مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

تکفیر پدیده‌ای است که از زمان امام علی (ع) و ماجرای حکمیت تا کنون همواره جهان اسلام را به خود مشغول کرده است. در دوران معاصر نیز، گروهی از سلفیان، موسوم به تکفیری، با این دستاویز به ریختن خون مسلمانان مباهات می‌کنند. آنها با استناد به اندیشه‌ها و آرای بزرگان خود، این کار را عمل به دستورهای دینی می‌دانند. یکی از نظریه‌پردازان سلفیان معاصر، محمد رشید رضا است. او، که به‌شدت تحت تأثیر عقاید ابن‌تیمیه است، ابعاد و جوانب مسئله تکفیر را به‌خوبی بررسی کرده است. این مقاله ملاک و شرایط تکفیر را از دید رشید رضا می‌کاود. او در مقام مصلح اجتماعی معتقد است باید بین بیان ملاک کلی تکفیر و احکام ارتداد، تکفیر فرد معین و اجرای احکام ارتداد فرق گذاشته شود. ملاک کلی تکفیر را انکار یکی از ضروریات دین می‌داند، ولی معتقد است جهل و تأویل، مانع اجرای احکام تکفیر در خصوص اشخاص است.

چکیدهبحث ارتداد از مسائل مهم و روز جامعه‌ی امروزی به شمار می‌آید که ابعاد گوناگون آن در علم کلام- فقه- تفسیر و تاریخ قابل پیگیری می‌باشد و ضایعه‌ی ارتداد و بازگشت از دین حق به کفر یکی از خسارات مهم و جبران ناپذیری است که در طول تاریخ ادیان الهی بروز کرده است و شبهات و اشکالات گوناگونی با استناد به اصولی که در قرون اخیر از سوی مکاتب فلسفی غرب مطرح شده و تعارضی که میان احکام ارتداد با مقولاتی چون حقوق بشر با آزادی عقیده و آزادی بیان با مفهوم غربی آن احساس می‌شود بوجود آورده است.مقایسه و روشن شدن مفهوم ارتداد در ادیان توحیدی- بررسی علل و عوامل ارتداد، انواع و موجبات ثبوت ارتداد و احکام مرتد و مجازات آن و بررسی ارتداد در منابع حقوقی و کیفری و بررسی موضوع ارتداد و رابطه آن با آزادی عقیده از اهداف و کاربردهای مورد انتظار این رساله می‌باشد.همه ادیان توحیدی ارتداد را جرم دانسته‌اند چون ارتداد را یک نوع پیمان‌شکنی به حساب آورده‌اند زیرا در هنگامی که فرد وارد دین توحیدی برتر می‌شود با خدای خود پیمان می‌بندد که به توحید- نبوت و معاد و ضروریات دین معتقد و پای‌بند باشد اما وقتی که مرتد می‌شود پیمان‌شکنی می‌کند و آن چه را که قبلاً به آن ملتزم و متعهد شده زیرپا می‌گذارد از طرفی باور محکم جامعه را نیز دچار تزلزل می‌نماید و گویا وارد یک نوع جنگ با دین شده است. لذا جا دارد طبق دستور الهی و احکام شرعی کیفر و مجازات ببیند.در ادیان توحیدی امور متعددی از جمله ترک و انکار اسلام «انکار اصول دین»، «انکار ضروریات دین»، سب و تمسخر خداوند و انبیای الهی، «امامان»، «ملائکه» یا ضروریات دین، «سجده بر بت» ،هتک حرمت کتاب مقدس و… از موجبات ارتداد برشمرده شده است.لذا بر اساس این عوامل مجازات مرتد در ادیان توحیدی را قتل ،«اعدام»، «سنگسار»، سوزاندن و… قرار داده‌اند.

چکیده ندارد.

آیة﴿لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ﴾به عنوان یک اصل راهبردی در سرلوحة تعامل نظام مترقّی اسلامبا پیروان دیگر ادیانمطرح و پژوهش پیرامون آن، دررفع بسیاری از ابهام های اجرای احکام اسلام راهگشاست. این پژوهش کنکاشی در گسترة کلامی،تفسیری آیة مزبور است که نخست به مفهوم شناسی واژه های آیه و موارد کاربرد آن در قرآنو آنگاه به تحلیل اقوال مفسّران در مفهوم شناسی آیه پرداخته است و بدین نتیجه می رسدکه «دین»، باور، خضوع و عقد قلبی است وبا الزام و اکراه حاصل نمی شود و تنها بابرهان شکل می گیرد و بر فرض امکانِ اکراه، فایده ای برآن مترتّب نیست. در بخشدیگر، به تهافت بین آیة مزبور (آزادی عقیده) با احکام ارتداد (آزادی بیان) اشارهمی کند و به تمایز بین سه گسترة «آزادی اندیشه، آزادی عقیده و آزادی بیان» پرداختهشد. نویسندگان معتقدند که آزادی عقیده در اسلام، مبادی و مبانی و نیز حدّی دارد و بهطریق اولی، آزادی در بیان نیز دارای حدّ و مرز می باشد. همچنین اعدام مرتد با آزادیاندیشه و بیان منافات ندارد؛ زیرا در نظام دینی شخص مرتد، تنها در صورتى که تبلیغ وتوطئه علیه نظام اسلامى کند، با او برخورد می شود و حکم تعرّض به وی، همانند حکم تعرّضبه جاسوس در حکومت های لیبرال جهان است. آیاتی که بر اصل آزادی عقیده تصریح دارند،همة آنها در مقام پذیرش اصل دین است، امّا پس از پذیرش اسلام، حق برگشت همراه با ترویج و تبلیغو توطئه از او سلب می شود.