مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

الشيعة في المملكة العربية السعودية اثر حمزه حسن، پژوهشی است پیرامون بررسی وضعیت شیعیان در عربستان سعودی که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. نویسنده که خود فعال شیعی است، در مقدمه، رسالت خود را از نگارش‌ کتاب، شناساندن‌ جامعه شیعه در عربستان سعودی به خود و دنیای خارج و نیز آگاهی بخشیدن به محدودیت‌ها، تنگناها و موانع سر راه جامعه شیعه و دفاع از شهروندان شیعه در پادشاهی سعودی بیان کرده است.علاوه بر این نویسنده در این کتاب از منابع آرشیوی و اسنادی که‌ از دسترس دیگران خارج است استفاده کرده و به‌طور جامع تاریخ این جامعه را شرح داده است. اثر حاضر، برای آگاهی پژوهشگران‌ و علاقه‌مندان‌ به وضعیت شیعیان در عربستان سعودی اهمیت بسیاری دارد. این کتاب اولین و آخرین کتاب جامعی‌ است‌ که در آن، فقط به جامعه شیعه‌، تاریخ‌ و رویدادهای مربوط‌ به‌ جایگاه‌ آن در عربستان توجه‌ شده است. نویسنده در "جلد اول" کتاب، به دنبال اثبات این موضوع بوده است که شیعه مذهبی جدید در منطقه احساء و قطیف (منطقه شرقی عربستان) نیست‌ و با‌ درج شجره‌نامه خانواده‌های شیعه کوشیده‌ است‌ مدعای خود را مستند کند. پس‌ازاین موضوع، وی رویدادهای منطقه را پس از شهادت امام على (علیه السلام) شرح داده و به حکومت‌های شیعی منطقه یاد شده و حکمرانی پرتغالی‌ها و دوره نخست و دوم‌ حکومت‌ سعودی‌ها و حکومت عثمانی‌ها در منطقه شرق عربستان اشاره کرده است. این‌ نویسنده‌ شیعی در ذیل عنوان «شیعه و وهابیان اولیه» تاریخچه وهابیت، پیمان همکاری و اهمیت منطقه شیعه‌نشین شرق را شرح داده ‌‌است‌. ادامه این بحث تحت عنوان‌های «وضع مذهب و فرهنگ در احساء و قطیف»، «امنیت در احساء‌ 1871‌-1902‌»، «اوضاع امنیتی در احساء و قطیف از سال 1902-1913» و «هدف سعودی‌ها در احساء و قطیف (1902‌-1911)» بررسی شده است افزون بر موضوع‌های یاد شده، نویسنده در بخشی از کتاب خود با عنوان «اصل و ریشه شیعه» در پی اثبات اصلیت عربی برای‌ شیعیان عربستان‌ است. وی‌ با ذکر مهاجرت‌ها و تحولات جمعیتی منطقه در پی پاسخ دادن به آن ادعایی است که شیعیان عربستان را‌ به دلیل مطامع فرقه‌ای و سیاسی خود به غیر عرب بودن متهم می‌کند

الشيعة في المملكة العربية السعودية اثر حمزه حسن، پژوهشی است پیرامون بررسی وضعیت شیعیان در عربستان سعودی که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است. نویسنده که خود فعال شیعی است، در مقدمه، رسالت خود را از نگارش‌ کتاب، شناساندن‌ جامعه شیعه در عربستان سعودی به خود و دنیای خارج و نیز آگاهی بخشیدن به محدودیت‌ها، تنگناها و موانع سر راه جامعه شیعه و دفاع از شهروندان شیعه در پادشاهی سعودی بیان کرده است.علاوه بر این نویسنده در این کتاب از منابع آرشیوی و اسنادی که‌ از دسترس دیگران خارج است استفاده کرده و به‌طور جامع تاریخ این جامعه را شرح داده است. اثر حاضر، برای آگاهی پژوهشگران‌ و علاقه‌مندان‌ به وضعیت شیعیان در عربستان سعودی اهمیت بسیاری دارد. این کتاب اولین و آخرین کتاب جامعی‌ است‌ که در آن، فقط به جامعه شیعه‌، تاریخ‌ و رویدادهای مربوط‌ به‌ جایگاه‌ آن در عربستان توجه‌ شده است. جلد دوم رویدادهای‌ این منطقه را از‌ سال‌ 1913 تا 1991م دربر می‌گیرد. این جلد با عنوان «احتلال» آغاز شده است. نویسنده بر این ادعاست که منابع و مصادر درباره چگونگی اشغال احساء و قطیف یکی است، اما روایت‌ها بر آن متفاوت است؛ زیرا‌ حکام سعودی بر اساس نظر شخصی خود آن را تفسیر می‌کنند. وی اشغال قطیف و احساء را مرحله‌ای مهم در تاریخ آل سعود دانسته و در شرح آن از اسناد انگلیسی نیز استفاده کرده است. او در‌ این‌ بخش، موضع انگلیس، تغییر موضع ترک‌ها و درگیری آن‌ها با انگلیس و آل سعود را شرح داده است. پس‌ازآن ‌رویدادهای جنگ جهانی اول و فشارهای ناشی از ایدئولوژی وهابیت مدنظر قرار داده است. نویسنده حمله‌ وهابی‌ها‌ به مکان‌های مقدس را ذیل عنوان «نکبة البقیع الاولی» شرح داده است. اوضاع اقتصادی در احساء و قطیف (1913-1940)» عنوان دیگری است که در آن، نویسنده وضعیت اقتصادی و فقر شیعیان‌ ‌ ‌ساکن‌ در منطقه شرق عربستان را، که غنی‌ترین منطقه جهان به شمار می‌آید، بررسی کرده است. وجود نفت در منطقه شرقی عربستان، که شیعه‌نشین است، به این منطقه اهمیت بسیاری بخشید و با افزایش‌ قیمت نفت‌، شیعیان‌ این منطقه عاملی مهم و تأثیرگذار‌ در‌ تحولات عربستان‌ تلقی شدند. نویسنده این موضوع را ذیل عنوان «شیعه در دوره نفت (1938-1990)» بررسی کرده و ادامه بحث را که به‌ بی‌توجهی‌ سران‌ حکومت سعودی به مناطق شیعه‌نشین مربوط می‌شود، در بخش‌ «بی‌توجهی‌ به مناطق شیعه» دنبال نموده است. وضع قانون‌های کاری برای محدود کردن کارگران شیعه، به‌ویژه در صنعت نفت، از اقدامات‌ حکومت‌ آل‌ سعود بود که در بخش «قوم‌گرایی کارگران»، بررسی شده است. این‌ وضعیت به اعتصاب‌های شیعیان و درنتیجه تغییر قوانین یادشده منجر شد که مطالب مربوط به آن در «قوم‌گرایی آرامکو» بیان‌ شده‌ است. «شهرهای نفت» و «شیعه و روند فعالیت‌های ملی در عربستان سعودی» نام بخش‌های‌ دیگری‌ از کتاب است که نویسنده وضعیت شیعیان در آن‌ها را تا دوره معاصر بررسی کرده است

کتاب فصل الخطاب من كتاب الله و حديث الرسول و كلام العلماء في مذهب ابن عبدالوهاب توسط سلیمان بن عبدالوهاب نجدی حنبلی به رشته تحریر در آمده است. علمای اسلام در باب رد بر فرقه جعلی و ضاله وهابیت کتب و مقالات زیادی نگاشته‌اند. اثر حاضر اولین کتاب در رد عقائد و نظرات محمد بن عبدالوهاب و از قویترین ردیه ‌ها علیه وهابیت است که توسط برادر بزرگتر و استاد او سلیمان ابن عبدالوهاب تدوین گردیده است. در این كتاب برخی آموزه ‌های مذهبی فرقه وهابیت، با استناد به آیات، روایات و اصول فقهی، شرح، تفسیر و نقد شده است. این کتاب حاوی بیست و شش فصل می باشد: تقلید و اجتهاد، كفر و اسلام، كفر و عدم كفر خوارج، عدم كفر اهل رده، عدم كفر معتزله، اجتماع ایمان و كفر و نفاق در مسلمانان، دلایل عدم جواز كفر مسلمانان و ویژگی ‌های مسلمانان از منظر رسول‌اكرم (ص) از موضوعاتی است كه در این كتاب، شرح و بسط یافته است. نویسنده با بررسی عقائد و نظرات منحرفانه محمدبن عبدالوهاب به نقد و رد افکار و مذهب او پرداخته است.

کتاب علی مفترق طریقین توسط حضرت آیت الله مکارم شیرازی به رشته تحریر درآمده است. وهابیت در این زمانه به دوشکل تقسیم می شوند: وهابیون متعصب که همه مسلمانان به غیر از خودشان را متهم به کفر می کنند و مبتلا به جمود فکری می باشند و اهل منطق و گفتگو نمی باشند. وهابیون معتدل که به افکار سایر مسلمانان احترام می گذارند و اهل منطق و گفتگو می باشند. این گروه فتوا به قتل دیگران نمیدهند و مسلمانان دیگر را کافر نمی پندارند. نویسنده در این کتاب به بیان افکار گروه وهابیون معتدل و علت زیاد شدن پیروان این گروه می پردازد. مطالب این کتاب شامل 2فصل و یک خاتمه می باشد. در فصل اول عوامل سقوط وهابیت تندرو مطرح می شود مانند سنگدلی و خشونت زیاد که در گروه هایی مانند طالبان، جیش الصحابه دیده می شود. عدم آگاهی نسبت به دانش و ارزش های معاصر، جمود فکری نسبت به رویدادهای جدید. فریادهای صریح از دو شهر مکه و مدینه که اشاره به مخالفین وهابیت در این دو شهر دارد مانند سید محمد بن علوی و شیخ حسن بن فرحان المالکی. در پایان نویسنده نتیجه می گیرد به خاطر اختلاف در بعضی از مسائل اجتهادی نباید نسبت کفر به مسلمانان داد و اینکه توصیه ای می کند که از اعمال وحشیانه و ریختن خون مسلمانان در کشورهای عراق و پاکستان و افغانستان پرهیز کنند و اینکه باب گفتگوی منطقی بین مذاهب و برادران اسلامی را بر اساس احترام متقابل باز کنید.