مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

النبى الأعظم من كتاب الغدير جلد اول از مجموعه «سلسلة الغدير الموضوعية» است. در اين مجموعه، كتاب گرانسنگ «الغدير» علامه امينى به نحو موضوعى و با زبان عربى، بازنويسى شده است. جلد اول اين مجموعه به معرفى پيامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) اختصاص يافته است. نويسنده از مجموعه ارزشمند «الغدير» بخش‌هايى را كه مرتبط با پيامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده گرد آورده است. در مقدمه كتاب، حول پنج مطلب سخن گفته شده است كه عبارتند از: سال پيامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم)، اركان اسلام، سوم پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در كلمات مخالفين، مظلوميت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) سپس به موضوعات ذيل پرداخته شده است: فضيلت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، همسران پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، استحباب نامگذارى فرزندان به نام پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، كلمات و رواياتى كه مستلزم پائين آوردن جايگاه نبوت است، اجتهاد در مقابل نصّ پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، سلسله كذّابين و جاعلان حديث، مجموعه‌اى از احاديث موضوعه درباره فضيلت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و نيز مناقب خلفاء و معاويه، احاديث موضوعه در موضوع خلافت، جريان رحلت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و آنچه بر اهل بيت ايشان بعد از آن گذشت، داستان حجةالوداع و جريان غدير خم، روايت اين حديث شريف از ميان صحابه و تابعين، طبقات روات از علماء و نويسندگان كه درباره حديث غدير سخن گفته‌اند، انكار وفات پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از سوى عمر، داستان غصب فدك، داستان سقيفه و... موضوع زيارت حضرت رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) و توسل به ايشان و كلمات شريفه حضرت از ديگر موضوعاتى است كه در اين كتاب بدان‌ها پرداخته شده است. در قسمت دوم مقدمه كه حول اركان اسلام است، محقق كتاب به اين مساله مى‌پردازد كه چرا ولايت اساس و اصل در اسلام قرار گرفته است و در ادامه بحثى را در اصرار مخالفين بر مخالفت شديد بر اهل بيت (علیهم السلام) و شيعيان آنها، ارائه مى‌كند. در بخش چهارم از مقدمه، به اين مطلب پرداخته شده است كه رسول مكرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در زمان خويش هم مظلوم بودند.

«ألعَدَدُ القَویّة لِدفْعِ المَخاوِفِ الیَوْمیّة» کتابی به زبان عربی نوشته علی بن یوسف بن مطهر حلی برادر علامه حلی، از علمای قرن هفتم و هشتم هجری است. موضوع کتاب، ادعیه و ذکرهای روزانه هر ماه و شرح حال متولدین در هر روز از ماه و خواص ایام است. این کتاب که در دو جلد تألیف شده و فقط جلد دوم آن موجود است، در ۳۰ فصل تنظیم شده و هر فصل مربوط به یک روز از ماه است. ۱۵ فصل اول در جلد اول بوده، که مفقود شده و حتی علامه مجلسی و صاحب ریاض العلماء هم آن را نیافته‌ اند و فقط ۱۵ فصل آخر کتاب یعنی جلد دوم آن موجود است. از جمله مباحث جنبی مهمی که در جلد دوم مورد بحث قرار گرفته، می‌توان به مواردی اشاره کرد از جمله: 1- در روز پانزدهم احوالات امام مجتبی (علیه السلام) و حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) را ذکر نموده است. 2- در روز هفدهم شرح زندگانی و بعثت و مکارم اخلاق رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و امام صادق (علیه السلام) بیان شده است. 3- در روز هجدهم بحثی مفصل پیرامون غدیر خم و وصایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) ذکر شده و جریان قتل عثمان، به روایت تاریخ آورده شده است. 4- در روز بیستم مناقب و تاریخ زندگی أم الأئمة، حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) آمده است. 5- روز بیست و یکم زندگی نامه و مناقب امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) ذکر شده است.

«الأنوار في مولد النبي محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)» اثر ابوالحسن احمد بن عبد الله بكرى مصرى، از بزرگان قرن هفتم هجرى است كه در موضوع زندگي نامه پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مى‌ باشد. اين كتاب داراى 7 بخش است: بخش اول: خلقت پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و نور آن حضرت. بخش دوم: زندگانى عبد المطلب جد پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم. بخش سوم: عام الفيل و لشكر ابرهه. بخش چهارم: حفر چاه زمزم به دست عبد المطلب. بخش پنجم: ازدواج عبد الله با آمنه. بخش ششم: ولادت پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و سلم. بخش هفتم: ازدواج با حضرت خديجه سلام الله عليها.

جلد اول: شامل مقتل پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، امیرالمؤمنین، فاطمۀ زهراء و امام حسن (علیهم السّلام)، می باشد.

این کتاب با روشی بدیع و به دور از پیش داوری، در مجموعه منسجم به شرح و تفسیر فرازهای این حدیث که بالغ بر 200 فراز است، نخست آیات و روایات متناسب با فراز مورد بحث را ذکر کرده و در پایان هر فراز - در موارد مورد نیاز - با بیان مختصر به رفع اشکال یا جمع بین احادیث باب پرداخته است و بدین ترتیب، عمده مشکلاتی را که موجب سردرگمی طالبان می‏گردد، پاسخ داده و فضای منحصر به فرد علمی و عملی را فراهم آورده است که هم خواننده در اثر جذابیت خاص مجلس گفت و گوی حضرت حق با برگزیده‏ ترین بنده خود، به سوی عمل به مضامین این حدیث ناب جذب می‏گردد و هم مشکلات علمی خود را که در راه سیر و سلوک الی الله برای سالکان پیش می‏ آید، حل شده می‏بیند. این اثر در واقع حاصل بخشی از جلسات اخلاقی، عرفانی علامه طباطبایی است که طی آن با عنایتی ویژه، حدیث معراج را یک دوره از آغاز تا پایان شرح کرده و نکاتی ارزشمند در شرح جملات آن بیان داشته‏ اند، که این نکات بدون نقل مستقیم از آن بزرگوار، در جای جای این شرح متبلور است. كتاب سرالاسراء در دو جلد و سي و هشت فصل تنظيم شده است كه هر جلد داراي نوزده فصل است. هر فصل با توجه به فقرات به چند قسم تقسيم و عنوان گذاري شده است. در ذيل هر عنواني به تناسب، آيات و روايات مندرج شده و در پايان هر عنوان توضيحاتي از مرحوم مؤلف در جمع بندي آيات و روايات و ارتباط آيات و روايات با فقره مورد بحثِ حديث معراج كه در صدر عنوان آمده، مطرح شده، در مجموعه كتاب 1450 آيه قرآن و 2800 حديث و فقراتي از ادعيه در ذيل 270 جمله حديث معراج مورد استفاده قرار گرفته است. جلد دوم به شرح مطالب ذیل می پردازد: ورع خشوع سکوت کسب روزی حلال عطای الهی علم و عمل

«مختصر البصائر»، به زبان عربی، تالیف حسن بن سلیمان حلی، عالم شیعی قرن هشتم، گزیده و مختصری از کتاب «بصائر الدرجات» سعد بن عبدالله اشعری قمی، عالم شیعی قرن سوم هجری است و ارتباطی به کتاب «بصائر الدرجات» صفار ندارد. موضوع کتاب، روایاتی درباره مناقب و ویژگی‌ های ائمه و شناخت آنان است. اصل کتاب اشعری اکنون موجود نیست، ولی اثر هم نام آن؛ یعنی «بصائر الدرجات» محمد بن حسن صفار قمی، معاصر اشعری وجود دارد که اتفاقا مباحث آن کاملا به آنچه در «مختصر البصائر» آمده شبیه است. به همین دلیل، افندی در «ریاض العلماء» احتمال داده است که اصل «بصائر الدرجات» از صفار بوده که اشعری آن را تلخیص کرده و حسن بن سلیمان بار دیگر آن را تلخیص نموده است. لیکن چنین نظریه‌ ای با توجه به شهرت کتاب «بصائر الدرجات» از اشعری و ذکر آن در منابع فهرستی، پذیرفته نشده، اما احتمال جدی دیگری هست که هم اشعری و هم صفار، کتاب «بصائر الدرجات» را از نسخه اصل دیگری گرفته‌ اند و به همین دلیل مطالب و حتی اسناد آن دو به یک دیگر بسیار نزدیک و مشابه است. بخشی از آنچه در «مختصر البصائر» آمده، افزوده‌ های مؤلف آن، حسن بن سلیمان حلی است که البته وی، در ابتدای باب، تذکر داده است که آنها را از طریق دیگری غیر از اشعری نقل کرده است. پاره‌ ای از مطالب مطرح شده در کتاب: رجعت و کسانی که رجوع خواهند کرد، نشانه‌ های مؤمن، رجال اعراف، فضیلت ائمه و آیاتی از قرآن در مورد آنها، تسلیم در برابر آنچه پیامبر و ائمه فرموده‌ اند، نامه امام صادق علیه‌ السلام به مفضل بن عمر، صفات پیامبر و ائمه و فضیلت‌ هایی که خداوند به آنها عطا فرموده است، کسی که به رد و انکار سخنان پیامبر و ائمه بپردازد، کتمان حدیث و افشای آن، قضاء و قدر و...

تفسیر متون شرعی و روش های آن امروزه یکی از مباحث مهم هرمنوتیک است. از گذشته تاکنون مسلمانان و غیرمسلمانان در تفسیر و تاویل متون شرعی (متون شرعی اسلامی) دیدگاه های مختلف و روش های گوناگون داشته و دارند. در این مقاله بر این مساله تاکید می شود که برای فهم و تفسیر درست متون شرعی (کتاب و سنت) ضرورت دارد که صفات و ویژگی های صاحب متن به ویژه عصمت، مد نظر مفسر قرار گیرد، که برای رسیدن به این هدف، نکات زیر در این مقاله بررسی می شود:1. عناصر تشکیل دهنده متون شرعی و فرق آن با متون دیگر.2. صفات پیامبر (ص) و ضرورت ابراز و توجه به آنها به هنگام تفسیر متن.3. اصلاح تفاسیر نادرست (بررسی نمونه ای) با توجه به عدم درک درست از صفات پیامبر (ص).