مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار ضمن نقل تاریخچه‌ای اجمالی از «بابیت و بهائیت» به برخی از آموزه‌های آنان اشاره شده و گوشه‌هایی از جنایات و خرافات صادر شده از سوی آنان بیان گردیده است. نویسنده با توجه به کتاب‌های دینی بابیان و بهائیان، برخی از احکام عجیب آنان را نیز ذکر نموده و حوادث پس از اعدام علی محمد باب شیرازی در ایران به‌ویژه انشعابات متعدد در بابیت و بهائیت را از لحاظ تاریخی گزارش نموده است. وی همچنین فهرستی از اعتقادات و احکام بهائیان را ذکر نموده و تعالیم باب و بها را بیان کرده و اهداف استعمار از گسترش تفکرات بهایی را تبیین کرده است. بیان شرح حال حسینعلی بهاء و ادعاهای او، معرفی فرقه‌های بابیه، معرفی خاندان بها، چگونگی پیدایش تفکرات بابی و بهایی، معرفی برخی از کتب دینی و ارشادی بهائیان و بی‌بندوباری و فساد در میان آنان و همچنین فراز و نشیب‌های مربوط به این فرقه از دیگر مندرجات این کتاب است.

شرحی بر عقاید فرقه انحرافی شیخیه و افکار پایه‏گذار آن «شیخ احمد احسایی» است که زمینه‏ساز بابیت و بهائیت در ایران شده بود. ابتدا خلاصه‏ای از زندگانی شیخ احمد احسایی و دیدگاههای برخی از علما بویژه مؤلف کتاب درباره عقاید و شخصیت وی ارائه شده و سپس پیدایش فرقه انحرافی شیخیه که مقدمه‏ساز پیدایش فرقه انحرافی بابیت بود مورد ارزیابی تاریخی قرار می‏گیرد. نگارنده به گسترش فرقه بابیت و شیخیه در ایران اشاره کرده و برخی از اقدامات این فرقه را مورد نقد قرار می‏دهد. وی به برخی از پرسش‏ها درباره فرقه شیخیه پاسخ داده است و جنبه‏های انحرافی تفکرات آنان بویژه در مورد امام زمان (عج) را بررسی نموده است.

سران بابیت و بهائیت، با ادعای امی بودن خود و بهره‌گیری از شعار مطابقت دین با مقتضای زمان، از تازگی گفتار و بداعت ادعاها و نوین بودن آموزه‌هایشان سخن رانده‌‌اند؛ ولی گفتار و کردار آنان به هیچ وجه تازگی نداشته، بلکه با ادعاها و سیره دیگر جریان‌های انحرافی و باطنی، به ویژه برخی امامان متمهدی اسماعیلیه مشابهت‌های بسیاری دارد. نوشتار حاضر با روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی، در صدد است از طریق جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای، همانندی‌های گفتار و کردار سران بابیت و بهائیت را با آموزه‌های برخی ائمه اسماعیلیه در حوزه امامت و رهبری بیان کند تا نقش اثرگذار آموزه‌های امامان این جریان بر فرقه‌های بابیت و بهائیت آشکار گردد. نتایج حاکی از آن است که نه تنها مدعی سران بابیت و بهائیت تازگی و بداعت ندارد، بلکه با توجه به شواهد موجود، آموزه‌های مطرح شده از سوی آنان در حوزه جایگاه امام و کارکردهای او؛ تصویربرداری از آموزه‌های امامان برخی جریان‌های مندرس اسماعیلیه است.

«علی محمّد شیرازی» از جمله مدعیانی است که در دوره معاصر از بدنه تشیع جدا شد و با سوء استفاده از باور پاک برخی از منتظران، به جریان‌سازی پرداخت. وی نخست مدعی بابیت بود؛ ولی طی دو سال آخر عمرش، ادعاهای مهدویت و نبوت و الوهیّت کرد. پیامدهای ادعا‌های او، شورش‌های فراوان در ایران اسلامی بود. او از تازگی آموزه‌های خود سخن گفت؛ لیکن گفتار و کردارش الگو گرفته از جریان‌های باطنی و انحرافی منسوب به تشیع بود. این نوشتار با تبیین و نقد ادعاهای بابیت و مهدویت علی‌محمّد شیرازی و اقدامات او؛ به پیشینه‌شناسی و ریشه‌یابی گفتار و کردار او پرداخته و برای مخاطب روشن می‌سازد که گفتار و کردار وی در آثار جریان‌های باطنی و انحرافی منتسب به تشیع سابقه دارد و در حقیقت ادعای به ظاهر تازه علی‌محمّد شیرازی، بازنشر سخنان کهنه پیشینیان است و در پایان از تناقض‌هایی متعدد در ادعاهای وی پرده بر می‌دارد.

مؤسس اصلي اين آيين جديد، سيد علي‏محمد شيرازي ملقب به باب با دعوي امام زماني عده‌اي را به سوي خود كشيده، احكامي را صادر كرد و قوانيني را پايه ‏گذاري نمود كه اندكي پس از او قسمتي از آنها توسط مريدانش نسخ شده و احكام ديگري جايگزين آن شد و اين سير نسخ و جايگزيني تا كنون ادامه پيدا كرده است و مبالغه نيست اگر بگوييم كه نسبت به كيشها و فرقه ‏هاي ديگر، بيشترين تغييرات و نزاعها را مي‏توان در اين فرقه يافت، زيرا اصل اوليه آن بر پايه نسخ قوانين و مقررات اسلام بنا گذارده شد.

مؤسس اصلي اين آيين جديد، سيد علي‏محمد شيرازي ملقب به باب با دعوي امام زماني عده‌اي را به سوي خود كشيده، احكامي را صادر كرد و قوانيني را پايه ‏گذاري نمود كه اندكي پس از او قسمتي از آنها توسط مريدانش نسخ شده و احكام ديگري جايگزين آن شد و اين سير نسخ و جايگزيني تا كنون ادامه پيدا كرده است و مبالغه نيست اگر بگوييم كه نسبت به كيشها و فرقه ‏هاي ديگر، بيشترين تغييرات و نزاعها را مي‏توان در اين فرقه يافت، زيرا اصل اوليه آن بر پايه نسخ قوانين و مقررات اسلام بنا گذارده شد.