مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫نوشتار حاضر به تبيين نسبت ميان تکامل عقلي بشر با پذيرش امامت مي‌پردازد. برخي از متفکران بر اين باورند که اگر ملاک پذيرش خاتميت بلوغ عقلي و تکامل فکري بشر باشد، بعد از ختم نبوت نيازي به وجود امام نيست و خاتميت با اعتقاد به امامت سازگاري ندارد. نگارنده براي تثبيت جايگاه امامت، تلاش مي‌کند تعارض ميان کمال عقلاني بشر و پذيرش امامت را برطرف کند و شبهه فوق را پاسخ دهد. در آغاز، به موضوع نبوت پرداخته و فلسفه ارسال پيامبران و ادله عقلي و نقلي خاتميت پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم را بيان نموده و دلايل منکران خاتميت، اعم از باطنيه(اسماعيليه و قرامطه)، بابيت، بهائيت و قاديانيه را نقد کرده است. از ديدگاه بسياري از انديشمندان، مهم‌ترين دليل خاتميت پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم کمال عقلاني و رشد فکري بشر و پويايي و ماندگاري قرآن کريم و سنت نبوي است. به همين دليل، نگارنده اين موضوع را دقيق‌تر تحليلکرده و ديدگاه‌هاي مختلف را ارزيابي نموده و تأکيد مي‌کند که انسان جديد به وحي قديم نيازمند است و تکامل خود را در گرو فهم متن وحي و عمل به آن و اجتهاد مي‌بيند. وي از اين رهگذر وارد مبحث اجتهاد مي‌شود و آن را مظهر رشد عقلانيت بشر معرفي مي‌کند. پس از آن، به مبحث امامت و نسبت آن با خاتميت مي‌پردازد و ويژگي‌هاي امام را عصمت، علم و نصب الهي ذکر مي‌کند و ديدگاه‌هاي دکتر سروش در باره تعارض خاتميت با مرجعيت علمي و عصمت امامان شيعه را نقد مي‌کند. در ادامه، آرمان‌شهرهايي را که فيلسوفان و متفکران از قديم براي مردم تصوير مي‌کردند، توصيف کرده و تسلط و استيلاي عقل بر اين آرمان‌شهرها را از مهم‌ترين ويژگي آنها بيان مي‌‌کند و تأکيد مي‌کند که اين شهرهاي آرماني هيچ گاه در زندگي بشر محقق نگرديده؛ ولي ما مي‌توانيم نمونه بارز آن را در جهان اسلام در عصر امامت وصي پيامبر، امام علي عليه السلام مطالعه کنيم و در انتظار آرمان‌شهري باشيم که در سخنان پيامبر رحمت صلي الله عليه و آله و سلم به آن بشارت داده شده و با ظهور منجي موعود محقق خواهد گرديد.

کتاب حاضر، شرح چهل سخن از حضرت فاطمه (س) است. مؤلف سعی کرده بیشتر سخنان حضرت را که به مسائل عمیق دینی، اخلاقی و اجتماعی توجه کرده، بپردازد. تفسیر حدیث، اثر اخلاص، توصیف امام علی، رسالت پیامبر، توصیف امام علی، حق‌گرایی و حکومت عدل، فلسفه احکام اجتماعی اسلام، فلسفه احکام سیاسی اسلام، دلیل انحراف جامعه، لذت خدمت الهی، حجاب پس از مرگ، اثر بخل و بدترین امت عنوان‌های موضوعی این سخنان هستند. در «اثر اخلاص» می‌خوانیم: «هر کس عبادت خالص خود را به‌سوی خداوند فرستد، خداوند نیز بهترین مصلحت را برای او نازل می‌کند».

حضرت امام صادق (ع) در عمر با برکت خود معارف و علومی را در اختیار بشریت قرار داده‌اند. از آن معارف، روایتی است به صحابی خاص خود، «عبدالله ابن جندب»، که سفارشات و توصیه‌هایی را برای رستگاری فردی و اجتماعی فرمودند. کتاب حاضر دربردارنده متن عربی و ترجمه این روایت است. این روایت از کتاب شریف «تحف‌العقول» نقل شده و ترجمه آن با استفاده از پنج ترجمه آماده شده است. مطالب روایت در بیست‌ و پنج فراز با موضوعات گوناگون ارائه شده است.

"حکمت‌های علوی "مشتمل بر ترجمه و شرح 110حدیث از سخنان حضرت علی (ع) است که از مجموعه دو جلدی "غررالحکم "استخراج شده است .عناوین برخی از موضوعات (احادیث) از این قرار است :راز محبوبیت، توفیق خدمت، امنیت، دوستی دنیا، دوام دوستی، قدرت رازداری، خودپسندی، پارسایی، زمان‌شناسی، فقر و اسراف، ترس از گناه، بدترین مردم، حق‌شناسی، و خلوص .