مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
بُندَهِشن(زمان) پُلِ چینوَت تقدس آتش ثنویت فرشوکِرِتی گوُمِزِشن مرگ در دین زردشتی نیروهای اَنگره مَینیو وِزرِشن
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 96
مکاتب گنوسی: خاستگاه و اعتقادات
نویسنده:
محبوبه هادی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
کلیدواژه‌های فرعی :
گنوس , منجی , اسکندریه , راه کشف و شهود , انجیل , تورات , طومارهای بحرالمیت , یونانی گرایی , آدم و حواء , هرمس گرایی , صلیب , دوره آخرالزمان , عرفان اسلامی , رستگاری (مسائل جدید کلامی) , آموزه‌های زردشتی (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , شرّ در ادیان ایران باستان (آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان) , مکاشفه یوحنا (کتاب) , ادیان ایران باستان (ادیان آریایی) , هبوط انسان (آموزه‌ها‌ی دین مسیحیت) , دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) , ادیان مصر باستان (ادیان خاموش) , دین مسیحیت (ادیان زنده) , دین یهود (ادیان زنده) , عرفان مسیحی , عرفان یهودی , معرفت(ادراک جزئی) , آباء کلیسا , جهان شناسی گنوسی , انسان شناسی گنوسی , آرخون ها , ادیان شرقی - رمزی یونانی , ادیان آرامی , سنت رمزی و باطنی , خاستگاه مکاتب گنوسی , نجع حمادی , الاهیات توحیدی , گنوسی ایرانی , فلسفه افلاطونی میانه , آیین های التقاطی شرقی , خداشناسی گنوسی , هستی شناسی گنوسی , پدر آسمانی , کیهان شناسی گنوسی , خاوس , فرجام شناسی گنوسی , نجات شناسی گنوسی , اخلاق گنوسی ,
چکیده :
گنوس واژه ای است یونانی به معنی دانش و معرفت و گنوستیسیزم به معنی مذهب گنوسی، نامی است برای برخی مکاتب دینی و آیینی، که نجات انسان را در گرو دستیابی به نوعی معرفت پوشیده و سری می دانستند که تنها در اختیار برگزیدگان قرار داشت. این مکاتب از حوالی دو قرن پیش از میلاد تا قرن دوم میلادی در منطقه شامات، به ویژه اسکندریه در مصر، فعال بودند و آموزه هایشان به شدت بر الهیات یهودی، مسیحی تاثیر نهاد و توانست، در حدود هزار سال بعد، عرفان اسلامی را نیز تحت تاثیر قرار دهد. برجسته ترین ویژگی نظری مکاتب گنوسی، اعتقاد به نوعی ثنویت بود که سر تا سر هستی از قلمرو الوهیت تا وجود انسان و ارکان جهان را در بر می گرفت. از این رو عقیده به دو خدا و تقابل میان روح و جسم انسان که معمولا با تشبیهات نور و ظلمت، خیر و شر و روح و ماده تبیین می شد، اساس آموزه های خداشناسی، انسان شناسی و جهان شناسی گنوسی را پایه گذاری نموده است. به رغم مطالعات گسترده درباره تعیین خاستگاه مکاتب و عقاید گنوسی، این موضوع همچنان مبهم و مورد اختلاف محققان است. علت این امر حضور عقاید و فرهنگ های مختلف مانند ادیان شرقی-رمزی یونانی، آرامی، مصری، ایرانی و یهودی در آموزه های گنوسی است. اما بسیاری از محققان آموزه های ثنوی-اشراقی گنوسی را حاصل تاثیر پذیری این مکاتب از ادیان ایرانی دانسته اند، که قابل تامل است. هدف از این نوشتار بررسی نظریات مختلف درباره تعیین ریشه و خاستگاه مذهب گنوسی و اساس آموزه های نظری آن در باب خدا، انسان و جهان است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 146
معرفی خرمدینیه یا خرمیه
نویسنده:
محمد جواد شمس
نوع منبع :
مقاله , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
خرمدینیه را یکی از بزرگترین جنبش های مذهبی، سیاسی و اجتماعی ایرانیان در سده های دوم و سوم هجری قمری دانسته اند، که نسبت به سایر فرقه های ایرانی این دوره از اهمیت بیشتری برخوردار است و منابع و مآخذی نسبتا قابل توجه نیز درباره آنان در دست است. با این همه، هنوز نادانسته های زیادی از آنان داریم؛ به ویژه آنکه بیشتر منابع با خشم، کینه و عداوت از آنان سخن گفته اند. مشکل اساسی و مهمی نیز که در این تحقیق با آن روبرو هستیم، خلط میان این فرقه و سایر فرقه های آن دوره است. اما به احتمال بسیار خرمدینیه همان مزدکیه دوره ساسانی یا بسیار متاثر از آن است که پس از گذشت بیش از دو قرن دوباره آشکارا به اظهار عقیده و حضور سیاسی و اجتماعی خود پرداختند. آرا و اندیشه های مزدک به یکباره محو نشد، بلکه توسط زن او و نیز برخی از پیروانش که از آن قتل عام جان سالم به در برده بودند، به طور مخفیانه نشر و توسعه یافت. خرمدینان به دو بن یا دو اصل، و نیز حلول و تناسخ معتقد بودند، و ظاهرا اباحه گری و اشتراک اموال و زنان نیز میان آنان رواج داشت. به گفته برخی، به علت عدم وجود یک معبد واحد و نیز نداشتن یک رهبری و ریاست دینی مشخص، و همچنین به سبب پراکندگی در ولایات و سرزمین های مختلف ایران و ارتباط نداشتن با یکدیگر، به چندین دسته و گروه تقسیم شدند و هر دسته نام خاصی به خود گرفت و در نتیجه برخی از تعالیم و اعتقاداتشان نیز متفاوت شد. از همین رو در منابع دوره اسلامی میان آنان بسیار خلط شده است.
صفحات :
از صفحه 55 تا 80
همانندی مفهوم و کارکرد نیروهای خیر و شر در طومارهای بحرالمیت و عقاید ایران باستان
نویسنده:
طاهره حاج ابراهیمی، علی قادری اردکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
طومارهای بحرالمیت به مجموعه دست نوشته هایی اطلاق می شود که از مجموعه غارهایی در منطقه ای میان مرز اسرائیل و اردن در سال 1947 میلادی در کرانه های بحرالمیت به طور اتفاقی کشف شده است. طومارها به اسنی ها تعلق دارد، که جامع های را تشکیل داده بودند که به قمران معروف است. بسیاری از مفاهیم ایران باستان به طومارها راه یافته است و به همین دلیل نظر بسیاری از پژوهش گران را به خود جلب کرده است. تقابل میان اهورامزدا و اهریمن و نیروهایشان که در طومارها به تقابل میان فرزندان نور و فرزندان تاریکی تعبیر می شود شالوده اصلی طومارها را تشکیل می دهد. رویارویی روشنایی و تاریکی به تقابل فرشتگان با دیوها منجر می شود که در مرتبه ای پایین تر از خداوند قرار می گیرند و سرانجام میان اینها نبردی به وقوع خواهد پیوست و نیروهای روشنایی بر قوای اهریمنی چیره خواهند شد. همچنین نیروهای خیر و شر در هر دو سنت دارای سلسله مراتبی هستند و هر یک از آنها کارکردهای خاص خود را دارند. چنین مفاهیمی در سنت اولیه یهودی و کتاب مقدس عبری دیده نمی شود از این رو، برخی پژوهش گران بر این باورند که اسنی ها این باورها را در اثر ارتباط با ایرانیان و دین زردشتی اقتباس کرده اند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 21
هئومه و سومه در اندیشه هندوان و ایرانیان باستان
نویسنده:
مریم نوابی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
آیین مربوط به هئومه و سومه به ترتیب، یکی از آئین های محوری در ایران و هند روزگار باستان بوده است. این آئین به افشردن هئومه/سومه اختصاص داشته است. آن گونه که از اوستا و ریگ ودا پیداست صورت اولیه هئومه/سومه گیاهی بود که به سبب خواص آن مورد توجه بوده است. خاصیت این گیاه موجب شد تا به تدریج آئینی خاص برای آن به وجود آید. آئین تهیه شراب هئومه/سومه با آداب و رسوم خاصی همراه بود. به قدری این آئین حرمت داشت که شراب هئومه/سومه تنها باید به دست روحانیون هر دو دین فراهم می شد. کم کم قداست این گیاه راه را برای ظهور ایزد هئومه/سومه باز کرد و به همین جهت قطعاتی از سرودهای ریگ ودا و اوستا درخطاب به این دو ایزد سروده شده است. بر طبق این قطعات، بزرگ ترین خویشکاری ایزد هئومه/سومه شفابخشی و بخشیدن جاودانگی است. این امر بیانگر آن است که احتمالا خاصیت درمانی این گیاه به عنوان خویشکاری این ایزد ذکر شده است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
مزدکیه: یگانه پرستی یا دوگانه گرایی
نویسنده:
محمد جواد شمس
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
مزدک در دوره قباد ظهور کرد، و در همین دوره به تبلیغ آیین خود پرداخت. قباد به دلیل مصالحی نخست به آیین او گروید، اما پس از آنکه خلع شد و دوباره به حکومت رسید، توجه چندانی به این آیین نکرد و ظاهرا به دستور او در سال 529 یا 528 میلادی خسرو انوشیروان بسیاری از مزدکیان را به قتل رساند. پس از مزدک، پیروان وی که با عنوان مزدکیه شهرت یافتند، به اعتقادات و تعالیم او پای بند ماندند و تا سال ها پنهانی به نشر آموزه های وی پرداختند. تعالیم مزدک به دلیل مشابهت با برخی آموزه های مانوی و زرتشتی و حتی زروانی همواره در متون موجود به یکی از این سه کیش نسبت یافته است. آیین مزدک از یک سو مانند کیش مانی آیینی ثنوی بود که به وجود دو اصل قدیم که ازلا با هم مختلف و مستقل از یکدیگرند اعتقاد داشت؛ و از سوی دیگر در این آیین از معبود و خدای متعال، با نام مدبر خیر سخن به میان می آمد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
تاملی در آداب و رسوم زرتشتیان ایران
نویسنده:
فرزانه گشتاسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
برخی از آداب و رسوم مردم کنونی ایران، مانند جشن نوروز و چیدن سفره هفت سین، چهارشنبه سوری و آیین های شب عرفه/ علفه در آخر سال، شب یلدا و برخی آیین های دیگر، بازمانده آداب و رسوم ایرانیان پیش از اسلام است. بخش مهمی از آیین های ایران باستان را جامعه زرتشتیان ایران حفظ کرده اند. بنابراین، بررسی آیین های ایشان به درک و تحلیل آیین های کهن بازمانده از ایران باستان بسیار کمک خواهد کرد. آداب و رسومی که زرتشتیان کنونی به جای می آورند، با آنچه که در نوشته های فارسی میانه و فارسی زرتشتی آمده است، تفاوت هایی را نشان می دهد. آدابی که در کرمان و روستاهای مختلف زرتشتی نشین یزد رایج است نیز با یکدیگر متفاوت اند. در این مقاله مهم ترین ارکان مشترک در آیین های زرتشتیان کنونی، معرفی و بررسی می شود. این ارکان و خرده رسم ها در بیشتر آیین ها ثابت است و به کمک آنها مقایسه آیین ها و بررسی دگرگونی و تفاوت آنها امکان پذیر می گردد.
صفحات :
از صفحه 157 تا 176
صلح کل اکبری در پایان هزاره اول اسلامی
نویسنده:
روشنک جهانی، ابوالفضل محمودی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
اکبرشاه از مهم ترین پادشاهان گورکانی، در شرایطی در کشور وسیع هند به حکومت رسید که زندگی افراد مختلف در کنار هم با اعتقادات گوناگون، در بسیاری از مواقع موجب درگیرهای خونین و کشتارهای گسترده می شد. از این رو، او با تکیه بر آموزه های عرفان و فلسفه اسلامی، و با یاری مباشرانش که در راس آن ها وزیرش ابوالفضل علامی قرار داشت، در سلوک سیاسی مدارا پیشه کرد و آن را «صلح کل» نامید. وی در راستای شکل گیری صلح کل کوشید تا با ایجاد فرصتی بی بدیل برای عالمان زمان خود، نظریه های فلسفی در زمینه مدینه فاضله را از رهگذر تطبیق آنها با یکدیگر کاربردی کند و با این رویکرد در صدد رسیدن به هندی یکپارچه بود که در آن تشتت آرا موجب نا آرامی و هرج و مرج نباشد. در این میان، گرایشات اشراقی و وحدت وجودی مباشرانش نیز نقش به سزائی داشت. این رویکرد مخالفان سرسختی هم در میان پیروان راست کیش اسلام داشت و به همین سبب، پس از اکبرشاه به سرعت از میان رفت. اما آرا او در زمینه «صلح کل» و «مدارای دینی» بر مبنای احترام متقابل و به نیت رسیدن به صلح، در دنیای جدید مبنای نظریه های مهم مدارا، کثرت گرایی و شمول گرایی دینی گردید.
صفحات :
از صفحه 1 تا 31
نمادشناسی فرقه اهل حق با تاکید بر سروده های نامه سرانجام
نویسنده:
پروین دخت اوحدی حائری، محمد علی جودکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در متون بازمانده اهل حق، به ویژه در نامه سرانجام، نوعی زبان رمزی و نمادین به کار گرفته شده است. در این متون عناصری نظیر رنگ ها، اشیاء، مظاهر طبیعی و سایر مفاهیم کارکردی نمادین یافته اند. بررسی، رمزگشایی و ارزیابی این نمادها پاره ای از زوایای پنهان این فرقه را در خصوص جهان بینی، باورها و آیین هایشان روشن می کند. یافته های بررسی نشان می دهد نمادها و نشانه های به کاررفته در این فرقه نیز جهت ارتباط بین ذهنیت و عینیت و انتقال برخی تجربه های عرفانی و بیان نوعی قدرت فراطبیعی استفاده شده است. سرایندگان این متون از برخی عناصر که با فرهنگ ایرانی و نیز فرهنگ عامیانه پیوند دارد بهره گرفته اند. ارزیابی این نمادها منشا ایرانی و التقاطی این فرقه و تاثیرپذیری آن از برخی از نحله های صوفیه را تبیین می کند.
صفحات :
از صفحه 25 تا 53
بررسی سازگاری ارزش‌های اخلاقی با دین با تأکید بر اسلام
نویسنده:
خدیجه کاردوست فینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم - شعبه اصفهان,
چکیده :
مفاهیم نظری، به ویژه مفاهیمی که با انسان ارتباط دارند، عموماً معروض آرای مختلف واقع می شوند. از جمله این مفاهیم، « دین » و « اخلاق » است که همواره مورد چون و چرا قرار گرفته و به زعم بحث و بررسی های فراوانی که در این دو حوزه انجام شده است، اختلاف نظرها همچنان به قوت خود باقی اند. دین و اخلاق رابطه ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند. کسان بسیاری هستند که معتقدند اخلاق، به نحوی از انحاء، نیازمند پشتیبانی دین است. در واقع، اخلاق متکی به مذهب و اعتقاد به پاداش و کیفرهای روزبازپسین، مجری و پشتوانه اصول اخلاقی می باشد. در وابستگی اخلاق به دین پرسش اساسی این است که ارزش های اخلاقی چه رابطه ای با دین دارند؟ در این مقاله نگارنده می‌کوشد که نشان دهد بر خلاف بینش مدرنیته و عصر روشنگری، انسان در برابر « ارزش» قرار گرفته است. مجموعه این ارزشهاست که « اخلاق » را می سازد. اخلاق انسانی، ارزشهایی اند که از فطرت نوعی انسان سرچشمه می گیرند و درجه تکامل نوعی انسان، بر حسب درجه رشد این ارزش های متعالی ارزیابی می شود و تکامل وجودی نوع انسان در طول تاریخ، در جهت تقویت این ارزشها حرکت می کند. در این راستا، مهم ترین رسالت ادیان، رسالت ترویج اصول و ارزش های اخلاقی است. از این رو، ادیان بر ارزش های انسانی و اخلاقی تأکید دارند؛ و هدف ادیان این است تا جامعه انسانی را انسانی تر و اخلاقی تر کنند و به تبع در اکثر ادیان، به ویژه دین مبین اسلام، ارزش های اخلاقی با دین سازگاری و وفاق دارند.
صفحات :
از صفحه 95 تا 129
تحلیل اسطوره ای رمان درد سیاوش با نگاه به تاثیر کودتای 28 مرداد 1332 در بازتاب اسطوره ها
نویسنده:
حسینعلی قبادی ,سعید بزرگ بیگدلی ,محمد علیجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره‌ها در طول تاریخ، هم از حوادث سیاسی - اجتماعی تأثیر می‌پذیرند و هم بر آنها تأثیر می‌نهند. در تاریخ معاصر ایران، کودتای 28 مرداد 1332 یکی از اصلی‌ترین حوادث تأثیرگذار بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود که موجب شد نویسندگان حوزه ادبیات و داستان‌نویسی به اسطوره ‏ها گرایش یابند؛ اسطوره‌هایی که بازتاب‏ دهنده ناخودآگاه جمعی مردم ایران در سال‏های بعد از کودتا هستند. رمان درد سیاوش اثر اسماعیل فصیح یکی از شاخص‌ترین داستان‌هایی است که نمایانگر جریان اسطوره‌گرایی در آن سال‏ها است. مقاله حاضر با بهره‏ گیری از روش توصیفی- تحلیلی و چارچوب نظری نقد اسطوره‌ای، به تحلیل ادبیات اسطوره‌ای و چگونگی بازتاب اسطوره در این اثر می ‏پردازد. این پژوهش نشان می ‏دهد که نویسنده رمان با توجه به نوع شخصیت و تیپ فکری‌اش و همچنین متناسب با موقعیت خاص زمانی، به بازآفرینی شخصیت‌ها، روایات و فضاهای اسطوره‌ای کهن با تکیه‌ بر روایت اسطوره‌ای داستان سیاوش از شاهنامه دست زده است. هدف وی از انتخاب زمان مرگ سیاوش، قهرمان داستان، در 28 مرداد 1332 این بوده است که هم او را با مصدق همانند کند و هم با ارجاع به اسطوره سیاوش، قهرمان‌کشی ایرانی‌ها را نشان دهد؛ به عبارتی دیگر، فضای داستان را وسعت بخشد و آن را با کل تاریخ ایران مطابقت دهد.
صفحات :
از صفحه 209 تا 235
  • تعداد رکورد ها : 96