مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

نخستین چیزى که از علوم مختلف براى درک و فهم قرآن نیاز داریم و بایستى به آن پرداخته شود علوم الفاظ است و بخشى از این علوم علم تحقیق در الفاظ مفرد و تک واژه‏ها است. تحصیل و به دست آوردن معانى مفردات الفاظ در حقیقت نخستین یارى کننده براى کسى است که مى‏خواهد معانى قرآن را بفهمد و آنرا درک کند.از گذشته تاکنون تحقیقات متعددی در زمینه مفردات قرآنی صورت گرفته و کتب فراوانی در این زمینه نوشته شده است.محققان برای شناخت مفردات قرآن به سراغ فرهنگ لغت ها و معجمهای عربی وکتب لغوی نوشته شده در این زمینه می روند . رسول اکرم?و امامان معصوم ?که اولین مفسران و معلمان قرآن هستند به مناسبت های مختلف درباره مفردات قرآن بحث نموده اند.بنابراین برهر قرآن پژوهی برای شناخت و فهم صحیح قرآن و مفردات آن رجوع به روایات معصومین(ع) در کنار استفاده از کتب لغوی،امری ضروری می باشد.در این پژوهش،روایات معصومین?در کنار اقوال لغویان «در ذیل مفردات سوره ی حج»آورده و به ارزیابی تطبیقی میان آن دو پرداخته است. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از نوع کتابخانه ای است، و با توجه به موضوع مورد پژوهش ،ازنوع تطبیقی و تحلیلی است.در منابع لغوی به ذکر معنای لغوی ، اشتقاق ، اصل ، ریشه،منبع لغوی ،مصادیق معنایی متعدد برای یک واژه و.....پرداخته اند،امّا در روایات بیشتر به ذکر معنای اصطلاحی،مصادیق،وجه تسمیه واژه،بیان شأن نزول،ترسیم فضای نزول و ....پرداخته اند.و در برخی روایاتیبه معنای لغوی واژه ،اشاره داشته اند.

این پایان نامه در سه بخش مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش اول: واژه های کلیدی را که عبارت ازتسامح، ادله و سنن بود را معنا کردیم و آنجه مراد از تسامح در ادله سنن بود را بطور مشخص و معین بیان نمودیم که مراد، حجیت خبر ضعیف برای اثبات احکام استحبابی جایز است. در بخش دوم: عنوان را از حیث سند آن بررسی نمودیم و سه نوع دلیل در رابطه با اثبات تسامح در ادله سنن مطرح شد. 1- اخبار و روایات، 2- اجماع، 3- حکم عقل. بخش سوم: در این رساله تنبیهات پیرامون این قاعده مطرح شده که از آن جمله نسبت قاعده تسامح با حرمت تشریع بود و بیان شده که اگر اصل این قاعده را قبول کردیم باعث تشریع حرام در دین نمی شود. در خاتمه،‌ مرور مجدد بر قاعده نمودیم که نتیجه این شد، که قاعده تسامح به معنای حجیت خبر ضعیف در مستحبات دلیل شرعی ندارد و اگر علما به آن استناد نموده اند، از باب احتیاط می باشد.

در این رساله ضابطه و معیاری برای شناسایی شرط مخالف کتاب و سنت ارائه شده است و سپس احکام و آثاری عقدی که متضمن شرط، مخالف کتاب و سنت است مورد ارزیابی قرار گرفته است. فصل اول شامل کلیات بحث، فصل دوم شامل ماهیت شرط مخالف کتاب و سنت، فصل سوم شامل شرط موجود، فصل چهارم موارد فساد عقد و فصل پنجم احکام و آثار شرط صحیح مورد مطالعه قرار گرفته است.

این پژوهش در مورد سیره عملی پیامبر صلی‌الله علیه و آله در خانواده است، و به بحث لغوی سنت و سیره می‌پردازد، سپس به موقعیت زن و خانواده در دوران جاهلیت نظر می‌کند که زن در جامعه بصورت کالا مورد معامله قرار می‌گرفت و احترام و ارزشی برایش قائل نبودند تا اینکه با ظهور دین مقدس اسلام زن جایگاه و موقعیت والا و مقدس خود را با تعالیم حیات‌بخش اسلام بازیافت، پس از آن به صورت اجمالی زندگی همسران رسول خدا صلی الله علیه و آله ذکر شده است، و حکمت و عوامل تعدد همسران آورده شده که اغلب این ازدواجها برای جلب حمایت دشمن و جلوگیری از جنگ و خونریزی بیشتر، و پناه دادن یک زن بی‌سرپرست بوده است، و یا به علتهای سیاسی فرهنگی و تشریعی و الگوی عملی بودن برای مردم بوده است، و با توجه به ایم مطلب، روشن است که پیامبر صلی الله علیه و آله مردی زاهد، بدور از تجمل بوده و زنان خود را به زهد و تقوا در زندگی دعوت می‌نموده است و شکی نیست که ازدواجهای ایشان مانند ازدواجهای دیگران برای ارضاء غریزه نبوده بلکه هرکدام علت و حکمت مخصوص به خود را دارا است. و اصولاٌ روش پیامبر صلی الله علیه و آله در برخورد با زنها روی اصل ادب و احترام بوده است. مسأله افک به طور اجمال بررسی شده است که در نزد عامه این حدیث برای عایشه بوده و در نزد امامیه برای یکی دیگر از همسران به نام ماریه قبطیه بوده است و نظر بعضی از مفسرین در این ارتباط بیان شده است. در بخش دیگری رفتار و سیره عملی پیامبر نسبت به همسرانش آورده شده است. وظایف همسران پیامبر صلی الله علیه و آله مثل تقوا، رازداری، تحریم ازدواج و انزواطلبی ذکر شده است و رفتار عملی ایشان در خانه، با زنانش مهربانترین و منصف‌ترین شوهر بود. و با کمال محبت رفتار می‌کرد و در کارهای خانه به آنها کمک می‌کرد. و نمونه و الگوی ساده زیستی برای همسرانش بود و با آنها در کمال عدالت رفتار می‌کرد که حتی در حال بیماری در هنگام رحلت خویش، می‌فرمودند که بستر او را به منزل زنی که نوبتش بود منتقل نمایند، و در برخورد با اشتباهات همسران خود بسیار صبور و آموزنده و آنها را به بهترین راه‌حل راهنمایی می‌کرد، و روایاتی هم ذکر شده است. و در آخرین بحث سیره عملی پیامبر صلی الله علیه و آله در برخورد با فرزندانش آورده شده است و احادیثی در این ارتباط زینت‌بخش این پژوهش شده است.

موضوع این پایان نامه درآمدی بر حدیث پژوهی و چکیده پایان نامه های حدیثی است و مباحث آن ‌‌در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول درآمدی بر حدیث پژوهی نام دارد که در دو فصل آن موضوعات روش پژوهش و مرجع شناسی حدیثی مورد بحث قرار گرفته است. در بخش دوم به چکیده پایان نامه های حدیثی و نگاهی کلی به پایان نامه ها اختصاص دارد.

موضع انسان در جهان‌بینی و ارزش‌یابی او از عقائد در جهت‌گیری‌های اخلاقی و اجتماعی تأثیر ونقش تعیین کننده‌ای دارد،وگمان نمی‌رودهیچ اندیشه‌ای به اندازه این اندیشه«دغدغه‌آور»باشد. هدف در این پژوهش رسیدن به باورهای حقیقی وبه دور از انحراف بواسطه شناخت آسیب‌های عقائد و تقویت اصول‌عقائد می‌باشد،که در نتیجه آنها کاسته شدن نابسامانی‌های اجتماعی واخلاقی و عملی را به دنبال خواهد داشت.پژوهش حاضر آسیب‌های عقائد از منظر قرآن وروایات را مورد بررسی قرار می‌دهد ،ومشتمل برپنج فصل می باشدکه ازلحاظ محتوایی بدینشرح می باشد.فصل اول دربردارنده کلیات می‌باشد.فصل دوم مراحل شکل‌گیری وراههای حصول عقائدمورد بررسی و تحقیق قرار می‌گیرد.درفصل سوم آسیب‌های اعتقادات ،ودرفصل چهارم عوامل و زمینه‌های به وجودآورنده آسیب‌ها،ودرفصل پایانی راهکارهای پیشگیری ازآسیب ها موردبررسی قرارگرفته است. روشی که دراین تحقیق مورد استفاده قرارگرفته کتابخانه ای می باشد.

امام رضا (علیه السلام) در میان اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) بین شیعیان به ویژه ایرانیان جایگاه خاصی دارد و عالم آل محمد (صلی الله علیه و آله) نام گرفته است. حرکت‌های فرهنگی و علمی آن حضرت (علیه السلام) در جهت گسترش مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام)بر کسی پوشیده نیست و هرچه که پیرامون شخصیت آن حضرت (علیه السلام) فعالیت علمی و پژوهشی انجام گیرد ارزشمند است. گنجینه باقیمانده از آن حضرت (علیه السلام) پر از گوهرهای ناب و شایسته‌ای است که می‌تواند برای همگان سودمند باشد. بررسی سخنان امام رضا (علیه السلام) از منظر توجه به شواهد قرآنی در کلام آن حضرت (علیه السلام) یکی از این فعالیت-هاست. اینکه آن حضرت (علیه السلام) تا چه حد از شواهد قرآنی به صراحت استفاده نموده است و تا چه حد به شکل غیرصریح محتوای قرآن را در کلام خود گنجانده اند ، مورد توجه این پژوهش می‌باشد. در این پایان‌نامه دو امر بیش از هر چیز مورد تأکید قرار گرفته است ؛یکی ارائه نمایه‌ای اجمالی از سخنان آن حضرت (علیه السلام) و آشکار ساختن استنادات قرآنی صریح و غیرصریح وی در آن نمایه و دیگر شرح و توضیح برخی از این استنادات در حد توان خود. البته باید گفت که استنادات صریح امام رضا (علیه السلام) در بیان اصول دین و استنادات غیرصریح ایشان در شرح فروع دین و اخلاقیات بیشتر است . البته جا دارد که بگوییم برای هر سخنی از آن حضرت (علیه السلام) می‌توان به راحتی اثری از قرآن را یافت.واژگان کلیدی: امام رضا (علیه السلام)، استنادات، قرآن، صریح، غیرصریح.

پژوهش حاضر با عنوان بررسی نقش و عملکرد قرآن و احادیث در علوم تربیتی انجام پذیرفته و هدف ازآن تبیین این مطلب است که یافته‌های علوم تربیتی و برقراری پیوندی محکم در میان آنها است چراکه وحی عالی ترین وسیله ارتباط بین بشر و منبع الوهیت بوده و از استحکامی بی دلیل غیرقابل انکار برخوردار است . دراین تحقیق اقدام به بررسی تمام آیات قرآن کریم و دهها منبع حدیثی شیعه و اهل سنت شده تا تبیین های دینی مربوط به تعلیم و تربیت اسلامی استخراج و مورد بحث و بررسی قرار گیرد و همین نکته برای متصدیان امر تعلیم و تربیت به معنای عام و تعلیم و تربیت اسلامی استخراج و مورد بحث و بررسی قرار گیرد . دراین میان نکته بسیارجالب توجهی که به چشم می خورد این است که بسیاری از توصیه ها ، روشها ، اصول و دستورهای تربیتی جدید در لابه لای آیات و روایات وجودداشته و علم جدید به تازگی موفق به کشف و ارائه آنها شده است .

ارزش و اهمیت حدیث پژوهی به ویژه فهم روایات، آشکار است. بخشی از آموزه‌های حدیثی در صدد تفضیل و ترجیح عقیده، عمل و یا صفتی برآمده‌اند. از آن جا که طرح این روایات در کنار هم و در مقایسه با یکدیگر پرسش هایی را بر می انگیزد، نگارنده کوشیده است تا با استفاده از روش کتابخانه ای، ابتدا روایات تفضیل در اصول کافی را با عنایت به اصول و قواعد فقه الحدیث، در مرحله فهم مورد مطالعه و بررسی قرار دهد و سپس با مقایسه و سنجش نسبت آن ها، برخی از چالش های موجود در این عرصه را برطرف سازد، تا پس از انجام این مقدمات، برخی از معیارهای روایات تفضیل را نشان دهد.از مهم ترین نتایج این پژوهش، آن است که میان روایات تفضیل هیج اختلافی وجود ندارد؛ زیرا می توان آن ها را دسته ای از «برترین ها» دانست که هریک در بستر وموضوعی خاص به ارزش گذاری امور پرداخته اند. ضمن آن که معیارهایی نیز از این روایات قابل استنباط است.

استعمال مواد مخدر امروزه به عنوان تهدید بزرگی در نظام جامعه در دولتها و ملتها به حساب می آید و سالانه مبالغ هنگفتی در ارتباط با ملامت افراد جامعه و مبارزه با این پدیده شوم هزینه می شود . از آنجا که مهمترین رکن هر حکومت و دولتی از جمله نظام جمهوری اسلامی ایران مردم هستند احکامی که از سوی شارع مقدس برای مکلف وضع شده است تا جایی است که منجر به ضرر جمعی و روحی افراد بشر نشود.نظر به اینکه استعمال هر گونه مواد مخدر به جسم و روح انسان و حیثیت فردی و اجتماعی انسانها ضرر و آسیب می رساند مطابق قاعده لاضرر که از قواعد مسلم فقهی است و همچنین احادیث ، آیات قرآنی (219و195 سوره بقره، 157 اعراف، 90و 91 مائده ) بنا و سیر عقلاء و مذاهب شیعه و اهل تسنن استنباط می شد که حکم فقهی استعمال مواد مخدر حرمت است.ما در این پایان نامهدر صدد این هستیم که ضمن تفسیر ماده 1 قانون مبارزه با مواد مخدر به بررسی و تحلیل مبانی فقهی استعمال مواد مخدر بپردازیم و در این رابطه نیز برای غنای بیشتر پایان نامه ، نظر سنجی از جامعه آماری 460 نفر بر اساس جدول مورگان که از نظر علمی نیز این موضوع را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است تهیه نموده ایم. باشد که همه و همه اینها مرضی درگاه حضرت حق قرار گیرد.