مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 198
ولایت در عرفان (با تکیه بر آرا امام خمینی (ره) و ابن عربی)
نویسنده:
یداله چوپانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بحث ولايت پيوند ناگسستنی با نظريه انسان كامل در عرفان دارد، چه اين كه نـزد عارفـان، انسان، جامع همه مراتب هستی بوده و آينده تمام نمای أسماء و صفات الهی اسـت، البتـه ايـن حقيقت در تمامی افراد انسان به گونه ای نهفته و ناشكفته نهاده شده است و هر انسـانی بـالقوه تمام كمالات اين جلوه الهی را داراست و از اين ميان تنها اهل معرفـت و ولايـت هسـتند كـه بالفعل واجد همه اين كمالات می شوند. بزرگان اهل عرفان معتقدند كه ولايت، باطن نبوت و نبوت، ظاهر ولايت را تشكيل می دهد و به بيان ديگر با تجلی ولايت در بعضی مشاهد هستی و نشئت وجود است كه نبـوت شـكل می گيرد، هم چنان كه خلافت از ثمرات ولايت اسـت. و نيـز يكـی از مهـم تـرين مباحـث در ولايت، به خصوص از ديدگاه عرفانی آن، بحث «ختم ولايت» است كه هنوز هـم معركـه آراء اهل ذوق و صاحب نظران در عرفان می باشد. نگارنده سعی دارد ضمن اشاره ای مجمل به رويكرد گروهی عارف نمايان در باب ولايـت، در تبيين و تشريح حقيقت ولايت در عرفان و رابطه آن با نبوت و رسالت، با تمسك جستن به برخی آيات و روايات دينی، به بررسی ديدگاه های اهل معرفت، به ويژه امام خمينی (ره) و ابن عربی كه به قله رفيع مكاشفه و مجاهده دل و روحانيـت درون نائـل گرديـده انـد بپـردازد و از انديشه های عرفانی آنان به قدر ميسور نتايجی حاصل نمايد.
صفحات :
از صفحه 83 تا 111
بازتاب مبانی سیر و سلوک و عرفان در شعر شهریار
نویسنده:
حسین آریان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
امروزه ديگر آن عرفان و سير و سلوكی كه از صدر اسلام به بعد سراغ داشتيم كمتـر نمـود ظاهری دارد اما به عنوان حركتی درونی از بنده به خالق، كه در واقع نفس همان سير و سـلوك و تصوف است، در انديشه های برخی از معاصرين نيز به روشنی می توان يافت. استاد شهريار نيز با توجه به رشـد و پـرورش در خـانوادهای باورمنـد و ديـنمـدار، دارای پايه های اعتقادی محكمی بودند كه بعدها در پي تحولات شديد روحی، كه بخشـی از آن پـس از شكست عاطفی ايشان روی داد، آگاهانه تر و ژرفتر به گرايش هـای عرفـانی روی آوردنـد. اين گرايش آشكار و انديشمندانه را در لابلای اشعار استاد شهريار می توان به روشنی دريافـت؛ حتی شهريار معتقد است شعر برای اينكه به كمال برسد ابتدا بايد به عرفان برسـد تـا جاودانـه شود.
صفحات :
از صفحه 197 تا 222
سرای سکوت (بحثی درباره سکوت و تولد دوباره مولوی در دیدار با شمس تبریزی)
نویسنده:
ابراهیم استاجی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
«سکوت» یکی از مفاهیم بنیادین عرفان، به ویژه عرفان اسلامی، است. یکی از کسانی که به این سکوت عرفانی نائل می شود و تولد دوباره می یابد، مولوی است. مطالعه در آثار او و رابطه اش با شمس تبریزی نشان می دهد که شمس، خاموشی و سکوت را به مولوی آموخت تا از درون مولوی متشرع، مولوی عارف و عاشق زاده شود. این طبیب حاذق روان دریافته بود که انباشتگی اطلاعات در مولوی مهم ترین مانع است و به همین دلیل به او آموخت «که تعلم نیز حجاب بزرگ است». شمس با دقت مراقب احوال مولوی بود و مولوی هم شیفته شمس، اما تا تهی شدن از خود راه درازی در پیش بود. به همین دلیل، شمس به دفعات آموزه های خود را تکرار می نمود. حتی به نظر می رسد مسافرت های گاه و بی گاه شمس با هدف خاصی صورت می گرفته است تا مولوی سرانجام نه شمس تبریزی، بلکه شمس درونی خود را بیابد. آموزه های شمس بی نتیجه نماند. چنان که تغییر حال مولوی و آثار او زاده دیدار او با شمس، تاثیر آموزش های او و فراگیری سکوت عرفانی بود. شاید به همین دلیل مولوی تخلص «خاموش» را برای خود برگزید. سرانجام مولوی با تسلیم کامل خود به شمس، خاموشی را تجربه کرد تا با نشستن در مرکز این توفان، آتشفشان دلش سر باز نماید و سرانجام با فراگرفتن سکوت عرفانی، تولد دوباره بیابد و به مولوی عاشق و عارف جاودانه ای بدل گردد.
صفحات :
از صفحه 9 تا 27
بررسی و تحلیل ظرفیت های تمثیلی عرفانی در حکایاتی چند از نزهة الارواح
نویسنده:
فاطمه کوپا
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اثر ادبی (روایت تمثیلی عرفانی) برانگیزنده تجربه ای عمیق و متفاوت است که در نهایت به «خلاقیت هنری» یعنی آفرینش «راوی» و بازآفرینی «روایت گر» اثر ادبی منجر می شود. لذت زیبایی این گونه آثار ناشی از آگاهی و درون یافتی است که مخاطب از بازیابی و دریافت چیزی که به اعلی درجه جز خود او است، حاصل می کند؛ به بیان دیگر در این گونه آثار، روایت نیروی محرکه اندیشه، تخیل، تداعی و برانگیزنده معانی از یاد رفته و آوردن آن از سطح لاشعور به اوج شعور و آگاهی است. در کتاب نزهه الارواح، تالیف حسین بن عالم الحسینی، عارف سده هفتم ه.ق. نویسنده با بهره گیری از تمثیل و استفاده از ساختاری ویژه، در بیشتر موارد، میان راوی و مخاطب همسویی ایجاد می کند و از این راه مخاطب را به مفاهیم نهفته در بطن حکایات راه می نماید. پژوهش حاضر ضمن بهره گیری از روش «تحلیل محتوا»، در پی پاسخ گفتن به دو سوال بنیادین است: نحوه بهره گیری مولف نزهه الارواح از ظرفیت های تمثیلی حکایات در چه مواردی خلاصه می شود؟ مفاهیم نهفته در بطن حکایات، مشخصات عمده داستان ها و تمثیل های موردنظر نویسنده کدامند؟ ملاک انتخاب حکایات نیز برجستگی تمثیل ها و مفاهیم عرفانی در این گونه حکایات بوده است.
صفحات :
از صفحه 249 تا 277
مکاشفه عرفانی
نویسنده:
منصوره اشجع
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
كلام عرفان و زبان دل را هيچ مترجمی غير از ذوق و كشف چاره نيست. مقاله حاضر با هدف بررسی مكاشفه عرفانی جهت يافتن پاسخ اين سؤالات نگاشته شده است. 1 -مكاشفه چيست و مربوط به كدامين عالم است و مراتب آن كدام است؟ 2 -تفاوت مكاشفات انبيا و ائمه با مكاشفات اولياء چيست؟ 3 -چگونه مكاشفات را از القائات شيطانی (كشف غلط) بازشناسی كنيم؟ در اين تحقيق پس از بررسی كشف و مراتب آن به اين نتيجه می رسد كه كشف به دو صورت است كشف صوری كه مربوط به ملكوت سفلی و كشف معنوی كه مربوط به ملكوت عليا است. 2 -اوليای الهی و عرفا از مراتب كشف صوری تا كشف ذوقی و از مراتب كشف معنوی تا پايـان مكاشفات سری می توانند راه پيدا كنند و مرتبه خفی و اخفی يعنی خرق حجـب اسـماء و صـفات و استغراق در مقام احديت مخصوص حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار (سلاما... عليها) است. بنابراين مكاشفه تامه محمديه كاملترين مكاشفه ای است كه در امكان يك انسان است. 3 -مكاشفات صحيح مربوط به اهل الله است و در راستای قربه الی الله و در جهت شـريعت الهی است و سالك آن واصل است و رهروان القائات شيطانی از ابتدای راه خود را از عمل بـه شريعت مجاز می دانند بنابراين موجب تمايل آنان به معاصی و حظوظ نفسانی می گردد.
صفحات :
از صفحه 135 تا 163
با مولوی در گذار از جلوه هزار نقش آفرینش
نویسنده:
حجت اله همتی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
عرفان به ما می آموزد که هدف آدمی عبارت است از درک حقیقی عالم معنی. آفرینش جلوه ای است هزار رنگ و هزار نقش از نوری بی رنگ و درخشان؛ یعنی حضرت احدیت و خلقت چیزی جز رنگارنگی این بی رنگی ازلی نیست که «صور» را پدید آورده است و هرچه تفرد و تشخص، تفرقه و تعین و تمایز و تخالف وجود دارد، از همین جا است. کل پیام مولوی، با استفاده از رمزی که خود او در تمایز میان صورت و معنی بیان کرده، قابل تشریح و تفسیر است. در این جستار به تبیین مفهوم «صورت» و «معنی» در اندیشه مولوی بر پایه کتاب فیه مافیه پرداخته شده است؛ دو مفهومی که مولانا دامنه آن را در تمامی عالم هستی، ساری و جاری می داند و از این رهگذر، رفیع ترین آموزه های عرفانی و هستی شناسی خویش را تبیین می کند.
صفحات :
از صفحه 171 تا 185
شریعت، طریقت، حقیقت، از منظر ابن فارض و شیخ محمود شبستری
نویسنده:
گودرزی محمد
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
هماره در طول تاريخ تفكر عرفانی، ميان نوع نگاه عارف و تلقی فقيه از دين، تفاوت جدی وجود داشته است. فقيه متشرع تمام دين را محدود به شريعت می پندارد و ماورای آن را كفر و بدعت می شمارد؛ در حالی كه عارف، دين را شريعت و طريقت و حقيقت می دانـد و شـريعت را ظاهر دين می نامد. از اينجاست كه جماعتی از فقهاء، عرفای حقه الهـی را شـريعت گريـز و حتی شريعت ستيز می خوانند و عرفاء، فقهاء را سطحی نگر و ظاهر بين خطاب می نمايند. ايـن تفاوت در نوع نگاه؛ گاه به خصومت كشيده می شود و فقيه، عارف را تكفير می كند و كـافرش می خواند و ريختن خونش را مباح می داند و از آن سوی عارف، فقيه پای بند به شريعت را در اين امر مأجور می داند و بر وی ترحم روا می دارد. می توان گفت: آنچه زبان فقيه متشرع را به تكفير می گشايد؛ زاييـده دو علـت اسـت: علـت نخست به نگاه سطحی نگر و ظاهر بين فقيه به دين برمی گردد و دومين علت به رفتار شـريعت گريزی برخی حلقه های جهله صوفيه عارف نما كه با سرباز زدن از عمل بـه شـريعت، عرفـای حقه الهی را بيشتر در مظان اتهام قرار می دهند؛ بازمی گردد. در اين مقاله برآنيم تا به تبيين جايگاه شريعت و طريقت و حقيقت نزد عرفـای حقـه الهـی بويژه شيخ محمود شبستری و ابن فارض مصری بپردازيم.
صفحات :
از صفحه 151 تا 172
تجلی خواب عارفان در مثنوی مولانا
نویسنده:
محسنی محمدباقر, مرندی لیلا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان ,
چکیده :
دنيای خواب و رؤيا، جهانی است بس شگرف و شگفت در اعماق اقيانوسی عظيم و عميق با سرزمينهايی كه در آسمان شهرهايش هزاران منظره عجيب و غريب نهان است. آنجا كه همگـان را رخصت سفر و مشاهده عجايب و گوش دادن به غرايب آن بـا چـشم بـرهم نهـادنی اسـت و بيرون آمدن از آن با پيچش دمی و بازدمی. خواب ديدن و پا نهادن به عـالم رؤيـا بـی گمـان تنهـا «حق» از حقوق بشر است كه هيچ قدرتی و هيچ قدرتمندی در جهان قادر به سلب و تـصرف در آن نيست. پهنه خيال و گستره انديشه تنها پناهگاه انسان و شايد تنها ضامن آينده بـشر و بـشریت است چرا كه خيال را حـدی و انديـشه را مـرزی نيـست و جبـاران و زورگويـان روزگـار تنهـا می توانند رؤيای انسان را به كابوس مبدل كنند، ولی قادر به نابودی آن نيستند. در گستره فرهنگ اسلامی و ادبيات منثور و منظوم عرفانی كمتر اثری را می توان يافـت كـه در آن حداقل به اشاره ای يا بيتی به مسئله خواب و رؤيا و خـوابگزاری پرداختـه نـشده باشـد. بدين مناسبت پديده خواب و رؤيا يكی از مسائل مورد توجه شعرا و نويسندگان قرار گرفتـه و پيوسته از مسائلی بوده است كه انديشه افراد عـادی و دانـشمندان را بـه خـود جلـب كـرده و شاعران را به تحقيق در مورد اين پديده واداشته است. مولانا جلال الدين محمد بلخی در آثار خويش، به ويـژه در مثنـوی شـريفش، تحقيقـات و توصيفات كاملی درباره خواب و رؤيا ارائه داده است. از ديدگاه اين شاعر بزرگ خواب و رؤيا پنجره ای به سوی ناديده ها و ناشنيده ها و سرانجام به سوی ناشناخته ها است و در عالم خـواب هر انسانی توان سرك كشيدن به سراپرده عالم ملكوت داشته و با وجود آنكه در آن حالت همه حواس ظاهری از كار می افتد، حواس باطنی شخص با نيرويی خستگی ناپذير به كار می افتـد و يك بيداری حقيقی شامل حال انسان می شود. در اين مقاله سعی بر آن است كه مسئله خواب و رؤيا از منظر صاحب مثنوی مـورد بحـث قرار گرفته و نظرات اجمالی و حدسیات مولانا شاعر بزرگ و نامدار ايرانی در اين زمينه كه بـه نوبه خود جامع و پربار می باشد ارائه گردد.
صفحات :
از صفحه 172 تا 195
معرفت کشفی در نهج البلاغه
نویسنده:
بخشعلی قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
معرفت مجموعه آگاهی های آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است، جز در یک مورد، یعنی معرفت های عرفانی که ورای حیث التفاتی اند، معرفت های آدمی یا حسی اند و یا مفهومی، اما دسته ای از معارف وجود دارند که از آنها می توان با عنوان معرفت های کشفی یاد کرد که بدون توجه به حیث التفاتی و بدون داشتن مصداقی در درون و بیرون، تحقق می یابند که همان معرفت های عرفانی اند. در این مقاله سعی شده است کم و کیف معرفت کشفی، اعم از معرفت التفاتی و غیرالتفاتی (هو هویت) در نهج البلاغه بررسی شود. بر اساس نهج البلاغه معرفت کشفی از راه های معمول عقلانی و حسی به دست نمی آید، بلکه از راه عروض احوال عرفانی و تامل حاصل از نیایش به دست می آید و معروض این احوال واجد نوع خاصی از آگاهی می شود که پیش از آن سابقه نداشته است، برای مثال شخص در این فرایند آگاهی خاصی به امور غیبی پیدا می کند که قبلا هیچ سابقه ای از آن نداشته است، مانند آگاهی خاص به احوال آدمیان.
صفحات :
از صفحه 207 تا 235
دل آدمی و مراتب آن در عرفان اسلامی
نویسنده:
مرتضی شجاری ,زهرا گوزلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
عرفا انسان را آیینه تمام نمای الهی می دانند. از نظر آنها همان گونه که خداوند دارای اسما و صفات مختلف و به تبع آن دارای جلوه های گوناگونی است، حقیقت انسان نیز واحد کثیری است که به واسطه تجلیات گوناگون، اسامی متعدد می یابد. بیشتر صوفیه دل آدمی را حقیقت وی می دانند و جلوه های آن را «لطایف سبعه» نامیده اند. این لطایف عبارتند از طبع، نفس، عقل، قلب، سر، خفی و اخفی. در سیر و سلوک از این هفت مرحله، به عنوان مراحل ترقی و تکامل انسان نام برده می شود. نفس آدمی اگر استعداد خود را کامل کند، یعنی آنچه را که بالقوه دارا است، بالفعل گردد و آیینه تجلی الهی شود، «دل» نام می گیرد که مجمع البحرین و محل تلاقی دو عالم ظاهر و باطن است، در این هنگام گنجایش حق را یافته، عرش الهی می گردد، بنابراین تمامی مراتب و لطایف انسانی را می توان جلوه های «دل» دانست. در این مقاله با اشاره به حقیقت دل از دیدگاه عارفان، کوشش می شود مراتب آدمی یا همان «لطایف سبعه انسانی» در دو قوس نزولی و صعودی، بررسی و تحلیل شود.
صفحات :
از صفحه 139 تا 175
  • تعداد رکورد ها : 198