مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نقش اساسي دين و مذهب در پيدايش، دگرگوني و بالندگي فرهنگ و تمدن بشري، امري انکارناپذير است. اسلام و مذاهب آن بن‌مايه تمدن اسلامي را تشکيل داده و شاخه‌هاي اين تمدن عظيم را به هم پيوند زده‌اند. در کتاب حاضر چگونگي شکل‌گيري آيين تشيع، نحوه ورود اسلام و تشيع به ايران، گسترش و نفوذ آن در ايران و به‌ويژه در سلسله مناطق جبال نظير لرستان، همراه با آيين‌ها و باورهاي شيعي ديار زاگرس‌نشين لرستان مورد بررسي قرار گرفته است.

رویکردی تاریخی در شرح و بررسی وضعیت و جایگاه تشیع و علمای شیعه در تاریخ ایران، از زوال صفویه تا پایان سلسله زندیه است. در این راستا، فصل اول، به اختصار اوضاع سیاسی کشور را هم‌زمان با حمله افاغنه به ایران و حکومت هفت‌ساله آن‌ها و چگونگی تسلط نادرشاره افشار بر اوضاع نابسامان کشور و مهم‌ترین اقدامات وی در برقراری نظم و امنیت در جامعه و سپس روی کار آمدن سلسله زندیه با تاکید بر اقدامات کریم‌خان زند بررسی شده است. در فصل دوم، وضعیت و جایگاه تشیع و چگونگی برخورد حکومت‌ها با علمای شیعه و شیعیان از آغاز ورود اسلام به ایران ـ با تاکید بر دوره صفویه که اوج قدرت شیعیان است ـ تا پایان این دوره، مورد مطالعه قرار گرفته است. نویسنده در فصل سوم، به وضعیت سیاسی تشیع و چگونگی تعامل دولت‌ها با روحانیون شیعی به‌هنگام سقوط سلسله صفویه و تسلط افغان‌ها بر کشور و هم‌چنین در دوره افشاریه و زندیه با تاکید بر سیاست مذهبی نادرشاه افشار و کریم خان زند پرداخته است. درنهایت آخرین فصل کتاب، وضعیت فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره مورد مطالعه را تبیین و بررسی نموده است.

نويسنده در کتاب حاضر، به تاريخ تشيع در اندلس از نخستين روزهاي ورود تا پايان قرن دهم هجري و سقوط اندلس اشاره کرده است. وي در صدد است تا علل واقعي اقدامات دولت‌هاي حاکم بر اسپانيا را تحليل نمايد. کتاب حاضر در يازده باب تنظيم شده است. از عناوين فصول آن مي‌توان به «جريان مهدويت در غرب اسلامي»، «معتزله و انديشه اعتزال در غرب اسلامي» و «آثار مکتوب شيعي در دولت‌هاي مغرب و اندلس» اشاره کرد.

جلد دوم از این مجموعه که برای دانشجویان رشته‌ی تاریخ اسلام، تاریخ تمدن اسلامی و تاریخ تشیع فراهم آمد متضمن بررسی دولت‌ها، حکومتةها، خاندان‌ها و خدمات علمی و فرهنگی شیعه با تأکید بر مناطق شرق اسلامی است.

یکی از اساسی‌ترین و حساس‌ترین مسائلی که باید همیشه مطرح شود و به صورت دقیق ابعاد آن مورد کنکاش قرار گیرد، موضوع امامت است. دشمنان اسلام و امت اسلامی همیشه به دنبال آن بوده‌اند که چراغ هدایت جامعه اسلامی و مسلمین را که همان امامت بوده از سر راه بردارند، چراکه اصلی‌ترین مانع آن‌ها در تسلط بر جوامع اسلامی و شیعی جایگاه رفیع امامت است. به همین دلیل باید برای مطرح شده بحث امام و مقام امامت در میان امت اصرار داشته باشیم. کتاب حاضر دربردارنده مجموعه مباحث درسی نویسنده در مرکز تربیت معلم امام خمینی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی و موسسه غیردولتی آموزش عالی حکیم جرجانی گرگان، با موضوع تحلیل تاریخ ولایت و امامت است.

کتاب حاضر، حاوی برخی از فراز‌ و فرودهای تاریخ زندگانی ائمه از دوران «امام علی (ع)» تا آغاز عصر غیبت کبری آمده است. هدف از نگارش این کتاب، بررسی روند زندگی و رویدادهای مربوط به راهنمایان الهی و دنبال‌کردن راه ایشان است. مطالب کتاب در هفت بخش تدوین شده است. بخش اوّل، شامل مبانی و کلیات؛ نیز منابع و مأخذ و تعریف امامت و خلافت و معانی آن از دیدگاه تسنن است. در این کتاب دوران امامت علوی، دوران امامت حسنین (ع)، شیعه بعد از واقعة کربلا، عصر نهضت علمی و فرهنگی شیعه، عصر گسترش و ساماندهی شیعه، و عصر وکالت بررسی شده است.

مجموعه مقالات و سخنرانی‏هایی است که رضا استادی در تبیین و دفاع از معارف شیعی و مسائل کتابشناسی و روش تحقیق ارائه کرده و در مجموعه حاضر سامان یافته است. مقاله اول این مجموعه درباره تاریخ پیدایش و گسترش شیعه و شیعه در احادیث پیامبر (ص) است. برخی از دیگر موضوعات مجموعه عبارتند از: روش تحقیق، دائرةالمعارف‏‏نویسی، علامه بلاغی، صحیفه سجادیه، نکات عرفانی، نهج‏البلاغه، شرایط اجتهاد، آثار محقق حلی و مشکلات حوزویان.

پژوهشی تحلیلی در تاریخ امامت و تاریخ اندیشه سیاسی شیعه است. این مطالب در 7 فصل برای تدریس در دانشگاهها تهیه شده است. ابتدا منابع و متون تاریخنگاری شامل منابع اخبار، کتب رجال، کتب تاریخ عمومی، منابع جغرافیایی و متون کلامی تحلیل و ارزیابی شده سپس شئون و مراتب امامت تبیین شده است. مرجعیت دینی، رهبری سیاسی، ولایت از شئون اساسی امام محسوب می‏شود. نظریه‏های خلافت، دلایل قرآنی و حدیثی امامت حضرت علی (ع)، حکومت حضرت علی، عصر امام حسن (ع)، قیام امام حسین (ع)، عصر تکون و ساماندهی شیعه، عصر جدید در حیات شیعه عناوین اصلی کتاب را تشکیل می‏دهد.