از سوی علامه تقریر متفاوت علامه از حدوث عالم که براساس حرکت جوهری استوار است شفافیت بیشتر سخن علامه در خصوص و حدت غیرعددی خداوند تفاوت جدی در برهان تمانع و برهان استخراج شده از آیه شریفه لوکان فیهما آلهه لا الله افسدتا سکوت ماتریدی درباره بسیاری از مباحث در ارتباط با اسماء الهی صفات فعلیه که ماتریدیان در این باره متفاوت با فرق دیگر اسلامی سخن گفته اند قائل شدن ماتریدی به کلام نفسی قائل شدن ماتریدی به تفویض در باب صفات خبری و قائل شدن وی به جواز رویت حسی خداوند در قیامت.

این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین کارکرد دین در مورد تاثیر عبادت در سعادت دنیوی از دیدگاه ابن‌سینا و علامه طباطبایی رحمه الله می‌پردازد. بعد از تعریف عبادت. سعادت و دنیاء آثار عبادت بر انسان را مورد بررسی قرار داده و در انتها نظریه ابن‌سینا و علامه طباطبایی رحمه الله در مسئله تاثیر عبادت بر سعادت دنیوی تبیین شده است. علامه طباطبایی رحمه الله تاثیر عبادت را در خوشبختی دنیایی و دستیابی به حاجت‌های دنیوی, ایجاد بداء تبدیل نقمت‌های دنیایی به نعمت‌ها و ایجاد احساس رضایتمندی می‌داندء ولی ابن‌سینا تاثیر سعادت را منحصر در آخرت می‌بیند.