مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب امام حسین علیه السلام از دیدگاه اهل سنت توسط مرکز پژوهش­‌های اسلامی صدا و سیما منتشر شده است. این کتاب شامل شش فصل اصلی است که عبارتند از: شرح حال، فضایل و مناقب، ویژگی­‌های اخلاقی و سیره عملی، موضع­‌گیری‌های سیاسی و اجتماعی، امام حسین علیه السلام و واقعه عاشورا و سخنان حکیمانه تهیه، تدوین و تنظیم شده است. موضوعاتی چون شمایل ظاهری، نقش انگشتر، همسر و فرزندان، ویژگی­‌های موروثی و نقش رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در تربیت در فصل اول و مصداق آیه تطهیر، از منظر پدر و برادر، از منظر اندیشمندان و اصحاب در فصل دوم و همچنین عبودیت و بندگی حق، جود و کرم، حسن خلق، خانواده دوستی و تواضع در هم­نشینی با نیازمندان در فصل سوم مطرح شده است. در فصل چهارم نیز به موضوعاتی مانند مخالفان بیعت با یزید، سیاست تطمیع، موضع­‌ گیری امام حسین علیه السلام در زمان معاویه، علت و انگیزه قیام و در فصل پنجم نیز به اتمام حجت با دشمن، سخنان زهیر بن قین، تحول حربن یزید ریاحی، شهادت بنی هاشم، تعداد شهدای کربلا و در فصل پنجم به موضوعاتی چون توصیف خدا، مقام تسلیم و رضا، توکل، زهد، بی­‌وفایی دنیا، آزادگی، حق­‌الناس و پرهیز از بیهوده کاری پرداخته شده است. در بخشی از این کتاب آمده است: امام حسین علیه السلام به تصریح شیعه و سنی، در زمره اهل بیتی است که به نص قرآن از هرگونه کژی و خطا به دور است، بنابراین گفت­‌وگو درباره امام حسین علیه السلام گفتمان قرآنی و وحدت­‌آفرین است. در ادامه آورده شده است: محبت به آن حضرت اختصاص به مذهب خاصی ندارد و همه مسلمانان به او عشق می‌ورزند و او را مقتدای خود می­‌دانند. برهمین اساس، کتاب حاضر بر آن است تا گوشه‌ای از فضایل و سیره الهی آن حضرت در منابع اهل سنت را جهت پشتیبانی از برنامه‌های رسانه ملی بازنمایی و بازخوانی نماید. در دیباچه این کتاب آمده است: پرداختن به زندگانی امام علیه السلام آثار متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به الگوسازی برای نسل جوان، فرهنگ­‌سازی برای ارتقای اخلاق فاضله در جامعه، آشنایی مردم مسلمان جهان با شخصیت­‌های مهم صدر اسلام، زمینه­‌سازی برای ایجاد وحدت در بین مسلمانان و کاهش اختلافات مذهبی اشاره کرد. در دیباچه کتاب آمده است: شایسته است رسانه ملی که وظیفه رشد اخلاقی و پالایش درونی افراد و ایجاد همدلی بین مسلمانان را برعهده دارد، با پرداختن به این اسوه‌های مشترک، نقش مهم خود را ایفا کند

آیینه جمال: نگرشی بر مکارم اخلاق امام حسین علیه السلام، کتابی است درباره اخلاق، فضایل و احادیث در مورد امام حسین علیه السلام که توسط لطف‌ الله صافی‌ گلپایگانی نوشته شده است. در تمام قرون و اعصار، عدالت، طهارت نفس، امانت، صداقت، استقامت، ثبات قدم، شجاعت، صراحت لهجه، صبر و حلم، وفای به عهد، تواضع، رحم، احسان، اغماض و گذشت، فداکاری و ایثار، آزادی‌ خواهی، خدمت به همنوع و سایر صفات حمیده، محبوب بشر بوده است. هر چند دنیا و ظواهر زندگی تغییر کند، در این احساس بشری و احترام او به نیکوکاران و نیکوخویان تغییری حاصل نخواهد شد. چنانچه صفاتی مانند، حسد، تکبر، نفاق، ظلم و بی‌رحمی، خیانت، دروغ، کینه‌توزی و خودبینی، همیشه مورد تنفر بوده است. علم اخلاق بر اساس همین توجه فطری انسان و درک باطنی او به وجود آمده است. اثر حاضر در 11 فصل، مکارم اخلاقی حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام را از کتاب‌های شیعه و اهل تسنن جمع‌آوری و بازگو می‌کند: جمال آدمی، خورشید اندیشه، بر سجاده نیاز، باران سخاوت، یک آسمان کرم، پرچم عدالت‌خواهی، به رنگ سادگی، بر قله تواضع، قهرمان تاریخ، روح پر شکوه و کوه صبر.

آثار و برکات‌ سیدالشهداء در دنیا و آخرت‌، کتابی است درباره حسین‌ بن‌ علی‌ (علیه السلام) که توسط علیرضا رجالی‌‌تهرانی‌ نوشته شده است. از دیدگاه نویسنده امام حسین (ع) یک انسان کامل و شخصیتی استثنایی است که دارای ابعاد وجودی متعددی بوده و در چهره‌های گوناگونی برای مردم جهان با مشرب‌های مختلف، جلوه کرده است. از این رو هر یک از آن‌ها طبق مشرب خود، آثار و برکاتی را برای آن وجود شریف و نهضت مقدسش بیان می‌دارند، نویسنده در این کتاب کوشیده است تا با بی‌طرفی به بررسی آثار و برکات امام حسین (ع) بپردازد. این کتاب که در نوع خود از اسلوب، تقسیم و تدوین جدیدی برخوردار است بدان جهت نگارش یافته است که علاقه مندان امام حسین (ع) از آثار، برکات و فوایدی که ایشان برای دوستدارانش دارند، آگاهی بیشتری حاصل کنند.

«سرشک خوبان در سوگ سالار شهيدان» که ترجمه کتاب «عبرات المصطفين في مقتل الحسين عليه‏السلام نوشته محمدباقر محمودی» می باشد، تلاشي است درباره‏ نگارش واقعه‏ي کربلا از منظر تاريخي. بيشترين تلاش مؤلف محترم، «علامه محمد باقر محمودي»، گزارش رويدادهاي عاشورا با استناد به منابع کهن، به ويژه منابع اهل سنت بوده است؛ و چنان که خود وي در مقدمه‏ کتاب يادآور مي‏شود کوشيده است تا جزئيات وقايع را از آن طريق نقل کند، گرچه استثناهايي نيز در مشي وي ديده مي‏شود. گفتني است که تلاش نويسنده براي نقل همه‏ موارد موجود در کتاب‏هاي تاريخي تکرار پاره ‏اي از متون را موجب شده است. گذشته از آن گزارش‏هاي بسياري وجود دارد که تنها با اندکي اختلاف در الفاظ و عبارات، هم در متن و هم در پانوشت‏ها آمده است. گرچه اين کار نشان تتبع فراگير نويسنده و براي پژوهشگران سودمند است، ولي براي خواننده ‏ي فارسي زباني که در پي مطالعه‏ جمع بندي شده وقايع است، ملال‌آور مي‏نمايد. از اين‏رو «مديريت تحقيقات عاشوراي مرکز تحقيقات اسلامي» ترجمه فارسي کتاب را در دستور کار خود قرار داد، و موارد زير را در آن اعمال کرد: 1- از ترجمه‏ روايت‏هاي تکراري متن پرهيز گرديد، به اين ترتيب يکي از آن ميان [صفحه 13] برگزيده و ترجمه شده و درباره‏ ديگر روايت‏ها به ذکر مأخذ بسنده گشت. 2- از ترجمه روايت‏هايي که در پي‏نوشت‏ها آمده و همانند آن‏ها در متن کتاب نيز نقل شده است پرهيز گرديد. 3- از آنجا که مطلب سوم کتاب بسيار گسترده بود، به سه عنوان «مطلب سوم: به سوي کوفه»، «مطلب چهارم: در کربلا» و «مطلب پنجم: پس از شهادت» تغيير يافت.

«زیارت عاشورا» مهم‌ترین متن در بین متون مشابه خود در زیارت ساحت مقدس سید الشهداء صلوات الله علیه است. متون زیارتی نواحی مقدس معصومین هم معرفت آموزند هم ادب آموز؛ هم مربی هستند و معلّم؛ لذا فهم آنان در بهره‌مندی از زیارت آن احباء الهی نقش جدّی و به سزایی دارند. مبادرت علماء برای شرح متون ادعیه و زیارات به همین دلیل بوده است و از جامع ترین آنان در شرح زیارت عاشورا و پر بهره ترین آنان برای بهره مندی همگان از آن، شرح حاضر است که توسط عالم ربانیّ و فقهی، بزرگوار مرحوم آیة الله حاج سید احمد میرخانی به رشته تحریر در آمده است.

حسین علیه السلام شهید آگاه و رهبر نجات بخش اسلام کتابی است درباره‌ی هدف امام حسین از قیام و رد کتاب «شهید جاوید تالیف نعمت الله صالحی نجف آبادی» که توسط لطف الله صافی گلپایگانی نوشته شده است. کتاب حاضر که به شهید آگاه نامبردار است، ردّیّه‌ای است بر کتاب شهید جاوید و در میان ردّیه‌هایی که بر آن نوشته‌اند، از همه مهم‌تر. به نظر نویسنده، هدف امام حسین (ع) در قیام، شهادت بود، نه تأسیس حکومت، و کتاب شهید جاوید، که هدف امام را تشکیل حکومت اسلامی دانسته، از اساس باطل است. نویسنده در آغاز کتاب می‌گوید: آنچه از اخبار صحیح متواتر استفاده می‌شود، این است که امام حسین (ع) متعبّد به قیام و شهادت بود و شهادت آن حضرت محبوب و مطلوب خداوند بود و تعبد به شهادت امری بی‌سابقه نیست. به عبارت دیگر، امام مأمور بود علیه یزید قیام کند و ابطال حکومت او را اعلان نماید و امتناع خود را از این بیعت شوم، علنی و آشکار سازد (ص 34). وی سپس می‌افزاید: بررسی مختصر در احادیث شیعه و دقت در مضمون زیارت‌ها و احادیثی که دربارهٔ علوم امامان رسیده و اینکه خداوند علم پیغمبر (ص) را به آنان عطا فرموده است، ثابت و آشکار می‌کند که امام از آینده‌ای که در جلو داشت [شهادت]، آگاه بود و تأسیس حکومت اسلامی و پیروزی نظامی و ظاهری را [که نویسندهٔ کتاب شهید جاوید گفته است]، پیش‌بینی نمی‌فرمود (ص 45)، فراتر از این، نویسنده می‌گوید: در چگونگی علم امام هرگونه رأی و نظری باشد، در خصوص امام حسین (ع) یقین است که از شهادت خود در کربلا به است بنی‌‎امیه خبر داشت و نظر به اخبار بسیار که از جد و پدرش رسیده بود. می‌دانست که تأسیس حکومت اسلامی در برنامهٔ کار امامان، به استثنای مدت خلافت ظاهری حضرت امیرالمؤمنین (ع) و حضرت مجتبی (ع) فقط در برنامهٔ حضرت قائم آل محمّد (ع) است (ص 51). همچنین نویسنده در بحثی مستقل با عنوان «امام علیه‌السلام آگاه بود» (ص 56-72)، 33 دلیل آورده است که امام می‌دانست در کربلا به شهادت می‌رسد. به نظر نویسنده «اساس کتاب شهید جاوید باطل است» (ص 80)، و دلایل نویسندهٔ آن، که نظر خود را موافق نظر شیخ مفید و سید مرتضی و شیخ طوسی دانسته، مردود است و سخنان ایشان در پاسخ اهل سنت و با توجه به مقتضیات عصرشان است. در جایی از کتاب تصریح شده که همهٔ کتاب شهید جاوید بر محور سخنی از سید مرتضی در تنزیه الانبیاء دور می‌زند (ص 149)، اما در نهایت تفاوتی میان نظر سید مرتضی و مؤلف شهید جاوید گذاشته شده است. کتاب شهید آگاه، مانند شهید جاوید، در پنج بخش تنظیم شده و هر بخش آن در ردّ یک بخشی از کتاب مزبور است. نویسندهٔ شهید جاوید، در چاپ دوازدهم کتابش بحثی مستقل با این عنوان گشوده است: «نقد شهید آگاه: پاسخ به حجت الاسلام آقای لطف الله صافی گلپایگانی» (ص 473-524). وی در این بحث، که در کتاب عصای موسی (ع) نیز آمده (ص 167-211)، عهده‌دار ردّ کتاب شهید آگاه شده و اساس آن را باطل دانسته است.

قصه کربلا بضمیمه قصه انتقام کتابی است درباره‌ی قیام امام حسین و پیامدهای آن که توسط علی نظری منفرد نوشته شده است. کتابی است توصیفی دربارهٔ قیام امام حسین (ع) و پیامدهای آن، بر پایهٔ پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده. نویسنده در مسائل مورد اختلاف، اقوال گوناگون را ذکر کرده و کمتر به ارزش‌داوری و نظر مختار خویش پرداخته است. تنظیم کتاب کم مانند است؛ بدین‌گونه که مطالب آن براساس حرکت امام حسین و اهل بیت او (ع) (از مدینه تا مدینه)، فصل بندی شده و از یکایک منازل در مسیر حرکت سخن رفته است. از این رو اطلاعاتی که در این کتاب دربارهٔ منازل ارائه شده، منظم‌تر و بیشتر از کتاب‌های مشابه آن است. نثر کتاب روان و خوشخوان است ومخاطب آن عموم مردمند. پیش‌گفتار کتاب (ص 27-36)، کوتاه و دربارهٔ شخصیت امام است. بخش اول (ص 39-556)، دربارهٔ قیام آن حضرت و بخش دوم (ص 557-695)، دربارهٔ انتقام از قاتلان اوست. عنوان های کتاب عنوان بخش اول «از مدینه تا مدینه» است و شامل یازده فصل: «در مدینه»، «از مدینه تا مکه»، «در مکه»، «از مکه تا کربلا»، «در کربلا»، «در کوفه»، «از کوفه تا شام». "در شام»، «از شام تا مدینه»، «در مدینه» و «فضیلت زیارت امام حسین علیه‌السّلام». بخش دوم با عنوان «قضیهٔ انتقام» شامل دو فصل است: «شیعیان، پس از شهادت امام حسین علیه‌السّلام» و «قیام مختار». در فصل چهارم، که به رخدادهای از مکه تا کربلا پرداخته شده، به نام 24 منزل اشاره و دربارهٔ وقایع در هر یک توضیحاتی داده شده است. اسامی این منازل عبارتند از: ابطح، تنعیم، صفاح، وادی العقیق، وادی الضفراء، ذات عرق، الحاجز من بطن الزمه، فید، اجفر، خزیمیه، شقوق، زرود، ثعلبیه، زباله، القاع، عقیقة البطن، شراف، ذو خشم، بیضه، رُهیمه، عذیب الهجانات، قطقطانیه، قصر بنی‌مقاتل و نینوا. در فصل هفتم، که دربارهٔ روانه کردن اسیران از کوفه به شام است، از بیست منزل و رخدادهای در هر یک بحث شده که اسامی آن‌ها، به جزء منزل اول که نام ندارد، عبارت است از: تکریت، مشهد النقطة، وادی النخلة، موصل، نصیبین، عین الوردة، رقه، جوسق، دعوات، حلب، قنسرین، معرّة النعمان، شیزر، کفر طالب، سیبور، حماة، حمص، بعلبک و دمشق. این کتاب پس از چند چاپ، تغییراتی بسیار جزئی و اندک در آن داده شده است و اکنون با عنوان واقعهٔ کربلا منتشر می‌شود (چاپ دوم: انتشارات جلوهٔ کمال، 1386).

کتاب "دلیل العقلی على إمامة علی علیه السلام" درباره اثبات حقانیت و افضلیت امام علی علیه السلام است نسبت به خلافت و جانشینی رسول الله ص... در این کتاب دلائل و شواهد بسیار زیاد و مستدلی از افضلیت امام علی علیه السلام آورده می شود و ثابت می کند که تنها کسی که لیاقت جانیشنی حضرت پیامبر ص را داراست علی بن ابی طالب است و بس.