مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

امام محمد غزالی یکی از بزرگترین علمای عالم اسلام (و 450 ف 505ه ق)است. ایشان در فلسفه و تصوف و فقه و اصول دانشمندی بزرگ بود . غزالی بزرگترین و تاثیرگذارترین منتقد فلسفه و علم تجربی بود.ایشان اعتقاد داشت که دین در درجه اول برای ترویج و تکامل اخلاق نازل شده است . محمد غزالی نه تنها انکار فلسفه و عقل مورد اشاره و استفاده فلاسفه می کرد بلکه فلاسفه را نیز به کفر و الحاد متهم نمود . غزالی کتابی دارد به نام المنقذ من اضلال (نجات یافته از گمراهی ) که در آن سیر فکری خود از علم کلام به فلسفه و سپس تصوف را شرح می دهد . او در آنجا همه فلاسفه را ، فارغ از قدیم و جدیدشان ، در کفر و الحاد مشترک می بیند. کتاب دیگر غزالی به نام تهافت الفلاسفه تاثیر گذارترین کتاب در تمدن اسلامی در نقد عقل و فلاسفه است . کل عقاید غزالی در خصوص کتاب تهافت الفلاسفه به سبب شخصیت و دانش غزالی همچون صفت او که حجت الاسلام بود ، حجت اسلام و دین شمرده شد و تاثیر خود را در عالم اسلام گذاشت . این تاثیر منجر به تحقیر عقل و در ذیل آن فلسفه و ریاضیات و منطق و دانش تجربی گردید . قبل از غزالی احترام به عقل و خرد و فلسفه و علم در میان ادبا و شعرا بسیار برجسته است . نمونه ها : فردوسی و ناصر خسرو. اما بعد از غزالی و تحت تاثیر او تحقیرِ عقل و خرد و فلسفه و علم، در میان ادبای فارسی نویس ، به صورت گسترده و تا روزگار معاصر ادامه داشته است . بعد از غزالی ، خاقانی و مولانا و شیخ محمود شبستری و حافظ و شیخ بهائی و تا معاصران ، اقبال لاهوری این تاثیر را می بینیم .