مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب " مقامات و مسئولیات ائمه (علیهم السلام)" نوشته سید کمال حیدری می باشد محور سخن در این کتاب چنان که از عنوانش پیداست، پیرامون مقامات وجودی و شأنی، وظایف و مهامّ تکوینی و تشریعی امام در نظام هستی می باشد. مولف محترم، اثر حاضر را در دو فصل با محور شناخت ابعاد شخصیتی امام به شرح ذیل، نگارش نموده است: فصل اول: شناخت امام فصل اول این کتاب با بحث از مقامات و ملاکهای امامت از طریق دیدگاه قرآن، آغاز می گردد، و در ادامه نیز، به بیان ابعاد تکوینی و تشریعی امام و فرق بین آنها پرداخته شده است نویسندۀ محترم، در آخر این فصل به بیان مراتب معرفتی بین امامان و وارثانشان می پردازد. فصل دوم: امامان (علیه السلام) و علم به غیب نقطۀ آغازین در فصل دوم، بیان معانی لغوی و اصطلاحی «غیب» و «شهادت» می باشد، سپس سمت و سوی بحث به جمع بین آیات نفی کننده و اثبات کنندۀ علم غیب برای غیر خدا و مناشقۀ آنها نیز سوق داده می شود. در ادامه نیز، نویسندۀ محترم به بررسی دلایل اثبات علم اهل بیت (علیه السلام) به غیب می پردازد، سپس شواهد دال بر عدم وجود علم غیب برای غیر خدا را به بوتۀ نقد و مناشقه می کشاند. و سپس بحث را برای پاسخ دادن به شبهات و اشکالات مطرح شده در این زمینه، به پایان می رساند.

رسالةٌ فی تَواریخِ النّبیِّ وَ الْآل؛ کتابی مختصر به زبان عربی، در شرح احوال چهارده معصوم تألیف محمد تقی شوشتری (متوفای ۱۳۷۴ش) شوشتری در این این رساله قصد تفصیل نداشته و همه مباحث خویش را ذیل فصول نُه‌گانه مطرح نموده است. نکته قابل توجه در این اثر، اشاره مؤلف به فرزندان ممدوح و مذموم ائمه است. شوشتری در این کتاب بنا بر نقل گزارش‌های تفصیلی، نقل حوادث زندگی و سیره ائمه نداشته؛ بلکه فقط در صدد بیان زمان حوادث، نام خانواده و منسوبین ایشان بوده است. مؤلف هنگام بیان تاریخ‌ها و نام افراد، به تفصیل از منابع خود که مصادر تاریخ و حدیث شیعه و اهل سنت هستند، یاد کرده و در پاورقی نیز به صفحات آن‌ها اشاره شده است. محقق شوشتری در فصل آخر به عنوان تبرک و تیمن، به نقل روایاتی از اخلاق نیکوی معصومان پرداخته و درباره هر یک از آنان به دو خبر اکتفا کرده است. وی تمامی اقوال را آورده و گاه به نقد و بررسی آن‌ها نیز پرداخته است. ویژگی‌ها گفته شده که جامعیت از مزایای این اثر است و دیگر آثار مشابه در موضوع احوال شخصی و تاریخ موالید و وفیات و نام بستگان معصومین، به این جامعیت نیست. ویژگی دیگر این اثر اشاره به ممدوح یا مذموم بودن امامزادگان است. شوشتری در فصل مربوط به فرزندان ممدوح(یا شایسته) ائمه، از کسانی چون: ابوالفضل العباس سلام الله و فرزندان او، محمد بن حنفیه، جعفر بن علی سلام الله ، قاسم و ابوبکر و عبداللّه پسران امام مجتبی علیه السلام، حسین بن علی صاحب قیام فخّ، علی اکبر فرزند امام حسین سلام الله ، زید بن علی بن الحسین سلام الله نام می‌برد. همچنین در فصل مربوط به فرزندان مذمت‌شده، از کسانی چون: عبید اللّه بن علی، حسن مثنّی، حسن مثلّث، عیسی بن زید بن علی بن الحسین، حسن أفطس، عبدالله افطح، موسی مبرقع و جعفر کذاب سخن به میان می‌آورد. فصل‌های کتاب مؤلف، اثر خود را در ۹ فصل تنظم کرده به ترتیب از مباحث سخن گفته است: فصل اول: موالید فصل دوم: وفیات فصل سوم: محل تولد و وفات فصل چهارم: مادر فصل پنجم: همسران فصل ششم: فرزندان فصل هفتم: نسل و فرزندان مشهور و صالح فصل هشتم: فرزندانی که درباره آنان مذمتی وارد شده است. فصل نهم: نمونه‌ای از اخلاق حسنه حضرات معصومین علیهم السلام