مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

* إِنْ یَشَأْ یُذْهِبْکُمْ وَیَأْتِ بِخَلْقٍ جَدِیدٍ*؛ و اگر بخواهد شما را می ب رد و خلقی نو [ بر سر کار] می آورد.(فاطر/16) آن چه پیش روست پژوهشی است درباره ی « راه های مهار شیطان از دیدگاه قرآن و سنت»می باشد. که به بررسی راه کارهایی که روایات و قرآن برای مبارزه و مهار شیطان ذکر کرده اند، پرداخته می شود . اهداف تحقیق شناخت ماهیت شیطان، بررسی توان و عملکرد شیطان برای وسوسه انسان، بررسی دام ها و گام های شیطان، شناخت سرمایه ها و توانایی های ما انسان ها برای نبرد با شیطان، ارائه راه کارهای اصولی در مبارزه با شیطان می باشد . در این تحقیق علاوه برکتبی که در رابطه با شیطان نوشته شده از کتب تفسیری و روایی و اخلاقی استفاده شده است. کتاب محجه البیضاء و شیطان کیست؟ کجاست؟ چه می کند؟ و مصاف بی پایان با شیطان می باشد. روش انجام کار بنیادی و کتابخانه ای و توصیفی می باشد. در این تحقیق ابتدا نگاهی گذرا به حقیقت شیطان شده است. طبق آیات و روایات و نظر برگزیده در این تحقیق شیطان از جن است نه از ملائکه و ماهیت او از آتش است. اما دشمنی ابلیس با آدم، تکبر ابلیس از سجده کردن برآدم و ابای وی از این کار و رانده شدن او از درگاه حق و ملعون گشتن اوست . دایره ی احاطه ی شیطان تنها در عالم خلق و جهان و دنیاست. مهارت های شیطان در اغوای انسان، زینت گری و صحنه پردازی بدی ها و نیکو جلوه دادن آن هاست و دیگر آن که امکانات دنیا را آرایش می دهد تا انسان ها به دنیا وابسته شده و دیگر نتوانند از آن دل بکنند. القای وسوسه های زشت از دیگر مهارت های شیطان است که در فکر و ذهن انسان ها خطور می کند. اما شیطان تمام مهارت ها و نیرو های خود را جهت اغوای انسان به صورت گام به گام انجام می دهد و انسان ها را یک دفعه به ورطه هلاکت نمی کشاند بلکه با سیاستی خاص این عمل را قدم به قدم، بدون این که انسان متوجه شود انجام می دهد . شیطان برای گمراهی انسان از تجهیزاتی مثل: دنیا، زنان و نفس سرکش بهره می گیرد. در فصل بعد موقعیت های حساس در زمان هایی که شیطان بیشتر می تواند در انسان نفوذ کند بررسی می گردد که عبارت است از: عجب، حرص و حسد و کبر و یأس و ناامیدی و غضب و زمانی که انسان به نفس اماره ی خود اعتماد کند، شیطان بیشتر در انسان نفوذ می کند. اما ما نیز توانایی ها و سرمایه هایی برای مبارزه با شیطان داریم. سرمایه ها که همان وحی و عقل و فطرت و نفس لوامه و نیروی بینایی و شنوایی و ادراکی ماست و توانایی های ما این است که می توانیم موقعیت درونی و بیرونی خود را بشناسیم و دیگری مطالعه ی زندگی پیشینیان و عبرت گیری از آن ها که چگونه شیطان آن ها را هلاک ساخته است ، می باشد . و دیگری توبه است چرا که درگاه خداوند همیشه به روی انسان های گنهکار باز است . تجهیزاتی نیز برای مبارزه با شیطان با لطف خداوند در اختیار ما انسان هاست که عبارتند از: دعا، تواضع، محبت خدا و ذکر او و نماز و پناه بردن به اوست . اما سیاست های اصولی در مبارزه با شیطان که به وسیله ی آن ها راه کارهای مبارزه شناخته می شوند؛ نگهبانی از جان و واکنش مناسب و در خور و استعاذه و پایداری، برخورد خصمانه و انهدام می باشد . شیوه های مبارزه با شیطان:1-کاوش و بازنگری جان که این گام به معنای درون کاوی برای شناخت بیماری هاست و چون انسان محب نفس است این امر کار آسانی نیست. 2- لایه روبی و شست و شوی آلودگی ها که به وسیله توبه و صدقه و رعایت تقوای الهی امکان پذیر است. 3- درمان بیماری ها و ترمیم آن ها. 4- تصحیح اندیشه و فکر می باشد، تدبر در توحید و معاد و مرگ و نظام آفرینش راهی به سوی تصحیح اندیشه وفکر است تا بدین وسیله بتوان هر چه بهتر شیطان را مهار کرد . حاصل آن که تلاش شده در این تحقیق به وسیله آیات و روایات نشان داده شود که شیطان موجودی واقعی و دشمنی جدی است و ما به هر حال همه جا و همه وقت با او در گریبانیم. دشمن با برنامه و مهارت کار می کند و در کمین گاه و گلو گاه منتظر است که به ما ضربه بزند وما باید با سرمایه ها وتوانایی های خود او را شکست دهیم .

متن حاضر شرحى است بر صفات و ویژگى هاى شیعیان واقعى از نگاه حضرات معصومین علیهم السلام. به راستى چه معیار و ملاکى براى شناخت مؤمنان واقعى و دروغین وجود دارد. این گونه نیست که هرکس به خداوند اعتقاد دارد، مؤمن باشد و یا به سبب دوستى امیرمؤمنان على علیه السلام؛ انسان شیعه آن حضرت محسوب نمى شود. گاهى مى پنداریم که شیعه واقعى هستیم، اما با وارسى شیعیان واقعى در روایات و سیره اهل بیت علیهم السلام اثرى از شیعیان واقعى در خود نمى یابیم. شیطان نیز از همین طریق انسان را فریب مى دهد تا ما را سعادتمند و نیک فرجام قلمداد کند. اجمالاً، شیعیان واقعى به نماز اول وقت پایبندند، مقید به حفظ اسرار اهل بیت علیهم السلام هستند و با برادران دینى مواسات نموده، نسبت به آنان نیکى مى کنند.

انسان مؤمن همواره باید ارتباط قلبی اش را با معبود خویش حفظ نموده و سعادت زندگی دنیوی و اخروی را از او بخواهد. توفیق درخواست بندگی و انجام تکالیف الهی و نیز زدودن شک و تردید و وسوسه های شیطان و پایداری بر ایمان راسخ، از جمله دعاهای ضروری هر مؤمن راه یافته است. براساس سنت الهی، دلی که از یاد خدا غافل شود، همدم شیطان خواهد بود؛ اوست که آمال و آرزوی انسان را رقم می زند. اما دل انسان باتقوایی که مجلای نور الهی است، اندک توجهی غفلت از دلش زدوده می شود. سرّ اینکه گاهی انسان از پذیرش دعوت حق و انبیای الهی سر باز میزند، پیش داوری و دل بستگی به خواسته های خویش است. از این رو، برای اینکه ایمان ما محفوظ بماند، باید بر یقین و متعلقات ایمان استوار باشیم و از وسوسه های شیطان دوری کنیم.

آيا در اسلام حزن و اندوه مطلوب است، يا شاد و مسرور بودن؟ با اينكه حكم آنها به اقتضاى شرايط متفاوت است. در پاسخ بايد گفت: انسان گرچه هيچ گاه در زندگى دنيايى از حزن و اندوه تهى نمى شود، اما بالفطره خواهان خوشى و شادى است و از اندوه گريزان است. اما خلقت اين گونه اى انسان به اين دليل است كه اين عالم محل آزمايش انسان است. ما در برابر هريك از غم ها و شادى ها و خوشى ها و ناخوشى ها وظايفى داريم و آزمايش مى شويم. آيا وقتى نعمتى به ما مى رسد سرمست و مسرور مى شويم و مغرور مى شويم و خدا را فراموش مى كنيم. يا در هر حال، نعمت هاى خدا را شكرگذاريم. در اسلام، اگر منشأ شادى و حزن مطلوب و ارزشمند بود، شادى و حزن ارزشمند و مطلوب خواهد بود، وگرنه نامطلوب و ناپسند است. بر شادى و اندوه مطلوب ثواب و اجر مترتب است. مؤمن بايد بداند كه هرآنچه در اختيار اوست، از آنِ خداست و در از دست دادن آن مصلحتى نهفته است.

مسئله اين مقاله، نقد و بررسى مبانى نظرى و عملى عرفان كيهانى و ريشه يابى معرفتى مباحث آن است. روش بحث نيز به شكل توصيفى ـ تحليلى و با رويكرد انتقادى است. از اين رو، ابتدا به طرح مبانى نظرى و عملى پرداخته، سپس به ارزيابى و واكاوى تأثرات و اقتباس هاى معرفتى اين فرقه از اديان و مكاتب نظر شده است. در پايان نيز يافته ها حاكى از آن است كه در ريشه يابى مبانى نظرى، تفكر رواقيان متقدم در باب طبيعت و ديدگاه هاى ايدئال گرايانه در فيزيك نوين مورد بازخوانى قرار گرفته است و در مباحث عرفان عملى اين فرقه نيز، سر خط مباحث به ريكى ژاپن و مطالب كتاب مقدس مى رسد. همچنين، اين مباحث كوششى در واكنش به مبانى تجربه گرايانه و پزشكى مدرن است. بدين سان، خلط مباحث فيزيك و عرفان، تغذيه ناقص و سطحى از منابع دينى و مكاتب فلسفى از مهم ترين اشكالات مباحث اين فرقه است.

مراجعه به فرهنگ عربى براى تفسير قرآن امرى لازم است و عدم مراجعه به آن سبب مى شود مفسر از درك و دريافت معناى دقيق و صحيح واژه ها و آيات قرآن بازماند. مقاله حاضر سعى دارد با رويكرد تحليلى ـ تاريخى، معناى واژه «شيطان» را در سياق آيات متعدد قرآن با مراجعه به فرهنگ عرب عصر نزول بررسى نمايد. حسى ترين معنا براى ماده شيطان در فرهنگ عربى طناب بلندى بوده است كه با آن از چاه هاى عميق آب مى كشيدند، سپس به معناى هر موجود سركش ويرانگر و ضرررسانى، از انسان، جن يا ساير حيوانات تعميم يافته است. معانى اى كه از رهگذر اين بررسى براى واژه شيطان در قرآن شناسايى شد عبارتند از: ابليس و سپاهيانش، جنيان سركش آزاررسان، انسان هاى وسوسه گر، شايعه پراكنان، سران منافقان، مارهاى زشت منظر و وحشتناك، و ميكروب.