مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

نسبت حسن و قبح عقلی و شرعی در ذبح اسماعیل(ع)

نویسنده:

علی برخورداری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , 09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam , قاعده حسن و قبح عقلی , اخلاق , نظریه امر الهی (فرا اخلاق) , حسن و قبح شرعی و عقلی , تعارض اخلاقی

چکیده :

در این پژوهش به کمک صورت بندی تعارض بین عقل و دین، محل تعارض تنقیح می شود. سپس با تبیین رویکردهای حسن و قبح عقلی و شرعی (نظریه امر الهی)، نسبت آنها در فرمان ذبح اسماعیل بررسی می شود. بنابر نظریه امر الهی، معرفت اخلاقی وابستگی حداکثری به دین دارد. وقتی این مبنا را بر ماجرای قربانی کردن اسماعیل(ع) تطبیق دهیم، دچار تزاحمات اخلاقی می شویم که ناشی از تحکم و قرائت حداکثری از نظریه امر الهی است. پس به ناچار یا باید اخلاق را تعطیل کنیم یا از نظریه امر الهی، قرائت معتدل تری ارائه دهیم تا با اخلاق سازگار شود. هر کدام از این روش ها توفیق اندکی در حل تعارض بین دین و اخلاق پیدا می کنند؛ اما روش پایانی از همه موفق تر به نظر می رسد.

مشخصات اثر

عنوان :

حسن و قبح از منظر فخر رازی و تأثیر آن بر مباحث کلامی ایشان

نویسنده:

روح اله حاجی حسینی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam , قاعده حسن و قبح عقلی

چکیده :

یکی از مسائل مهم و بنیادین در علم کلام و اعتقادات بحث حسن و قبح است. این مسأله از دیر باز میان عدلیه و اشاعره مورد اختلاف واقع شده است. عدلیه قائل به حسن و قبح عقلی بودهو اشاعره به حسن و قبح شرعی معتقد گشته‌اند. اهمیّت این مسأله بیشتر از این جهت است که نحوه جهت گیری در آن، بر دیگر مسائل کلامی تأثیر گذار است و چهارچوب اعتقادی انسان بر اساس آن شکل می‌گیرد. فخرالدین رازی شخصیتی موثر در حوزه کلام اشاعره می‌باشد. وی از ذهنی جستجوگر و نقّاد برخوردار بوده ودر این بحث دیدگاهی متفاوت با اشاعره بیان داشته است. فخر رازی با آنکه در ابتدا تابع تفکر ایشان در بحث حسن و قبح بوده، در اواخر چرخشی در این زمینه نشان داده و در حوزه‌ی افعال انسان قائل به حسن و قبح عقلی شده است. با توجّه به این مطالب، در این نوشتار دیدگاه و دلائل فخر رازی در مسأله حسن و قبح مورد بررسی قرار گرفته است. در ضمن نحوه تأثیرگذاری این دیدگاه بر دیگر حوزه‌های کلامیِ او نیز مورد پژوهش واقع شده است. نتیجه به‌دست‌ آمده از این پژوهش نشان می‌دهد گرچه فخر رازی در بحث حسن و قبح در افعال انسان، سرانجام حکم عقل را می‌پذیرد و دیدگاهی متفاوت از نظر اشاعره بیان می‌کند؛ ولی از آنجا که هدف اصلی در این بحث بررسی افعال الهی است و رازی در این قسمت همچنان تابع استادان خویش می‌باشد، در دیگر مباحث کلامی اختلاف چندانی با تفکر اشاعره پیدا نکرده و اساس اندیشه کلامیِ او همچنان اشعری باقی مانده است. کلمات کلیدی: حسن و قبح -حسن و قبح عقلی -حسن و قبح شرعی-فخر رازی –عدل الهی -حکمت خداوند -تکلیف ما لایطاق -قاعده لطف

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی مقایسه‌ای بحث حسن و قبح عقلی از دو دیدگاه کلام قدیم و جدید

نویسنده:

پرویز سلمانی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

انسان خود سرنوشت خود را می نگارد : شماره 36 : گلستان قرآن

نویسنده:

محمدهادی معرفت

نوع منبع :

مقاله , مناظره،گفتگو و میزگرد

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران : موسسه نمایشگاه های فرهنگی ایران ,

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق در قرآن , قاعده حسن و قبح عقلی , فلسفه اخلاق (عام)

کلیدواژه‌های فرعی :

جبر و اختیار(کلام) , فطرت حب کمال صرف , ایمان (فرجام شناسی) , قدرت تبدیل سرنوشت , سرنوشت انسان , اخلاق غیردینی , ساختار اخلاق , حکمت عملی , روایت احادیث ظاهر در جبر , حکمت , تعریف اخلاق , هدف اخلاق , مادی گرایی و اخلاق , راه رسیدن به کمال , رضایت حق , شرط پذیرش عمل صالح ,

چکیده :

خلق به معنای خوی و صفت نفسانی است که منشأ رفتار نیک و بد آدمی است. پرسش مهم این است که آیا صفت نفسانی خود منشأ ذاتی دارد ؟ بدین معنی که از ساختار درونی انسان سرچشمه می گیرد تا هر کاری انجام می دهد نمودی از صفات درونی و ساختار باطنی وی باشد و در واقع چهره درونی خود را آشکار می سازد و مقهور ساخت باطنی خود است در این صورت چه نقشی می تواند ایفا کند؟ تعالیم انبیاء چه تأثیری می توانند داشته باشند؟ آیا صفات نفسانی، اکتسابی و تغییر پذیر بوده و اساسا بر اثر تربیت خانواده و جامعه و پیروی از عادات موروثی حاصل گشته و در نتیجه قابل تبدیل است؟ همچنین حسن و قبح عقلی و فعل و فاعلی و نقش فطرت و عقل و به طور اجمالی مبانی اخلاق و ایمان در قرآن چگونه است ؟ این پرسش ها و پرسش های دیگری در این زمینه را با حضرت آیت الله محمد هادی معرفت از اساتید مبرز و نامی حوزه در میان گذاشته ایم.

صفحات :

از صفحه 30 تا 36

مشخصات اثر