مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: ایران بار دیگر بر سرفصل‌های رسانه‌ها تسلط یافت و در راهبرد آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال خاورمیانه در کانون توجه قرار گرفت. درک دقیق تر از جامعه ایران اهمیت و فوریت بیشتری به خود گرفته است. ایران امروز: دایره المعارف زندگی در جمهوری اسلامی، بینش مهمی را برای دانشجویان و خوانندگان عمومی از کشوری که اغلب اشتباه گرفته و پیچیده است، ارائه می دهد که در هاله ای از رمز و راز و درک نادرست است. وارث تاریخ طولانی و فرهنگ و تمدن بزرگ، ایران مظهر موزاییکی غنی، پیچیده و متنوع است که هویت ملی آن را مشخص می کند. تنوع همچنین واژه‌ای کاربردی است که مناظر و جغرافیای ایران، اقوام متعدد و فرهنگ‌ها و سنت‌های متنوع آن‌ها و همچنین سطوح ناهموار و بسیار متفاوت توسعه اقتصادی و صنعتی، گرایش‌های سیاسی متضاد، و اجتماعی و اغلب متناقض را توصیف می‌کند. دیدگاه های فرهنگی به دلیل تاریخ سیاسی پر فراز و نشیب اخیر خود، به نظر می رسد ایران همه این تفاوت های داخلی و تضادهای فاحش را تا حدودی مشخص تر از بسیاری از همسایگان خود در خود جای داده است. انقلاب 1978-1979 جامعه و فرهنگ را به شکلی اساسی دگرگون کرد و زندگی اجتماعی را بازتعریف کرد. نهادهای جدید حکومت داری را ایجاد کرد و فرهنگ، آموزش و نظام حقوقی را اسلامی کرد تا جامعه جدیدی ایجاد کند که فرمانروایی تقوا و فضیلت را آغاز کند. با این حال، اسلامی‌سازی باید با تاریخ و فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و پرافتخار و همچنین با واقعیت‌های یک جهان وابسته، پسامدرن و جهانی‌شده کنار می‌آمد که ایران به‌عنوان کشوری در حال توسعه در آن در حاشیه قرار دارد. در این چارچوب، پویایی و پیچیدگی زندگی اجتماعی در جمهوری اسلامی آشکار می شود. این دایره المعارف منبعی برای اطلاعات به روز و معتبر در مورد طیف کاملی از موضوعات مهم مورد علاقه است. پوشش جمهوری اسلامی در اینجا در دسته بندی های کلی تاریخ، سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ قرار می گیرد. مهمترین جنبه های زندگی در ایران پس از انقلاب - دوران جمهوری اسلامی تا کنون - مورد تاکید قرار گرفته است. گستره وسیع مدخل ها، غنا و پیچیدگی جامعه ایرانی، وجوه متعدد و متنوع، تجلیات و جلوه های ظاهری آن، و پاسخ های ظریف آن به سرکوب سیاسی، بی ثباتی، جنگ، بحران فراگیر و تنش مزمن مدرنیته و سنت را نشان می دهد. برخی از مدخل های طراحی شده برای برجسته کردن این پدیده های مهم حول محور موزاییک قومی کشور، نقش و جایگاه اجتماعی زنان، حجاب، نظام آموزشی، ورزش، روشنفکران، هنر و بیان هنری، ادبیات، شعر، آشپزی، بهداشت و درمان و خانواده. سایر ورودی ها از منطقه گرایی و توسعه شهری گرفته تا صنعت نفت، کشاورزی، سیستم بانکی، مسائل مربوط به ثروت و فقر، ساختار طبقاتی و تحرک اقتصادی، و بخش خصوصی را شامل می شود. در تعدادی از حوزه های مهم، پدیده های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تلاقی می کنند. این تقاطع ها در ورودی های مربوط به فناوری ارتباطات و رادیو و تلویزیون، اینترنت، روابط عمومی، رسانه های الکترونیکی و چاپی، و برنامه ریزی خانواده و مراقبت های بهداشتی منعکس می شوند. گاهشماری، کتابشناسی انتخاب شده و عکس ها مکمل مدخل ها هستند.

ترجمه ماشینی: ایران و چالش تنوع: بنیادگرایی اسلامی، نژادپرستی آریایی‌گرا و مبارزات دموکراتیک اثر علیرضا اصغرزاده (پالگریو مک میلان) ساخت نژادپرستانه آریا/آریا و آریایی‌گرایی را در بافتی ایرانی مورد بازجویی قرار می‌دهد و استدلال می‌کند که تفسیر نژادپرستانه از این مفاهیم هندی را به دست آورده است. - قومیت فارسی زبان اروپایی برتری نسبت به ملیت ها و جوامع غیرفارس ایران است. علیرضا اصغرزاده با تکیه بر تحقیقات چند رشته ای تاریخ، جامعه شناسی، ادبیات، سیاست، مردم شناسی و مطالعات فرهنگی، جایگاه ممتاز فارسی و اقوام فارس را در ایران معاصر نقد می کند. این کتاب تفاوت و تنوع را به‌عنوان موضوعات عمده سیاسی-اجتماعی برجسته می‌کند که مسیر آینده تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران را تعیین خواهد کرد. اصغرزاده با اشاره به نارسایی فزاینده بنیادگرایی اسلامی در عملکرد به عنوان یک روایت کلان، رویکرد نژادپرستانه حکومت اسلامی کنونی را در قبال مسائل اختلاف و تنوع در کشور بررسی می کند و نشان می دهد که چگونه این مسائل موجودیت رژیم اسلامی را به چالش می کشد. ایران. این مطالعه یک اثر چند رشته‌ای است که در زمینه‌های تاریخ، جامعه‌شناسی، ادبیات، سیاست، مردم‌شناسی و مطالعات فرهنگی برای بررسی پیدایش، توسعه و تداوم اندیشه‌های نژادپرستانه در ایران است. این کتاب به تحلیل روابط میان اندیشه‌های نژادپرستانه اروپایی، ایجاد خانواده زبان‌های هندواروپایی، و پیدایش نژادپرستی مدرن در ایران می‌پردازد و ساخت مفاهیمی مانند آریا، نژاد آریایی و آریایی‌گرایی را در بستر ایرانی مورد پرسش قرار می‌دهد. این پژوهش با قرار دادن ایران در چارچوب گفتمان شرق شناسی و با بررسی تحولات فرهنگی، زبانی و قومی آن در پرتو بازسازی شرق شناسانه/آریایی تاریخ ایران، سطوح مختلف ملت سازی، هویت سازی و ناسیونالیسم تهاجمی را در ایران بررسی می کند. . این نشان می دهد که چگونه ناسیونالیسم و ​​نژادپرستی برای قرار دادن اقوام ایرانی هندواروپایی زبان در موقعیت برتری در برابر ملیت ها، گروه های قومی و جوامع غیرفارس ایران کار کردند. با این کار، مفاهیم متعارف تاریخ، فرهنگ و زبان ایران را با امتیاز دادن به ویژگی چند ملیتی، چند فرهنگی و چند زبانه جامعه ایران به چالش می کشد. این مطالعه با استفاده از دیدگاه‌ها و چارچوب‌های نظری متعدد، مسائل مربوط به نابرابری قومیتی، طرد و ستم در ایران را از دیدگاه ضد نژادپرستی و ضداستعماری تحلیل می‌کند. وجود نژادپرستی در ایران را به عنوان یک عامل تعیین کننده برجسته در ایجاد نابرابری اجتماعی، سرکوب و روابط نابرابر قدرت تثبیت می کند. این تحقیق با بررسی آثار منتخب تاریخ، ادبیات، دین، سیاست و نشریات مختلف رسمی و غیر رسمی، به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه گروه غالب از سایت‌هایی مانند ادبیات، تاریخ، زبان و نظام آموزشی به عنوان فضاهای استراتژیک برای توجیه موقعیت ممتاز خود استفاده می‌کند. در جامعه. از طریق کاوش انتقادی از گفتمان مسلط، این مطالعه این امکان را پیشنهاد می‌کند که اقلیت‌ها می‌توانند از سایت‌های گفتمانی خود برای مقاومت در برابر اعمال نژادپرستی، استعماری و ستم استفاده کنند. برای این منظور، تحلیلی از گفتمان «ضد هژمونیک» ارائه می دهد که توسط حاشیه نشینان برای مقاومت و مبارزه با نژادپرستی ایجاد شده است. این مطالعه به محدودیت های آشکار این سایت ها برای افراد مستعمره اشاره می کند و راه هایی را برای بهبود اثربخشی آنها ارائه می دهد. به عنوان یک نتیجه گیری، این مطالعه جهت گیری های آتی برای تحقیق و احتمالات برای تحولات دموکراتیک در یک بافت ایرانی و همچنین خاورمیانه را برجسته می کند. اصغرزاده در تکمیل این پژوهش، علاوه بر بهره‌مندی از تجربیات دیگر در قالب روایت‌های موجود پیرامون موضوع، از تجربیات و دانش شخصی خود نیز بهره می‌برد. اصغرزاده به عنوان عضوی از قومیت اقلیت آذربایجانی در ایران، از دوران کودکی درد و رنج ناتوانی در برقراری ارتباط، خواندن و نوشتن به زبان مادری خود را آموخت. اندکی پس از تأسیس سلطنت پهلوی در سال 1925، تمامی اقوام و ملیت های غیرفارس در ایران از حق تحصیل به زبان خود محروم شدند. علی‌رغم اینکه آذری‌ها، کردها، عرب‌ها، بلوچ‌ها، ترکمن‌ها و دیگران اکثریت عددی کشور را تشکیل می‌دادند، دولت تلاش کرد زبان‌ها، فرهنگ‌ها و تاریخ ما را با زبان اقلیت فارس جایگزین کند. ما به عنوان شهروندان غیرفارس ایران، در معرض اعمال آشکار و شرم آور زبان کشی، نابودی فرهنگی و یکسان سازی اجباری قرار گرفتیم. اصغرزاده تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در سیستم آموزشی به پایان رساند که در آن اجازه خواندن، نوشتن و حتی صحبت کردن به زبان مادری خود را نداشت. نظام آموزشی در ایران حس سطحی ناسیونالیسم مبتنی بر زبان و هویت فارسی را ترویج و به اجرا گذاشت. خصلت بسیار چندفرهنگی، چند قومیتی و چندزبانه جامعه ایران به صراحت رد شد. محیط مدرسه، کتاب‌های درسی، برنامه‌های درسی، فعالیت‌های فوق برنامه، معلمان و کارکنان اداری مدرسه، همه از دیدگاهی پیروی می‌کردند که ایران را یک ملت با یک زبان و یک هویت می‌دید. در اصل، تکفرهنگی و تک زبانی به دکترین رسمی فرآیندهای ملت سازی در کشور تبدیل شد. در نتیجه، خود نظام آموزشی ایران به عنوان موتوری عظیم برای زبان کشی، فرهنگ زدایی و همسان سازی عمل کرد. اصغرزاده مانند میلیون‌ها ایرانی غیرفارسی زبان، در حسرت نظام آموزشی بزرگ شد که در آن تفاوت و تنوع بها داده می‌شد، جایی که دانش‌آموزان تشویق می‌شدند و احساس غرور می‌کردند تا به زبان خود صحبت کنند، تاریخ خود را همراه با تاریخ‌های دیگر بخوانند، ببینند. که کمک‌های مردمشان در کتاب‌های درسی در کنار سایر مشارکت‌ها ثبت شد تا از اینکه چه کسانی هستند و از کجا آمده‌اند، احساس غرور کنند. با این حال، دستیابی به این اهداف و اهداف در زادگاه او برای من و میلیون‌ها دانش‌آموز، معلم و مربی دیگر یک ایده‌آل باقی ماند. اصغرزاده در اوایل دهه 20 خود ایران را ترک کرد و آرزو داشت در جامعه ای زندگی کند که تفاوت و تنوع در آن محترم شمرده می شد. بعدها که بالاخره اصغرزاده به مراکز آموزشی کانادا راه یافت، از دیدن سطح توجه، بحث و تحلیلی که به مفهوم سازی، نظریه پردازی و درک تفاوت و تنوع در این مؤسسات آموزشی و آموزشی انجامید، واقعاً تحت تأثیر قرار گرفت. اصغرزاده در کانادا بود که خواندن و نوشتن را به زبان مادری خود آموخت. او به مدت سه سال از نزدیک با یک مجله دو زبانه که توسط مرکز اجتماعی آذری-کانادایی در تورنتو منتشر می شد، همکاری کرد. اندکی بعد سردبیر مجله آذربایجانی-فارسی دیگری به نام قرطلوش شد. کار با این مجلات راه های جدیدی برای یادگیری در مورد مسائل قدرت، هژمونی فرهنگی و سرکوب زبانی باز کرد. صرف این واقعیت که بخشی از این مجلات به زبان آذری نوشته شده بود، دلیل کافی بود تا اعضای زبان غالب او و همکارانش را خائن، تجزیه طلب و تجزیه طلب معرفی کنند. دوستان و آشنایان سابق بدون خواندن مجله و اطلاع از محتوای آن، شروع به منزوی کردن او کردند و اصغرزاده را عنصری خطرناک و رادیکال و بی‌وفا به تمامیت ارضی ایران می‌دانستند. به دلیل همین تجربه دردناک بود که او به درجه کوته فکری و کوته فکری که حس ارتجاعی ملت، ملی گرایی، مرزهای ملی و ملت گرایی می تواند ایجاد کند، پی برد. تجربه رفتار ظالمانه اعضای گروه مسلط باعث شد تا متوجه شوم که قرار گرفتن در یک مکان ممتاز به دلیل زبان و قومیت خود تا چه حد می تواند فرد را از شرارت بی عدالتی و ظلم کور کند. اقدامات و رفتارهای سرکوبگرانه برخی از اعضای گروه مسلط منجر به درک عمیق و قدردانی او از حقوق و آزادی های اساسی مانند آزادی بیان، حقوق دموکراتیک و حق تعیین سرنوشت در هر دو سطح فردی و جمعی شد. تجربه نوشتن و اداره یک مجله به زبان اقلیت، مرا در مرکز برخوردهای مختلف ملی‌گرایانه، قومی و زبانی قرار داد. اصغرزاده روز به روز بیشتر به این درک می رسید که با توجه به تاریخ استبداد شرقی، اتهامات خودسرانه، آزار و اذیت ها و به حاشیه راندن در بافت ایرانی و خاورمیانه، هر گونه تصور از یک نظام دموکراتیک در جامعه ای مانند جامعه ما باید به وضوح مبتنی باشد. اصل بیان شده «حق تعیین سرنوشت». این بدان معناست که هر نظام دموکراتیک برای ما باید مبتنی بر تمایل و تمایل داوطلبانه ملیت های مختلف برای گرد هم آمدن و تشکیل یک نظام سیاسی فدرال یا کنفدراسیون باشد. ضروری ترین نیاز چنین نظامی، هم به رسمیت شناختن و تحقق آزادی فردی و جمعی ملیت ها و اقوام مختلف ایران در انتخاب و تعیین سرنوشت دموکراتیک خود است. برای یک فعال ضد نژادپرستی و ضد ظلم، کار بر روی موضوعات تفاوت و تنوع یک موضوع منحصراً آکادمیک نیست و نمی تواند باشد. این، در درجه اول، کار در جهت آرمان های بزرگتر عدالت اجتماعی، حقوق بشر، فراگیری و دموکراسی است. چنین آرمان هایی ممکن است شانس تحقق در بستر خاورمیانه را داشته باشند، تنها در صورتی که حق متفاوت بودن به درستی به رسمیت شناخته و اجرا شود. زمان انکار تفاوت و تنوع، نادیده گرفتن تکثر قومی، فرهنگی، زبانی و مذهبی در جامعه ما ایران مدت هاست گذشته است. زمان آن فرا رسیده است که از یک دموکراسی نماینده فراگیر مطابق با اصول جهانی حقوق و آزادی های بشر استقبال کنیم. این کتاب به چهار بخش اصلی به هم پیوسته تقسیم شده است: (1) مسائل نظری و روش شناختی. (2) تنوع ایرانی در بافت های تاریخی. (3) گفتمان مسلط و ضد روایت

ترجمه ماشینی: از زمان انقلاب خود در سال 1979، ایران به عنوان سنگر اسلام رادیکال و حامی تروریسم در نظر گرفته شده است. به گفته کامروا، تمرکز بر سیاست داخلی پرنوسان و روابط خارجی آن، توجه را از دگرگونی های ظریف تری که در سال های اخیر در آنجا رخ داده است، منحرف کرده است. با فوت آیت‌الله خمینی، فضای سیاسی آرام‌تری در ایران گشوده شد که مشوق بحث‌های فکری و سیاسی بین نخبگان دانش‌آموز و اصلاح‌طلبان مذهبی بود. آنچه از این تعاملات پدید آمد، سه ایدئولوژی رقیب بود که کامروا آنها را به عنوان محافظه کار، اصلاح طلب و سکولار دسته بندی می کند. همانطور که کتاب به درستی نشان می دهد، این تحولات که در حد یک انقلاب فکری است، پیامدهای عمیق و گسترده ای برای آینده جمهوری اسلامی، مردم آن و به احتمال زیاد برای کشورهای خارج از مرزهای آن خواهد داشت. این روایت تامل برانگیز از صحنه فکری و فرهنگی ایران، دیدگاه‌های کلیشه‌ای درباره ایران و روحانیون آن را مخدوش خواهد کرد.

چکیده ماشینی : این کتاب با استفاده از روشی الهیات محور برای درگیر شدن با پدیده های تاریخی و فرهنگی، چالشی را که الهیات انقلابی شیعی در ایران با کنوانسیون های غربی در زمینه الهیات، انقلاب و نقش دین در خلق هویت مطرح کرده است، بررسی می کند. نویسنده با ارائه نقدی سخت از ادبیات کنونی درباره اسلام سیاسی و انقلاب اسلامی ایران در سال 1979، پیشنهاد می‌کند که ادبیات کنونی از درک و درگیری با انقلاب و اندیشه آن به عنوان پدیده‌های دینی ناتوان است. متفکران شیعه که مبتنی بر تجربه ایمان بی قید و شرط به خدا هستند، تمایزی را بین امر انسانی و الهی تشخیص می دهند. این متفکران با توجه به چالش ساختن جامعه با فضیلت، الگویی از اقتدار و اخلاق مبتنی بر میانجیگری، تفسیر و مشارکت در تجربه ایمان ارائه می کنند. اوری گلدبرگ این مدل تفسیری را با استفاده از طیف وسیعی از ابزارهای نظری، به ویژه الهیات انتقادی برگرفته از تفکر یهودی و مسیحی، در نظر می‌گیرد. او از خوانش دقیق چندین متن نوشته شده توسط اندیشمندان برجسته شیعی ایران بین سال‌های 1940 تا 2000 استفاده می‌کند که بیشتر آنها برای اولین بار به انگلیسی ترجمه شده‌اند تا گفتمانی پر جنب و جوش و پیچیده را آشکار کند. این کتاب با ارائه دیدگاهی جدید بین ادیان در مورد موضوعی که معمولاً خارج از محدوده چنین پژوهشی است، مرجع مهمی برای پژوهشگران ایران شناسی، اسلام سیاسی، الهیات و مطالعات فرهنگی خواهد بود.

نشست «بررسی تاریخی هویت یابی و ملت سازی نوین شیعه» عنوان جلسه ای است که با ارائه دکتر موسی نجفی در دی ماه سال ۹۷ در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار گردید. دکتر موسی نجفی، سخنران این نشست، معتقد است که هویت یابی و ملت سازی نوین شیعه در کنار سایر عناصر هویتی ایرانی می باشد. به نظر ایشان دعوای هویت را می توان در سه نظریه خلاصه کرد. یکی نظریه «ایران باستان» است که امروز در ایرانشهری نمود دارد. دوم؛ «بازگشت به خویشتن و تلفیق اسلام و ایران» است. نظریه سوم هم، نظریه¬ایست که می خواهد همه اینها را در یک تفسیر مدرن بپذیرد. دکتر موسی نجفی خود را در نظریه دوم قرار می دهد. او معتقد است، هویت ایرانی در طی سه مرحله شکل گرفته است. یک مرحله ۵۰۰ ساله داشته که از صفویه شروع شده و هویت شیعی ما بوده است. مرحله دوم، هویت ۹۰۰ ساله ماست که از صدر اسلام تا صفویه است. در این مرحله عنصر زبان فارسی در آن نقش پررنگی دارد. ما جز خلافتی بودیم که همه مسلمان هم بودند، لکن آنچه ما را متمایز می¬کرد، مذهب ما نبوده بلکه زبان ما بوده است. سومین مرحله تأثیرگذار در هویت ما، هویت ایران باستانی ما در دنیای قدیم و تخت جمشید و هخامنشیان و… است. دکتر نجفی در این نشست به شرح نظریه خود و نسبت آن با سایر نظریه ها می پردازد. به عقیده وی این سه مولفه نسبت طولی دارند و آنچه در قرن دهم اتفاق افتاده این بوده که مذهب شیعه به این عناصر فرهنگی شخصیت سیاسی داده است و سبب شکل گیری هویت جدیدی شده است.

سوم سوگواری از وجوه بارز حیات فرهنگی و اجتماعی جوامع مختلف در طول تاریخ بوده و از جمله آدابی است که همة جوامع با ادیان و فرهنگ‌های گوناگون به آن توجه دارند. در ایران نیز این رسم همواره در طول تاریخ تا به امروز، به مناسبت‌های مختلف و با اهمیت خاصی انجام می‌شده است که از جمله می‌توان به مراسم سوگواری زرتشتیان در ایران باستان اشاره کرد. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی مرسوم در تحقیقات تاریخی، و متکی بر داده‌های متون و منابع اصلی و پژوهش‌های انجام‌شده، به بررسی این سؤال می‌پردازد که آداب و رسوم سوگواری (شامل مراسم تطهیر، مراسم تدفین، پوشاک و خوراک) در میان زرتشتیان در ایران باستان چگونه بوده است؟ دستاورد‌های پژوهش حاضر حاکی از آن است که برپایی مراسم سوگواری ساده و به‌دور از تجمل، خودداری از شیون و زاری بسیار، استفاده از خوراک و پوشاک ساده و برگزاری مراسم سوم، از مهم‌ترین آموزه‌های دیانت زرتشتی در برپایی این مراسم بوده است.

این کتاب تکمیل شده و تفصیل یافته به جلسه سخنرانی است که در ماه محرم و صفر سال ۱۳۸۸ قمری ( ۱۳۴۶ شمسی ) توسط استاد شهید مرتضی مطهری ایراد شده است . مطالب بحث شده در این سخنرانی ها مجموعا در سه بخش داسلام از نظر ملیت ایران » ، « خدمات اسلام به ایران » ، و « خدمات ایران به اسلام ، تدوین یافته است . در بخش اول به این پرسش پاسخ داده شده است که آیا هیچ گونه تضاد و تناقضی میان احساسات مذهبی و احساسات ملی ما ایرانیان وجود ندارد یا اینکه اساسا دارای دو نوع احساس متضاد ( مذهبی و ملی ) می باشیم ؟ برای پاسخ به این پرسش ، موضوعاتی چون ناسیونالیسم ، مقیاس ملیت ، داعیه ی جهانی اسلام ، مذهب تشیع ، و مطالبی از این دست مورد بحث و بررسی واقع شده است . بخش دوم متکفل پاسخ به پرسش دیگری است و آن اینکه دین اسلام آنگاه که در چهارده قرن پیش به ایران وارد شد ، چه تحولات و دگرگونی هایی در میهن ما به وجود آورد و آیا اصولا ورود اسلام به ایران برای این کشور موهبت بود یا فاجعه ؟ جهت پاسخ به این پرسش ، ابتدا افکار و عقاید مذهبی عامه مردم ایران در زمان ظهور اسلام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و از جمله به آیین های زردشتی ، مسیحی ،مانوی ، مزدکی ، بودایی و عقاید آریایی پرداخته شده است . همچنین نظام اجتماعی ، خانوادگی و اخلاقی ایران قبل از اسلام ، تحت بررسی قرار گرفته و تأثیر اسلام بر آنها مورد ارزیابی واقع شده است . در بخش سوم ، به پرسش دیگری پاسخ داده شده و آن اینکه ایرانیان چه نقشی در نشرو بسط تعاليم دين اسلام داشته اند و انگیزه ایرانی دراین خدمات چه بوده است ؟ برای پاسخ به این پرسش ، خدمات گسترده ی ایرانیان مسلمانان در هند ، کشمیر ، چین ، مغرب و شمال آفریقا مورد بررسی قرار گرفته است . همچنین از عالمان علوم اسلامی همچون علم قرائت ، علم تفسیر ، حدیث و روایت ، فقه و فقاهت ، فلسفه و حکمت ، عرفان و تصوف که اصلا ایرانی بوده اند نام برده شده و خدمات علمی ایشان در طی قرون متمادی مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است . چاپ پنجاه و دوم این کتاب توسط انتشارات صدرا در سال ۱۳۹۴ منتشر شده است . کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» تالیف مرتضی مطهری، دارای سه بخش می باشد. در بخش اول به این پرسش پاسخ داده شده است که ایا هیچ گونه تضاد و تناقضی میان احساسات مذهبی و احساسات ملی ما ایرانیان وجود ندارد یا اینکه اساسا دارای دو نوع احساس متضاد (مذهبی و ملی) می باشیم؟ بخش دوم متکفل پاسخ به پرسش دیگری است و آن اینکه دین اسلام آنگاه که در 14 قرن پیش به ایران وارد شد، چه تحولات و دگرگونی هایی در میهن ما به وجود آورد و آیا اصولا ورود اسلام به ایران برای این کشور موهبت بود یا فاجعه؟ در بخش سوم به پرسش دیگری پاسخ داده شده است و آن اینکه ایرانیان چه نقشی در راه نشر و بسط تعالیم دین اسلام داشته اند و انگیزه ایرانی در این خدمات چه بوده است؟ با مطالعه کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، خواننده به این نتیجه روشن دست خواهد یافت که «مسائل مشترک اسلام و ایران هم برای اسلام افتخار آمیز است هم برای ایران». فهرست مختصری از مطالب کتاب: - اسلام از نظر ملیت ایرانی، ملت پرستی در عصر حاضر. - تعصبات ملی، خدمات ایرانیان به اسلام. - غلبه اسلام بر تعصبات، خدمات اسلام به ایرانیان. - اظهار نظرها، آیین زردشتی دین رسمی کشور. - ثنویت زردشتی، نظام اجتماعی خانوادگی، اخلاق زردشتی. - تعلیم و تعلم زنان، کتابسوزی ایران و مصر. - کارنامه ی اسلام در ایران. ذوق و صنعت. - تمدن اسلام. صمیمیت و اخلاص. - اسلام در کشمیر و چین و... نخستین حوزه ی علمیه. - آغاز تدوین و تألیف عرفان و تصوف تا طبقه نهم. - فقه و فقاهت، ادبیات، کلام، فلسفه و حکمت. - طبقات مختلف دانشمندان تا طبقه سی و سوم. - دو قرن سکوت!