مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر مباحثی است در باب خداشناسی، توحید، عبادت، دعا و پرستش خداوند که به استناد آیات قرآن کریم، نهج‌الفصاحه، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه تدوین شده است .فصل‌های کتاب عبارت‌اند از :((ذات خداوند))، ((صفات خداوند))، ((در یکتایی خداوند))، ((خداوند نه فرزند داشته و نه فرزند کسی بوده است))، ((خداوند پنهان نمی‌شود))، ((ظاهریت و باطنیت خداوند))، ((اولیت و آخریت خداوند))، ((خداوند تغییرناپذیر است))، ((قدرت و توانایی خداوند))، ((علم و دانایی خداوند))، ((شنوایی خداوند))، ((بینایی خداوند))، ((اشاره و محل برای خداوند قرار دادن)) و ((آفریدن مخلوقات)) .

پاسخ به 35 پرسش قشر جوان و دانشگاهی در زمینه خداشناسی است. ‌نویسنده در این کتاب به پرسش‏هایی درباره راه شناخت خدا، موانع معرفت الهی، انگیزه ترس خداگرایی، خدای مسلمانان و هندوان، چیستی خدا، اثبات یگانگی خدا، علت یکتاپرستی، کمال مطلق، مادی نبودن خدا، اثبات بی نیازی خدا، فیض خدا و نیاز به آفرینش، علت بعثت انبیاء، شناخت اوصاف الهی، ازلی و ابدی بودن خدا می‌پردازد. همچنین موضوعاتی نظیر معنای اعلی در سبحان ربی‏الاعلی، علل درهم آمیختگی زشت و زیبا در این دنیا، فلسفه آفرینش، عدالت خداوند، عدل الهی و لقمه حرام، عدل الهی و زنازاده، عدل الهی و برتری سادات، صداقت خدا، علم خدا و اختیار انسان، ایمان و شک، شک در اعتقادات، شرک، کفر و نفاق، ناامیدی انسان و چگونگی هدایت الهی هم در قالب مباحث مطرح‌شده در این کتاب پاسخ داده شده است. یادآوری می شود؛ این کتاب از مجموعه کتاب‌های پرسش‏ها و پاسخ‏های دانشجویی است و آن‌چه این کتاب‌ها را از انواع مشابه متفاوت می‌سازد، طبقه‌بندی موضوعی، توجه به شبهات و پرسش‌های روز، و پاسخ‌گویی بر اساس نظرات علما و مراجع شیعه است.

موضوع اثر حاضر، بررسی عوامل سبب‌ساز دینداری انسان و پرستش خدا یا خدایان متعدد و موجودات مختلف است. این نوشتار با هدف تبیین دلایل خداجویی در نهاد بشر و شرح انگیزه‌های واقعی انسان برای نیاز به معبود نگاشته شده است. بدین منظور، نگارنده ابتدا توجیهات مادیون از دین و خدا را ذکر می‌کند و در ردّ آن‌ها پاسخ‌هایی مستدل و مستند می‌آورد. سپس انگیزه‌های واقعی بشر به دین و خدا را برمی‌شمرد. فطریات انسان، اقسام فطریات، فطرت از نظر آیات و احادیث و دلایل فطری بودن خداشناسی از جمله مباحثی است که در این بخش مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرند. مطالب کتاب با زبانی روان و علمی ـ تحلیلی بیان شده و مستند به آیات و احادیث است.

بیان ادله و استدلال¬های مختلف برای اثبات وجود خداوند متعال با استناد به آیات و روایات است. در ابتدای این اثر به بررسی معنای "لا اله الا الله" پرداخته شده و محوریت واژه مبارک "الله" در آیات قرآن کریم، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. آن گاه به بیان تفاوت بین کفر و شرک پرداخته شده و به نقد مادیگری و انکار وجود خدا توسط انسان¬های ملحد پرداخته شده است. در ادامه نویسنده تحلیلی اجمالی از ربوبیت و عبودیت و نسبت بین آن دو پرداخته و ادله خداشناسی و اثبات وجود خدا را بسیار فراوان دانسته است. وی نفس انسان را موضوع شناخت خدا دانسته و توحیدگرایی را امری فطری عنوان کرده و وحدت جهان آفرینش و رابطه آن با توحید و مراتب و سطوح مختلف خداشناسی و امکان آن را بررسی نموده است.

نويسنده در کتاب حاضر بر ان است تا به توحيد وجود در چهار فصل بپردازد. نفس الرحمان، راه رسولان، جانشين خدا در زمين، سيري در عرفان اسلامي. همچنين به مطالبي چون: تجربه عرفاني، اصحاب صفه، بي‌کران را در دست داشتن، ذهن و ترفندهاي آن را بشناسيم، لوط که بر قومي لوط کار مبعوث شد و ... از جمله موضوعاتي هستند که در اين مجموعه مورد بررسي قرار گرفته است.

کتاب حاضر؛ ترجمة حدیث «مفضّل» ـ حدیثی درباره آموزش خداشناسی از سوی امام جعفر صادق(ع) به یکی از شاگردانش با نام مفضّل بن عمر ـ اختصاص دارد و در چهار فصل تدوین یافته است. آفرینش انسان؛ آفرینش حیوانات؛ خلقت طبیعت؛ علل آفات و بلاها. در بخش از کتاب آمده است: «مهم‌ترین مسأله در زندگی انسان کنونی، شناخت خداوند متعال است و اکثر مشکلات روحی و روانی، مادّی و معنوی، اجتماعی و سیاسی، به مسألة خداشناسی و شناخت مبدأ و معاد مربوط می‌شود. اگر انسان خدا را در زندگانی خود دخیل بداند و به طور واقعی به خدا باور داشته باشد، بر اکثر ناراحتی‌ها و مشکلات غلبه خواهد کرد. برای این‌که به معرفت خداوند دست یابیم چه بهتر که از بیانات رئیس مذهب تشیع به حضرت امام جعفر صادق(ع) به صفات و افعال خداوند آشنا شویم.»

کتاب حاضر مشتمل بر برگردان فارسی کتاب «توحید مفضل» نوشتة «مفضل بن عمر» (قرن دوم ق) و ترجمة «محمدباقر مجلسی» است. در آن کتاب امام صادق (ع) (83 ـ 148 ق) اصول خداشناسی را به مفضل بن عمر معرفی کرده است. در این معرفی به منفعت اطفال، تدبیر آفریده شدن اعضای بدن، چگونگی رسیدن غذا به جمیع بدن، آفریده شدن زن و مرد و حکمت آن، حکمت خلق عناصر چهارگانه، خلق آفت‌ها برای انسان و حیوان، اشجار و گیاه و حکمت آن و... پرداخته شده است.