مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بازسازی و تحلیل چهار الگوی خداباوری در اندیشه‌ی غزالی

نویسنده:

خالد زندسلیمی، حسین هوشنگی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

ارزیابی نظریه «متناقض نمایی تجارب عرفانی»

نویسنده:

یحیی کبیر، محمدتقی جان محمدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

هنر و معرفت نزد افلوطین

نویسنده:

یحیی بوذری نژاد ,علیرضا غفاری ,سعید بینای مطلق

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

زیبایی , احد , اقنوم , هنر , فلوطین , معرفت(ادراک جزئی) , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته)

کلیدواژه‌های فرعی :

خودشناسی , ایده , صورت (form) , مکتب رواقی , طبیعت , صور عقلی ,

چکیده :

زیبایی و هنر در نظام فلسفی افلوطین (203-273 م.) جایگاه مهمی دارد. او در سه رساله از «نه گانه ها»ی خود به طور مستقل به مساله زیبایی و هنر پرداخته است: رساله ششم از نه گانه اول، رساله هشتم از نه گانه پنجم و رساله هفتم از نه گانه ششم. به دو گونه می توان نشان داد که هنر و معرفت در فلسفه افلوطین یکی هستند؛ آنجا که هنرمند برای نظاره زیبایی معقول، خود را باید زیبا کند و برای زیبا شدن همانند پیکرتراشان، پلیدی را از خود دور سازد. با دور ساختن پلیدی از خود، هنرمند به خود خویشتن باز می گردد و بدین ترتیب، زیبا می شود و به نظاره زیبایی عقل می پردازد.دیگر اینکه فعل هنرمندانه همانند فعل طبیعت، نفس و عقل است؛ همان گونه که آن ها با نظاره، زیبایی تولید می کنند، هنرمند هم با نظاره صورت های عقلی، زیبایی را خلق می کند. در این صورت، آنچه رهبر تمام تولیدات است، معرفت خواهد بود. پس در نظر افلوطین، زیبایی شناسی همان معرفت شناسی و هستی شناسی خواهد بود. در این تفکر، راه درک هستی، زیبا شدن و راه زیبا شدن، نیک شدن است.

صفحات :

از صفحه 35 تا 51

مشخصات اثر

عنوان :

بازشناسی و امکان سنجی علم دینی بر مبنای نظریه علم مقدس سنت گرایان

نویسنده:

مسعود فکری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

کلیدواژه‌های اصلی :

سید حسین نصر , سنت گرایی , علم دینی , رنه گنون , علم مقدس , فریتیوف شوئون

کلیدواژه‌های فرعی :

حکمت خالده , عقل شهودی , دین , علوم سنتی , فلسفه (خاص) , علوم اسلامی (سایر) , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته) , نظریه حداکثری علم دینی , توجیه علم قدسی , نظریه حداقلی علم دینی , رویکرد تهذیبی ,

چکیده :

یکی از مبانی سنت گرایانی چون سیدحسین نصر، فریتیوف شوئون و رنه گنون، نظریه علم قدسی است. با استفاده از این مبنا می توان نظریه ای را در خصوص علم با وصف دینی به طور عام یا وصف اسلامی به طور خاص بازسازی و تبیین نمود. این بازسازی نشان می دهد که سنت گرایان را می توان در عداد طرفداران علم دینی تلقی کرد. در این مقاله، با توضیح مفاهیم همچون علم مقدس، سنت و سنت گرایی، به ملاک های طبقه بندی نظریات علم دینی اشاره شده، و تقسیم بندی نظریات علم دینی به صورت نظریات حداقلی، حداکثری و میانه، و نیز تقسیم بندی به صورت نظریات تهذیبی، تاسیسی و تلفیقی، تحلیل شده است. بازسازی دیدگاه سنت گرایان نشان می دهد که بنابر مبنای علم مقدس - در عین اختلافی که میان نظریه پردازان آن هست - می توان از علم دینی با رویکرد تهذیبی سخن گفت و علوم سنتی را به عنوان نمونه هایی از علم دینی نشان داد. به صورت خاص می توان گفت که در نگاه سیدحسین نصر، علوم با وصف اسلامی تحقق یافته اند و در دوره معاصر باید به آن ها توجه کرد، به عبارت دیگر، علوم اسلامی باید احیا گردند.

صفحات :

از صفحه 25 تا 46

مشخصات اثر

عنوان :

نقش عقل فعال در حیات انسان از منظر ابن سینا

نویسنده:

فروغ رحیم پور، فاطمه زارع

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران ,

کلیدواژه‌های اصلی :

نفس ناطقه , حدوث , ابن ‌سینا , بقاء , فلسفه بوعلی , عقل فعال , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته)

کلیدواژه‌های فرعی :

عقل قدسی , اشارات و تنبیهات , رؤیا , نفس انسانی , آیه 35 نور , نفوس کملین , عقل مستفاد , القاء وحی , نفوس ناقص ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

عقل فعال، موجودی برتر از عالم طبیعت، عاری از ماده و احکام آن، قائم به نفس، غیر ذی وضع، و فعلیت صرف است. این عقل، حلقه ارتباط بین مجردات و مادیات و مبدأ صدور کثرات جهان مادی است و در کنار تمام افعال مرتبط با تدبیر عالم ماده، نقش برجسته ای در ارتباط با انسان یافته است. از منظر شیخ الرئیس در تمام مراحل حیات آدمی نقش بی واسطه و باواسطه عقل فعال مشهود است. در ناحیه حدوث انسان عقل فعال با عهده دار شدن نقش باواسطه در ایجاد مزاج و نقش بی واسطه در افاضه نفس به مزاج مستعد، خودنمایی می کند. همچنین در استکمال قوای نفس به ویژه قوه عاقله و به فعلیت رساندن عقل نظری و عملی دخالت تام دارد. عقل فعال تنظیم کننده ارتباط نفس ناطقه با عالم غیب، در خواب و در بیداری به شمار می رود و در مسئله نبوت هم به عنوان ملک وحی جلوه گر می شود. نحوه بقای نفوس پس از مرگ به چگونگی ارتباط نفس با عقل فعال وابسته است و نفوسی که به سبب شدت اتصال به کمال علمی و عملی رسیده اند، با مرگ و مفارقت از بدن به مرحله اتصال تام می رسند و باقی به بقای عقل فعال خواهند بود، اما نفوس ناقص که فاقد معقولات بالفعل اند، ارتباطی با عقل فعال ندارند، بلکه با تعلق به نفوس فلکی به مراحلی از کمال دست خواهند یافت.

صفحات :

از صفحه 23 تا 41

مشخصات اثر

عنوان :

«وَ مَعْرِفَةٍ یَفْرُقُ بِهَا بَیْنَ الْحَقِّ وَ الْبَاطِل‏» یعنی چه؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

مشخصات اثر

عنوان :

وحدت گروی صدرا در تحلیل وجودی انسان : دوره 12، شماره 44 : قبسات

نویسنده:

اسحاق طاهری سرتشنیزی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي ,

کلیدواژه‌های اصلی :

حکمت متعالیه , وحدت قوای نفس , نفس ناطقه(اصطلاح وابسته) , انسان شناسی صدرایی , وحدت هستی انسان

کلیدواژه‌های فرعی :

حقیقت نفس , اتحاد عاقل و معقول , تجرد نفس ناطقه , کمال انسان , عقل فعال , عقل هیولانی , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین

چکیده :

فلسفه وجودی صدرا، چه تحلیلی از هستی انسان دارد؟ این نوشتار به این پرسش پرداخته است. این مکتب فلسفی در سطوح مختلف تحلیل هستی انسان، نمودهای کثرت و دوگانگی را به وحدت و یگانگی باز می‌گرداند. دوگانگی نفس و بدن، با توجّه به علیت نفس برای بدن و بر اساس اصول فلسفی صدرا از جمله اصالت، وحدت، بساطت و تشکیک وجود، حمل حقیقت و رقیقت و کل الاشیاء بودن بسیط الحقیقه، سرانجام به وحدت می‌انجامد؛ کثرت قوای نفس، در وحدت ظلّی نفس محو می‌گردد و علم، عالم و معلوم واحد دانسته می‌شوند. در عالم درون، نفس هم مبدأ و هم غایت است و از این جهت نیز، هیچ‌گونه دوگانگی در میان نیست. گسست و رهایی نفس انسان از قالب‌های ماهوی، تبیین تجرد نفس را در مرتبه‌ای متعالی قرار می‌دهد و در سطح عالی، یگانگی آن را با عقل فعال رقم می‌زند. در مجموع، آموزه‌های فلسفه صدرایی، هماهنگی و مشابهت‌های عالم درون و عالم بیرون را به زیبایی به تصویر کشیده است. بر این اساس، می توان گفت با وجود استناد مسائل به کشف و شهود در این مکتب فلسفی- عرفانی، نظر به جمع و بررسی یافته‌های دیگر مکتب‌های فلسفی با شیوه منطقی و اخذ محکمات آنها، منزلت خود را به عنوان یک مکتب فلسفی حفظ کرده و از مزایای مکتب‌های عرفانی نیز بهره جسته است.

صفحات :

از صفحه 107 تا 126

مشخصات اثر

عنوان :

جایگاه دعا و ذکر در جهانشناسی سینوی : دوره 16، شماره 48 : حكمت سينوی (مشكوه النور)

نویسنده:

فاطمه سلیمانی دره باغی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران,

کلیدواژه‌های اصلی :

02. جهان شناسی Religious cosmology , ابن ‌سینا , نفوس سماوی , نفوس انسانی , عقول مجرد , ذکر (یاد خدا ) , نماز , دعا

کلیدواژه‌های فرعی :

خدا , عالم طبیعت , استجابت دعا , عقل((قوه عاقله)، اصطلاح وابسته) , تهذیب نفس ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

در جهان شناسی سینوی کل هستی بر اساس نظام متقن و منسجم علی و معلولی شکل گرفته و در آن هر موجودی جایگاه مشخص و معینی دارد. عالم طبیعت به عنوان پایین ترین مرتبه هستی تحت تدبیر نفوس سماوی و نفوس سماوی نیز خود تحت احاطه و تدبیر عقول مجرد و در نهایت منتسب به واجب الوجود هستند. در چنین نظامی دعا و ذکر وسیله ای برای اتصال و ارتباط نفوس انسانی با عوالم بالا (نفوس سماوی و عقول مجرد) به منظور جلب منافع و دفع مضرات است. نفوس انسانی از طریق تعالی نفسانی و تکامل قوای عقل نظری و عملی قدرت اتصال و اتحاد با عقول مجرد را یافته و بدین ترتیب قدرت تأثیر در نفوس سماوی موجب پیدایش پدیده های خوشایند و از بین رفتن حوادث نامطلوب در جهان مادی می شوند.چگونگی هماهنگی و انطباق دعا و ذکر با اصول و قواعد عقلی حاکم بر نظام علی و معلولی جهان مسئله ای است که در این مقاله مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.

صفحات :

از صفحه 5 تا 19

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید