آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «بررسی اجمالی نهضت های اسلامی در صد ساله آخر» تالیف مرتضی مطهری است که در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول ضمن مروری گذرا بر جنبش های اصلاح طلبانه صد ساله اخیر، واژه اصلاح در فرهنگ اسلامی و مفهوم درست اصلاح طلبی در این فرهنگ انسان ساز مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم کتاب، نهضت اسلامی ایران به طور مشخص هدف تحقیق و تتبع قرار گرفته، ماهیت، هدف، رهبری و بالاخره آفات این نهضت به تفضیل بررسی گردیده است. از جمله آفات نهضت به این عوامل اشاره شده است: نفود اندیشه های بیگانه، تجددگرایی افراطی، ناتمام گذاشتن نهضت، رخنه فرصت طلبان، ابهام طرح های آینده، کم شدن خلوص. کتاب حاضر در شمار آخرین آثار قطعی استاد شهید مطهری است و چاپ اول آن در سال ۱۳۵۷ مقارن با فاجعه جمعه سیاه ۱۷ شهریور منتشر شده است که خطرات جدی از سوی رژیم پهلوی برای آن متفکر شهید داشت – مطالب این کتاب قراربود که در یک اجتماع بزرگ مردمی در شب نیمه شعبان سال ۱۳۹۸ هـ ق در زمانی که اولین شعله های انقلاب اسلامی افروخته شد به صورت یک خطابه ایراد شود ولی به علت ممانعت پلیس آن اجتماع برگزار نشد و بعداً استاد آن را به صورت کتاب منتشر کردند.

کتاب «حج» تالیف استاد شهید مرتضی مطهری است. این کتاب گزیده ای از یادداشت های استاد مطهری درباره حج و مسائل مرتبط با آن می باشد. در این کتاب نقش حج در وحدت و تفاهم مسلمانان، فایده و لزوم درس اخلاق برای مسافران حج، کعبه و نقش اجتماعی آن، احرام و فلسفه آن، اسرار حج و مطالب جالب و خواندنی دیگر مورد بحث قرار گرفته است.

کتاب «نظری به نظام اقتصاد اسلام» اثر مرتضی مطهری است. این کتاب مشتمل بر یک دیباچه و هشت بخش است. دیباچه از دو قسمت تشکیل شده: مقاله ای تحت عنوان «نظری به اقتصاد اسلامی» و بحثی درباره «اقتصاد سالم». بخش اول این کتاب در تعریف اقتصاد و مفاهیم اقتصادی است. در بخش دوم، درباره «مالکیت از نظر فلسفی» سخن به میان آمده است. بخش های سوم و چهارم را بحث درباره «ارزش» و «ارزش اضافی» تشکیل می دهد. در بخش پنجم نیز، سرمایه داری و سوسیالیسم از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار گرفته است. بخش ششم را «رساله های اقتصادی» تشکیل می دهد که مشتمل بر سه رساله است: «مالکیت زمین از نظر اسلام – انفال، مسئله ارث و سوسیالیسم». بخش هفتم مشتمل بر دو یاد داشت است، یکی «یادداشت اسلام و اقتصاد» و دیگر «یاد داشت نظری به نظام اقتصادی اسلام» که خلاصه و کلاسه فشرده ای است از مطالب کتاب است.

کتاب «زن و مسائل قضایی و سیاسی» تالیف مرتضی مطهری، شش سخنرانی استاد مطهری را در بر دارد که در اواخر سال 1345 و اوایل 1346 هجری شمسی در انجمن اسلامی پزشکان ایراد شده است. استاد مطهری در این سخنرانی‌ ها برخی موضوعات قضایی و سیاسی شامل شهادت، قضاوت، افتاء، اشتغال زن خارج از خانه و برخی موارد از حضور زن در سیاست را مورد بحث و بررسی قرار داده است. این اثر در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول با عنوان زن و شهادت، دو سخنرانی را شامل می شود. استاد مطهری در سخنرانی دوم به بررسی جمله نهج البلاغه می پردازد که در آن زن دارای نقص عقل شمرده شده است. استاد در سخنرانی سوم، امکان تصدی قضاوت و افتاء توسط زن را مورد بررسی قرار می دهد. دلیل عمده عدم امکان قضاوت توسط زن، نه آیه و روایت بلکه اجماع است. زن و سیاست موضوع محوری سه سخنرانی بعدی است. استاد با تبیین مبنای رأی دادن، و تفکیک حکومت از سیاست تلاش کرده است تا چارچوب نظری مناسبی را برای حضور زن در عرصه سیاست و حدود آن تعیین نماید.

این مقاله درصدد یافتن پاسخ این سوال است: «روش نظریه پردازی شهید مرتضی مطهری در نظریه رشد چه بوده است؟» بدین لحاظ ابتدا تعاریفی از نظریه مطرح، و سپس نظریه پردازی و نظریه آزمایی با هم مقایسه، و شیوه نظریه پردازی به طور کلی توضیح داده می شود. پس از آن نظریه رشد شهید مطهری به اختصار مرور، و توصیف اجمالی شده است و در پایان روش نظریه پردازی استاد شهید مرتضی مطهری در نظریه رشد تبیین، و مراحل نه گانه نظریه پردازی در این نظریه ارائه شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.