مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پايان نامه ابتلاء در قرآن و احاديث مورد بحث قرار گرفته و موضوعات زير بررسى است: ابتلاء به عنوان سنت جاويد الهى، انواع ابتلاء، آثار ابتلاء، ابتلاء عامل تكامل و پرورش استعداد و مظهر تلطف خداوند به مؤمنان، آثار تربيتى بلاها و شدايد مانند تقويت اراده و تهذيب نفس، به ياد آوردن نعمتهاى گذشته، هشدار و توجه دادن، ارتباط حوادث عمومى با حسنه، و سيئه بودن اعمال، رموز موفقيت در ابتلاء، بررسى تاريخ گذشتگان، استمداد از نيروى ايمان، يادآورى نعمات و توجه به پاداش ابتلاء.

‫مسئله اساسی در این پژوهش یافتن راه صحیح تربیت کودک است. برای پاسخ به این مسئله با تتبع در آیات و روایات معصومین(ع) مشخص شد که آنها ما را به پیروی از شیوه‌های الگوهای مطمئن در عرصه گفتار و عمل فراخوانده‌اند. در پژوهش حاضر شیوه‌های این الگوهای حسنه از آیات و روایات استخراج و استنباط شده است. تربیت کودک در سیره و کلام آن بزرگواران در سه مرحله هفت ساله سیادت، اطاعت و وزارت بیان شده است. اساس کار ما بررسی ویژگی‌ها، اصول و شیوه‌های دو مرحله نخست در ابعاد دینی، اخلاقی، جسمی، جنسی و اجتماعی است. در این راستا پس از تبیین مختصری از تاثیرمتقابل دو عامل وراثت و محیط در تربیت به مراحل تربیت و ویژگی‌های بارز کودک در دو مرحله نخست پرداخته‌ایم. در بررسی‌های انجام شده مشخص شد که از ویژگی‌های بارز کودک در مرحله نخست فعالیت و فرماندهی است و از ویژگی‌های بارز او در مرحله دوم مسئولیت‌پذیری و تادیب است. از آنجا که شیوه‌های الگوها بر پایه اصولی کلی است که از ویژگی‌های عمومی آدمی متبادر شده‌اند، به چند اصل کلی متناسب با دو مرحله نخست همچون عزت، آراستگی، فضل، عدل و... نیز پرداخته شده است. مبحث اصلی ما بررسی شیوه‌های تربیت کودک در ابعاد مختلف است. این شیوه‌ها در هر بعد تربیتی پس از بیان میزان رشد کودک در فهم مفاهیم اساسی مربوط به آن بعد حتی الامکان به تفکیک هر مرحله بررسی شده است. در بعد دینی به کار بستن شیوه‌هایی چون زمینه‌سازی، تزیین کلام و... ما را در ایجاد رفتار متکی به ضوابط مذهب در کودک یاری می‌رساند. در بعد اخلاقی با بهره‌گیری از شیوه‌هایی چون شیوه الگویی، تغافل، تلقین و... مفاهیم اخلاقی پسندیده را در کودک باید به صورت زیر بنایی درآورد. شیوه‌های بعد جسمی در راستای سلامت و ورزیدگی تن او زمینه ساز رشد و کمال معنوی اوست. در بعد جنسی با تامین نیازهای روحی و روانی کودک و پرورش حیاء و عفاف در او و... در صدد پیشگیری از بیداری نابهنگام غریزه جنسی و تعدیل آن هستیم. شیوه‌های بعد اجتماعی حسن معاشرت و راه‌های برخورد مناسب با چهره‌های مختلف را می‌آموزد. مقصد نهایی و مشترک تربیت کودک در ابعاد مختلف بررسی شده این است که کودک از بدو تولد و حتی قبل از آن به گونه‌ای ساخته شود که همه رفتارهای او جهت‌گیری شده به سوی خداوند باشد. واژگان کلیدی: تربیت، کودک، شیوه، الگو، اصول تربیتی، تربیت دینی، تربیت اخلاقی، تربیت جسمی، تربیت جنسی، تربیت اجتماعی

‫چکيده : نور و ظلمت، دو مبحث مهم قرآني است که نويسنده نيز در اين پژوهش سعي کرده با مراجعه به آيات قرآن و حال و هواي حاکم بر فضاي فرهنگ قرآني، مفهوم و مصاديق نور و ظلمت در قرآن کريم مورد شرح و بررسي قرار دهد. سپس شايع‌ترين مصاديق نور و ظلمت و موانع، آثار و ويژگي‌هاي آن دو را از منظر قرآن کريم تجزيه و تحليل کند. در فصل آغازين اين تحقيق، کليات پژوهش آمده و معناي لغوي و اصطلاحي و واژه‌هاي نور و ظلمت و اقسام نور مادي و معنوي، اقسام فلسفي، اعتقادي و اخلاقي نور و ظلمت و مفاهيم آن‌ها بيان گرديده است. فصل دوم به بيان مراتب نور و ظلمت اختصاص يافته است. نويسنده مراتب تکويني نور از جمله نور خدا، نور مجردّات، نور ماديات و مراتب ارزش (اختياري) آن، همچنين مراتب تکويني ظلمت در جمادات، حيوانات و انسان‌ها و مراتب ارزشي ظلمت (مراتب اختياري آن) مانند شرک، نفاق، کفر و فسق را شرح داده است. در ادامه اين پژوهش، نويسنده عوامل ايجاد و موانع نور و ظلمت را از منظر قرآن کريم در فصل سوم مورد شرح و بررسي قرار مي‌دهد و اموري مانند قرآن، پيامبر اکرم(، ائمه معصومين(، ايمان، عمل صالح و علم را از عوامل دستيابي به نور تلقي کرده و هواپرستي، حب دنيا، کبر و غرور، تقليد کورکورانه، ارتداد، لجاجت، دروغ و افترا در رهبري و هدايت‌گري را از موانع دستيابي به نور معرفي مي‌نمايد. نويسنده در فصل چهارم مي‌کوشد به درستي آثار و ويژگي‌هاي نور و ظلمت مانند آثار مادي و غير مادي، و همچنين آثار و ويژگي‌هاي نور حقيقي (خداوند) مانند جاودانگي آن، اعجاز آن، کمال مطلق بودن آن، قيوم بودن، جامعيت آن بيان کند و در ادامه، آثار ظلمت در دنيا مانند قساوت قلب، خيانت، فراموشي و غفلت، گمراهي، طغيان و اضطراب و آثار اخروي ظلمت مانند گرفتار شدن در عذاب‌هاي اخروي تبيين کند. بحث پاياني تحقيق، شرح و تفسيري اجمالي از آيات و روايات متعدد در خصوص نور و ظلمت است.

---

‫موضوع اين نوشتار »آسيب‏شناسى تفسير قرآن در حوزه ظاهرگرائى« است. مراد ما از ظاهر گرائى عقل گريزى وجمود بر ظواهر آيات وروايات است. تاريخ تفكر اسلامى در دوره‏هاى مختلف شاهد حضور چشمگير اين پديده بوده وآثار ناگوارى تا به امروز در جوامع اسلامى باقى گذاشته است. اينكه فرقه‏هاى ظاهرگرا كدامند؟ وميزان جمودشان بر ظواهر چه مقدار بوده است؟ ريشه‏ها وعوامل ظاهرگرائى چيست وآنها در مبانى نظرى خود گرفتار چه شبهاتى شدند؟ نمودهاى ظاهرگرائى آنها چه بوده واين تفكر چه آثارى را در سطح جوامع اسلامى باقى گذاشته، از جمله مسايل مطرح شده در اين نوشتار است. تحقيقات نشان داده كه نخستين رگه‏هاى ظاهرگرائى را مى‏توان در تفكر بعضى از صحابه، بوضوح ملاحظه كرد ديگر اينكه عمق ووسعت اين مسأله در اهل سنت به مراتب بيشتر از شيعه بوده است. زيرا در زمان ائمه (ع) وبعد از ايشان، شيعيان همواره از روش پيروى كردند. بنابراين نمودهاى ظاهرگرائى در شيعه نيز نتيجه جدايى از خط اهل بيت (ع) بوده است. »عواملى« از قبيل، جدائى قرآن از سنت، منع تدوين حديث، نقش محيط سياسى فرهنگى، پيدايش مذاهب كلامى وافراط عقلگرايان در نگرش عقلى به دين و و و از جمله مسائل تأثيرگذار در شكل‏گيرى ظاهرگرائى بوده است وآثارى چون عقب ماندگى، ظلم پذيرى، خمود وسستى و و و واز جمله آثار اين پديده بوده است.