مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک : support@alefbalib.com

نام :*

نام خانوادگی :*

پست الکترونیک :*

* *

تلفن :

دورنگار :

آدرس :

بخش :

پیغام :*

حروف تصویر :

* *

ارسال انصراف

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

فارسی | العربیه | English

در تلگرام به ما بپیوندید

پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی

جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن

: جستجو در الفبا در گوگل

...جستجوی هوشمند

صفحه اصلی کتابخانه

پورتال جامع الفبا

مرور منابع

مرور الفبایی منابع

مرور کل منابع

مرور نوع منبع

آثار پر استناد

متون مرجع

مرور موضوعی

مرور نمودار درختی موضوعات

فهرست گزیده موضوعات

کلام اسلامی

مسائل جدید کلامی

سایر موضوعات

دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات

سیره ائمه اطهار علیهم السلام

شیعه-شناسی

عرفان

فلسفه اسلامی

مرور اشخاص

مرور پدیدآورندگان

مرور اعلام

مرور آثار مرتبط با شخصیت ها

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی

مرور مجلات

گالری

چندرسانه ای

جستجو

جستجوی هوشمند در الفبا

جستجو در سایر پایگاهها

جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان

جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه

جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی

کتابخانه مجازی ادبیات

کتابخانه مجازی حکمت عرفانی

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران

کتابخانه تخصصی ادبیات

کتابخانه الکترونیکی شیعه

علم نت

کتابخانه شخصی

مدیریت علاقه مندیها

ارسال اثر

دانشنامه

راهنما

مرور > نمودار درختی موضوعات

4. اصطلاحنامه سایر موضوعات

اصطلاحنامه علوم قرآنی

اسلوب ادبی قرآن

اسلوب بلاغی قرآن

اسلوب بدیعی قرآن

تعریف(علوم قرآن)

جستجو در برای عبارت

شامل عبارت باشد

تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن

نوع منبع:

فرمت:

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2 3

تعداد رکورد ها : 24

عنوان :

عقل از منظر معرفت شناسی

نویسنده:

محمد حسین زاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل نظری , عقل عملی , تفکر , حکم , تجرید , عقل نظری , تعریف , استدلال , قضیه , حکم , تجرید , تعریف(علوم قرآن) , تفکر , تعمیم , ادراک کلی , قضایای پیشین و پسین

چکیده :

یکی از مهم ترین منابع معرفت، عقل است. در این نوشتار، از منظر معرفت شناختی به بحث درباره آن پرداخته ایم. عقل را از منظر دانش معرفت شناسی، به لحاظ اینکه منبع معرفت است، تعریف کرده ایم. سپس اقسام عقل، اعم از عقل نظری و عملی، را مورد بحث قرار داده، زبه بررسی این مسائل پرداخته ایم که در معرفت شناسی کدام قسم از آنها مطمح نظر است؟ آیا عقل نیز منبع معرفت است؟در ادامه، به مبحث کارکردهای عقل پرداخته و فعالیت عقل را در هر یک از مفاهیم و گزاره ها و نقشی که در هر یک میتواند ایفا کند مرور کرده ایم و بدین نتیجه رهنمون شده ایم که انسان از راه فعالیت ها و کارکردهای گوناگون عقل، همچون انتزاع مفاهیم کلی و ادراک آنها، تعریف یا تحلیل، حکم، قضیه، استدلال و مانند آنها، به شناخت عمیق و گسترده ای از اشیا دست مییابد. در پایان نقش عقل را در قضایای پیشین و نقشی را که این گونه قضایا در معرفت های بشری دارند یادآور شده ایم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مبانی معرفت شناسی حکمت اشراق سهروردی

نویسنده:

سیماسادات نوربخش

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سهروردی , ادراک حسی , علم فطری , اشراق , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , حکمت اشراق the School of Illumination , عقول طولیه , تعریف(علوم قرآن) , حد تام , معرفت شناسی سهروردی , انوار مشاهدی , علم بدیهی((تصوری و تصدیقی اولی و غیر اولی)، مقابل علم نظری) , ابصار , نظریه مطابقت , شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) , خودآگاهی (معرفت نفس)

کلیدواژه‌های فرعی :

مشاهده , علم حضوری , انسان , معرفت تصوری , معرفت تصدیقی , هستی شناسی اسلامی , فلسفه مشاء , جوهر , تعریف(اصطلاح وابسته) , ابصار , نظریه ابصار سهروردی , التلویحات , هستی شناسی سهروردی , تعارضات منطقی نظام مشائی , نظریه حد , نظریه اشراقی تعریف , داده های شهودی , فرایند مشاهده - اشراق , دیدگاه اشراقی خودآگاهی , حکمة الاشراق (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا , غلامحسین ابراهیمی دینانی

شاپا (issn):

1735-3238

چکیده :

بررسی نظام معرفت شناسی شهاب الدین سهروردی (549-587ق) به عنوان موسس دومین حوزه اندیشه فلسفی در تاریخ فلسفه اسلامی، اهمیت ویژه ای دارد. معرفت شناسی او با بررسی تعارض های منطقی در نظام فلسفی مشاء صورت می گیرد. نظریه سهروردی در باب علم شامل دو جزء است: نخست، جزء سنت زدایی است که سهروردی در آن، به نظریه های مختلف علم، مخصوصا علم به واسطه تعریف، ادراک حسی، مفاهیم اولی یا مقدم بر تجربه انتقاد می کند. او ابتدا ساختار «تعریف» ارسطویی را نقد کرده که این نقد، نخستین تلاش مهم برای نشان دادن تعارض ساختار ارسطویی و گام نخست در تدوین حکمت اشراق است. سهروردی محدودیت ها و نارسایی تعریف را در رسیدن به یقین نشان داده است. به نظر او نظریه های مطرح شده درباره علم، اگر چه ما را به جنبه ای از حقیقت رهنمون کرده و کاملا نامعتبر نیستند، اما هیچ یک منتهی به یقین نشده و از امکان وقوع علم سخن نگفته اند. سهروردی نه تنها می کوشد ضابطه صوری متفاوت حاکم بر تعریف را نسبت به مشائیان ابداع کند، بلکه تلقی او از تعریف، جزء اساسی نظریه اشراقی وی از ساختار عقلانی علم است. این اختلاف اساسی مبین دیدگاه کاملا متفاوت اصول منطقی و معرفت شناسانه در فلسفه است که بر اساس آن جزء دوم نظریه سهروردی شکل می گیرد، به طوری که در حکمت اشراق، برتری از آن شهود و بر مبنای نظریه مشاهده - اشراق است. و بر اساس«علم حضوری» تدوین می‌شود.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 31 تا 47

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تاریخ تحوّل کلّیّات خمس: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابن‌سینا

نویسنده:

مهدی عظیمی، احد فرامرز قراملکی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کلیات خمس , کلیات خمس , مقاله درباره فارابی

کلیدواژه‌های فرعی :

تعریف منطقی , ایساغوجی , حمل پذیرها , تعریف(علوم قرآن) , اصطلاحنامه منطق , نوع ( کلیات خمس ) , فصل منطقی , مقولات عشر , مقولات ده گانه ارسطویی , فصل منطقی , تعریف(اصطلاح وابسته) , گزاره جدلی , اجزاء تعریف , اجزاء استدلال , منطق الاشارات , مدخل منطق تعریف , کتاب شفا (ابن سینا) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2008-9422

چکیده :

ارسطو در جایگاه‌ها به‌منظور تحلیل استدلال جدلی، آن را به گزاره‌ها فرو می‌کاهد و می‌گوید که هر گزاره جدلی از موضوعی تشکیل شده که «نوع» است، و از محمولی که یا «تعریف» است، یا «جنس»، (یا «فصل»،) یا «خاصّه»، یا «عرض»؛ و موادّ این حمل‌پذیرها را مقولات ده‌گانه به‌دست می‌دهند. فرفوریوس در ایساگوگه «نوع» را جایگزین «تعریف» می‌کند و «فصل» را هم آشکارا به میان می‌آورد و این پنج کلّی را چونان پیش‌زمینه‌هایی ضروری و/یا سودمند برای آموزه‌های مقولات، تعریف، تقسیم، و اثبات پیش می‌نهد. فارابی حمل‌پذیرهای ارسطو و کلّی‌های پنج‌گانه فرفوریوس را درمی‌آمیزد و به فهرست تازه‌ای دست می‌یابد. وی بر آن است که کلّی‌های پنج‌گانه اجزای نهایی همه تعریف‌ها و استدلال‌ها در همه دانش‌ها هستند. ابن‌سینا در مدخل‌های منطقی خویش، بی هیچ بیش و کم، همان کلّی‌های پنج‌گانه فرفوریوس را به میان می‌آورد. وی در منطق الشفاء، مهم‌ترین نمودار منطق‌نگاری نُه‌بخشی، کارکرد کلّی‌های پنج‌گانه را همانی می‌داند که فرفوریوس می‌گوید. امّا در نخستین و برجسته‌ترین نماینده منطق‌نگاری دوبخشی، یعنی منطق الإشارات، کلّی‌های پنج‌گانه را تنها به‌مثابت مدخل منطق تعریف به‌کار می‌گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 87 تا 121

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

سقراط در جست جوی حقیقت

نویسنده:

محمد فنائی اشکوری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سقراط , دیالکتیک , تعریف(علوم قرآن) , استقرا , معرفت , حکمت

چکیده :

سقراط نامی است که با حکمت پیوند جاودانی یافته است. در اهمیت سقراط همین بس که او استاد محبوب افلاطون است. افلاطون کسی است که فیلسوفی همچون وایتهد درباره اش میگوید: تمامی فلسفه غرب چیزی جز تعلیقاتی بر فلسفه او نیست. ارسطو نیز که به «فیلسوف مطلق» شهرت دارد و فلسفه اسلامی و غربی وامدار اویند، شاگرد باواسطه سقراط است. جایگاه سقراط در حکمت و فضیلت تا جایی است که برخی او را پیامبر پنداشته اند. اینکه سقراط آموزگار فرزانگی است، قولی است که جملگی برآنند. هدف این پژوهش اجمالی، آگاهی از حیات و آشنایی با شیوه تفکر سقراطی و نقش او در گسترش فرزانگی است. با تأمّل در آثار بر جای مانده حاوی حکمت سقراطی و تحلیل آنها، خواهیم یافت که سقراط فقط مرد اندیشه نبود، بلکه حکمت و فضیلت را به عنوان عناصر جداییناپذیر در وجود خویش جمع کرده بود. او با ابداع روش استقرایی ویژه اش و جست وجوی خستگیناپذیرش در نیل به ذات و حقیقت اشیا، تفکر فلسفی را در مسیر راستینش قرار داد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مابعدالطبیعه (تعریف، موضوع و روش) از دیدگاه ابن سینا و توماس آکوئینی

نویسنده:

لیلا کیان‌خواه

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آکوئیناس , متافیزیک , ارسطو , روش (مسائل جدید کلامی) , الهیات(کلام جدید) , فلسفه بوعلی , موضوع , تعریف(علوم قرآن) , هنر و علوم انسانی , ابن سینا، حسین بن عبدالله , ابن‌ سینا، حسین‌بن عبدالله , سوفیا (واژه) , هنر و علوم انسانی , سوفیا (واژه)

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

ارسطو در کتاب ما بعدالطبیعه دو رویکرد متفاوت به دانش مابعدالطبیعه دارد. و در اثر تفاوت این دو دیدگاه، دو موضوع متفاوت برای مابعدالطبیعه معرفی می کند. در یک نگاه ما بعد الطبیعه را دانش موجود بما هو موجود دانسته ودر نگاه دیگر آنرا الهیات می نامد. الهیات علم طبقه خاصی از موجودات یعنی علم به علل نخستین بوده و بنا براین موضوعآن موجودات الهی است. تفاوت این دو رویکردتاثیرات فراوانی بر نظامهای فلسفی پس از او گذاشته است .ابن سینا و آکوییناسهرچند هر دو ما بعدالطبیعه را علم موجود بماهو موجود می دانند ولی رویکرد آن دو به ما بعدالطبیعه متفاوت است. پس از ارسطو، در طول تاریخ فلسفه، فارابی و ابن سینا نخستین کسانی هستند که، موضوع ما بعدالطبیعه را موجود بما هو موجود می دانند. و ابن سینانخستین کسی است که بحث در مورد تبیین موضوع مابعدالطبیعه را به عنوان یک مساله متافیزیکی مطرح می کند. نکته مهم واساسی این است که ابن سینا، خدا را در زمره مصادیق مابعدالطبیعه قرار داده و علم خداشناسی را بخشی از ما بعدالطبیعه می داند.توماس آکوئینی هر چند که به تبع ابن سینا، موضوع ما بعدالطبیعه را موجود بما هو موجود می داند ولی خدا را در ذیل آن قرار نداده وموجود بما هو موجود را اثر خاصخدا و معلولاو بر می شمرد و بنابراین خداشناسی یعنی علمی که موضوع آن خداست را متمایز از ما بعدالطبیعه تلقی می کند. از نظر او غایت ما بعدالطبیعهشناخت خدا است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تعریف قضایای تحلیلی از منظر محمدتقی مصباح یزدی

نویسنده:

امیرحسن زادیوسفی، داود حسینی

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

محمد تقی مصباح یزدی , قضایای تحلیلی , قضایای تحلیلی

کلیدواژه‌های فرعی :

استلزام , گزاره های شرطی , نظریه شناخت , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی اسلامی , وابستگی معلول , حمل بسیط , تعریف(علوم قرآن) , قضیه شرطیه , قضیه هلیه بسیطه , قضیه هلیه مرکبه , هلیه مرکبه(مقابل هلیه بسیطه) , گزاره های حملی , اندراج مفهومی , تعریف اولیه , تعریف ثانویه , کتاب دروس فلسفه , احتیاج معلول به علت , بزرگتر بودن کل از جزء , جمع نقیضین ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمدتقی مصباح یزدی

شاپا (issn):

2383-0697

چکیده :

در میان فلاسفه اسلامی معاصر، محمد تقی مصباح یزدی در باب تعریف قضایای تحلیلی نظریه‌پردازی کرده است. مقاله حاضر که پژوهشی است پیرامون نظریه وی در باب تعریف قضایای تحلیلی، از دو بخش تشکیل می‌شود؛ در بخش اول ابتدا «تعریف اولیه» قضیه تحلیلی را که برگرفته از آثار مکتوب محمدتقی مصباح یزدی است ارائه می‌کنیم، سپس مثال‌هایی را که وی قضیه تحلیلی می‌داند به بحث می‌گذاریم و استدلال می‌کنیم که نمی‌توان این قضایا را طبق «تعریف اولیه» تحلیلی دانست. در بخش دوم، در ابتدا، به عنوان راه حلی برای نقدها، «تعریف ثانویه» قضایای تحلیلی را که برگرفته از آثار غیر مکتوب وی، سخن‌رانی‌ها، است ارائه می‌کنیم. حتی با فرض این اصلاح در تعریف، استدلال خواهد شد که تئوری وی به دو دلیل قابل قبول نخواهد بود؛ اول این‌که تئوری وی تعریفی معین از قضایای تحلیلی ارائه نمی‌کند، و دوم این‌که قضایایی وجود دارند که توافق بر این است که این قضایا تحلیلی هستند اما تئوری وی، آن قضایا را تحلیلی به‌حساب نمی‌آورد. نتیجه این مقاله این خواهد بود که تعریف مصباح یزدی از قضایای تحلیلی اولا تعریفی جامع نیست و ثانیا این تعریف مبهم است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 61 تا 80

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نوآوری های منطقی ابن سینا و تأثیر آن در منطق ارسطویی

نویسنده:

اکبر فایدئی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

شیراز: دانشگاه شیراز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

منطق سینوی , منطق ارسطو , فلسفه بوعلی , اصطلاحنامه منطق

کلیدواژه‌های فرعی :

دلالت(منطق) , منطق نگاری دوبخشی , منطق صوری , قیاس (منطق) , منطق نگاری نه بخشی , تعریف , جهت , عکس , تضمن , قیاس اقترانی شرطی , التزام , مقولات عشر , تعریف(علوم قرآن) , طباق , التزام , عکس , دلالات , حد حقیقی , جهت , قضیه موجبه ضروریه , دلالت وضعی , صناعات خمس , قیاس , قیاس اقترانی شرطی , تدوین علم منطق , تحول منطق , دلالت وضعی , تقسیم قضیه , جواز اجتماع دو قضیه , تناسب کمیت حد با ذات محدود , ملاک استغنا از تعریف , حد حقیقی شئ , قضیه موجبه ضروریه , ارغنون , صناعات خمس , مقولات ده گانه ارسطویی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2251-6123

چکیده :

بنای منطقی ارسطو به قدری رفیع و متین بود که تا چندین قرن پس از او اکثر دانشمندان آن ‌را از هر جهت کامل می‌دانستند به گونه‌ای که قرن‌های متمادی حاکم بر افکار و آرای مردم اندیشمند بوده است. ابن سینا نخستین کسی است که از روش ارسطو در تدوین علم منطق عدول کرده از جهات گوناگون دگرگونی‌هایی در منطق ارسطویی به وجود آورد. شیخ رئیس علاوه بر کاستن برخی مسایل منطقی از قبیل مقولات و بحث تفصیلی شعر و خطابه و جدل، و جا به جایی برخی دیگر مثل عکس و حد و رسم، ابتکارات و نوآوری‌های متعددی در علم منطق دارد که به قرار زیر است: 1- تبدیل منطق نگاری نه بخشی به منطق نگاری دو بخشی 2- تقسیم دلالت وضعی لفظی به سه قسم مطابقه و تضمن و التزام 3- بسط و گسترش تقسیم قضیه به حسب جهت و نظام خاص بخشیدن و انسجام نوین آن‌ها 4- جواز اجتماع دو قضیه مطلقه با اختلاف در کم و کیف 5- تناسب کمیت حد با ذات محدود و ضعف قاعده ایجاز و اختصار تعریف حقیقی 6- ملاک استغنای از تعریف و صعوبت دسترسی به حدود حقیقی اشیا 7- قیاس اقترانی شرطی و انواع آن 8- فعلیت ثبوت وصف عنوانی موضوع برای ذات آن در باب عقد الوضع 9- انعکاس قضیه موجبه ضروریه به صورت موجبه جزئیه مطلقه عامه. در این مقاله موارد فوق جمع آوری شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 67 تا 84

مشخصات اثر

ثبت نظر